NAREDBA O OBAVEZNOM ATESTIRANJU ELEKTRONSKIH APARATA ZA DOMAĆINSTVO I SLIČNU UPOTREBU ("Sl. list SFRJ", br. 8/87)

1. Obaveznom atestiranju u pogledu bezbednosti podležu elektronski aparati za domaćinstvo i sličnu upotrebu i aparati koji se na njih priključuju, a napajaju se neposredno ili posredno iz električne mreže, i to:

1) TV i radio-difuzni prijemnici;

2) tjuneri;

3) audio-frekvencijski pojačivači, aktivne zvučne kutije;

4) gramofoni;

5) magnetofoni;

6) video-rekorderi;

7) aparati za reprodukovanje sa video-ploča;

8) video-kamere, video-monitori, video-terminali, displeji;

9) elektroakustični i elektronski muzički aparati;

10) kućni računari;

11) kombinacije aparata iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke;

12) aktivne prijemne antene za televizijske i zvučne radiodifuzne emisije;

13) pojačivači signala namenjeni upotrebi u kombinaciji sa aparatima iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke;

14) pretvarači signala namenjeni upotrebi u kombinaciji sa aparatima iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke;

15) aparati za daljinsko upravljanje namenjeni upotrebi u kombinaciji sa aparatima iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke;

16) programatori namenjeni upotrebi u kombinaciji sa aparatima iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke;

17) aparati za napajanje namenjeni upotrebi u kombinaciji sa aparatima iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke;

18) TV igre namenjene upotrebi u kombinaciji sa aparatima iz odredaba pod 1) do 10) ove tačke.Pod sličnom upotrebom, u smislu ove naredbe, podrazumeva se upotreba aparata koji nisu isključivo namenjeni upotrebi u domaćinstvu, ali mogu biti izvor opasnosti za korisnike, kao što su aparati koje upotrebljavaju nestručna lica u obrazovnim ustanovama, ugostiteljstvu, trgovini i zanatstvu.

2. Postupak obaveznog atestiranja proizvoda iz tačke 1. ove naredbe sprovodi se za svaki tip elektronskog aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu.

Uz zahtev za vršenje atestiranja moraju se dostaviti:

1) podaci o proizvodu (naziv, tip, model, serijski broj, godina proizvodnje);

2) tehničko uputstvo;

3) električna i montažna šema;

4) specifikacija sastavnih delova koji utiču na bezbednost;

5) potvrda o saobraznosti sastavnih delova koji utiču na bezbednost sa jugoslovenskim standardima.

3. Ispitivanju za obavezno atestiranje podleže sledeće karakteristike i svojstva u pogledu bezbednosti elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu i aparata koji se na njih priključuju, a napajaju se neposredno ili posredno iz električne mreže, i to:

1) oznake i natpisi;

2) jonizujuće zračenje;

3) zagrevanje u uslovima normalnog rada;

4) zagrevanje na povišenim temperaturama okoline;

5) opasnost od električnih udara u uslovima normalnog rada;

6) izolacija;

7) uslovi nenormalnog rada;

8) mehanička čvrstoća;

9) delovi u spoju sa mrežom za napajanje;

10) sastavni delovi;

11) spoljašnje priključne naprave;

12) spoljašnji savitljivi vodovi;

13) električni spojevi i mehanička pričvršćenja;

14) mehanička otpornost cevi za sliku i zaštita od implozije;

15) mehanička stabilnost i

16) otpornost televizijskih prijemnika prema vatri.

4. Karakteristike i svojstva elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu navedeni u tački 3. ove naredbe utvrđena su u jugoslovenskim standardima, i to:

1) JUS N.N0.201 - Bezbednost elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu priključenih na mrežu za napajanje. Tehnički uslovi i način proveravanja;

2) JUS N.N0.202 - Bezbednost elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu priključenih na mrežu za napajanje. Aparati zaštićeni od prskanja vodom. Dopunski tehnički uslovi i način proveravanja.

5. Ispitivanje karakteristika i svojstava elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu navedenih u tački 3. ove naredbe vrši se primenom metoda utvrđenih u jugoslovenskim standardima, i to:

1) JUS N.N0.201 - Bezbednost elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu priključenih na mrežu za napajanje. Tehnički uslovi i način proveravanja;

2) JUS N.N0.202 - Bezbednost elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu priključenih na mrežu za napajanje. Aparati zaštićeni od prskanja vodom. Dopunski tehnički uslovi i način proveravanja.

6. Uzimanje uzoraka za ispitivanje tipa proizvoda iz tačke 1. ove naredbe vrši organizacija ovlašćena za atestiranje tih proizvoda.

Veličina uzorka za ispitivanje tipa proizvoda iz tačke 1. ove naredbe utvrđena je jugoslovenskim standardom JUS N.N0.201 - Bezbednost elektronskih aparata za domaćinstvo i sličnu upotrebu. Tehnički uslovi i način proveravanja.

O uzimanju uzoraka sastavlja se zapisnik koji sadrži firmu, odnosno naziv proizvođača, naziv proizvoda i mesto i datum uzimanja uzoraka. Zapisnik potpisuju predstavnici proizvođača i organizacija koja je ovlašćena za atestiranje.

7. Izveštaj o ispitivanju za atestiranje proizvoda iz tačke 1. ove naredbe sadrži:

1) podatke o proizvodu (naziv, tip, model, serijski broj, godina proizvodnje);

2) podatke o proizvođaču;

3) podatke o podnosiocu zahteva za atestiranje;

4) jugoslovenske standarde prema kojima je vršeno ispitivanje;

5) rezultate ispitivanja karakteristika iz tačke 3. ove naredbe prema tačkama standarda iz tačke 4. ove naredbe;

6) zaključak;

7) mesto i datum izdavanja izveštaja o ispitivanju.

Izveštaj o ispitivanju mora biti overen potpisom ovlašćenog radnika organizacije ovlašćene za atestiranje proizvoda iz tačke 1. ove naredbe i njenim pečatom.

Zaglavlje izveštaja o ispitivanju iz stava 1. ove tačke sadrži:

1) firmu, odnosno naziv i sedište organizacije ovlašćene za atestiranje;

2) broj rešenja o ovlašćenju i datum izdavanja rešenja.

8. Ako se ispitivanjem utvrdi da rezultati ispitivanja karakteristika iz tačke 3. ove naredbe u celini odgovaraju zahtevima utvrđenim u jugoslovenskim standardima navedenim u tački 4. ove naredbe, organizacija ovlašćena za atestiranje proizvoda iz tačke 1. ove naredbe izdaje atest o ispitivanom tipu proizvoda.

Jedan primerak atesta dostavlja se, sa izveštajem o ispitivanju, podnosiocu zahteva, drugi Saveznom zavodu za standardizaciju, a treći zadržava organizacija ovlašćena za atestiranje.

Atesti izdati za iste tipove aparata koji se i dalje proizvode, odnosno uvoze važe pet godina od dana izdavanja.

Smatra se da proizvod iz tačke 1. ove naredbe poseduje važeći atest bez obzira na datum prodaje ako je proizveden ili uvezen u roku važenja atesta.

Promena konstrukcije, sastavnih delova i materijala koji utiču na saobraznost proizvoda sa atestiranim tipom, moraju se prijaviti organizaciji ovlašćenoj za atestiranje radi dopunskih ispitivanja.

9. Atest se izdaje na obrascu Saveznog zavoda za standardizaciju, a detaljan izveštaj o rezultatima ispitivanja svih propisanih karakteristika kvaliteta iz tačke 3. ove naredbe (ispitni protokol) - na obrascu utvrđenom od Saveznog zavoda za standardizaciju.

Organizacija ovlašćena za atestiranje dužan je da čuva ateste i izveštaje o ispitivanju najmanje pet godina od dana njihovog izdavanja.

10. Proizvode iz tačke 1. ove naredbe za koje je izdat atest, proizvođač, odnosno uvoznik mora označiti atestnim zakonom prema Naredbi o izgledu i upotrebi atestnog znaka ("Službeni list SFRJ", br. 4/79).

Atestni znak sadrži slovnu i broju oznaku. Slovna oznaka (NN) u dva polja se odnosi na grupu i podgrupu standarda kojima pripadaju proizvodi iz tačke 1. ove naredbe, a brojna oznaka u dva polja označava šifru ovlašćene organizacije.

Ako je atestiranje proizvoda izvršeno na osnovu više naredbi, slovna, odnosno brojna oznaka upisuje se na stranicama ili ispod atestnog znaka.

Veličina atestnog znaka utvrđena je visinom B, koja može iznositi od 3 mm, do 50 mm.

Za meru B veću od 10 mm, visina slovne i brojne oznake mora biti jednaka meri C.

Za meru B manju od 10 mm, visina slovne i brojne oznake ne sme biti manja od 1 mm.

11. Za atestiranje proizvoda iz tačke 1. ove naredbe može se ovlastiti organizacija udruženog rada koja u pogledu tehničke opremljenosti, stručnih kvalifikacija i radnog iskustva kadrova ispunjava sledeće uslove:

a) da raspolaže sledećom opremom, i to:

1) instrumentima za merenje napona, struje i snage klase I, kao i faktor snage 2,5 odgovarajućih mernih opsega;

2) instrumentima za merenje napona, struje ili snage, nezavisnim od frekvencije i talasnog oblika (za merenje potrošnje aparata sa prekidačkim kolom za napajanje - SMPS);

3) meračem izlaznog audio-frekvencijskog signala sa pokazivanjem nezavisnim od frekvencije i talasnog oblika;

4) osciloskopom, odgovarajućih karakteristika i tačnosti merenja;

5) megaometrom za merenje izolacione otpornosti, 500 V, tačnosti merenja ± 5%;

6) ommetrima, odnosno mernim mostovima za merenje otpornosti (Vitsonov most, Tomsonov most, itd.), tačkonost merenja ± 1%;

7) uređajem za ispitivanje dielektrične čvrstoće, čiji je merni opseg do 5 000 V;

8) napravom za ispitivanje dielektrične čvrstoće - prema zahtevima u jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

9) meračem temperature odgovarajućih mernih opsega za merenje temperature, klase 1.5;

10) meračem odvodne struje kroz neinduktivne otpornike 2 kΩ i 50 kΩ;

11) generatorom ispitnog TV signala;

12) visokofrekventnim generatorom varnice;

13) signal - generatorom belog šuma;

14) meračem jonizujućeg zračenja prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

15) fotometrom;

16) napravom za određivanje temperature omekšavanja termoplasta po Vikatu - prema jugoslovenskom standardu JUS G.S2.641;

17) napravom za ispitivanje izdržljivosti mrežnih prekidača - prema zahtevu u jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

18) napravom za ispitivanje aparata čije kućište sadrži mrežni utikač - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

19) napravom za proveravanje otpornosti prema savijanju vodova i gajtana - prema jugoslovenskom standardu JUS N.C0.052;

20) Bunzenovim plamenikom za metan ili prirodni gas kalorične moći približno 37 MJ/m3 i ostalim priborom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

21) plamenikom malog plamena za butan - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

22) napravom za ispitivanje udarnim naponom (sa VN izvorom jednosmerne struje, ispitnim kolom i odgovarajućim prekidačem) - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

23) komorom za povišene temperature, sa cirkulacijom vazduha, do 150°C, bez vlage;

24) komorom za snižene temperature do -25°C;

25) komorom za povišene temperature sa vlagom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.A5.715;

26) napravom za ispitivanje potresima - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

27) uređajem za ispitivanje vibracijama odgovarajućeg opsega frekvencije i amplitude - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

28) ispitnim bubnjem - prema jugoslovenskim standardima JUS N.N0.201 i JUS N.A.042;

29) napravom za proveravanje zaštite od kosog prskanja vodom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.A5.033;

30) propusnim filtrom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

31) ispitnim čekićem 0,5 N - m - prema jugoslovenskom standardu JUS N.A5.044;

32) krutim probnim prstom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

33) člankastim probnim prstom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

34) električnim kontaktnim pokazivačem sa naponom od približno 40 V - prema jugoslovenskom standardu JUS N.A5.020;

35) probnom kukom - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

36) metalnim probnim lancem - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

37) probnom iglom prečnika 4 mm i dužine 100 mm - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

38) ispitnim klinom - prema jugoslovenskim standardima JUS N.A5.026 i JUS N.N0.201;

39) probnom iglom prečnika 2 mm i dužine 100 mm - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

40) ravnom žicom prečnika 1 mm i dužine 100 mm - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

41) čeličnom iglom za grebanje - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

42) meračem sile od 2 do 100 N;

43) momentnim ključevima i odvrtkama od 0,2 do 2,5 N • m;

44) mernom lupom sa skalom;

45) pomičnim merilom i mikrometrom;

46) regulacionim transformatorima 220 V, 0 do 250 V, 50 Hz, odgovarajućih snaga;

47) stabilizovanim izvorima za napajanje naizmeničnom i jednosmernom strujom, odgovarajućih snaga;

48) ravnom podlogom nagnutom za 10° u odnosu na horizontalnu ravan odgovarajućih mera - prema jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201;

49) audio-frekvencijskim veštačkim opterećenjima odgovarajućih impedansi i snaga, promenljivim otvornicima i drugom pomoćnom opremom;

50) priborom i prostorom za ispitivanje mehaničke otpornosti cevi za sliku i zaštiti od implozije - prema zahtevima u jugoslovenskom standardu JUS N.N0.201.

O celokupnoj opremi za ispitivanje vodi se evidencija, koja sadrži podatke o:

1) nazivu oprema (instrumenta, uređaja);

2) nazivu proizvođača i tipskoj oznaci opreme;

3) serijskom broju i godini proizvodnje opreme;

4) mernom opsegu i klasi tačnosti;

5) datum kontrole ispravnosti opreme u smislu Zakona o mernim jedinicama i merilima;

6) izvršenim opravkama instrumenata.

Izuzetno, ako je za pojedino ispitivanje ili deo ispitivanja potrebna specifična oprema kojom organizacija ovlašćena za atestiranje ne raspolaže, taj deo ispitivanja može se izvršiti na opremi proizvođača, pod uslovom da ta oprema odgovara svrsi ispitivanja i da je metrološki proverena, o čemu se obaveštava Savezni zavod za standardizaciju.

b) da za rad na poslovima atestiranja organizacija udruženog rada ima sledeće radnike:

1) radnika koji rukovodi ispitivanjem - diplomiranog inženjera elektrotehnike sa najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima ispitivanja elektronskih proizvoda;

2) stručne radnike - diplomiranog inženjera elektrotehnike sa najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima ispitivanja elektronskih proizvoda i odgovarajući broj radnika sa višom i srednjom stručnom spremom sa najmanje tri godine iskustva na poslovima ispitivanja elektronskih proizvoda.

12. Ova naredba stupa na snagu po isteku devet meseci od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".