ODLUKAO USLOVIMA I NAČINU OBAVLJANJA SVOP KUPOVINE I SVOP PRODAJE DEVIZA IZMEĐU NARODNE BANKE SRBIJE I BANAKA("Sl. glasnik RS", br. 34/2009) |
1. Narodna banka Srbije može, pod uslovima i na način utvrđenim ovom odlukom, i to kao posebnu meru podrške finansijskoj stabilnosti zemlje, neposredno s bankama obavljati sledeće svop transakcije na Međubankarskom deviznom tržištu:
1) svop prodaju deviza (evra) za dinare, radi obezbeđenja devizne likvidnosti banaka;
2) svop kupovinu deviza (evra) za dinare, radi obezbeđenja dinarske likvidnosti banaka.
2. Pod svop transakcijom, u smislu ove odluke, podrazumeva se istovremeno ugovaranje spot kupovine/prodaje deviza za dinare (spot transakcija) i terminske prodaje/kupovine tih deviza za dinare (terminska transakcija) između Narodne banke Srbije i banke.
3. Narodna banka Srbije obavlja svop transakcije s bankom koja ispunjava uslove utvrđene odlukom kojom se uređuju posebne mere podrške finansijskoj stabilnosti zemlje, odlukom kojom se uređuju uslovi i način rada deviznog tržišta, kao i ovom odlukom.
4. Narodna banka Srbije omogućiće banci da na dan dospeća svop transakcije zanovi svop transakciju, odnosno zaključi novi, poseban ugovor o svop kupovini/prodaji deviza, osim ako Narodna banka Srbije utvrdi da banka ne ispunjava neki od uslova za obavljanje svop transakcija utvrđen propisima iz tačke 3. ove odluke.
5. Radi obavljanja svop transakcija, Narodna banka Srbije zaključuje s bankom okvirni ugovor o svop kupovini/prodaji deviza, kojim se naročito utvrđuju odnosi Narodne banke Srbije i banke u vezi sa zaključivanjem pojedinačnih svop transakcija i izvršavanjem obaveza ugovornih strana.
6. Narodna banka Srbije može obavljati svop kupovinu/prodaju deviza u smislu ove odluke:
1) na aukcijama - na kojima banke dostavljaju ponude po utvrđenim pravilima i u utvrđenom roku;
2) bilateralno - na osnovu pojedinačnog zahteva banke za svop kupovinu/prodaju deviza.
7. Guverner utvrđuje bliže uslove pod kojima će i način na koji će Narodna banka Srbije, u skladu sa ovom odlukom, obavljati svop transakcije.
Narodna banka Srbije će se pri utvrđivanju visine spot kursa, uključujući mogućnost korišćenja procenta umanjenja/uvećanja po osnovu svop transakcija, rukovoditi tržišnim uslovima i likvidnosnom situacijom bankarskog sektora, a imaće u vidu i ročnost svop transakcije.
Visina svop poena, odnosno terminskog kursa izračunava se po formulama datim u Prilogu 1 uz ovu odluku, koji je njen sastavni deo.
Aukcijska svop kupoprodaja deviza
8. Narodna banka Srbije obavljaće aukcijsku svop kupovinu/prodaju deviza s ročnostima svop transakcija utvrđenim odlukom o organizovanju aukcijske svop kupovine/prodaje deviza.
9. Narodna banka Srbije može obavljati aukcijsku svop kupovinu/prodaju deviza po unapred utvrđenom spot kursu i po:
1) svop poenima koje je Narodna banka Srbije unapred fiksno utvrdila i saopštila bankama - aukcija po fiksnim svop poenima;
2) svop poenima koje Narodna banka Srbije nije unapred fiksno utvrdila ni saopštila bankama - aukcija po varijabilnim svop poenima.
Aukcija po varijabilnim svop poenima može biti:
1) aukcija po višestrukim svop poenima, kad Narodna banka Srbije kupuje/prodaje devize po svop poenima koje je ponudila banka čija je ponuda prihvaćena na aukciji;
2) aukcija po jedinstvenim svop poenima, kad Narodna banka Srbije kupuje/prodaje devize po istim svop poenima od svake banke čija je ponuda prihvaćena na aukciji.
10. Guverner ili lice koje on ovlasti donosi odluku o organizovanju aukcije na kojoj će se obaviti svop kupovina/prodaja deviza, koja sadrži sledeće osnovne podatke:
1) datum održavanja aukcije,
2) vrstu svop transakcije,
3) vrstu aukcije,
4) visinu spot kursa,
5) visinu svop poena - ako se organizuje aukcija po fiksnim svop poenima,
6) ročnost svop transakcije,
7) datum spot transakcije,
8) datum dospeća svop kupoprodaje deviza,
9) najmanji iznos na koji ponuda banke može da glasi,
10) rok za dostavljanje ponuda banaka.
Pored podataka iz stava 1. ove tačke, odluka o organizovanju aukcije može da sadrži i podatke o ukupnom iznosu sredstava - deviza koje Narodna banka Srbije svop kupuje/prodaje, o najnižim ili najvišim svop poenima koje ponuda banke može da sadrži da bi bila primljena u obradu, o najvećem iznosu na koji ponuda može da glasi, o broju ponuda koje banka može dostaviti, kao i druge podatke značajne za obavljanje aukcije, odnosno svop transakcije.
Ako odluka o organizovanju aukcije ne sadrži podatak o ukupnom iznosu sredstava - deviza koje Narodna banka Srbije svop kupuje/prodaje, guverner ili lice koje on ovlasti, na osnovu primljenih ponuda banaka na dan održavanja aukcije, odlučuje o ukupnom iznosu sredstava koji se svop kupuje/prodaje na aukciji.
11. Ako se aukcije za pojedine vrste svop transakcija održavaju više puta u toku dana - odluka o organizovanju aukcije može se odnositi na više aukcija.
12. Guverner ili lice koje on ovlasti može doneti odluku kojom se utvrđuje kalendar redovnih aukcija koje Narodna banka Srbije planira da organizuje i ta se odluka objavljuje na sajtu Narodne banke Srbije.
13. U skladu sa odlukom o organizovanju aukcije, Narodna banka Srbije dostavlja bankama obaveštenje o održavanju aukcije, najkasnije na dan održavanja aukcije, koje sadrži osnovne podatke iz te odluke.
Slanje obaveštenja bankama o organizovanju aukcije, dostavljanje ponuda banaka za kupovinu/prodaju deviza, kao i prihvatanje tih ponuda od Narodne banke Srbije, može se obavljati elektronski - preko Rojters (Reuters) sistema, elektronske pošte ili telefaksa.
14. Banke dostavljaju Narodnoj banci Srbije ponudu za svop kupovinu/prodaju deviza (ponuda) u vremenu utvrđenom u obaveštenju o organizovanju aukcije.
15. Ako se aukcija organizuje po fiksnim svop poenima, banka može Narodnoj banci Srbije dostaviti samo jednu ponudu u kojoj je naveden iznos deviza koji se svop kupuje/prodaje po svop poenima koje je Narodna banka Srbije unapred fiksno utvrdila i objavila.
Ako je ukupan iznos deviza naveden u ponudama banaka veći od ukupnog iznosa deviza koji Narodna banka Srbije svop prodaje/kupuje, devize se proporcionalno raspoređuju po pojedinačnoj banci, srazmerno učešću ponude pojedinačne banke u ukupnom iznosu deviza navedenom u ponudama banaka.
16. Ako se aukcija organizuje po varijabilnim svop poenima, banka može Narodnoj banci Srbije dostaviti jednu ili više ponuda, u skladu sa odlukom o organizovanju aukcije, u kojoj su navedeni iznosi deviza koje banka svop kupuje/prodaje sa svop poenima.
17. Redosled pojedinačnih ponuda banaka na aukciji po varijabilnim svop poenima utvrđuje se prema visini svop poena navedenoj u tim ponudama, i to počev od najnižih do najviših svop poena - ako Narodna banka Srbije svop prodaje devize, a od najviših do najnižih svop poena - ako Narodna banka Srbije svop kupuje devize.
Nakon utvrđivanja redosleda iz stava 1. ove tačke, guverner ili lice koje on ovlasti odlučuje o najnižim, odnosno najvišim svop poenima koje ponuda banke može da sadrži da bi bila prihvaćena.
Ako se organizuje aukcija po višestrukim svop poenima, Narodna banka Srbije svop kupuje/prodaje devize banci čiju je ponudu prihvatila - po svop poenima koje je ponudila banka.
Ako se organizuje aukcija po jedinstvenim svop poenima, Narodna banka Srbije svop prodaje, odnosno kupuje devize od banke čiju je ponudu prihvatila po istim svop poenima, i to po najvišim svop poenima - ako svop prodaje devize, a po najnižim svop poenima - ako svop kupuje devize (granični svop poeni).
Ukupan iznos deviza raspoređuje se prema redosledu iz stava 1. ove tačke. Ako postoji više ponuda sa istim svop poenima koje su prihvaćene (granični svop poeni) a pri tom je iznos deviza naveden u ponudama po graničnim svop poenima veći od iznosa preostalih deviza koje Narodna banka Srbija svop prodaje/kupuje - raspoređivanje se vrši srazmerno učešću ponuda po graničnim svop poenima u iznosu deviza navedenom u ponudama po tim svop poenima.
18. Narodna banka Srbije će, nakon održane aukcije, na svom sajtu dati saopštenje o održanoj aukciji, po pravilu na dan održavanja aukcije.
Bilateralna svop kupoprodaja deviza
19. Narodna banka Srbije, na osnovu pojedinačnog zahteva banke, može da svop kupi/proda devize s ročnošću svop transakcije na poslednjoj aukciji svop prodaje/kupovine deviza.
Zahtev iz stava 1. ove tačke, koji obavezno sadrži podatak o iznosu deviza, banka može dostaviti Narodnoj banci Srbije u pismenoj formi, kao i elektronskom poštom ili telefaksom.
Na zahtev iz stava 1. ove tačke, Narodna banka Srbije će odgovoriti dostavljanjem ponude za svop kupovinu/prodaju deviza, koja sadrži podatke o visini spot kursa i visini svop poena po kojima je spremna da bilateralno svop kupi/proda devize, i to preko Rojters sistema, elektronske pošte ili telefaksa, ili će obavestiti banku da ne prihvata njen zahtev - istog dana kad je primila zahtev banke.
Banka će obavestiti Narodnu banku Srbije o prihvatanju ponude iz stava 3. ove tačke - istog dana kad je primila tu ponudu, i to preko Rojters sistema, elektronske pošte ili telefaksa.
20. O bilateralnoj svop kupovini/prodaji deviza, u smislu ove odluke, odlučuje guverner.
21. Narodna banka Srbije i banka o svakoj pojedinačnoj svop transakciji obavljenoj na aukciji ili bilateralno - zaključuju poseban svop ugovor. Taj se ugovor smatra zaključenim kad strana koja je dala ponudu za svop kupovinu/prodaju deviza (ponudilac) primi prihvat te ponude od druge strane (ponuđeni).
Narodna banka Srbije i banka obavezne su da međusobno potvrde elemente posebnog svop ugovora iz ove tačke razmenom SWIFT poruka MT300.
22. Narodna banka Srbije izvršiće svoje obaveze prema banci po osnovu svop kupoprodaje deviza posle izvršenja obaveza banke prema Narodnoj banci Srbije, i to kupoprodajnih obaveza banke po osnovu spot transakcije na datum spot transakcije i po osnovu terminske transakcije na datum dospeća svop kupoprodaje deviza.
23. Ako banka na datum dospeća svop kupoprodaje deviza ne izvrši u potpunosti obavezu prema Narodnoj banci Srbije po osnovu terminske transakcije - sredstva koja je ta banka uplatila, odnosno prodala Narodnoj banci Srbije po osnovu spot transakcije ostaju u vlasništvu Narodne banke Srbije, a eventualni iznos sredstava koji je banka uplatila Narodnoj banci Srbije na datum dospeća svop transakcije a koji je manji od ugovorenog iznosa - Narodna banka Srbije vratiće banci na njen račun.
24. Ako banka ne izvrši obaveze po osnovu ugovora o svop kupovini/prodaji deviza s Narodnom bankom Srbije - Narodna banka Srbije može toj banci ograničiti obavljanje poslova kupovine/prodaje deviza s Narodnom bankom Srbije.
Narodna banka Srbije donosi odluku kojom utvrđuje vrstu posla kupovine i prodaje deviza i period na koji se odnosi ograničenje iz stava 1. ove tačke.
25. O sprovođenju ove odluke Narodna banka Srbije može doneti uputstvo.
26. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".
FORMULE ZA IZRAČUNAVANJE SVOP POENA I TERMINSKOG KURSA U SVOP TRANSAKCIJAMA
|
[ |
1 + |
﴾ |
k2 |
x |
d |
﴿ |
|
] |
|
|
Svop poeni = spot kurs x |
100 |
360 |
- 1 |
x 10.000 |
|
||||||
1 + |
﴾ |
k1 |
x |
d |
﴿ |
||||||
|
100 |
360 |
|
|
|
Terminski kurs = spot kurs + |
svop poeni |
, |
10.000 |
gde je:
k1 - godišnja kamatna stopa za evro (EUR) s dva decimalna mesta,
k2 - godišnja kamatna stopa za dinar (RSD) s dva decimalna mesta,
d - ročnost trajanja transakcije.
Svop poeni izražavaju se zaokruženo, bez decimala.
Terminski kurs izražava se s četiri decimalna mesta.