PRAVILNIKO OBAVEZNOM ATESTIRANJU ODBOJNIKA KOJI SE UPOTREBLJAVAJU NA LIFTOVIMA I O USLOVIMA KOJE MORAJU ISPUNJAVATI ORGANIZACIJE UDRUŽENOG RADA OVLAŠĆENE ZA ATESTIRANJE TIH PROIZVODA("Sl. list SFRJ", br. 18/91) |
Ovim pravilnikom propisuje se postupak obaveznog atestiranja odbojnika koji se upotrebljavaju na liftovima, i to odbojnika sa povratnim prigušenjem i odbojnika sa prigušenjem, na koje se odnose:
1) Pravilnik o tehničkim normativima za liftove na električni pogon za vertikalni prevoz lica i tereta ("Službeni list SFRJ", br. 16/86 i 28/89) - (u daljem tekstu: Pravilnik za liftove I-IV vrste);
2) Pravilnik o tehničkim normativima za liftove na električni pogon za vertikalni prevoz tereta, sa kabinom u koju nije moguć pristup ljudi ("Službeni list SFRJ", br. 55/87) - (u daljem tekstu: Pravilnik za liftove V vrste);
3) Jugoslovenski standard JUS M.D1.574 - Liftovi. Odbojnik. Ispitivanje.
Ovim pravilnikom određuju se i uslovi koje moraju ispunjavati organizacije ovlašćene za atestiranje odbojnika.
Postupak atestiranja odbojnika sprovodi se tako što se atestira svaki tip odbojnika iz domaće proizvodnje i iz uvoza, uz kontrolu saobraznosti atestiranom tipu.
Pod tipom odbojnika, u smislu ovog pravilnika, podrazumeva se odbojnik određenog proizvođača sa istim tehničko-konstrukcijskim karakteristikama i za istu namenu.
Ispitivanju za obavezno atestiranje odbojnika iz člana 1. ovog pravilnika podležu sledeće karakteristike kvaliteta:
1) mere i odstupanja;
2) funkcionalnost;
3) najveća dozvoljena brzina nasedanja kabine ili protivtega na odbojnik;
4) najveća dozvoljena masa kojom se odbojnik sme opteretiti;
5) najmanja dozvoljena masa kojom se odbojnik može opteretiti;
6) usporenje odbojnika;
7) brzina povratnog hoda odbojnika u slučaju ispitivanja odbojnika sa povratnim prigušenjem,
8) vreme povratnog hoda odbojnika u normalan položaj u slučaju ispitivanja hidrauličkog odbojnika;:
9) masa potrebna za potpuno sabijanje opruga u slučaju ispitivanja odbojnika sa povratnim prigušenjem;
10) gubitak tečnosti u slučaju ispitivanja hidrauličkog odbojnika;
11) deformacije odbojnika;
12) dejstvo električnog sigurnosnog uređaja za kontrolu povratka odbojnika u početni radni položaj.
Vrednosti karakteristika kvaliteta odbojnika iz člana 3. ovog pravilnika utvrđene su propisima iz člana 1. ovog pravilnika i tehničkom dokumentacijom.
Pod tehničkom dokumentacijom, u smislu stava 1. ovog člana, podrazumevaju se:
1) konstrukciona dokumentacija sa glavnim montažnim nacrtom, crtežima elemenata, specifikacijom materijala i spiskom standarda i propisa na osnovu kojih je izrađena;
2) proračun konstrukcionih elemenata;
3) tehnički uslovi za izradu odbojnika, sa podacima o kvalitetu materijala, obradi i zavarenim spojevima i podacima o materijalima za zavarivanje i zaštitu od korozije;
4) uputstvo za ugradnju, rukovanje i održavanje odbojnika.
Karakteristike kvaliteta odbojnika iz člana 3. ovog pravilnika ispituju se na način utvrđen Pravilnikom za liftove I-IV vrste, Pravilnikom za liftove V vrste i jugoslovenskim standardom JUS M.D1.574 - Liftovi. Odbojnik. Ispitivanje.
Ispitivanju odbojnika radi obaveznog atestiranja iz člana 2. ovog pravilnika pristupa se po prijemu zahteva za atestiranje odbojnika, koji proizvođač, uvoznik ili zastupnik podnosi organizaciji ovlašćenoj za atestiranje odbojnika iz člana 1. ovog pravilnika zajedno sa potrebnim prilozima i pošto organizacija ovlašćena za atestiranje potvrdi, u zapisniku o uzimanju uzorka, da je uzorak koji je uzela na licu mesta ili prispeli uzorak pogodan za zahtevanu svrhu ispitivanja.
Zahtev za atestiranje odbojnika sadrži:
1) podatke o podnosiocu zahteva i proizvođaču;
2) podatke o odbojniku;
3) podatke o mestu proizvodnje i mestu uzimanja uzorka;
4) podatke o tipu odbojnika;
5) podatke o najvećoj brzini nasedanja kabine ili protivtega na odbojnik;
6) podatke o najvećoj i najmanjoj masi koja naseda na odbojnik;
7) podatke o veličini otvora za proticanje tečnosti u zavisnosti od hoda odbojnika i o osobinama upotrebljene tečnosti za hidrauličke odbojnike;
8) podatke o upotrebljenom materijalu za izradu najopterećenijih delova uređaja;
9) sklopni crtež sa sastavnicom;
10) tehničko uputstvo, deklaraciju i oznake potrebne u prometu;
11) potpis odgovornog lica i pečat podnosioca zahteva.
Zapisnik o uzimanju uzorka sadrži:
1) naziv i sedište organizacije koja je podnela zahtev za atestiranje;
2) podatke o odbojniku, uzorku i mestu uzimanja uzorka;
3) podatke o načinu uzimanja uzorka (preuzimanje dostavljenog uzorka ili uzimanje uzorka od proizvođača, uvoznika ili zastupnika);
4) ocenu pogodnosi uzorka za ispitivanje (u pogledu oštećenja, potrebnog broja jedinica proizvoda itd.);
5) podatke o količini odbojnika na koju se uzorak za ispitivanje odnosi (proizvodna ili uvozna partija, redovna proizvodnja itd.);
6) datum, potpis i pečat podnosioca zahteva za atestiranje i organizacije ovlašćene za atestiranje odbojnika iz člana 1. ovog pravilnika.
Veličina uzorka za ispitivanje i drugi zahtevi u vezi sa uzimanjem uzorka radi sprovođenja postupka navedenog u članu 2. ovog pravilnika utvrđeni su u jugoslovenskom standardu JUS M.D1.574 - Liftovi. Odbojnik. Ispitivanje.
Organizacija ovlašćena za atestiranje vraća ispitani uzorak podnosiocu zahteva za atestiranje, uz odgovarajuće mere obezbeđenja (plomba i oznake).
Izveštaj o ispitivanju odbojnika iz člana 1. ovog pravilnika izdaje organizacija ovlašćena za atestiranje, i on sadrži:
1) podatke o ovlašćenju i naziv i sedište organizacije ovlašćene za atestiranje;
2) podatke o podnosiocu zahteva i proizvođaču;
3) podatke o odbojniku;
4) broj i datum izveštaja o ispitivanju;
5) podatke o uzorku, mestu i načinu uzimanja uzorka;
6) podatke o jugoslovenskim standardima i propisima po kojima je izvršeno ispitivanje;
7) vrstu - oznaku tipa odbojnika;
8) najveću dozvoljenu brzinu nasedanja;
9) najveću dozvoljenu masu kojom se odbojnik sme opteretiti;
10) najmanju dozvoljenu masu kojom se odbojnik sme opteretiti;
11) karakteristike tečnosti i njenu temperaturu za vreme ispitivanja, ako se ispituje hidraulički odbojnik;
12) podatke o vremenu povratnog hoda odbojnika u normalan položaj, ako se ispituje hidraulički odbojnik;
13) podatke o gubitku tečnosti i eventualnim deformacijama, ako se ispituje hidraulički odbojnik;
14) usporenje odbojnika;
15) brzinu povratnog hoda, ako se ispituje odbojnik sa povratnim prigušenjem;
16) masu potrebnu za potpuno sabijanje opruga, ako se ispituje odbojnik sa povratnim prigušenjem;
17) ocenu rezultata ispitivanja;
18) potpis ovlašćenog radnika i lica koje rukovodi ispitivanjem;
19) pečat organizacije ovlašćene za atestiranje.
Atest izdaje organizacija ovlašćena za atestiranje odbojnika iz člana 1. ovog pravilnika, za svaki tip odbojnika.
Atest za odbojnike iz člana 1. ovog pravilnika važi deset godina.
Izmena konstrukcije i/ili materijala, mesta proizvodnje i slično, što može uticati na kvalitet atestiranog odbojnika, mora se prijaviti organizaciji ovlašćenoj za atestiranje koja je izdala atest, radi ponovnog atestiranja odbojnika.
Izgled i način nanošenja atestnog znaka za odbojnike iz člana 1. ovog pravilnika utvrđeni su Naredbom o izgledu i upotrebi atestnog znaka ("Službeni list SFRJ", br. 4/79 i 31/81), s tim što se utvrđuje i sledeće:
1) visina (V) atestnog znaka, koja mora biti od 3 do 25 mm;
2) dopunska slovna oznaka MD, koja označava grupu i podgrupu jugoslovenskog standarda kome odbojnik pripada;
3) dopunska brojčana dvocifrena oznaka za identifikaciju organizacije koja je izdala atest;
4) da se označavanje atestnim znakom sa dopunskim oznakama vrši na samom odbojniku;
5) da je slovno-brojčana oznaka paralelna sa spoljnom stranom atestnog znaka.
Kontrola saobraznosti hvatačkog uređaja vrši se na sledeći način:
1) za odbojnike iz domaće proizvodnje - svake pete godine;
2) za odbojnike iz uvoza - za svaku partiju isporuke istog tipa i porekla.
Za kontrolu saobraznosti ispituju se sve karakteristike kvaliteta iz člana 3. ovog pravilnika.
Za atestiranje odbojnika iz člana 1. ovog pravilnika može se ovlastiti organizacija koja, u pogledu opremljenosti i stručne kvalifikacije kadrova, ispunjava sledeće uslove:
1) raspolaže sledećom opremom, i to:
a) tegovima za ispitivanje slobodnim padom, odgovarajuće mase, sa tačnošću mase ± 1%;
b) uređajem za vertikalno vođenje tegova sa najmanjim otporom trenja;
v) hronometrom za merenje vremena, odgovarajućeg mernog opsega, sa tačnošću ± 1%;
g) osciloskopom;
d) oscilografom sa najmanje tri kanala;
đ) vagom za merenje mase, odgovarajućeg mernog područja, sa tačnošću ± 1%;
e) uređajem za merenje brzine, odgovarajućeg mernog područja, sa tačnošću ± 1%;
ž) uređajem za merenje usporenja, odgovarajućeg mernog područja, sa tačnošću ± 2%;
z) termometrom za merenje temperature okoline, sa tačnošću ± 10%;
i) termometrom za merenje temperature tečnosti u hidrauličkom odbojniku sa tačnošću ± 5%;
j) čeličnom mernom trakom;
k) uređajem za ispitivanje pukotina u metalu;
l) fotografskim aparatom;
lj) uređajem za ispitivanje dielektričke čvrstoće, odgovarajućeg mernog opsega;
2) ima radnike za obavezno atestiranje, i to:
a) jednog diplomiranog inženjera mašinstva sa najmanje pet godina radnog iskustva na odgovarajućim poslovima ispitivanja liftova - za rukovođenje poslovima obaveznog atestiranja odbojnika;
b) jednog diplomiranog inženjera mašinstva sa najmanje tri godine radnog iskustva, odnosno jednog pogonskog inženjera mašinstva sa najmanje pet godina radnog iskustva na odgovarajućim poslovima ispitivanja liftova;
v) jednog radnika sa srednjom stručnom spremom tehničkog smera sa najmanje tri godine radnog iskustva na odgovarajućim poslovima ispitivanja liftova.
Organizacija ovlašćena za atestiranja odbojnika sprovodi postupak atestiranja odbojnika u roku od trideset dana od dana prijema zahteva za atestiranje.
Ovaj pravilnik stupa na snagu po isteku trideset dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".