ZAKONO PRIVREDNIM KOMORAMA("Sl. glasnik RS", br. 65/2001 i 36/2009) |
Privredne komore jesu interesne, samostalne i poslovno-stručne organizacije privrednih društava, preduzetnika i drugih oblika organizovanja koji obavljaju privrednu delatnost i koje povezuje zajednički poslovni interes na određenom području ili teritoriji u Republici Srbiji, (u daljem tekstu: komora).
U Republici Srbiji osnivaju se komore:
1) Privredna komora Srbije, sa sedištem u Beogradu, za teritoriju Republike Srbije,
2) Privredna komora Vojvodine, sa sedištem u Novom Sadu, za teritoriju Autonomne pokrajine Vojvodine,
3) Privredna komora Kosova i Metohije, sa sedištem u Prištini, za teritoriju Autonomne pokrajine Kosova i Metohije,
4) Privredna komora Beograda, sa sedištem u Beogradu, za teritoriju grada Beograda,
5) Regionalne komore:
a) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Valjevu, za područje opština: Bogatić, Valjevo, Vladimirci, Koceljeva, Krupanj, Lajkovac, Loznica, Ljig, Ljubovija, Mali Zvornik, Mionica, Osečina, Ub i Šabac,
b) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Zaječaru, za područje opština: Boljevac, Bor, Zaječar, Kladovo, Knjaževac, Majdanpek, Negotin i Sokobanja,
v) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Zrenjaninu, za područje opština: Žitište, Zrenjanin, Nova Crnja, Novi Bečej i Sečanj,
g) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Kikindi, za područje opština: Kikinda, Novi Kneževac i Čoka,
d) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Kragujevcu, za područje opština: Aranđelovac, Batočina, Despotovac, Jagodina, Knić, Kragujevac, Lapovo, Paraćin, Rača, Rekovac, Svilajnac, Topola i Ćuprija,
đ) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Kraljevu, za područje opština: Vrnjačka Banja, Gornji Milanovac, Kraljevo, Lučani, Novi Pazar, Raška, Sjenica, Tutin i Čačak,
e) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Kruševcu, za područje opština: Alaksandrovac, Brus, Varvarin, Kruševac, Trstenik i Ćićevac,
ž) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Leskovcu, za područje opština: Bojnik, Bosilegrad, Bujanovac, Vlasotince, Vladičin Han, Vranje, Lebane, Leskovac, Medveđa, Preševo, Surdulica, Trgovište i Crna Trava,
z) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Nišu, za područje opština: Aleksinac, Babušnica, Bela Palanka, Blace, Gadžin Han, Dimitrovgrad, Doljevac, Žitorađa, Kuršumlija, Merošina, Niš, Pirot, Prokuplje, Ražanj i Svrljig,
i) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Novom Sadu, za područje opština: Bač, Bačka Palanka, Bački Petrovac, Beočin, Bečej, Vrbas, Žabalj, Novi Sad, Srbobran, Sremski Karlovci, Temerin i Titel,
j) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Pančevu, za područje opština: Alibunar, Bela Crkva, Vršac, Kovačica, Kovin, Opovo, Pančevo i Plandište,
k) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Požarevcu, za područje opština: Velika Plana, Veliko Gradište, Golubac, Žabari, Žagubica, Kučevo, Malo Crniće, Petrovac, Požarevac, Smederevo i Smederevska Palanka,
l) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Somboru, za područje opština: Apatin, Kula, Odžaci i Sombor,
lj) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Sremskoj Mitrovici, za područje opština: Inđija, Irig, Pećinci, Ruma, Sremska Mitrovica, Stara Pazova i Šid,
m) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Subotici, za područje opština: Ada, Bačka Topola, Kanjiža, Mali Iđoš, Senta i Subotica,
n) Regionalna privredna komora, sa sedištem u Užicu, za područje opština: Arilje, Bajina Bašta, Ivanjica, Kosjerić, Nova Varoš, Požega, Priboj, Prijepolje, Užice i Čajetina.
Komora može na svom području osnovati svoje organizacione jedinice (ispostave, ekspoziture, centre, agencije), u skladu sa statutom.
Radi ostvarivanja zajedničkih interesa, najmanje 100 privrednih subjekata iz člana 1. ovog zakona mogu osnovati i druge komore prema delatnostima koje ti subjekti obavljaju.
Aktom o osnivanju komora iz stava 1. ovog člana, uređuju se međusobna prava i obaveze osnivača, način finansiranja, organi komore, opšti akti komore i druga pitanja od značaja za rad komore shodno odredbama ovog zakona kojima se ta pitanja uređuju.
Komora iz stava 1. ovog člana prestaje sa radom kada se broj članova komore smanji ispod propisanog broja.
Osniva se Registar komora koji vodi Agencija za privredne registre.
U Registar komora registruju se komore iz čl. 2. i 2a ovog zakona.
Na uslove i postupak imenovanja Registratora komora, na njegovu odgovornost za vođenje Registra komora, kao i na postupak registracije, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje registracija privrednih subjekata.
Vlada propisuje vrstu i visinu naknada za registraciju i druge usluge koje pruža Registar komora.
Ministar nadležan za poslove privrede propisuje sadržinu Registra komora.
Komora ima svojstvo pravnog lica.
Komora vodi registar svojih članova.
U izvršavanju poslova i zadataka utvrđenih ovim zakonom, komore međusobno sarađuju, vrše razmenu obaveštavanja i iskustava, koordiniraju svoj rad i dogovaraju se o pitanjima od zajedničkog interesa i interesa svojih članova.
Saradnja iz stava 1. ovog člana ostvaruje se u skladu sa posebnim aktom komore.
4. ODNOS KOMORA I DRUGIH ORGANA I ORGANIZACIJA
U cilju ostvarivanja interesa svojih članova, komore ostvaruju saradnju sa nadležnim ministarstvima, drugim državnim organima i organizacijama i organima lokalne samouprave i daju mišljenja i predloge državnim organima u vezi sa pitanjima koja su od interesa za privredu.
Komora ostvaruje saradnju sa organizacijama sindikata i organizacijom poslodavaca.
Komora sarađuje sa drugim komorama i odgovarajućim udruženjima u zemlji i inostranstvu.
Privredna komora Srbije sarađuje sa Vladom i određuje svoje predstavnike u organe i u stalna ili povremena radna tela, u skladu sa posebnim propisima.
Članovi komore su privredna društva i drugi oblici organizovanja koji obavljaju privrednu delatnost, banke i druge finansijske organizacije i organizacije za osiguranje imovine i lica.
Preduzetnici koji u vidu registrovanog zanimanja obavljaju privrednu delatnost i njihove zadruge su članovi komore preko opštih udruženja preduzetnika.
Zemljoradničke zadruge i drugi oblici organizovanja zemljoradnika su kolektivni članovi komore preko zadružnog saveza.
Članovi komore mogu biti i poslovna i stručna udruženja i društva, organizacije koje obavljaju delatnost u oblastima zdravstvene, socijalne, boračke, odnosno invalidske zaštite, društvene brige o deci i drugim oblastima, kao što je socijalna sigurnost, obrazovanje, nauka, kultura, fizička kultura, kao i organizacije koje svojom delatnošću unapređuju rad i poslovanje privrednih subjekata ili su u oblastima koje su utvrđene zakonom, o čemu odluku donosi nadležni organ komore.
Članovi komore imaju jednaka prava i obaveze.
Članovi Privredne komore Srbije mogu biti svi subjekti iz člana 8. ovog zakona koji imaju sedište, odnosno obavljaju delatnost na teritoriji Republike Srbije.
Članovi Privredne komore Vojvodine mogu biti svi subjekti iz člana 8. ovog zakona koji imaju sedište i obavljaju delatnost na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine.
Članovi Privredne komore Kosovo i Metohija mogu biti svi subjekti iz člana 8. ovog zakona koji imaju sedište, odnosno obavljaju delatnost na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija.
Članovi Privredne komore Beograda mogu biti svi subjekti iz člana 8. ovog zakona koji imaju sedište, odnosno obavljaju delatnost na teritoriji Grada Beograda.
Članovi regionalne komore mogu biti svi subjekti iz člana 8. ovog zakona koji imaju sedište, odnosno obavljaju delatnost na području opština za koju je osnovana.
Članovi privrednih komora pristupaju i istupaju iz članstva dostavljanjem pismenog obaveštenja o pristupanju, odnosno istupanju komori čiji su članovi.
Pristupanje i istupanje komori subjekata iz člana 8. ovog zakona, kao i prestanak članstva u komori, bliže se uređuju statutom komore.
Delatnost komore je:
- pružanje i organizovanje stručne pomoći svojim članovima radi poboljšanja i unapređivanja njihovog poslovanja;
- proučavanje pitanja koja se odnose na privredne grane zastupljene u komori, praćenje pojava privrednog života i ocenjivanje njihovog dejstva na privredu Republike Srbije, odnosno svoje teritorije ili područja;
- unapređivanje i uspostavljanje ekonomske saradnje sa inostranstvom, organizovanje privredne i turističko-informativne propagande, sajmova, privrednih izložbi i drugih promotivnih aktivnosti za potrebe svojih članova;
- predstavljanje domaće privrede u zemlji i inostranstvu i uključivanje iste u međunarodnu razmenu roba i usluga na način kojim će se svojim članovima olakšati pristup svetskom tržištu;
- pružanje pravovremenih i kvalitetnih informacija svojim članovima radi pronalaženja potencijalnih partnera i njihovog međusobnog povezivanja;
- razvoj informacionog sistema u komori;
- podsticanje istraživanja u oblasti naučno-tehnološkog razvoja;
- unapređivanje preduzetništva i menadžmenta i praćenje i prenošenje međunarodnih iskustava u tim oblastima, a naročito menadžmenta u oblasti sistema kvaliteta;
- poslovno povezivanje i informisanje članova komore;
- davanje predloga nadležnim državnim organima za razvoj i uvođenje različitih instrumenata zaštite domaće privrede;
- pokretanje inicijative o antidampingu u vezi nekorektnog ponašanja stranih proizvođača na domaćem tržištu;
- pružanje pomoći svojim članovima u vezi sa finansiranjem i kreditiranjem proizvodnje u saradnji sa poslovnim bankama;
- praćenje postojanja konkurencije na tržištu u pogledu privrednih grana zastupljenih u komori i predlaganje mera državnim organima u pogledu poboljšanja zaštite konkurencije na relevantnom tržištu, kao i obaveštavanje i podnošenje zahteva Komisiji za zaštitu konkurencije u slučaju povreda konkurencije na relevantnom tržištu;
- negovanje dobrih poslovnih običaja i poslovnog morala;
- organizovanje predavanja, seminara i specijalizovanih kurseva radi usavršavanja i obuke kadrova u privredi, i izdavanje odgovarajućih uverenja komore;
- usklađivanje interesa članova komore;
- pružanje pomoći pri osnivanju novih preduzeća i prestrukturiranju postojećih;
- pripremanje i promovisanje tipskih ugovora između preduzeća;
- obavljanje i drugih poslova od interesa za članove komore.
Privredna komora Srbije pored delatnosti iz člana 10. ovog zakona obavlja i delatnost:
- vrši određena javna ovlašćenja koja su joj poverena zakonom;
- štiti interes svojih članova pred državnim i drugim organima i organizacijama u oblasti privrednog sistema, razvojne i ekonomske politike;
- daje inicijative za donošenje republičkih zakona i drugih propisa iz oblasti privrede i mere tekuće ekonomske politike;
- daje mišljenje na nacrte i predloge zakona i drugih propisa u oblasti privrednog sistema, razvojne i ekonomske politike;
- učestvuje u pripremi zakona i drugih propisa od interesa za svoje članove;
- izdaje odgovarajuće potvrde o bonitetu svojih članova;
- utvrđuje pravila dobrog poslovnog ponašanja svojih članova, odnosno donosi uzanse.
Potvrde, uverenja i druge isprave koje izdaje Privredna komora Srbije, imaju karakter javnih isprava.
Komorom upravljaju njeni članovi preko svojih predstavnika u njenim organima, koji se biraju na način utvrđen statutom komore.
Organi komore su: skupština, upravni odbor, nadzorni odbor i predsednik.
Skupština donosi statut, finansijski plan, godišnji obračun i program rada komore; bira i razrešava članove upravnog odora i nadzornog odbora i predsednika komore; utvrđuje stavove i daje smernice za rad organa i tela komore u oblasti ekonomskog razvoja i privrednog sistema; odlučuje o drugim značajnim privrednim pitanjima i obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom.
Skupštinu sačinjavaju predstavnici članova komore koji se biraju na način utvrđen statutom.
Upravni odbor je organ upravljanja komorom.
Upravni odbor: priprema predloge odluka za skupštinu i izvršava njene odluke, donosi opšta i druga akta utvrđena statutom, obavlja i druge poslove iz delokruga komore utvrđene ovim zakonom i statutom.
Nadzorni odbor vrši kontrolu nad radom, pregleda periodične i godišnje obračune i utvrđuje da li su oni sačinjeni u skladu sa propisima, ostvaruje uvid u izvršavanje obaveza članica, i kontroliše način korišćenja sredstava komore.
Predsednik predstavlja komoru, odgovoran je za zakonitost rada i rukovodi i usklađuje njen rad i obavlja druge poslove utvrđene ovim zakonom i statutom.
Radi izvršavanja određenih zadataka i poslova od interesa za članove u komori se mogu obrazovati i radna tela i organizovati drugi oblici rada.
Za pružanje stručne pomoći i određenih poslovnih usluga članovima u komori mogu se, u skladu sa statutom, obrazovati specijalizovane organizacije (biroi, agencije, centri i dr.).
Komora ima statut.
Statutom komore uređuju se: pristupanje i istupanje, odnosno prestanak članstva u komori; zadaci; oblici rada i organizovanja; delokrug i ovlašćenja skupštine i drugih organa komore; sastav, izbor, broj članova i trajanje mandata članova organa komore; prava, obaveze i odgovornost članova; način upravljanja i odlučivanja; način izbora i imenovanja funkcionera i rukovodećih radnika komore; sadržaj i oblici ostvarivanja saradnje sa državnim organima i drugim organizacijama; način međusobne saradnje i saradnje sa privrednim komorama i sličnim asocijacijama u inostranstvu; javnost rada i obaveštavanje članova komore o radu njenih organa; način obezbeđenja sredstava za rad i kontrola naplate članarine; položaj i zadaci stručne službe; postupak donošenja statuta i drugih opštih akata, kao i druga pitanja značajna za rad komore.
Statut komore objavljuje se u glasilu komore, odnosno ako takvo glasilo ne postoji javno se objavljuje na drugi odgovarajući način, a statut Privredne komore Srbije i u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Sredstva za rad komore obrazuju se od članarine, naknada za usluge i iz drugih izvora.
Visinu članarine i osnovicu na osnovu koje se obračunava članarina, kao i način i rokove plaćanja članarine utvrđuje skupština komore.
Radi zajedničkog unapređivanja rada i poslovanja, usklađivanja posebnih i zajedničkih interesa, predlaganja mera za poboljšanje uslova poslovanja i ekonomskog položaja i socijalne sigurnosti, kao i radi razmatranja i rešavanja i drugih pitanja od zajedničkog interesa, osnivaju se opšta udruženja preduzetnika (u daljem tekstu: opšta udruženja).
Članovi opštih udruženja su preduzetnici iz člana 8. stav 2. ovog zakona.
Opšta udruženja osnivaju se za područje Privredne komore Beograda i regionalne privredne komore ili za područje jedne ili više opština, i to za jednu ili više privrednih delatnosti.
Skupština Privredne komore Beograda, odnosno regionalne privredne komore, određuje za koje se delatnosti i područja osnivaju opšta udruženja.
Odluku o osnivanju opšteg udruženja donosi skupština Privredne komore Beograda, odnosno regionalne privredne komore.
Akt o osnivanju opšteg udruženja sadrži naročito:
1. naziv i sedište opšteg udruženja;
2. delatnost za koje se osniva opšte udruženje;
3. sredstva za početak rada udruženja i način obezbeđivanja tih sredstava;
4. podatke o licu koje vrši dužnost sekretara opšteg udruženja i njegova ovlašćenja.
Organi opšteg udruženja su: skupština, izvršni odbor, nadzorni odbor i sekretar.
Konstituisanje opšteg udruženja vrši se donošenjem statuta udruženja i izborom njegovih organa.
Statutom opšteg udruženja uređuju se zadaci udruženja, organi i tela udruženja i njihov delokrug i sastav, način izbora i vreme trajanja mandata članstva organa i tela udruženja, prava i dužnosti članova udruženja, način finansiranja udruženja, kao i duga pitanja od značaja za rad udruženja.
Statut opšteg udruženja donosi skupština udruženja koju čine članovi tog udruženja.
Opšte udruženje ima svojstvo pravnog lica.
Opšte udruženje upisuje se u registar opštih udruženja koji vodi Privredna komora Beograda, odnosno regionalna privredna komora.
Privredna komora Srbije utvrđuje način vođenja registra opštih udruženja.
Radi usaglašavanja zajedničkih interesa i predlaganja mera za poboljšanje uslova poslovanja i ekonomskog položaja preduzetnika u Privrednoj komori Srbije, Privrednoj komori Vojvodine i Privrednoj komori Kosova i Metohije obrazuje se zajednica preduzetnika.
Skupština komore iz stava 1. ovog člana određuje broj i sastav, kao i način izbora članova zajednice preduzetnika.
Sud časti obrazuje se pri komorama iz člana 2. stav 1. ovog zakona.
Sud časti pri drugim komorama obrazuje se ako je obrazovanje takvog suda predviđeno statutom tih komora.
Sud časti odlučuje o povredama dobrih poslovnih običaja, narušavanju jedinstvenog tržišta i monopolističkim radnjama na tom tržištu.
Sud časti odlučuje i o neizvršavanju obaveza članova i odluka komore.
Organizacija, sastav, način izbora i razrešenja članova, postupak i način rada i bliže odredbe o nadležnosti suda časti, uređuju se opštim aktom koji donosi skupština komore.
Stalni izbrani sud obrazuje se pri Privrednoj komori Srbije, Privrednoj komori Vojvodine i Privrednoj komori Kosova i Metohije.
Stalni izbrani sud odlučuje o međusobnim privrednim sporovima članova komore, ako stranke pismeno ugovore nadležnost tog suda.
Odluka stalnog izbranog suda je konačna i ima snagu pravosnažne presude.
Organizacija, sastav, način izbora i razrešenja članova, postupak i način rada i bliže odredbe o nadležnosti stalnog izbranog suda, uređuje se opštim aktom koji donosi skupština Privredne komore Srbije, Privredne komore Vojvodine i Privredne komore Kosova i Metohije.
12a SPOLJNOTRGOVINSKA ARBITRAŽA
Pri Privrednoj komori Srbije postoji Spoljnotrgovinska arbitraža.
Spoljnotrgovinska arbitraža odlučuje i posreduje kada je njena nadležnost ugovorena u privrednim sporovima sa međunarodnim elementom.
Spoljnotrgovinska arbitraža je nezavisna i samostalna u svom radu.
Odluka Spoljnotrgovinske arbitraže je konačna i ima snagu pravnosnažne sudske presude.
Organizacija, sastav, postupak i način rada Spoljnotrgovinske arbitraže uređuje se opštim aktom koji donosi skupština Privredne komore Srbije.
13. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Privredna komora Srbije, Privredna komora Vojvodine, Privredna komora Kosova i Metohije, Privredna komora Beograda i regionalne privredne komore uskladiće svoju organizaciju, akte i rad sa odredbama ovog zakona, u roku od godinu dana od dana njegovog stupanja na snagu.
Do usklađivanja organizacije, akata i rada, komore iz stava 1. ovog člana, nastavljaju da rade na način i pod uslovima pod kojima su osnovane.
Danom stupanja na snagu ovog zakona, prestaje da važi Zakon o udruživanju u privredne komore ("Službeni glasnik SR Srbije", br. 25/79 i 8/81).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o privrednim komorama
("Sl. glasnik RS", br. 36/2009)
Danom stupanja na snagu ovog zakona postojeće privredne komore nastavljaju sa radom u skladu sa propisima po kojima su osnovane.
Postojeće privredne komore uskladiće svoju organizaciju i akte sa odredbama ovog zakona do dana početka njegove primene.
Članstvo u postojećim privrednim komorama prestaje najranije danom početka primene ovog zakona, ako je do tog dana član postojeće privredne komore dostavio pismeno obaveštenje o istupanju.
Ako svi članovi postojeće privredne komore istupe iz njenog članstva, upravni odbor komore dužan je da bez odlaganja donese odluku o likvidaciji komore, u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva.
U slučaju iz stava 2. ovog člana, likvidacioni ostatak se prenosi u budžet Republike Srbije, odnosno u budžet jedinice teritorijalne autonomije, a u slučaju likvidacije regionalne privredne komore likvidacioni ostatak prenosi se srazmerno u budžete jedinica lokalne samouprave za čije područje je osnovana regionalna privredna komora.
Propisi koji se donose na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona biće doneti najkasnije do 31. decembra 2010. godine.
Regionalne privredne komore iz člana 2. stava 1. tačke 5) podtačaka g) i m) zakona uskladiće svoju organizaciju, akte i rad sa odredbama ovog zakona, u roku od šest meseci od dana njegovog stupanja na snagu.
Do usklađivanja organizacije, akata i rada, komore iz stava 2. ovog člana, nastavljaju da rade na način i pod uslovima pod kojima su osnovane.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjivaće se od 1. januara 2013. godine, osim člana 2. koji će se primenjivati od dana stupanja na snagu ovog zakona.