ODLUKAO OBAVEZNOJ REZERVI BANAKA KOD NARODNE BANKE SRBIJE("Sl. glasnik RS", br. 116/2006, 3/2007, 31/2007, 93/2007, 35/2008, 94/2008, 100/2008, 107/2008, 110/2008, 112/2008, 12/2009 i 39/2009) |
1. Banke su dužne da obračunavaju i izdvajaju obaveznu rezervu - u visini, na način i u rokovima koji su utvrđeni ovom odlukom.
Pod bankama, u smislu stava 1. ove tačke, podrazumevaju se banke koje imaju dozvolu za rad Narodne banke Srbije i upisane su u registar kod nadležnog organa.
2. Obaveznu rezervu banke obračunavaju:
1) na obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, kao i na druge dinarske obaveze, uključujući i delove dinarskih depozita primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita, i
2) na obaveze po deviznim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti i na druge devizne obaveze, uključujući i devizne subordinirane obaveze, kao i depozite, kredite i druga devizna sredstva primljena iz inostranstva po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica.
3. Izuzetno od tačke 2. ove odluke, obaveznu rezervu banke ne obračunavaju:
1) na iznos obaveza prema Narodnoj banci Srbije;
2) na iznos obaveza prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije;
3) na iznos obaveza po poslovima sprovođenja zakona i drugih propisa kojima je regulisan javni dug države po osnovu devizne štednje građana;
4) na iznos obaveza prema poveriocima Pariskog i Londonskog kluba, kao i na iznos transformisanih obaveza prema državi na osnovu Zakona o regulisanju odnosa između Savezne Republike Jugoslavije i pravnih lica i banaka sa teritorije Savezne Republike Jugoslavije koje su prvobitni dužnici ili garanti prema poveriocima Pariskog i Londonskog kluba ("Službeni list SRJ", broj 36/2002);
5) na iznos namenskih depozita po osnovu kupoprodaje obveznica emitovanih radi regulisanja javnog duga države po osnovu devizne štednje građana i na iznos namenskih depozita preduzeća i preduzetnika po osnovu menjačkih poslova, i
6) na iznos sredstava oročene dinarske štednje građana prikupljenih u periodu od 31. oktobra do 6. novembra 2005. godine, i to do isteka perioda oročavanja te štednje i na iznos deviznih štednih uloga položenih kod banke u periodu od 1. do 7. novembra 2004. godine i od 31. oktobra do 6. novembra 2005. godine, i to do dana njihovog podizanja, kao i na iznos oročenih deviznih štednih uloga građana položenih kod banke u periodu od 31. oktobra do 7. novembra 2007. godine, i to do isteka perioda oročavanja tih štednih uloga;
7) na iznos obaveza u dinarima i devizama po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva u periodu od 1. oktobra 2008. godine do 31. decembra 2009. godine, i to do prvobitno utvrđenog roka dospeća tih obaveza.
Pri obračunu obavezne rezerve - iznos depozita, kredita i drugih obaveza banke utvrđenih u smislu tačke 2. ove odluke umanjuje se za:
1) iznos plasmana u humanitarne svrhe odobrenih iz deviznih kredita primljenih od međunarodnih finansijskih organizacija po osnovu ugovora koji su zaključeni od 31. decembra 2004. godine;
2) iznos dugoročnih stambenih kredita pod uslovom da su osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita;
3) iznos blokiranih deviznih sredstava banke u inostranstvu pod uslovom da je blokada izvršena pre 31. decembra 2000. godine;
4) iznos kredita koji su, u skladu s Programom mera za ublažavanje negativnih efekata svetske ekonomske krize u Republici Srbiji, usvojenim na sednici Vlade Republike Srbije od 29. januara 2009. godine (u daljem tekstu: Program Vlade), banke odobrile privredi za finansiranje investicija;
5) iznos potrošačkih kredita koji su banke, u skladu s Programom Vlade, odobrile za kupovinu trajnih potrošnih dobara proizvedenih u Republici Srbij;
6) iznos dinarskih kredita i kredita s deviznom klauzulom koji su banke posle 30. aprila 2009. godine, a u skladu s Programom Vlade, odobrile za održavanje likvidnosti i finansiranje trajnih obrtnih sredstava, isključujući reprogramirane kredite, s tim da to umanjenje ne može biti veće od iznosa prirasta ukupnih kredita odobrenih privredi, pri čemu se pri obračunu tog prirasta isključuju efekti promene kursa dinara.
Banke su dužne da o kreditima iz stava 2. odredbe pod 4, 5. i 6. ove tačke obezbede podatke u knjigovodstvenoj evidenciji na posebnim analitičkim računima, a na osnovu dokumentacije iz koje se može nedvosmisleno utvrditi da su ti krediti odobreni u skladu s Programom Vlade.
4. Osnovicu za obračun obavezne rezerve čini:
1) prosečno dnevno knjigovodstveno stanje dinarskih sredstava iz tačke 2. ove odluke u prethodnom kalendarskom mesecu (u daljem tekstu: dinarska osnovica);
2) prosečno dnevno knjigovodstveno stanje deviznih sredstava iz tačke 2. ove odluke u prethodnom kalendarskom mesecu (u daljem tekstu: devizna osnovica).
Za izračunavanje prosečnog dnevnog knjigovodstvenog stanja sredstava koja čine dinarsku osnovicu, odnosno deviznu osnovicu uzimaju se u obzir svi dani u prethodnom kalendarskom mesecu.
Prosečno dnevno knjigovodstveno stanje deviznih sredstava izražava se u evrima, s tim što se za svaki dan sredstva denominirana u drugim valutama preračunavaju u evro primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.
Izuzetno od stava 1, odredba pod 2, ove tačke, u obračunskom periodu 18. oktobar - 17. novembar 2008. godine, deviznu osnovicu za obračun devizne obavezne rezerve po osnovu devizne štednje položene kod banaka čini knjigovodstveno stanje te štednje na dan 15. oktobra 2008. godine, odnosno na dan 30. oktobra 2008. godine ako je to za banku povoljnije.
Izuzetno od stava 1, odredba pod 2, ove tačke, u obračunskom periodu 18. novembar - 17. decembar 2008. godine, deviznu osnovicu za obračun devizne obavezne rezerve po osnovu devizne štednje položene kod banaka čini knjigovodstveno stanje te štednje na dan 14. novembra 2008. godine, odnosno na dan 30. oktobra 2008. godine ako je to za banku povoljnije.
Izuzetno od stava 1. ove tačke, počev od obračunskog perioda 18. decembar 2008 - 17. januar 2009. godine, zaključno sa obračunskim periodom 18. decembar 2009 - 17. januar 2010. godine - deo dinarske osnovice za obračun dinarske obavezne rezerve koji čine obaveze u dinarima po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva, kao i delove devizne osnovice za obračun devizne obavezne rezerve koje čine obaveze u devizama po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva i devizne subordinirane obaveze, čini prosečno dnevno knjigovodstveno stanje navedenih obaveza u septembru 2008. godine ako je prosečno dnevno knjigovodstveno stanje tih obaveza u prethodnom kalendarskom mesecu manje od njihovog prosečnog dnevnog knjigovodstvenog stanja u septembru 2008. godine.
5. Obaveznu rezervu banke obračunavaju:
1) po stopi od 10% - na dinarsku osnovicu;
2) po stopi od 45% - na deviznu osnovicu.
Izuzetno od stava 1. odredba pod 1 ove tačke, banke obračunavaju obaveznu rezervu:
1) po stopi od 5% - na deo dinarske osnovice koju čine obaveze u dinarima po osnovu depozita oročenih preko jednog meseca;
2) po stopi od 45% - na deo dinarske osnovice koju čine obaveze u dinarima indeksirane deviznom klauzulom;
3) po stopi od 45% - na deo dinarske osnovice koju čine obaveze u dinarima po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva, i to do nivoa te osnovice iz septembra 2008. godine;
4) po stopi od 0% - na pozitivnu razliku između dela dinarske osnovice koju čine obaveze u dinarima po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva iz prethodnog kalendarskog meseca i tog dela osnovice iz septembra 2008. godine.
Izuzetno od stava 1. odredba pod 2 ove tačke, banke obračunavaju obaveznu rezervu:
1) po stopi od 40% - na deo devizne osnovice koju čine obaveze po osnovu devizne štednje položene kod banaka;
2) po stopi od 20% - na deo devizne osnovice koju čine subordinirane obaveze, do nivoa tog dela devizne osnovice iz septembra 2008. godine;
3) po stopi od 100% - na deo devizne osnovice koju čine devizna sredstva koja davaoci lizinga drže na posebnom računu otvorenom kod banke;
4) po stopi od 0% - na pozitivnu razliku između dela devizne osnovice koju čine obaveze u devizama po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva iz prethodnog kalendarskog meseca i tog dela devizne osnovice iz septembra 2008. godine, s tim da se na deo devizne osnovice koju čine obaveze u devizama po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva do nivoa tog dela devizne osnovice - devizna obavezna rezerva obračunava po stopi od 45%;
5) po stopi od 0% - na pozitivnu razliku između dela devizne osnovice koju čine subordinirane obaveze iz prethodnog kalendarskog meseca i tog dela devizne osnovice iz septembra 2008. godine.
Obavezna rezerva iz stava 1, odredba pod 1, i stava 2. ove tačke obračunava se u dinarima, a obavezna rezerva iz stava 1, odredba pod 2, i stava 3. te tačke - u evrima.
Obračunata dinarska obavezna rezerva predstavlja zbir:
1) obračunate obavezne rezerve u dinarima iz stava 1, odredba pod 1, ove tačke;
2) obračunate obavezne rezerve u dinarima iz stava 2. ove tačke;
3) 40% dinarske protivvrednosti zbira obračunate obavezne rezerve u evrima iz stava 1, odredba pod 2, ove tačke i obračunate obavezne rezerve u evrima iz stava 3. te tačke.
Dinarska protivvrednost iz stava 5, odredba pod 3, ove tačke utvrđuje se primenom zvaničnog srednjeg kursa Narodne banke Srbije koji važi na dan obračuna obavezne rezerve, tj. 17. u mesecu.
Obračunata devizna obavezna rezerva predstavlja zbir 60% obračunate obavezne rezerve u evrima iz stava 1, odredba pod 2, ove tačke i 60% obračunate obavezne rezerve u evrima iz stava 3. te tačke.
Obračunata dinarska obavezna rezerva izdvaja se u dinarima, a obračunata devizna obavezna rezerva - u evrima.
Izuzetno od stava 8. ove tačke, banke kod kojih bi, zbog izdvajanja devizne obavezne rezerve u evrima, pokazatelj deviznog rizika odstupao od onog koji je propisan odlukom Narodne banke Srbije kojom se uređuje upravljanje rizicima - mogu deviznu obaveznu rezervu izdvajati i u SAD dolarima.
6. Obaveznu rezervu banke obračunavaju na način iz tačke 5. ove odluke - 17. u mesecu, i tako obračunata obavezna rezerva važi za obračunski period od 18. u mesecu do 17. u narednom mesecu (u daljem tekstu: obračunski period).
Obračune obavezne rezerve banke dostavljaju Narodnoj banci Srbije 17. u mesecu.
7. Dinarsku obaveznu rezervu banke izdvajaju na svoj žiro račun.
Deviznu obaveznu rezervu banke izdvajaju na devizne račune Narodne banke Srbije.
8. Banke su dužne da u obračunskom periodu održavaju prosečno dnevno stanje izdvojene dinarske obavezne rezerve u visini obračunate dinarske obavezne rezerve.
Banke su dužne da u obračunskom periodu održavaju prosečno dnevno stanje izdvojene devizne obavezne rezerve u visini obračunate devizne obavezne rezerve.
Prosečno dnevno stanje devizne obavezne rezerve izdvojene u SAD dolarima preračunava se u evro primenom zvaničnog srednjeg kursa Narodne banke Srbije koji važi na dan obračuna obavezne rezerve, tj. 17. u mesecu.
Za izračunavanje prosečnog dnevnog stanja izdvojene dinarske obavezne rezerve, odnosno devizne obavezne rezerve u smislu st. 1. i 2. ove tačke uzimaju se u obzir svi dani u obračunskom periodu.
Radi ostvarivanja prosečnog dnevnog stanja izdvojene obavezne rezerve u smislu st. 1. i 2. ove tačke, dnevno stanje izdvojene dinarske obavezne rezerve, odnosno devizne obavezne rezerve banke može biti veće ili manje od obračunate dinarske obavezne rezerve, odnosno obračunate devizne obavezne rezerve, pri čemu banke mogu davati naloge za izdvajanje, odnosno povlačenje sredstava s računa iz tačke 7. ove odluke, a Narodna banka Srbije, po ovlašćenju banaka, može davati naloge radi zaduženja i odobrenja računa devizne obavezne rezerve u skladu s propisima kojima se uređuje međubankarski kliring u devizama.
9. Izuzetno od tačke 8. stav 5. ove odluke, banke su dužne da dnevno stanje izdvojene devizne obavezne rezerve drže na nivou te rezerve obračunate na iznos obaveza po osnovu devizne štednje položene kod banaka.
Izdvojena devizna obavezna rezerva iz stava 1. ove tačke ne može biti predmet prinudne naplate.
10. Narodna banka Srbije plaća bankama kamatu na iznos ostvarenog prosečnog dnevnog stanja izdvojene dinarske obavezne rezerve u obračunskom periodu koji ne prelazi iznos obračunate dinarske obavezne rezerve, za sve dane obračunskog perioda - po kamatnoj stopi predviđenoj odlukom kojom se utvrđuju kamatne stope koje Narodna banka Srbije primenjuje u postupku sprovođenja monetarne politike.
11. Banka koja u obračunskom periodu nije ostvarila prosečno dnevno stanje izdvojene dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve u obračunatim iznosima, na razliku između obračunatog iznosa i ostvarenog prosečnog dnevnog stanja izdvojene dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve plaća Narodnoj banci Srbije kamatu za sve dane obračunskog perioda - po kamatnoj stopi predviđenoj odlukom kojom se utvrđuju kamatne stope koje Narodna banka Srbije primenjuje u postupku sprovođenja monetarne politike.
12. Banka koja je obračunala iznos dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve manji od iznosa propisanog ovom odlukom, na razliku između propisanog i obračunatog iznosa dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve plaća Narodnoj banci Srbije kamatu - po kamatnoj stopi predviđenoj odlukom kojom se utvrđuju kamatne stope koje Narodna banka Srbije primenjuje u postupku sprovođenja monetarne politike, i to za onoliko obračunskih perioda koliko je trajao pogrešan obračun.
13. Kamata iz tač. od 10. do 12. ove odluke obračunava se i plaća, odnosno naplaćuje u valuti u kojoj se vrši izdvajanje obavezne rezerve.
Kamata iz tačke 10. ove odluke obračunava se i plaća drugog radnog dana posle isteka obračunskog perioda - za taj obračunski period.
Kamata iz tač. 11. i 12. ove odluke obračunava se do kraja meseca za prethodni obračunski period, a naplaćuje do 8. u narednom mesecu.
14. Radnim danima, u smislu ove odluke, smatraju se dani u kojima se izvršavaju međubankarska plaćanja kod Narodne banke Srbije u skladu s propisima kojima se reguliše rad RTGS sistema i kliring sistema Narodne banke Srbije.
15. Za sprovođenje ove odluke Narodna banka Srbije doneće uputstvo.
16. Prvi obračun obavezne rezerve po odredbama ove odluke banke će izvršiti 10. januara 2007. godine, prema stanju dinarske osnovice, odnosno devizne osnovice u decembru 2006. godine.
17. Danom početka primene ove odluke prestaje da važi Odluka o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije ("Službeni glasnik RS", br. 48/2004, 86/2004, 90/2004, 136/2004, 46/2005, 69/2005, 77/2005, 80/2005, 86/2005, 91/2005, 95/2005, 102/2005, 109/2005, 28/2006, 39/2006, 49/2006, 73/2006 i 96/2006).
18. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjuje se od 10. januara 2007. godine.
Samostalna odredba Odluke o izmenama i dopunama
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 3/2007)
6. Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom glasniku RS".
Samostalna odredba Odluke o dopuni
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 31/2007)
2. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjuje se od 1. aprila 2007. godine.
Samostalne odredbe Odluke o izmeni i dopuni
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 93/2007)
3. Prvi obračun obavezne rezerve po odredbama ove odluke banke će izvršiti 10. novembra 2007. godine, prema stanju dinarske, odnosno devizne osnovice u oktobru 2007. godine.
4. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".
Samostalne odredbe Odluke o izmenama i dopunama
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 35/2008)
6. Obavezna rezerva obračunata na dan 10. aprila 2008. godine važi za obračunski period od 11. aprila do 17. maja 2008. godine.
7. Prvi obračun obavezne rezerve po odredbama ove odluke banke će izvršiti 17. maja 2008. godine, prema stanju dinarske, odnosno devizne osnovice u aprilu 2008. godine.
8. Ova odluka objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 17. maja 2008. godine, osim tačke 6. te odluke, koja stupa na snagu 10. maja 2008. godine.
Samostalna odredba Odluke o izmenama i dopunama
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 94/2008)
3. Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom glasniku RS".
Samostalne odredbe Odluke o izmeni i dopuni
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 112/2008)
3. Prvi obračun obavezne rezerve po odredbama ove odluke banke će izvršiti 17. decembra 2008. godine.
4. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".
Samostalne odredbe Odluke o izmeni i dopunama
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 12/2009)
3. Prvi obračun obavezne rezerve po odredbama ove odluke banke će izvršiti 17. marta 2009. godine, prema stanju dinarske, odnosno devizne osnovice u februaru 2009. godine.
4. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".
Samostalne odredbe Odluke o izmeni i dopuni
Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije
("Sl. glasnik RS", br. 39/2009)
2. Prvi obračun obavezne rezerve po odredbama ove odluke banke će izvršiti 17. juna 2009. godine, prema stanju dinarske, odnosno devizne osnovice u maju 2009. godine.
3. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".