PROGRAM

ZAŠTITE I UNAPREĐENJA ŽIVOTNE SREDINE ZA 2009. GODINU

("Sl. list grada Kraljeva", br. 10/2009)

Jedan od izvornih poslova iz delokruga rada jedinica lokalne samouprave je i to da se stara o zaštiti životne sredine donošenjem Programa zaštite i unapređenja životne sredine, a sve u skladu sa lokalnim akcionim i sanacionim planovima.

Usvojeni Lokalni ekološki akcioni plan opštine Kraljevo ("Službeni list opštine Kraljevo", broj 8/05), je prvi usvojen strateški dokument opštine Kraljevo za pravilno funkcionisanje opštine u oblasti zaštite životne sredine, a koncipiran je tako da se zacrtane aktivnosti odvijaju po principu "korak po korak", do dostizanja zacrtanih ciljeva, do 2015. godine.

U cilju održivog razvoja lokalne zajednice i efikasnije realizacije sredstava koja se ubiraju od naknada za zagađivanje životne sredine, saglasno Uredbi o naknadama za zagađivanje životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 113/2005) su namenjena isključivo za zaštitu životne sredine. Odsek za zaštitu životne sredine u proteklih 6 godina rada je inicirao i realizovao više projekata iz oblasti zaštite životne sredine.

Odsek za zaštitu životne sredine iz svoje nadležnosti predlaže Program za utrošak ovih namenskih sredstava, na osnovu usvojenog LEAP-a opštine Kraljevo, urađenog Lokalnog plana upravljanja otpadom, Strategije odvođenja i tretmana otpadnih voda i drugih odobrenih projekata, kao i na osnovu konsultacija sa stručno-tehničkim Timom za monitoring koji je formiran prilikom izrade LEAP-a, a po potrebi se sastaje tokom implementacije ovog strateškog dokumenta.

Kroz Program utroška namenskih sredstava za 2009. godinu nastaviće se započete aktivnosti na realizaciji ciljeva zacrtanih LEAP-om, oni koje je moguće realizovati u okviru ovako ograničenih finansijskih sredstava, a na osnovu rezultata realizacije Programa u 2006. i 2007. godini (u 2008. godini Odseku nije bilo omogućeno da realizuje Program).

Deo namenskih sredstava u 2009. godini će se prvenstveno utrošiti na dalje praćenje stanja u životnoj sredini u oblasti zaštite vazduha, voda, buke, hrane i zemljišta, što je zakonska obaveza i nadležnost Odseka, iz čega će proisteći izveštaj o stanju životne sredine sa predlogom mera za sanaciju usled eventualnog zagađenja životne sredine.

Kroz Program zaštite životne sredine će se finansirati sledeće:

I Praćenje kvaliteta vazduha i to:

U skladu za Zakonom o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 135/05) i obavezama lokalne samouprave koje proističu iz Zakona (članovi 69. i 70.), nastavlja se sa kontinuiranim praćenjem aero-zagađenja na području Kraljeva, i to:

1. kontinuirano mesečno praćenje aero-sedimenta (ukupnih taložnih materija) i teških metala u sedimentu na ukupno 6 mernih mesta (Zavod za javno zdravlje, AD "Pekarstvo", Ženeva", naselje Ribnica, naselje Sijaće polje, Autobuska stanica Kraljevo),

2. kontinuirano dnevno praćenje sumpor-dioksida i čađi, na 2 merna mesta u komunalnoj sredini (Zavod za javno zdravlje i naselje Ribnica).

Zavod za javno zdravlje Kraljevo će uz rezultate napred navedenih merenja, dostavljati i podatke o taložnim materijama i koncentracijama teških metala i imisiji čađi i sumpordioksida.

II Sistematsko merenje buke

Na osnovu izvršenih merenja buke u 2008. godini, opšti zaključak je da je nivo buke u gradu na preko 90% mernih mesta iznad dozvoljenog nivoa i da je buka direktno povezana sa bukom drumskog saobraćaja koji se odvija kroz grad.

Iz ovoga proizilazi da je buka najizraženiji ekološki problem u gradu Kraljevu, i obzirom da su posebno ugrožene škole, jer se uglavnom nalaze pored najprometnijih i najbučnijih saobraćajnica, i neophodno je nastaviti sistematsko merenje buke u 2009. godini, a u cilju implementacije Zakona o zaštiti od buke, u okviru njega, izradu karata buke, određivanje akustičnih zona, mere zabrane i ograničenja, koji predviđa izradu lokalnog plana zaštite od buke.

III Praćenje kvaliteta vode, i to:

III.1. Praćenje kvaliteta vode sa javnih česmi

Kontrola kvaliteta vode sa lokalnih vodnih objekata na području grada Kraljeva (starih - iz 2007. godine, kod kojih je više od 50% uzoraka na godišnjem nivou bilo ispravno i novih - prvi put će se pratiti kvalitet vode) u toku ugovorenog perioda, (od maja do decembra 2009. godine) obuhvatila bi uzorkovanje i analizu vode na osnovni mikrobiološki i fizičko-hemijski pregled sa 11 lokalnih vodnih objekata, jednom mesečno i izradu po jedne proširene analize na godišnjem nivou.

Lokalni vodni objekti koji će se kontrolisati:

1. Kaptirani izvor "Grab", Konarevo;

2. Kaptirani izvor Kovači (kod igrališta);

3. Kaptirani izvor kod Kamidžorskog mosta;

4. Kaptirani izvor kod "Koloseuma", Ribnica;

5. Kaptirani izvor Zlatarica I (kod solitera, ispod ATD-a);

6. Kaptirani izvor Zlatarica II (desno ispod OŠ "Jovo Kursula");

7. Kaptirani izvor Zlatarica III (kod starog Dispanzera);

8. Kaptirani izvor manastira Žiča (u krugu Manastira);

9. Izvor pored puta za Kamenicu (kod Varevaca);

10. Bunar Jarčujak (na igralištu, preko puta groblja Jarčujak);

11. Kaptirani izvor kod crkve u Vrbi (50m od crkve).

III.2. Praćenje kvaliteta podzemnih voda iz aluviona reke Ibar u Konarevskom i Žičkom polju

Kontrola podzemnih voda iz aluviona reke Ibar (od maja do decembra 2009. godine) obuhvatila bi uzorkovanje i analizu voda na sadržaj teških metala: gvožđa, mangana, olova, aluminijuma, bakra, cinka, hroma, kadmijuma, nikla, magnezijuma, arsena i žive u Konarevu iz pijezometara C-15, C-10, PK-2 i iz crpne stanice, a u Žičkom polju iz pijezometara P-3, P-19, P-18, PB-4P-17 i iz crpne stanice jednom mesečno.

III.3. Praćenje kvaliteta higijenske ispravnosti vode sa 20 seoskih vodovoda

Kontrola kvaliteta vode sa novih 20 seoskih vodovoda (u odnosu na 2007. godinu) na području grada Kraljeva u toku 2009. godine obuhvatila bi sanitarno-tehnički nadzor 20 vodovoda sa uzorkovanjem i analizom voda sa po 4 uzorka: 1 uzorak iz izvorišta, 1 uzorak iz rezervoara vode za piće i 2 uzorka iz mreže vodovoda. Analiza vode na prošireni broj fizičko-hemijskih parametara obavila bi se u uzorku vode iz rezervoara vode za piće (Periodični pregled), a u ostalim uzorcima, analiza bi obuhvatila osnovne bakteriološke i fizičko-hemijske parametre, na sledećim seoskim vodovodima:

1. MZ Drakčići

2. MZ Kamenica ("Galeš" i vod. "Cerovak")

3. MZ Bapsko polje

4. MZ Bogutovac

5. MZ Vrba

6. MZ Godačica

7. MZ Vrdila - vodovod ka Bukovici

8. MZ Dragosinjci

9. MZ Žiča - seoski vodovod

10. MZ Ribnica - vodovod Panjevac

11. MZ Metikoši - seoski vodovod

12. MZ Sirča - vodovod za školu

13. MZ Stubal

14. MZ Adrani - vodovod "Buban"

15. MZ Bukovica - seoski vodovod

16. MZ Mrsać

17. MZ Oplanići

18. MZ Ratina

19. MZ Roćevići - vodovod Miloševići

20. MZ Popovići - vodovod za školu

IV Program ispitivanja zemljišta u odnosu na sadržaj opasnih i štetnih materija na području grada Kraljeva

Ispitivanje zemljišta na sadržaj opasnih i štetnih materija - teških metala (10 metala) i pesticida (atrazin i simazin) obuhvatilo bi uzorkovanje i analizu 20 uzoraka 2 puta godišnje, sa 10 različitih lokacija na području grada Kraljeva.

V Program kontrole životnih namirnica na području grada Kraljeva

Kontrola životnih namirnica - voća i povrća na sadržaj pesticida i teških metala obuhvatila bi uzorkovanje i analizu ukupno 20 uzoraka u toku godine, sa lokacija na kojima se ispituje zemljište na sadržaj opasnih i štetnih materija. Ova vrsta analize se prvi put radi u okviru Programa.

VI Izrada revizije Projekata "Glavni kolektor upotrebljenih voda naselja Kovanluk i Ratina i industrijske zone u Ratini do gradskog postrojenja u Kraljevu"

Na osnovu tehničkih rešenja iz "Strategije za odvođenje i tretman otpadnih voda na teritoriji opštine Kraljevo" neophodno je finansirati izradu revizije Projekta "Glavni kolektor upotrebljenih voda naselja Kovanluk i Ratina i industrijske zone u Ratini do gradskog postrojenja u Kraljevu", koji u sebi sadrži hidrograđevinski projekat za 1800 m kanalizacione mreže i mašinski projekat izrade konstrukcije preko stubova Rižine pruge. Izmene i dopune projekta su neophodne zato što je rađen još 1989. godine i nije dobijena dozvola za izgradnju, tako da su istekli svi uslovi i saglasnosti na projektnu dokumentaciju i u međuvremenu je došlo do izmene zakonskih propisa. Obzirom da je trasa Glavnog kolektora Ratina usaglašena sa tehničkim rešenjima iz navedenog projekta, a da bi se obezbedili uslovi da se vode iz Ratine prevežu na Glavno gradsko postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda u Kraljevu (što je predviđeno Strategijom), potrebno je da se uradi revizija projekta. Sada se otpadne vode iz Mesne zajednice Ratina izlivaju direktno neprečišćene u reku Ibar. Kada se bude revidirala projektna-tehnička dokumentacija otvara se put za iznalaženje finansijskih sredstava za realizaciju ovog važnog projekta sa aspekta zaštite životne sredine.

VII Izrada Projekta izvedenog stanja fekalne kanalizacije dela naselja Grdica i naselja Adrani, radi dobijanja upotrebne dozvole

Iz Programa za zaštitu životne sredine u 2009. godini će se finansirati i izrada projekta Izvedenog stanja fekalne kanalizacije dela naselja Grdica i naselja Adrani u dužini od 3600 m, jer bez projekta Izvedenog stanja ne može da se dobije upotrebna dozvola.

VIII Ugradnja UV-uređaja za obezbeđenje ispravne vode u seoskim školama

Seoski školski objekti na teritoriji grada Kraljeva su u većini slučajeva priključeni na seoske vodovode koji nisu pod stalnim nadzorom. Voda se ne hloriše pa je mikrobiološki neispravna. Da bi se obezbedila stalna ispravnost vode za piće potrebno je ugraditi UV sterilizatore protoka 1 l/sek na vodovodni sistem, izradom armirano-betonskog revizionog okna za smeštaj UV sterilizatora u suvom, izradom priključka na električnu energiju i ugradnjom potrebnog vodovodnog materijala sa priključenjem na vodovodni cevovod. Odlučeno je da se ove godine izvrši nabavka UV sterilizatora za 6 škola na seoskom području grada Kraljeva (koje imaju najveći broj učenika), i to: u Samailima, Godačici, Vitkovcu, Vitanovcu, Lađevcima i Sirči.

IX Izrada petogodišnjih i godišnjih programa zaštite i sprovođenje režima zaštite prirodnih dobara

Odsek za zaštitu životne sredine po Zakonu o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 53/95) u 2009. godini izradiće petogodišnje i godišnje programe zaštite 8 prirodnih dobara na teritoriji grada Kraljeva uz angažovanje stručnog konsultanta iz oblasti šumarstva. Sprovođenje režima zaštite, izradu petogodišnjih i godišnjih planova, u cilju ispunjenja uslova Zavoda za zaštitu prirode Srbije i primenu Pravilnika o načinu obeležavanja zaštićenih prirodnih dobara ("Službeni glasnik RS", broj 17/96) biće finansirano iz ovog Programa, a realizovano od strane JKP "Čistoća" iz Kraljeva, kome su poverene na staranje.

X Saradnja sa udruženjima građana i nevladinim organizacijama

U cilju nastavka partnerske saradnje sa ekološkim i drugim udruženjima kroz obezbeđenje stručne i finansijske pomoći za realizaciju projekata iz oblasti zaštite i unapređenja životne sredine, raspisati konkurs. Kriterijume za odabir i ocenu projekata vezanih za zaštitu životne sredine, kao i praćenje realizacije projekata će pratiti Komisija za odabir, ocenu i praćenje projekata, a u skladu sa propisanim ugovorom.

XI Propagandne aktivnosti i saradnja sa vaspitno-obrazovnim i naučnim ustanovama

Štampanje propagandnog materijala (brošure, plakate, fascikle, blokovi, stručna literatura i sl.).

Realizacija aktivnosti i projekata iz oblasti ekološke edukacije (seminari, radionice, stručne ekskurzije, škole ekologije, nabavka stručne literature, štampanje ekološkog lista, ekološke manifestacije, učešće na eko-sajmu).

Nastavak saradnje sa lokalnim medijima na prezentaciji aktivnosti i popularizacije zdrave životne sredine.

Sastavni deo ovog Programa je Finansijski plan namenskih sredstava za zaštitu i unapređenje životne sredine za 2009. godinu, koji se nalazi u prilogu Odluke.

FINANSIJSKI PLAN NAMENSKIH SREDSTAVA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE GRADA KRALJEVA ZA 2009. GODINU

AKTIVNOSTI	Sredstva din
I PRAĆENJE KVALITETA VAZDUHA	1.288.500,00
II SISTEMATSKO MERENJE BUKE	320.000,00
III PRAĆENJE KVALITETA VODE
III 1. Praćenje kvaliteta voda sa javnih česmi	588.139,00
III 2. Praćenje kvaliteta podzemnih voda iz aluvijona reke Ibar u Konarevskom i Žičkom polju	983.192,00
III 3. Praćenje kvaliteta higijenske ispravnosti vode sa 20 seoskih vodovoda	1.385.940,00
IV PROGRAM ISPITIVANJA ZEMLJIŠTA U ODNOSU NA SADRŽAJ OPASNIH I ŠTETNIH MATERIJA NA PODRUČJU GRADA KRALJEVA	392.552,00
V PROGRAM KONTROLE ŽIVOTNIH NAMIRNICA NA PODRUČJU GRADA KRALJEVA	253.829,00
VI IZRADA REVIZIJE PROJEKATA "GLAVNI KOLEKTOR UPOTREBLJENIH VODA NASELJA KOVANLUK I RATINA I INDUSTRIJSKE ZONE U RATINI DO GRADSKOG POSTROJENJA U KRALJEVU"	580.000,00
VII IZRADA PROJEKTA IZVEDENOG STANJA FEKALNE KANALIZACIJE DELA NASELJA GRDICA I NASELJA ADRANI, RADI DOBIJANJA UPOTREBNE DOZVOLE	410.000,00
VIII UGRADNJA UV - UREĐAJA ZA OBEZBEĐENJE ISPRAVNE VODE U SEOSKIM ŠKOLAMA (6 škola)	1.500.000,00
IX IZRADA PETOGODIŠNJIH I GODIŠNJIH PROGRAMA ZAŠTITE I SPROVOĐENJE REŽIMA ZAŠTITE NAD 8 ZAŠTIĆENIH PRIRODNIH DOBARA	500.000,00
X SARADNJA SA UDRUŽENJIMA GRAĐANA I NEVLADINIM ORGANIZACIJAMA	1.500.000,00
XI PROPAGANDNE AKTIVNOSTI I SARADNJA SA VASPITNO OBRAZOVNIM I NAUČNIM USTANOVAMA	400.000,00
UKUPNA SREDSTVA	10.102.152,00