PRAVILNIKO OZNAKAMA NA PLOVNIM PUTEVIMA U OBALNOM MORU SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE("Sl. list SRJ", br. 29/98) |
Ovim pravilnikom propisuju se oznake na plovnim putevima u obalnom moru Savezne Republike Jugoslavije (u daljem tekstu: oznake).
U obalnom moru Savezne Republike Jugoslavije označavanje plovnih puteva vrši se po kombinovanom lateralnom (bočnom) i kardinalnom (osnovnom) sistemu oznaka, odnosno označavanja.
U obalnom moru Savezne Republike Jugoslavije označavaju se oznakama i svetlima:
a) bočne granice plovnih kanala;
b) prirodne navigacijske opasnosti i druge prepreke za plovidbu (podrtine i sl.);
v) područja i objekti od važnosti za plovidbu;
g) nove opasnosti za plovidbu;
d) zabranjena sidrišta.
Sistem označavanja sastoji se od šest tipova oznaka, koji se mogu koristiti u kombinaciji:
1) lateralne (bočne) oznake koje se koriste zajedno sa uobičajenim pravcem označavanja, a koji se obično koristi za dobro definisane kanale. Ovim oznakama označavaju se leva i desna strana rute koju treba slediti;
2) kardinalne (osnovne) oznake koje se koriste zajedno sa brodskim kompasom. Ovim oznakama označava se strana plovne vode;
3) oznake usamljene opasnosti manjih razmera oko kojih se nalazi plovna voda;
4) oznake sigurne vode oko kojih se nalazi plovna voda (npr. oznake sredine kanala);
5) posebne oznake kojima se označava neko područje ili objekt o kojima je reč u nautičkim publikacijama;
6) oznake zabranjenog sidrišta.
Oznake mogu biti plutajuće, stalne (zidane) ili pobodene motke.
Značenje oznake zavisi od jedne ili više karakteristika, i to:
a) danju - od oblika, znaka na vrhu i boje;
b) noću - od boje i ritma svetla.
Prilikom postavljanja oznaka po odredbama ovog pravilnika ne moraju se istovremeno postavljati i odgovarajuća svetla.
Oznakom lateralnog (bočnog) sistema, na dobro definisanom kanalu ili prolazu, označava se leva, odnosno desna strana ili obe strane kanala ili prilaza, kojom brod mora ploviti.
Oznaka na desnoj, odnosno levoj strani pokazuje da brod mora proći uz oznaku smerom da mu ona ostaje desno, odnosno levo.
Desna ili leva strana određuje se po smeru koji brod uzima kad se približava luci, reci, ušću ili drugom plovnom putu dolazeći sa otvorenog mora.
U kanalima koji se protežu uporedo sa opštim smerom obale kopna, a pristupačni su sa dve strane, desna, odnosno leva strana određuje se prema smeru kretanja kazaljke na satu.
Ako duž obale kanala postoji više istovetnih oznaka, one mogu biti označene rednim brojevima belom bojom, i to počinjući od otvorenog mora ili početka plovnog puta, s tim da se na oznakama s desne strane postave neparni, a s leve strane - parni brojevi.
Na rekama, strane se označavaju u odnosu na uzvodnu plovidbu.
Oznake lateralnog (bočnog) sistema su u obliku čunja, valjka ili motke.
Kad se leva ili desna strana označava bez primene čunjastih ili valjkastih oblika, postavljena oznaka treba da ima odgovarajući znak na vrhu oznake.
Oznake desne strane kanala su u obliku čunja ili motke obojenih zelenom bojom. Ove oznake mogu imati znak na vrhu u obliku čunja sa vrhom okrenutim na gore obojenim zelenom bojom.
Oznake leve strane kanala su u obliku valjka ili motke obojenih crvenom bojom. Ove oznake mogu imati znak na vrhu u obliku valjka obojenog crvenom bojom.
Svetla kojima se označavaju strane kanala su:
a) na desnoj strani - zeleno svetlo bilo koje karakteristike;
b) na levoj strani - crveno svetlo bilo koje karakteristike.
Ako se na oznake na stranama kanala upisuju brojevi, to upisivanje vrši se u skladu sa odredbom člana 6. stav 5. ovog pravilnika.
Ugrađene konstrukcije svetala koje čine sastavni deo lateralnog (bočnog) sistema bojadišu se, ako to dopuštaju prilike na terenu, bojom karakterističnom za oznake u tom sistemu. Ove konstrukcije se ne mogu bojadisati bojom čije bi značenje bilo u suprotnosti sa značenjem koje ta boja ima u ovom sistemu označavanja.
Odredba stava 1. ovog člana primenjivaće se, po mogućnosti, i na stalne konstrukcije lučkih svetala u unutrašnjosti luke. U tom slučaju, bojom konstrukcije svetala određuje se strana na kojoj treba ostaviti svetlo prilikom prilaženja ili pristajanja. Ako konstrukcija svetla nije bojadisana bojom karakterističnom za lateralni (bočni) sistem označavanja po odredbama ovog pravilnika, prilaziti i pristajati u unutrašnjosti luke može se vršiti sa bilo koje strane.
III KARDINALNI (OSNOVNI) SISTEM
Oznakom kardinalnog (osnovnog) sistema označavaju se:
a) najdublje vode u području na strani koja je označena oznakom;
b) sigurne strane kojima treba proći pored opasnosti.
Oznakom kardinalnog (osnovnog) sistema, takođe se upozorava na neko važno mesto u kanalu (zavoj, spajanje, račvanje ili završetak neke plićine).
Oznaka kardinalnog (osnovnog) sistema dobija naziv po kvadrantu u kome je postavljena i označava da treba proći na imenovanoj strani oznake.
U kardinalnom (osnovnom) sistemu postoje četiri kvadranta, i to: severni (N), istočni (E), južni (S), i zapadni (W). Kvadranti su označeni smerovima NE, SE, SW, NW računajući od središta opasnosti.
Kvadranti se označavaju:
1) severni kvadrant (između smerova NW i NE):
a) oznakom u obliku stuba ili motke obojenih, u gornjoj polovini crnom bojom, a u donjoj polovini žutom bojom;
b) oznakom na vrhu - dva crna čunja, jedan iznad drugog, sa vrhovima okrenutim na gore;
v) belim neprekinutim svetlom, sa vrlo brzim ili brzim bleskanjem;
2) istočni kvadrant (između smerova NE i SE):
a) oznakom u obliku stuba ili motke obojenih crnom bojom, sa širokim vodoravnim žutim pojasom po sredini;
b) znakom na vrhu - dva crna čunja, jedan iznad drugog, sa osnovom prema osnovi;
v) belim svetlom sa tri vrlo brza bleska svakih 5 sekundi ili belim svetlom sa tri brza bleska svakih 10 sekundi;
3) južni kvadrant (između smerova SE i SW):
a) oznakom u obliku stuba ili motke obojenih u gornjoj polovini žutom, a u donjoj polovini crnom bojom;
b) znakom na vrhu - dva crna čunja, jedan iznad drugog, sa vrhovima okrenutim na dole;
v) belim svetlom sa šest vrlo brzih bleskova posle čega sledi blesak u trajanju ne manjem od 2 sekunde - svakih 10 sekundi ili belim svetlom sa šest brzih bleskova posle čega sledi blesak u trajanju ne manjem od 2 sekunde - svakih 15 sekundi;
4) zapadni kvadrant (između smerova SW i NW):
a) oznakom u obliku stuba ili motke obojenih žutom bojom sa širokim vodoravnim crnim pojasom po sredini;
b) znakom na vrhu - dva crna čunja, jedan iznad drugog, sa vrhom prema vrhu;
v) belim svetlom sa devet vrlo brzih bleskova svakih 10 sekundi ili belim svetlom za devet brzih bleskova svakih 15 sekundi.
Oznake kardinalnog (osnovnog) sistema nisu karakterističnog oblika ali su prvenstveno u obliku stuba ili motke obojenih žutim i crnim pojasevima.
Kad se označava oznakama kardinalnog (osnovnog) sistema, znaci na vrhu su u obliku dvostrukog čunja crne boje, sa vrhom okrenutim na gore ili na dole, u obliku dva čunja sa osnovom prema osnovi ili vrhom prema vrhu. Znak na vrhu treba da je zadovoljavajuće veličine, a čunjevi moraju biti jedan od drugog vidljivo odeljeni.
Svetla oznaka kardinalnog (osnovnog) sistema su bele boje sa vrlo brzim ili brzim ritmom bleskanja.
Vrlo brzo bleskanje je bleskanje brzinom od 120 ili 100 bleskova u minuti.
Brzo bleskanje je bleskanje brzinom od 60 ili 50 bleskova u minuti.
IV OZNAKA USAMLJENE OPASNOSTI MANJIH RAZMERA
Oznaka usamljene opasnosti manjih razmera je u obliku stuba ili motke obojenih crnom bojom, sa jednim ili više širokih vodoravnih crvenih pojaseva.
Oznaka usamljene opasnosti manjih razmera mora imati znak na vrhu - dve crne kugle, jedna iznad druge, međusobno jasno odvojene.
Svetlo oznake usamljene opasnosti manjih razmera je belo svetlo na bleskove, po dva u grupi.
Oznaka usamljene opasnosti manjih razmera može se zaobići sa svih strana.
Oznaka sigurne vode je u obliku kugle ili u obliku stuba ili motke. Kugla, stub ili motka obojeni su vertikalnim crvenim i belim prugama.
Ako je oznaka sigurne vode u obliku stuba ili motke, mora imati znak na vrhu - kuglu crvene boje.
Svetlo oznake sigurne vode je belo svetlo izofazno na pravilne prekide ili belo svetlo sa jednim dugim bleskom svakih 10 sekundi.
Oznakom sigurne vode označava se:
a) da se oko oznake nalazi sigurna voda;
b) središne linije i sredina kanala.
Oznaka sigurne vode služi i kao alternativa lateralnoj (bočnoj) ili kardinalnoj (osnovnoj) oznaci radi označavanja prilaza obali.
Posebne oznake kojima se označavaju neka područja ili objekti o kojima je reč u nautičkim publikacijama su:
1) oznake sistema za prikupljanje podataka na otvorenom moru (ODAS - sistem);
2) oznake odvajanja saobraćaja gde upotreba oznaka predviđenih ovim pravilnikom može prouzrokovati zabunu;
3) oznake istovarišta materijala;
4) oznake zona vojnih vežbi;
5) oznake položenih kablova i cevovoda;
6) oznake zona rekreacije.
Posebne oznake su obojene žutom bojom, a po obliku ne smeju dolaziti u sukob sa oznakama predviđenim ovim pravilnikom (npr. oznaka u valjkastom obliku može biti postavljena na levoj strani kanala, ali ne može biti postavljena oznaka u čunjastom obliku).
Posebne oznake mogu nositi znak na vrhu.
Znak na vrhu oznake, ako je postavljen, u obliku je slova "H" i obojen je žutom bojom.
Na posebne oznake mogu se upisivati brojevi, odnosno slova da bi se istakla njihova namena.
Svetlo posebnih oznaka je žute boje bilo koje karakteristike, ali različite od karakteristika određenih za oznake kardinalnog (osnovnog) sistema, oznake usamljene opasnosti manjih razmera i oznake sigurne vode.
U izuzetnim slučajevima mogu se postavljati i dodatne posebne oznake koje se po obliku i karakteristikama razlikuju od oznaka propisanih ovim pravilnikom.
VII OZNAKA NOVE OPASNOSTI ZA PLOVIDBU
Nove opasnosti za plovidbu su novootkrivene opasnosti koje još nisu naznačene u odgovarajućim nautičkim publikacijama.
U nove opasnosti za plovidbu ubrajaju se prirodno i veštački nastale prepreke (peščani sprudovi, grebeni, podrtine i sl.).
Oznaka za novu opasnost za plovidbu je udvojena oznaka predviđena ovim pravilnikom za označavanje određene opasnosti, područja ili objekta od važnosti za plovidbu.
Udvojena oznaka (oznaka-dvojnik) ostaje postavljena u vremenu utvrđenom u odgovarajućim nautičkim publikacijama.
Oznaka-dvojnik može imati radarski far-odgovarivač (RACON), sa kodnim signalom "D", koji na ekranu radara pokazuje dužinu signala od jedne morske milje.
Svetla na oznaci za novu opasnost za plovidbu moraju imati odgovarajući vrlo brzi blesak ili brzi blesak odgovarajućeg lateralnog (bočnog) ili kardinalnog (osnovnog) znaka.
VIII OZNAKA ZABRANJENOG SIDRIŠTA
Oznaka zabranjenog sidrišta je ucrtano obrnuto sidro crne boje na beloj podlozi.
U kanalima, prolazima i rekama, oznaka iz stava 1. ovog člana postavlja se na obe strane kanala, prolaza, odnosno reke.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o oznakama na plovnim putevima u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije ("Službeni list SFRJ", br. 13/81).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".