REŠENJEO JEDINSTVENOJ METODOLOGIJI STATISTIČKOG ISTRAŽIVANJA PROMETA ROBE SA INOSTRANSTVOM("Sl. list SRJ", br. 13/95) |
1. Ovim rešenjem utvrđuje se Jedinstvena metodologija statističkog istraživanja prometa robe sa inostranstvom i daje kratak opis cilja i sadržaja istraživanja.
2. Cilj statističkog istraživanja prometa robe sa inostranstvom je obrada, analiza i prikazivanje podataka o prometu robe sa inostranstvom koji omogućavaju proučavanje dinamike i strukture prometa robe sa inostranstvom sa robnog i finansijskog stanovišta. Statistika ekonomskih odnosa sa inostranstvom ima zadatak da obezbedi adekvatne, konzistentne, ažurne, tačne i lako dostupne podatke i informacije za potrebe državnih organa, privrednih subjekata, naučnih institucija, međunarodnih statističkih i strukovnih organizacija, kao i domaće i strane javnosti.
Osnovni principi i postupak za sprovođenje statističkog istraživanja prometa robe sa inostranstvom zasnivaju se na preporukama Ujedinjenih nacija o konceptima i definicijama statistike spoljne trgovine i odredbama Carinskog zakona, Zakona o carinskoj tarifi, Zakona o deviznom poslovanju, Zakona o spoljnotrgovinskom poslovanju i Pravilnika o sadržini i korišćenju isprava u carinskom postupku.
3. Statističko istraživanje prometa robe sa inostranstvom obuhvata robu koja se izvozi iz Savezne Republike Jugoslavije, robu koja se uvozi u Saveznu Republiku Jugoslaviju iz inostranstva i koja je u prometu u Saveznoj Republici Jugoslaviji. Istraživanje obuhvata i robu čiji se izvoz, odnosno uvoz vrši bez plaćanja protivvrednosti. Statističko istraživanje prometa robe sa inostranstvom obuhvata:
- redovan izvoz i uvoz robe;
- privremeni izvoz i uvoz robe za komisionu prodaju i uvoz, odnosno izvoz za prodaju preko konsignacionih skladišta;
- izvoz i uvoz električne energije i vode;
- izvoz i uvoz plativih poštanskih pošiljki;
- izvoz robe - snabdevanje stranih brodova i aviona;
- izvoz robe radi investicione izgradnje u inostranstvu;
- izvoz robe u inostranstvo kao pomoć i uvoz robe koja se prima iz inostranstva kao pomoć;
- izvoz i uvoz robe na ime reparacija i restitucija;
- izvoz i uvoz besplatnih pošiljki;
- izvoz i uvoz opreme lica koja se iseljavaju, odnosno useljavaju i lica koja se vraćaju, odnosno odlaze na privremeni boravak u inostranstvu;
- privremeni izvoz robe u inostranstvo radi obrade, dorade i prerade;
- izvoz robe u inostranstvo posle obrade, dorade i prerade u zemlji;
- privremeni uvoz robe radi obrade, dorade i prerade;
- uvoz robe posle obrade, dorade i prerade u inostranstvu.
Statističko istraživanje prometa robe sa inostranstvom ne obuhvata:
- snabdevanje gorivom domaćih motornih vozila u inostranstvu i stranih u zemlji;
- snabdevanje diplomatskih i konzularnih predstavništava u inostranstvu;
- snabdevanje domaćih brodova i aviona u inostranstvu;
- opravke aviona, brodova i vozila u inostranstvu;
- dvovlasnički promet robe;
- lični prtljag putnika i turističke pokretne stvari, uključujući i vozila;
- robu koja se kao neprodata ili neodgovarajuća vraća u zemlju;
- reklamni materijal i uzorke male vrednosti;
- robu privremeno uvezenu u zakup;
- uvoz robe radi ponovnog izvoza u nepromenjenom ili bitno nepromenjenom stanju (reeksport);
- uvoz, odnosno izvoz robe za koju se po članu 123. stav 6. Carinskog zakona ne podnosi Jedinstvena carinska isprava (u daljem tekstu: JCI);
- izvoz i uvoz koji vrše neposredno fizička lica.
Podaci se obrađuju i objavljuju po principu specijalne trgovine.
4. Jedinica posmatranja u statističkom istraživanju prometa robe sa inostranstvom je svaka isporuka robe u okviru izvoza, odnosno uvoza, pri čemu se jedinicom smatra isporuka istovetna sa gledišta vrste robe, zemlje porekla, odnosno namene, načina plaćanja i momenta prelaska carinske linije. Roba mora biti klasifikovana prema Odluci o razvrstavanju robe na oblike izvoza i uvoza ("Službeni list SRJ", br. 91/94).
STATISTIČKA TERITORIJA
5. Teritorija posmatranja je carinsko područje Savezne Republike Jugoslavije.
6. Za potrebe praćenja privrednih kretanja i razvoja republika članica vrši se obrada podataka o obavljenom prometu robe sa inostranstvom. Smatra se da je izvršen izvoz robe iz one republike u kojoj se nalazi sedište proizvođača robe, bez obzira na to da li je taj izvoz izvršen iz te ili neke druge republike članice. Smatra se da je izvršen uvoz za račun one republike članice, na čijoj se teritoriji nalazi korisnik uvezene robe.
7. U statističkom istraživanju prometa robe s inostranstvom podrazumeva se da je izvoz, odnosno uvoz robe izvršen na dan kad je roba ocarinjena i kad je prešla carinsku liniju.
8. Statistička obrada podataka o izvozu i uvozu robe vrši se mesečno i godišnje.
9. Izvorni dokument za statističko praćenje izvoza i uvoza robe je JCI.
10. Za proveru tačnosti i kontrolu podataka unesenih u JCI nadležna je carinarnica.
a) Klasifikacije i nomenklature robe
11. Podaci o izvozu i uvozu robe prikupljaju se po Carinskoj tarifi.
12. Obrada i objavljivanje podataka vrše se po sledećim klasifikacijama i nomenklaturama:
- Carinska nomenklatura zasnovana na harmonizovanom sistemu šifarskih oznaka i naziva robe;
- Standardna međunarodna trgovinska klasifikacija - Revizija 3;
- Nomenklatura statistike spoljne trgovine;
- Jedinstvena klasifikacija delatnosti;
- Klasifikacija prema stepenu obrade podataka;
- Klasifikacija prema nameni proizvoda.
b) Klasifikacija zemalja
13. U statističkom istraživanju prometa robe sa inostranstvom primenjuje se klasifikacija zemalja po geografskoj nomenklaturi, a nazivi i šifre zemalja preuzimaju se iz Kodeksa šifara, koji je sastavni deo Pravilnika o sadržini i korišćenju isprava u carinskom postupku ("Službeni list SRJ", br. 87/94).
14. Statistički podaci o izvozu i uvozu robe prikazuju se, po pravilu, prema zemlji namene, odnosno porekla.
Zemljom namene smatra se zemlja u kojoj se roba stavlja u unutrašnji promet ili prerađuje.
Zemljom porekla smatra se zemlja u kojoj je roba proizvedena ili iz koje vodi poreklo.
Ako nije poznata zemlja namene, odnosno porekla kod izvoza iskazaće se kod izvoza zemlja u koju je roba otpremljena, a kod uvoza - zemlja iz koje je roba uvezena.
15. U statističkom istraživanju prometa robe sa inostranstvom registruju se zemlje kupci, odnosno prodavci.
Zemljom kupca smatra se zemlja u kojoj se nalazi sedište firme ili sedište odnosno prebivalište lica kome se roba šalje, a zemljom prodavca - zemlja u kojoj se nalazi sedište firme ili sedište, odnosno prebivalište lica koje je prodalo robu.
16. U statističkom istraživanju prometa robe sa inostranstvom registruju se, po pravilu, neto-mase.
Neto-masom se smatra masa robe bez ambalaže.
Bruto-masom se smatra masa robe sa ambalažom.
U slučajevima kupoprodaje "bruto za neto" iskazuje se bruto masa.
Ako je ambalaža nerazdvojni deo proizvoda, njena masa se uključuje u neto-masu proizvoda.
17. U statističkom istraživanju prometa robe sa inostranstvom iskazuju se sve količine robe u neto-masi izraženoj u tonama (t), osim za električnu energiju čija se količina iskazuje megavatima (MW) i vodu - litrima (l).
18. Osim iskazivanja količine robe u tonama, koja predstavlja jedinstvenu meru za sve proizvode, količina se iskazuje i u specifičnim jedinicama mere, i to: komad, miligram, gram, kilogram, metar, kvadratni metar, kubni metar, litar, hektolitar, karat, tuce, par, arak, megavat, kilovat i garnitura-komplet.
19. Vrednost robe u prometu sa inostranstvom iskazuje se na paritetu franko jugoslovenska granica. Statistička vrednost robe koja se uvozi je vrednost robe koja predstavlja carinsku osnovicu. Statistička vrednost robe koja se izvozi je fakturna vrednost robe.
20. Podaci o vrednosti robe iskazuju se u nacionalnoj valuti - novim dinarima obračunatim po tekućim kursevima koji se primenjuju za utvrđivanje carinske osnovice. Vrednost robe iskazuje se i u SAD dolarima preračunatim po tekućim kursevima koji se primenjuju za utvrđivanje carinske osnovice.
21. Obračun vrednosti koje se iskazuju u SAD dolarima vrši se na sledeći način: dinarska vrednost izvoza i uvoza robe, utvrđena po tekućim kursevima koji se primenjuju za utvrđivanje carinske osnovice, deli se vrednošću SAD dolara iz odgovarajuće nedeljne kursne liste koja služi za utvrđivanje carinske osnovice. Prosečni kurs SAD dolara dobija se tako što se dinarska vrednost po tekućim kursevima deli vrednošću izvoza i uvoza robe koja je obračunata u SAD dolarima.
22. Obrada podataka o prometu robe sa inostranstvom vrši se u Saveznom zavodu za statistiku, na sledeći način: po isteku svakog kalendarskog meseca, tj. četvrtog radnog dana u tekućem mesecu, Savezni zavod za statistiku dobija od Savezne uprave carina podatke iz JCI na magnetnom mediju koje je Savezna uprava carina obradila u periodu od 1. januara do poslednjeg dana u proteklom mesecu tekuće godine. U obradu kumulativnih podataka za tekući mesec uključene su i sve ispravke JCI od početka kalendarske godine. Dobijeni podaci obrađuju se u računskom centru, za potrebe korisnika. Najveći deo podataka obrađuje se za nivo Savezne Republike Jugoslavije i za nivo republika članica. Narodnoj banci Jugoslavije dostavlja se kopija magnetnog medija s kompletnim sadržajem za Saveznu Republiku Jugoslaviju.
Statističkim zavodima dostavlja se kopija magnetnog medija s kompletnim sadržajem za teritoriju odnosne republike članice na osnovu koje zavodi za statistiku republike vrše dodatnu obradu prema zahtevima svojih korisnika.
23. Danom stupanja na snagu ovog rešenja prestaje da važi Rešenje o Jedinstvenoj metodologiji statističkog istraživanja "Istraživanje prometa robe sa inostranstvom" ("Službeni list SRJ", br. 77/93).
24. Ovo rešenje stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".