ZAKONO REGIONALNOM RAZVOJU("Sl. glasnik RS", br. 51/2009) |
Ovim zakonom određuju se nazivi regiona i uređuju se: način određivanja oblasti koje čine region i način određivanja jedinica lokalne samouprave koje čine oblast; pokazatelji stepena razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave; razvrstavanje regiona i jedinica lokalnih samouprava prema stepenu razvijenosti; razvojni dokumenti; subjekti regionalnog razvoja; mere i podsticaji i izvori finansiranja za sprovođenje mera regionalnog razvoja.
Ciljevi podsticanja regionalnog razvoja su:
1) sveukupni društveno-ekonomski održivi razvoj;
2) smanjenje regionalnih i unutar-regionalnih dispariteta, u stepenu društveno ekonomskog razvoja i uslova života, sa naglaskom na podsticanje razvoja nedovoljno razvijenih, devastiranih industrijskih i ruralnih područja;
3) smanjenje negativnih demografskih kretanja;
4) razvoj ekonomije bazirane na znanju, inovativnosti, savremenim naučno-tehnološkim dostignućima i organizaciji upravljanja;
5) razvoj konkurentnosti na svim nivoima;
6) uspostavljanje pravnog i institucionalnog okvira za planiranje, organizovanje, koordiniranje i realizaciju razvojnih aktivnosti;
7) podsticanje međuopštinske, međuregionalne, prekogranične i međunarodne saradnje u pitanjima od zajedničkog interesa;
8) efikasnije korišćenje domaćih prirodnih resursa i dobara, kao i stranih resursa, na republičkom, pokrajinskom, regionalnom i lokalnom nivou.
Načela podsticanja regionalnog razvoja
Podsticanje regionalnog razvoja zasniva se na sledećim načelima:
1) načelu celovitosti (sprovođenje politike regionalnog razvoja na celoj teritoriji Republike Srbije);
2) načelu sinhronizacije (integracija, koordinacija i komplementarnost i usklađivanje regulative, institucija i aktivnosti Vlade i autonomnih pokrajina, jedinica lokalne samouprave, drugih institucija i organizacija i međunarodnih partnera u planiranju i sprovođenju politike regionalnog razvoja);
3) načelu solidarnosti i jednakih mogućnosti za sve (socijalna dimenzija razvoja, podsticanje razvoja nedovoljno razvijenih područja i posebno ugroženih ili marginalizovanih grupa stanovništva);
4) načelu partnerstva (participacija i sinergija - politika regionalnog razvoja zasnovana na partnerstvu i sinergijskom delovanju javnog, privatnog i civilnog sektora, domaćih i međunarodnih organizacija i institucija);
5) načelu planiranja (planiranje regionalnog razvoja na osnovu razvojnih dokumenata na republičkom, regionalnom, oblasnom i lokalnom nivou);
6) načelu supsidijarnosti (decentralizacija u obavljanju poslova pripreme, izvođenja i nadzora programa za podsticanje regionalnog razvoja na regionalnom, oblasnom i lokalnom nivou, uz prethodno obezbeđene institucionalne i kadrovske kapacitete, odnosno ljudske resurse);
7) načelu javnosti (javna dostupnost razvojnih dokumenata, kriterijuma za izbor, planiranja i odabira razvojnih projekata kao i kadrova);
8) načelu kontrole i vrednovanja (kontrola i praćenje izrade i realizacije razvojnih dokumenata i projekata, kao i ocena efekata njihove primene);
9) načelu efektivnosti i efikasnosti upotrebe sredstava za finansiranje podsticanja regionalnog razvoja (sredstava budžeta Republike Srbije, budžeta autonomnih pokrajina, budžeta lokalnih samouprava, izvora međunarodne pomoći, fondova Evropske unije, privatnih i drugih izvora za realizaciju razvojnih projekata);
10) načelu koncentracije (finansijska sredstva namenjena za regionalni razvoj usmeravaju se na realizaciju prioritetnih aktivnosti regionalnog razvoja);
11) načelu ravnomernosti regionalnog razvoja (podsticanje bržeg razvoja nedovoljno razvijenih regiona, oblasti i jedinica lokalne samouprave);
12) načelu održivosti i unapređenja životnog standarda (povećanje životnog standarda sadašnjih generacija, uz obezbeđenje povećanja svih razvojnih potencijala budućih generacija);
13) načelu racionalnosti (podrška aktivnostima čiji su ciljevi realni, a rezultati ostvarivi i merljivi);
14) načelu usklađenosti sa pravilima Evropske unije (uspostavljanje pravnog i institucionalnog okvira u skladu sa standardima, najboljim praksama i regulativama Evropske unije i domaćeg zakonodavstva).
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) region je statistička funkcionalna teritorijalna celina, koja se sastoji od jedne ili više oblasti, uspostavljena za potrebe planiranja i sprovođenja politike regionalnog razvoja, u skladu sa nomenklaturom statističkih teritorijalnih jedinica na nivou 2, nije administrativna teritorijalna jedinica i nema pravni subjektivitet;
2) oblast je statistička funkcionalna teritorijalna celina, uspostavljena za potrebe planiranja i sprovođenja politike regionalnog razvoja, u skladu sa nomenklaturom statističkih teritorijalnih jedinica na nivou 3, nije administrativna teritorijalna jedinica i nema pravni subjektivitet;
3) regionalni razvoj je dugoročni i sveobuhvatni proces unapređenja održivog ekonomskog i društvenog razvoja regiona, oblasti i jedinica lokalne samouprave, uz uvažavanje njihovih specifičnosti;
4) razvojni dokument je dokument na republičkom, regionalnom, oblasnom i lokalnom nivou, kojim se uređuje ekonomski i društveni razvoj;
5) razvojni projekat je projekat izgradnje ili obnove komunalne, ekonomske, ekološke, socijalne i druge infrastrukture, izgradnje i jačanja institucija i kadrovskih i ljudskih resursa, razvoja privrednih društava i preduzetništva, podsticanja naučno istraživačkog rada, kao i drugi projekti koji doprinose sveobuhvatnom društveno-ekonomskom ili regionalnom razvoju;
6) stepen razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave je mera razvijenosti određenog regiona i jedinice lokalne samouprave u odnosu na republički prosek;
7) podsticaj je konkretno ulaganje ili programsko usmeravanje ulaganja sa republičkog nivoa za realizaciju projekata od posebnog značaja za regionalni razvoj;
8) mere su akti Vlade za sprovođenje politike regionalnog razvoja;
9) nomenklatura statističkih teritorijalnih jedinica je skup pojmova, naziva i simbola koji opisuju grupe teritorijalnih jedinica sa nivoima grupisanja i koja sadrži kriterijume po kojima je izvršeno grupisanje koji su uređeni u skladu sa standardima Evropske unije.
Za potrebe podsticanja regionalnog razvoja određuju se sledeći regioni:
1) Region Vojvodine;
2) Beogradski region;
3) Zapadni region;
4) Istočni region;
5) Centralni region;
6) Južni region;
7) Region Kosova i Metohije.
Vlada, na predlog organa nadležnog za poslove statistike, određuje oblasti koje čine regione iz stava 1. ovog člana.
Vlada, na predlog organa nadležnog za poslove statistike, određuje jedinice lokalne samouprave i gradske opštine koje čine oblast, kao i nazive tih oblasti.
III RAZVRSTAVANJE REGIONA I JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE PREMA STEPENU RAZVIJENOSTI
Stepen razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave
Stepen razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave utvrđuje se primenom pokazatelja razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave, u skladu sa ovim zakonom, a na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike.
Stepen razvijenosti za gradske opštine utvrđuje se na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike koji se odnose na stepen razvijenosti grada.
Stepen razvijenosti iz st. 1. i 2. ovog člana, jednom godišnje, utvrđuje ministarstvo nadležno za regionalni razvoj (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Metodologija za izračunavanje stepena razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave
Stepen razvijenosti regiona, jedinica lokalne samouprave i gradskih opština utvrđuje se na osnovu Metodologije za izračunavanje stepena razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave.
Metodologiju iz stava 1. ovog člana donosi Vlada na predlog Ministarstva.
Razvrstavanje regiona prema stepenu razvijenosti
Prema stepenu razvijenosti regioni se razvrstavaju u dve grupe, i to:
1) u prvu grupu - regioni čiji je stepen razvijenosti 75% i iznad 75% republičkog proseka društvenog bruto proizvoda po glavi stanovnika;
2) u drugu grupu - regioni čiji je stepen razvijenosti ispod 75% republičkog proseka društvenog bruto proizvoda po glavi stanovnika.
Nedovoljno razvijeni regioni jesu:
1) regioni razvrstani u drugu grupu iz člana 9. tačka 2) ovog zakona;
2) regioni u kojima je demografski pad u periodu od popisa 1971. do posmatrane godine veći od 50%.
Razvrstavanje jedinica lokalne samouprave prema stepenu razvijenosti
Prema stepenu razvijenosti jedinice lokalne samouprave razvrstavaju se u četiri grupe, i to:
1) u prvu grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti iznad republičkog proseka;
2) u drugu grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti u rasponu od 80% do 100% republičkog proseka;
3) u treću grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti u rasponu od 60% do 80% republičkog proseka;
4) u četvrtu grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti ispod 60% republičkog proseka.
Nedovoljno razvijene jedinice lokalne samouprave
Nedovoljno razvijene jedinice lokalne samouprave jesu jedinice lokalne samouprave iz člana 11. tačka 3) ovog zakona.
Izrazito nedovoljno razvijene jedinice lokalne samouprave jesu:
1) jedinice lokalne samouprave razvrstane u četvrtu grupu iz člana 11. tačka 4) ovog zakona;
2) jedinice lokalne samouprave u kojima je demografski pad u periodu od popisa 1971. do posmatrane godine veći od 50%;
3) zajednice jedinica lokalne samouprave na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija.
Jedinstvena lista razvijenosti
Jedinstvenu listu razvijenosti regiona, jedinica lokalne samouprave i gradskih opština, usvaja Vlada na predlog Ministarstva i to najkasnije do 31. oktobra tekuće godine.
Predlog jedinstvene liste razvijenosti regiona, jedinica lokalne samouprave i gradskih opština, Ministarstvo priprema na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike za prethodnu godinu.
Vrste razvojnih dokumenata regionalnog razvoja jesu:
1) Nacionalni plan regionalnog razvoja (u daljem tekstu: Nacionalni plan);
2) regionalna razvojna strategija (u daljem tekstu: regionalna strategija);
3) programi finansiranja razvoja regiona;
4) ostala razvojna dokumenta iz oblasti regionalnog razvoja.
Razvojni dokumenti regionalnog razvoja predstavljaju jednu od polaznih osnova za izradu dokumenata prostornog planiranja i dokumenata za sprovođenje prostornih planova.
Razvojni dokumenti regionalnog razvoja izrađuju se u skladu sa važećim dokumentima prostornog planiranja.
Razvojni dokumenti iz stava 1. ovog člana pripremaju se uz obavezno sprovedenu javnu raspravu i uz obavezu izlaganja na javni uvid nacrta tih razvojnih dokumenata.
Razvojna pomoć Evropske unije biće usklađena sa strateškim dokumentima i prioritetima definisanim u skladu sa članom 49. ovog zakona.
Vlada, na predlog Ministarstva, bliže uređuje strukturu, metodologiju izrade, način usklađivanja, način sprovođenja javne rasprave, kao i način i rokove izlaganja na javni uvid razvojnih dokumenata iz stava 1. ovog člana.
Nacionalnim planom definišu se osnovni razvojni prioriteti regionalnog razvoja Republike Srbije i načini njihovog ostvarivanja.
Nacionalni plan priprema Ministarstvo.
Nacionalni plan donosi Narodna skupština na predlog Vlade.
Nacionalni plan donosi se za period od deset godina.
Regionalnom strategijom se, u skladu sa Nacionalnim planom, definišu osnovni prioriteti razvoja regiona i načini njihovog ostvarivanja.
Regionalna strategija donosi se za period od pet godina.
Regionalnu strategiju donosi Vlada na predlog Ministarstva, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
Ministarstvo predlog regionalne strategije priprema u saradnji sa nadležnom regionalnom razvojnom agencijom, oblasnim razvojnim asocijacijama i jedinicama lokalne samouprave koje čine region za koji se regionalna strategija donosi.
Ministarstvo na predlog regionalne strategije pribavlja mišljenje nadležnog regionalnog razvojnog saveta i Nacionalnog saveta za regionalni razvoj.
Programi finansiranja razvoja regiona
Programi finansiranja razvoja regiona su razvojni dokumenti koji sadrže pregled projekata za region i raspodelu finansijskih sredstava za realizaciju tih projekata za svaki region za budžetsku godinu.
Sredstva za realizaciju programa iz stava 1. ovog člana obezbeđuju se na način propisan članom 48. ovog zakona.
Programe iz stava 1. ovog člana i to za projekte koji će se finansirati iz budžeta Republike Srbije, kao i iz drugih izvora za budžetsku godinu, donosi Vlada na predlog Ministarstva, u skladu sa Nacionalnim planom i regionalnim strategijama.
Ako se program finansiranja razvoja regiona realizuje na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine, mišljenje na taj program daje i Autonomna pokrajina Vojvodina preko nadležnih organa.
Ako se program finansiranja razvoja regiona realizuje na teritoriji Glavnog grada, mišljenje na taj program daje i grad Beograd preko nadležnih organa.
Ostala razvojna dokumenta iz oblasti regionalnog razvoja (strategije, programi, planovi, akcioni planovi) moraju biti usaglašeni sa Nacionalnim planom i regionalnom strategijom.
Ovlašćeni predlagač ostalih razvojnih dokumenata iz oblasti regionalnog razvoja pribavlja mišljenje od Ministarstva i nadležnog regionalnog razvojnog saveta o usaglašenosti tih dokumenata sa Nacionalnim planom i regionalnom strategijom.
V SUBJEKTI REGIONALNOG RAZVOJA
Subjekti regionalnog razvoja su:
1) Vlada;
2) Ministarstvo i ministarstva nadležna za poslove finansija i prostornog planiranja, u skladu sa zakonom;
3) Autonomna pokrajina Vojvodina;
4) Glavni grad;
5) Agencija za privredne registre;
6) Republička agencija za prostorno planiranje, u skladu sa zakonom;
7) Fond za razvoj Republike Srbije;
8) jedinice lokalne samouprave, u skladu sa zakonom;
9) Nacionalni savet za regionalni razvoj;
10) Nacionalna agencija za regionalni razvoj;
11) regionalni razvojni saveti;
12) regionalne razvojne agencije;
13) oblasne asocijacije.
1. Autonomna pokrajina Vojvodina
Autonomna pokrajina Vojvodina preko svojih organa donosi Strategiju regionalnog razvoja za teritoriju Autonomne pokrajine Vojvodine, u skladu sa Nacionalnim planom i obavlja druge poslove u oblasti regionalnog razvoja, u skladu sa ovim zakonom.
Grad Beograd, kao glavni grad Republike Srbije, preko svojih organa donosi Strategiju regionalnog razvoja za teritoriju grada Beograda, u skladu sa Nacionalnim planom i obavlja druge poslove u oblasti regionalnog razvoja, u skladu sa ovim zakonom.
3. Agencija za privredne registre
Agencija za privredne registre vodi Registar mera i podsticaja regionalnog razvoja, u skladu sa zakonom kojim se uređuje registracija privrednih subjekata.
Ministar nadležan za poslove regionalnog razvoja bliže propisuje sadržinu i način vođenja Registra mera i podsticaja regionalnog razvoja.
4. Fond za razvoj Republike Srbije
Fond za razvoj Republike Srbije realizuje programe za podsticanje regionalnog razvoja kroz kredite, u skladu sa Zakonom o Fondu za razvoj Republike Srbije.
5. Nacionalni savet za regionalni razvoj
Radi obezbeđivanja i unapređivanja regionalnog razvoja u Republici Srbiji obrazuje se Nacionalni savet za regionalni razvoj (u daljem tekstu: Nacionalni savet).
Nacionalni savet ima predsednika i 19 članova.
Predsednik Nacionalnog saveta je ministar nadležan za poslove regionalnog razvoja.
Vlada vrši prava osnivača i imenuje predsednika i članove Nacionalnog saveta, u skladu sa ovim zakonom.
Članovi Nacionalnog saveta su: ministri nadležni za nacionalni investicioni plan, finansije, životnu sredinu i poslove prostornog planiranja, infrastrukturu, državnu upravu i lokalnu samoupravu, održivi razvoj nedovoljno razvijenih područja, rad i socijalnu politiku i Kosovo i Metohiju koji je i predstavnik regiona Kosova i Metohije; predsednik Izvršnog veća Autonomne pokrajine Vojvodine koji je i predstavnik regiona Vojvodine; gradonačelnik grada Beograda koji je i predstavnik Beogradskog regiona; predsednici regionalnih saveta Zapadnog regiona, Istočnog regiona, Centralnog regiona i Južnog regiona; državni sekretar u Ministarstvu zadužen za regionalni razvoj; direktor Nacionalne agencije za regionalni razvoj; direktor Kancelarije za evropske integracije; predsednik Stalne konferencije gradova i opština i Nacionalni IPA Koordinator.
Po pozivu, predstavnici institucija, organizacija i stručna lica mogu uzeti učešće u radu Nacionalnog saveta bez prava glasa.
Administrativne i stručno-tehničke poslove za potrebe Nacionalnog saveta obavlja Nacionalna agencija za regionalni razvoj.
Nacionalni savet obavlja sledeće poslove:
1) prati stanje u oblasti regionalnog razvoja i predlaže mere za unapređivanje regionalnog razvoja Republike Srbije;
2) javno promoviše ciljeve regionalnog razvoja Republike Srbije i podstiče njihovu realizaciju;
3) daje mišljenje na nacrt Nacionalnog plana i na predlog regionalne strategije;
4) daje mišljenje na predloge programa za finansiranje razvoja regiona iz sredstava budžeta Republike Srbije;
5) analizira principe i efekte primene politika i mera Vlade iz oblasti regionalnog razvoja;
6) koordinira radom regionalnih saveta;
7) formira radne grupe za određena pitanja od značaja za regionalni razvoj;
8) donosi Poslovnik o svom radu;
9) podnosi Vladi jednom godišnje izveštaj o svom radu;
10) obavlja i druge poslove u skladu sa ovim zakonom.
6. Nacionalna agencija za regionalni razvoj
Radi obavljanja razvojnih, stručnih i regulatornih poslova regionalnog razvoja, Vlada će osnovati Nacionalnu agenciju za regionalni razvoj (u daljem tekstu: Nacionalna agencija).
Na osnivanje i rad Nacionalne agencije primenjuje se zakon kojim se uređuju javne agencije.
Nacionalna agencija ima zaštitni znak koji koristi u svom poslovanju.
Pravo korišćenja zaštitnog znaka Nacionalna agencija prenosi na regionalne agencije i oblasne asocijacije.
Za obavljanje pojedinih stručnih poslova iz svoje nadležnosti, Nacionalna agencija može angažovati druga pravna ili fizička lica, u skladu sa zakonom.
Nacionalna agencija obavlja sledeće poslove:
1) učestvuje u pripremi i sprovođenju razvojnih dokumenata i prati njihovu realizaciju;
2) prati i sprovodi mere i realizuje razvojne projekte za unapređenje infrastrukture, razvoj privrednih društava i preduzetništva, obuhvaćene programima finansiranja regionalnog razvoja;
3) akredituje oblasne asocijacije, izdaje javne isprave o akreditaciji i vodi evidenciju o izdatim javnim ispravama;
4) koordinira radom regionalnih agencija i oblasnih asocijacija i pruža stručnu pomoć potrebnu za obavljanje njihovih poslova koji se odnose na regionalni razvoj;
5) priprema i realizuje programe edukacije instruktora i konsultanata za potrebe razvoja privrednih društava i preduzetništva;
6) planira i predlaže razvojne projekte iz oblasti regionalnog razvoja i projekte od interesa za Republiku Srbiju i obezbeđuje uslove za pristup i realizaciju projekata koji se finansiraju iz evropskih fondova, donacija i drugih oblika razvojne pomoći;
7) obavlja poslove međunarodne i međuregionalne saradnje iz svoje nadležnosti;
8) vodi Jedinstven registar akreditovanih oblasnih asocijacija;
9) vodi Jedinstven informacioni sistem od značaja za regionalni razvoj;
10) organizuje i vrši izdavačku delatnost;
11) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom.
Poslove iz stava 1. tač. 2), 3), 4), 5), 6), 8) i 9) ovog člana Nacionalna agencija obavlja kao poverene poslove.
Nadzor nad radom Nacionalne agencije vrši Ministarstvo.
Radi obezbeđivanja i unapređivanja razvoja regiona Vlada osniva Regionalni razvojni savet za svaki region.
Regionalni razvojni savet ima predsednika i broj članova koji se određuje osnivačkim aktom.
Mandat predsednika i članova regionalnog razvojnog saveta traje pet godina.
Članovi regionalnog razvojnog saveta su predstavnici jedinica lokalnih samouprava koje čine region, kao i predstavnici gradskih opština, predstavnici javnog i civilnog sektora, kao i drugih institucija i organizacija sa teritorije tih jedinica lokalne samouprave, kao i predstavnik Vlade.
Član regionalnog razvojnog saveta za Region Vojvodine je i predstavnik Autonomne pokrajine Vojvodine, a regionalnog saveta za Beogradski region i predstavnik grada Beograda.
Većina članova regionalnog razvojnog saveta imenuje se od predstavnika jedinica lokalnih samouprava, odnosno od predstavnika gradskih opština, koje čine region za koji se osniva regionalni razvojni savet, a koje predlažu opštinska odnosno gradska veća.
Po pozivu, predstavnici drugih institucija, organizacija i stručna lica mogu učestvovati u radu regionalnog razvojnog saveta bez prava glasa.
Administrativne i stručno-tehničke poslove za potrebe regionalnog razvojnog saveta obavlja regionalna agencija za taj region, odnosno Nacionalna agencija do osnivanja regionalne razvojne agencije.
Regionalni razvojni savet obavlja sledeće poslove:
1) javno promoviše ciljeve regionalnog razvoja i podstiče njihovu realizaciju na teritoriji regiona;
2) daje mišljenje na regionalnu strategiju koja se donosi za region za koji je osnovan regionalni razvojni savet;
3) daje mišljenje na program finansiranja razvoja regiona, za koji je osnovan, koji se finansira iz sredstava budžeta Republike Srbije;
4) daje mišljenja i predloge na ostale razvojne dokumente na regionalnom nivou;
5) formira radne grupe na nivou regiona za određena pitanja od značaja za region;
6) donosi Poslovnik o svom radu;
7) podnosi Vladi i Nacionalnom savetu jednom godišnje izveštaj o svom radu;
8) obavlja i druge poslove, u skladu sa ovim zakonom.
8. Regionalna razvojna agencija
Radi obavljanja razvojnih i stručnih poslova regionalnog razvoja na području regiona, Vlada će osnovati regionalnu razvojnu agenciju za svaki region (u daljem tekstu: regionalna agencija).
Za svaki region može se osnovati samo jedna regionalna agencija.
Na osnivanje i rad regionalne agencije primenjuje se zakon kojim se uređuju javne agencije.
Regionalna agencija obavlja sledeće poslove:
1) učestvuje u pripremi i sprovođenju razvojnih dokumenata i prati njihovu realizaciju na nivou regiona;
2) prati i sprovodi mere i realizuje razvojne projekte za unapređenje infrastrukture, razvoj privrednih društava i preduzetništva, izgradnju i jačanje institucija i organizacija u svom regionu, obuhvaćene programom finansiranja razvoja regiona;
3) vrši obnovu akreditacije oblasne asocijacije, izdaje javne isprave o obnovi akreditaciji i vodi evidenciju o izdatim javnim ispravama;
4) koordinira radom oblasnih asocijacija u svom regionu;
5) priprema i sprovodi programe stručnog usavršavanja za potrebe razvoja privrednih društava i preduzetništva, razvoja infrastrukture i razvoja institucija i organizacija u svom regionu;
6) planira i predlaže razvojne projekate iz oblasti regionalnog razvoja i projekata od interesa za svoj region i obezbeđuje uslove za pristup i realizaciju projekata koji se finansiraju iz evropskih fondova, donacija i drugih oblika razvojne pomoći za svoj region;
7) obavlja poslove međunarodne i međuregionalne saradnje iz svoje nadležnosti;
8) vodi informacioni sistem od značaja za region;
9) organizuje i vrši izdavačku delatnost;
10) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom.
Poslove iz stava 1. tač. 2), 3), 4), 5), 6) i 8) ovog člana regionalna agencija obavlja kao poverene poslove.
Nadzor nad radom regionalne agencije vrši Ministarstvo.
Oblasna asocijacija je privredno društvo ili udruženje osnovano za obavljanje poslova regionalnog razvoja za oblast utvrđenu u skladu sa nomenklaturom statističkih teritorijalnih jedinica na nivou 3, koja je akreditovana, u skladu sa ovim zakonom.
Sredstva za rad, realizaciju razvojnih projekata i obavljanje poslova oblasne asocijacije obezbeđuju se iz:
1) prihoda koje ostvari obavljanjem poslova;
2) budžeta jedinica lokalne samouprave sa teritorije oblasti za koju je osnovana;
3) donacija, sponzorstava, razvojne pomoći domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica;
4) drugih izvora, u skladu sa zakonom.
Oblasna asocijacija obavlja sledeće poslove:
1) učestvuje u pripremi i sprovođenju razvojnih dokumenata i prati njihovu realizaciju na nivou oblasti;
2) sarađuje sa autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave u pripremi i primeni lokalnih razvojnih planova;
3) predstavlja interes oblasti u odnosima sa Nacionalnom agencijom i regionalnom agencijom i u okviru svoje nadležnosti učestvuje u realizaciji usvojenih razvojnih dokumenata;
4) priprema i sprovodi programe stručnog usavršavanja za potrebe razvoja privrednih društava i preduzetništva, razvoja infrastrukture i razvoja institucija i organizacija i za unapređenje kapaciteta jedinica lokalnih samouprava koje čine oblast na kojoj oblasna asocijacija obavlja delatnost;
5) prati i sprovodi mere i realizuje razvojne projekte za koje je ovlašćena;
6) obavlja poslove međunarodne, prekogranične i međuopštinske saradnje iz svoje nadležnosti;
7) vodi informacioni sistem od značaja za oblast;
8) obavlja i druge poslove u skladu sa osnivačkim aktom.
Oblasna asocijacija podnosi godišnji izveštaj o poslovanju regionalnoj agenciji u svom regionu i Nacionalnoj agenciji.
Po potrebi, regionalna agencija, Nacionalna agencija i Ministarstvo mogu zatražiti dodatne izveštaje o poslovanju.
Nacionalna agencija i regionalna agencija jednom godišnje vrše vrednovanje rada oblasnih asocijacija.
Bliže uslove i kriterijume za vrednovanje iz stava 3. ovog člana, propisuje ministar nadležan za poslove regionalnog razvoja.
Pravo na akreditaciju ima privredno društvo koje je osnovano kao društvo sa ograničenom odgovornošću i udruženja osnovana po Zakonu o udruženjima, koja u opisu svog posla imaju i obavljanje poslova iz oblasti regionalnog razvoja i pružanje podrške privrednim društvima i preduzetništvu, a čiji su većinski osnivači (više od 50%) i većinski vlasnici kapitala (više od 50%) jedinice lokalne samouprave sa teritorije oblasti koju čine te lokalne samouprave.
Bliže uslove, kriterijume i način akreditacije i prestanak akreditacije pre isteka vremena na koje je data, propisuje Vlada na predlog Ministarstva.
Postupak akreditacije vrši se u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.
Prvu akreditaciju iz člana 41. ovog zakona vrši Nacionalna agencija.
Prva akreditacija važi dve godine, a svaka sledeća - pet godina sa mogućnošću obnove.
Obnovu akreditacije vrši regionalna agencija.
Akreditacija se oduzima kada akreditovani subjekt prestane da ispunjava uslove za akreditaciju. Akt o oduzimanju prve akreditacije donosi Nacionalna agencija, a akt o oduzimanju obnovljene akreditacije donosi regionalna agencija.
Na akt o prvoj akreditaciji i na akt o obnovi akreditacije, kao i na akt o oduzimanju akreditacije, može se izjaviti žalba u roku od 15 dana od dana dostavljanja akta o prvoj, odnosno obnovljenoj akreditaciji, odnosno akta o oduzimanju akreditacije.
O žalbi iz stava 5. ovog člana odlučuje ministar nadležan za poslove regionalnog razvoja.
Nacionalna agencija vodi Jedinstven registar akreditovanih oblasnih asocijacija (u daljem tekstu: Registar).
Uvid u Registar je javan.
Sadržinu i izgled registra iz stava 1. ovog člana propisuje ministar nadležan za poslove regionalnog razvoja.
Mere za podsticanje regionalnog razvoja utvrđuje Vlada na predlog Ministarstva, u skladu sa Nacionalnim planom, regionalnim strategijama i programima finansiranja razvoja regiona.
Podsticaji se opredeljuju za:
1) realizaciju projekata u oblasti regionalnog razvoja od nacionalnog, regionalnog, oblasnog i lokalnog interesa za Republiku Srbiju;
2) unapređenje privrednih grana, tehnološkog nivoa, pristupa novim tehnologijama, promociji istraživanja i razvoja;
3) podizanje regionalne i oblasne konkurentnosti;
4) razvoj gradova i opština;
5) unapređenje zaštite životne sredine;
6) razvoj nedovoljno razvijenih područja;
7) razvoj privrednih društava i preduzetništva i unapređenje uslova za povećanje zaposlenosti;
8) unapređenje i razvoj ljudskih resursa;
9) unapređenje infrastrukture na republičkom, regionalnom, oblasnom i lokalnom nivou;
10) unapređenje međuopštinske, međuregionalne, prekogranične i međunarodne saradnje u pitanjima od zajedničkog interesa;
11) unapređenje svih razvojnih kapaciteta na nivou regiona, na nivou oblasti i lokalnom nivou;
12) druge potrebe u skladu sa zakonom.
Korisnici podsticaja su:
1) jedinice lokalne samouprave, regionalne agencije i oblasne asocijacije;
2) privredni subjekti, kao i fondovi na regionalnom, oblasnom i lokalnom nivou;
3) institucije i organizacije na republičkom, regionalnom, oblasnom i lokalnom nivou;
4) institucije iz oblasti obrazovanja i istraživanja;
5) udruženja;
6) klasteri i poslovni inkubatori.
Korisnici podsticaja, kao i način dodele podsticaja, bliže se određuju razvojnim dokumentima.
Vrsta i visina podsticaja će se opredeljivati u skladu sa stepenom razvijenosti iz čl. 9. i 11. ovog zakona.
Nadzor i vrednovanje realizacije mera i podsticaja
Nadzor i vrednovanje realizacije mera i podsticaja sprovodi Ministarstvo.
Vrednovanje realizacije mera i podsticaja vrši se na osnovu Metodologije za vrednovanje mera i podsticaja regionalnog razvoja.
Metodologiju iz stava 1. ovog člana donosi Vlada na predlog Ministarstva.
VII FINANSIRANJE REGIONALNOG RAZVOJA
Finansiranje regionalnog razvoja vrši se iz sledećih izvora:
1) budžeta Republike Srbije;
2) budžeta autonomnih pokrajina;
3) budžeta grada Beograda;
4) budžeta jedinica lokalne samouprave;
5) pretpristupnih fondova Evropske unije;
6) bespovratne razvojne pomoći međunarodne zajednice i ostalih programa Evropske zajednice;
7) razvojnih kredita međunarodnih finansijskih institucija i poslovnih banaka;
8) donacija, priloga i poklona pravnih i fizičkih lica;
9) drugih izvora u skladu sa zakonom.
Programi i projekti koji se finansiraju iz sredstava predviđenih članom 48. tačka 5), sprovode se u skladu sa odredbama Zakona o potvrđivanju Okvirnog sporazuma između Vlade Republike Srbije i Komisije Evropskih zajednica o pravilima za saradnju koja se odnose na finansijsku pomoć Evropske zajednice Republici Srbiji u okviru sprovođenja pomoći prema pravilima Instrumenta pretpristupne pomoći IPA ("Službeni glasnik RS", broj 124/07), kao i dokumentima čije se donošenje i usvajanje predviđa navedenim sporazumom.
Finansiranje razvojnih projekata iz izvora iz člana 48. tačka 1) ovog zakona, bliže će se urediti posebnim ugovorima koji zaključuju resorna ministarstva i Nacionalna agencija, Nacionalna agencija i regionalna agencija, Nacionalna agencija i oblasna asocijacija, regionalna agencija i oblasna asocijacija.
Finansiranje razvojnih projekata iz izvora iz člana 48. tač. 2) i 3) ovog zakona, bliže će se urediti posebnim ugovorima, koji zaključuju regionalna agencija osnovana za Region Vojvodine i Autonomna pokrajina Vojvodina, i regionalna agencija osnovana za Beogradski region i grad Beograd.
VIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Akt o osnivanju Nacionalne agencije Vlada će doneti u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Nacionalna agencija je pravni sledbenik Republičke agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća i preduzetništva.
Danom početka rada Nacionalna agencija preuzima prava i obaveze, poslove, predmete, opremu, sredstva za rad, arhivsku građu i registratorski materijal, kao i potreban broj zaposlenih u Republičkoj agenciji za razvoj malih i srednjih preduzeća i preduzetništva i potreban broj zaposlenih u Ministarstvu koji rade na poslovima infrastrukturnih projekata i institucionalnog razvoja.
Republička agencija za razvoj malih i srednjih preduzeća i preduzetništva osnovana Zakon o Agenciji za razvoj malih i srednjih preduzeća ("Službeni glasnik RS", broj 65/01), nastavlja sa radom po propisima po kojima je osnovana, a prestaje sa radom danom početka rada Nacionalne agencije.
Do osnivanja regionalnih agencija poslove tih agencija obavljaće Nacionalna agencija.
Razvojni dokumenti doneti do dana stupanja na snagu ovog zakona primenjivaće se do donošenja razvojnih dokumenata u skladu sa ovim zakonom.
Propisi koji se donose na osnovu ovog zakona doneće se u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o Agenciji za razvoj malih i srednjih preduzeća ("Službeni glasnik RS", broj 65/01).
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".