PROGRAMZAŠTITE, UREĐENJA I KORIŠĆENJA POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA GRADA SUBOTICE U 2009. GODINI("Sl list grada Subotice", 18/2009) |
Ovim Programom daje se pregled površina poljoprivrednog zemljišta po katastarskim opštinama, klasama i kulturama, uslovi zaštite prirode za program uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na prostoru zaštićenih prirodnih dobara Grada Subotice, utvrđuje se Program radova na zaštiti i uređenju poljoprivrednog zemljišta i Plan korišćenja poljoprivrednog zemljišta u svojini Republike Srbije na teritoriji grada Subotice.
Grad Subotica u 11 katastarskih opština (Donji Grad, Novi Grad, Stari Grad, Đurđin, Bajmok, Čantavir, Žednik, Tavankut, Bikovo, Bački Vinogradi, Palić) raspolaže s ukupno 100.737 ha 85a i 99 m2 poljoprivrednog zemljišta. Po peološkom sastavu radi se o černozemu, peskovitom černozemu i peskovima. Na teritoriji grada nalazi se osam klasa poljoprivrednog zemljišta, s tim da su najzastupljenija zemljišta I, II i III klase. Ukupna površina poljoprivrednog zemljišta iznosi 88.568.9832 hektara.
B) USLOVI ZAŠTITE PRIRODE ZA PROGRAM ZAŠTITE; UREĐENJA I KORIŠĆENJA POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA NA PROSTORU ZAŠTIĆENIH PRIRODNIH DOBARA GRADA SUBOTICE
Na području grada Subotice nalaze se 4 zaštićena prirodna dobra sa ukupnom površinom od 7 070.2 ha. Deo površine ovih dobara zauzima i poljoprivredno zemljište (karta u prilogu).
Specijalni rezervat prirode "Ludaško jezero"
Uredba o zaštiti Specijalnog rezervata prirode "Ludaško jezero", ("Službeni glasnik Republike Srbije, br. 30/2006")
Specijalni rezervat prirode "Selevenjske pustare"
Uredba o zaštiti Specijalnog rezervata prirode "Selevenjske pustare", ("Službeni glasnik Republike Srbije, br. 37/1997")
Predeo izuzetnih odlika "Subotička peščara" (PIO "Subotička peščara")
Uredba o zaštiti Predela izuzetnih odlika "Subotička peščara", ("Službeni glasnik Republike Srbije, br. 127/2003")
Uredba o izmeni Uredbe o zaštiti Predela izuzetnih odlika "Subotička peščara", ("Službeni glasnik Republike Srbije. br. 113/2004").
Park prirode "Palić"
Odluka u zaštiti Parka prirode "Palić", ("Službeni glasnik Opštine Subotica, br. I-011-38/96")
Ukupna površina pod zaštitom |
Ludaš |
846.33 |
|
|
|
Palić |
712.90 |
|
Deo Rezervata na području Subotice |
Selevenj |
141.04 |
|
|
C. Peščara |
5369.90 |
|
|
|
7070.20 |
Na parcelama poljoprivrednog zemljišta unutar zaštićenih prirodnih dobara važe režimi zaštite propisani aktima o stavljanju u status zaštićenog prirodnog dobra. Ovi režimi (I, II i III stepen zaštite) određuju korišćenje i u poljoprivredi na različit način. Unutar prirodnih dobara na parcelama poljoprivrednog zemljišta važe različita ograničenja za poljoprivrednu proizvodnju, zavisno od stepena zaštite i od pojedinačnog dobra. Da bi se budući zakupci na parcelama koje imaju ovakav status obavestili o eventualnim ograničenjima (npr. samo organska proizvodnja, samo košenje u određenom periodu, zabranjeno postavljanje zalivnih sistema i bušenje bunara i sl.), u okviru priprema konkursa prikupiće se i potrebne informacije u pogledu zaštite prirode.
Opšti uslovi zaštite prirode za izradu programa (izdati od strane Zavoda za zaštitu prirode Srbije-Radna jedinica Novi Sad br. 03-202 od 14.04.2009)
1. Na poljoprivrednim površinama koje pripadaju prostorima za koje je propisan režim zaštite I stepena isključuju se svi oblici korišćenja prostora i prirodnih bogatstava, osim naučnih istraživanja i kontrolisanih edukacija.
1.2. Na prostoru PIO "Subotička peščara" nalazi se pored zone sa I stepenom zaštite (definisane Uredbom o zaštiti PIO "Subotička peščara"; "Službeni glasnik RS" br. 127/2003 i 113/2004) i staništa prirodne retkosti, za koje je propisan režim zaštite I stepena (Uredba o zaštiti prirodnih retkosti, "Službeni glasnik RS", br. 50/93).
2. Na poljoprivrednim površinama, na prostoru zaštićenih prirodnih dobara zabranjeno je:
2.1. Menjati namenu površina u pravcu intenzivnog korišćenja (preoravanje livada i pašnjaka, pošumljavanje, izgradnja objekata i ribnjaka, kopanje kanala itd.), odnosno preoravati travnate površine.
2.2. Izgradnja zalivnih sistema, kopanje kanala i drugi radovi koji utiču na hidrološke i ekološke karakteristike prirodnog dobra.
2.3. Kršenje žbunja, odnosno paljenje vegetacije livada, pašnjaka i trstika bez posebnih uslova zavoda za zaštitu prirode.
3. Uslovi zaštite prirode utvrđenim ovim aktom moraju biti sastavni deo sklopljenih Ugovora sa korisnicima poljoprivrednog zemljišta. Od Opštih uslova navesti tačke 2, 7. i 10, a od Posebnih uslova odgovarajuću kombinaciju u zavisnosti od prirodnih dobara i od namene površine.
4. Formirati "pakete parcela" veličine 10-40 hektara u skladu sa mozaičnosti staništa i na taj način uskladiti interese korisnika sa ciljevima zaštite i unapređenja prirodnih dobara.
5. Radi unapređenja degradiranih površina (prvenstveno livada i pašnjaka), čije stanje se pogoršavalo zbog zapuštenosti u proteklom periodu, potrebno ih je spojiti sa kvalitetnijim parcelama i ravnomerno podeliti među korisnicima. Ove aktivnosti na unapređenju, koje povećavaju troškove korisniku, treba uzeti u obzir prilikom utvrđivanja visine naknade za korišćenje.
6. Učesnike licitacije obavestiti, da se na prostoru zaštićenih prirodnih dobara aktom o zaštiti, obezbeđuju tradicionalni vidovi korišćenja prirodnih resursa.
7. Neophodno je obavestiti Staraoca prirodnih dobara o sklopljenim ugovorima, da bi se ostvarila potrebna saradnja sa korisnicima prostora (pomoć tokom određivanja granice pojedinačnih zona zaštite, vršenja nadzora i sl.).
8. U slučaju da nakon završetka licitacije neke parcele unutar prirodnih dobara ne budu obuhvaćene Ugovorom o korišćenju, o tome obavestiti Zavod i Staraoca prirodnih dobara da bi se preuzele neophodne mere sprečavanja degradacije.
9. Podaci su dati na osnovu baze podataka Zavoda, koji je za pojedinačna prirodna dobra sastavljena u periodu izrade Studija zaštite (1-3 godine pre donošenja akta o zaštiti). Kako je grafički prikaz granice prirodnog dobra i režima zaštite sastavni deo Akta o zaštiti, promena broja, oblika ili veličine parcele ne menja činjenicu, da deo prostora pripada zaštićenom dobru i ima propisan režim korišćenja.
10. Prilikom davanja u zakup predmetnog zemljišta mora se imati u vidu da se na osnovu člana 265. Krivičnog zakona, uništavanje ili oštećenje zaštitnog prirodnog dobra smatra krivičnim delom.
Podaci o posebnim uslovima zaštite prirode biće dostupni zainteresovanim zakupcima i koristiće se i za program radova na zaštiti, uređenju i korišćenju poljoprivrednog zemljišta.
Trenutno stanje zaštite poljoprivrednog zemljišta zahteva pre svega preduzimanje mera na planu podizanja i gajenja poljozaštitnih pojaseva, s obzirom da ih praktično i nema. Tokom 2008. godine preduzete su vrlo ozbiljne mere u cilju podizanja pojaseva. lzvršeno je podizanje pojaseva na potezu "Bećar atar" i "Bećar atar dodatak" u dužini od 7 km (k.o. Žednik). Takođe je u 2009. godini izvršeno podizanje poljozaštitnog pojasa na potezu Madaraški put u dužini od 13 km (k.o. Bajmok). Izvođač radova je javno komunalno preduzeće "Čistoća i zelenilo" Subotica. Potrebno je onemogućiti neplansko korišćenje preostalih šuma i šumskih zasada. Takođe, potrebno je sprečiti korišćenje poljoprivrednog zemljišta u nepoljoprivredne svrhe, sem u zakonom dozvoljenim slučajevima, a to se pre svega odnosi na neadekvatno korišćenje. Radi sprečavanja poljskih šteta neophodno je još poboljšati rad poljočuvarske službe i njeno adekvatno opremanje. Poljarska služba na teritoriji Grada Subotice postoji od maja 2007. godine.
C) PLAN KORIŠĆENJA POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA SA PROGRAMOM RADOVA
Teritorija grada Subotica se jednom trećinom prostire (30.000 hektara) na pesku, odnosno na peskovitom černozemu. Eksploatacija peska u poslednjih nekoliko godina poprimila je nekontrolisane razmere sa tendencijom pogoršanja. Vađenje peska kao građevinskog materijala omogućava pojedincima mogućnost dobre i brze zarade. S obzirom da se ovakve aktivnosti rade bez ikakve kontrole i nadzora Lokalne samouprave, imamo za posledicu takozvane "divlje banje" koje kasnije služe nesavesnim pojedincima da lageruju komunalni otpad. Da bi se ovakve aktivnosti sprečile potrebno je izabrati adekvatnu lokaciju za eksploataciju peska.
U toku je realizacija pronalaženja adekvatne centralne banje koja bi trebala da reši problem nenamenskog korišćenja i eksploatacije peska.
Program Radova na zaštiti, uređenju i korišćenju poljoprivrednog zemljišta
Trenutno stanje zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji opštine Subotica zahteva preduzimanje zakonom definisanih mera i aktivnosti, i to:
- Uređenje poljoprivrednog zemljišta;
- Ukrupnjavanje zemljišnog poseda dobrovoljnim grupisanjem zemIjišta;
- Izgradnja i održavanje sistema za odvodnjavanje i navodnjavanje;
- Uređenje i održavanje mreže poljskih puteva;
- Rekultivacija poljoprivrednog zemljišta korišćenog za eksploataciju mineralnih sirovina ili za druge namene koje nemaju trajni karakter;
- Pretvaranje neobradivog u obradivo poljoprivredno zemljište;
- Poboljšanje fizičkih, hemijskih i bioloških osobina zemljišta.
Ovaj Program objaviti u "Službenom listu grada Subotice".