ZAKONO VOJSCI JUGOSLAVIJE("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon, "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005 i "Sl. glasnik RS", br. 116/2007 - dr. zakon i 88/2009 - dr. zakoni) |
Čl. 1-25*
(Prestalo da važi)
Čl. 26 i 27**
(Prestalo da važi)
Čl. 28-58*
(Prestalo da važi)
Bračni drug premeštenog profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira kome prestane zaposlenje zbog premeštaja, a u mestu u koje je profesionalni oficir, odnosno profesionalni podoficir premešten nema mogućnosti da se zaposli, zadržava pravo na penzijsko i invalidsko osiguranje i po prestanku tog zaposlenja (u daljem tekstu: produženo osiguranje).
Doprinos za produženo osiguranje uplaćuje se nadležnom fondu penzijskog i invalidskog osiguranja iz sredstava kojima raspolaže Vojska.
Pravo na produženo osiguranje može trajati najduže šest godina od dana prestanka zaposlenja.
Bračnom drugu profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira premeštenog posle 17. avgusta 1990. godine kome zbog tog premeštaja prestane stalno zaposlenje, a u mestu u koje je premešten nema mogućnosti da se zaposli, pripada naknada zbog prestanka zaposlenja.
Naknada iz stava 1. ovog člana može trajati za vreme nezaposlenosti bračnog druga profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira, a najduže šest godina.
Visina naknade iz stava 1. ovog člana se određuje prema iznosu koji služi za utvrđivanje neto zarade zaposlenih u republici članici na čijoj teritoriji je sedište Saveznog ministarstva za odbranu.
Čl. 60-210*
(Prestalo da važi)
SOCIJALNO OSIGURANJE
ZDRAVSTVENO OSIGURANJE
1. Zdravstveno osiguranje vojnika, studenata vojnih akademija, učenika srednjih vojnih škola, slušalaca škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu
Vojnici na odsluženju vojnog roka, studenti vojnih akademija, učenici srednjih vojnih škola, slušaoci škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu za vreme službe u Vojsci imaju pravo na besplatnu zdravstvenu zaštitu na teret sredstava kojima raspolaže Vojska, u obimu utvrđenom ovim zakonom, i to:
1) sve oblike preventivne medicinske zaštite;
2) lekarske preglede, lečenje i druge vrste medicinske pomoći;
3) lekarske preglede i druge vrste medicinske pomoći radi praćenja i proveravanja zdravstvenog stanja;
4) davanje lekova, pomoćnog materijala koji služi za upotrebu leka i sanitetskog materijala potrebnog za lečenje;
5) prevenciju, negu i lečenje oboljenja zuba i usta;
6) zubnotehničku pomoć i zubnoprotetička sredstva;
7) ortopedska pomagala.
Lica iz člana 211. ovog zakona ostvaruju zdravstvenu zaštitu u vojnim zdravstvenim ustanovama, a mogu je ostvarivati i u drugim zdravstvenim ustanovama:
1) ako u mestu službovanja nema vojne zdravstvene ustanove;
2) ako vojna zdravstvena ustanova ne može da pruži odgovarajuće oblike zdravstvene zaštite;
3) u hitnim slučajevima.
Zdravstvena zaštita iz tač. 1) i 2) stava 1. ovog člana, osim u hitnim slučajevima, ostvaruje se po uputu nadležnog lekara, a ako u mestu službovanja nema zdravstvene ustanove - po uputu nadležnog starešine.
Lica iz člana 211. ovog zakona, za vreme ratnog stanja, zdravstvenu zaštitu ostvaruju na način na koji se vrši zbrinjavanje povređenih i obolelih pripadnika Vojske za to vreme.
Vojnici na odsluženju vojnog roka, studenti vojnih akademija, učenici srednjih vojnih škola, slušaoci škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu, po otpuštanju iz Vojske imaju pravo na zdravstvenu zaštitu za povrede ili oboljenja koja su dobili za vreme službe u Vojsci, ako to pravo ne ostvaruju po drugom osnovu.
Lica iz stava 1. ovog člana kod kojih se pojavi oboljenje po otpuštanju iz Vojske imaju pravo na zdravstvenu zaštitu ako u roku od dva meseca od dana otpuštanja iz Vojske prijave to oboljenje nadležnom organu u republici članici i ako vojna lekarska komisija utvrdi da je odnosno oboljenje nastalo za vreme službe u Vojsci.
Vojnici, studenti vojnih akademija, učenici srednjih vojnih škola, slušaoci škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu, koji zbog pogoršanja oboljenja koje su imali pre stupanja u Vojsku budu otpušteni iz Vojske, imaju pravo na zdravstvenu zaštitu za to oboljenje do izlečenja, odnosno do stabilizacije oboljenja, a najduže dve godine od dana otpuštanja iz Vojske, ako pravo na zdravstvenu zaštitu ne ostvaruju po drugom osnovu.
Student vojne akademije, učenik srednje vojne škole i slušalac škole za rezervne oficire koji zbog zdravstvene nesposobnosti za profesionalnu vojnu službu bude otpušten sa školovanja ima pravo na novčanu pomoć za nastavak školovanja u drugoj školi istog stepena.
Iznos novčane pomoći iz stava 1. ovog člana utvrđuje se zavisno od imovnog stanja lica iz stava 1. ovog člana i članova njegove porodice.
2. Zdravstveno osiguranje vojnih osiguranika
Zdravstvenim osiguranjem obezbeđuje se vojnim osiguranicima i članovima njihovih porodica pravo na korišćenje zdravstvene zaštite i pravo na novčanu naknadu i pomoć.
Vojni osiguranici, u smislu ostvarivanja prava iz zdravstvenog osiguranja po ovom zakonu, jesu lica koja imaju svojstvo profesionalnih vojnika, lica koja po ovom zakonu ostvare pravo na starosnu, invalidsku i porodičnu penziju, kao i članovi njihovih porodica ukoliko osiguranje ne ostvaruju po drugom osnovu.
Članovima porodice lica iz stava 2. ovog člana smatraju se članovi porodice utvrđeni propisima republika članica kojima se uređuje zdravstvena zaštita.
Zdravstvena zaštita vojnih osiguranika koja se ovim zakonom obezbeđuje obuhvata:
1) lekarske preglede i druge vrste medicinske pomoći radi praćenja i proveravanja zdravstvenog stanja i utvrđivanja zdravstvene sposobnosti za rad na određenom radnom mestu;
2) preduzimanje stručnih medicinskih mera za unapređivanje zdravstvenog stanja, odnosno sprečavanja oboljenja (vakcinacije i druge imunizacije, hemioprofilaksa, saniranje kliconoštva, dezinfekcija i druge zaštitne mere u stanu, kad su medicinski indicirane usled pojave zaraznih bolesti i dr.);
3) lekarske preglede, lečenje bolesnika i druge vrste medicinske pomoći (u zdravstvenim i drugim specijalizovanim ustanovama i u stanu bolesnika i dr.);
4) sprovođenje mera radi otkrivanja i sprečavanja oboljenja od profesionalnih bolesti i sprečavanja nesreća na poslu;
5) medicinsku rehabilitaciju u stacioniranoj zdravstvenoj ustanovi i u drugoj specijalizovanoj ustanovi za medicinsku rehabilitaciju;
6) prevenciju, negu i lečenje bolesti zuba i usta;
7) davanje lekova, pomoćnog materijala koji služi za upotrebu leka i sanitetskog materijala potrebnog za lečenje;
8) zubnotehničku pomoć i zubnoprotetička sredstva;
9) davanje proteza, ortopedskih i drugih pomagala, pomoćnih i sanitarnih sprava.
Povredom na radu i profesionalnom bolešću smatraju se povrede i bolesti utvrđene saveznim propisom o osnovnim pravima iz penzijskog i invalidskog osiguranja i ovim zakonom.
Vojnom osiguraniku profesionalnom vojniku koji se nalazi na službi u inostranstvu obezbeđuje se zdravstvena zaštita koja se po ovom zakonu obezbeđuje vojnom osiguraniku u SRJ.
Zdravstvena zaštita iz stava 1. ovog člana obezbeđuje se i članovima uže porodice vojnog osiguranika dok borave s njim u inostranstvu:
1) ako je vojni osiguranik na službi u inostranstvu duže od šest meseci, zdravstvena zaštita obezbeđuje se u obimu u kome se obezbeđuje i vojnom osiguraniku od koga oni izvode svoje pravo na zdravstveno osiguranje i za sve vreme za koje se zdravstvena zaštita obezbeđuje vojnom osiguraniku;
2) ako je vojni osiguranik na službi u inostranstvu do šest meseci, zdravstvena zaštita obezbeđuje se samo u slučaju neophodne lekarske pomoći.
Vojni osiguranici i članovi njihovih porodica mogu se, u slučaju potrebe, uputiti na lečenje u inostranstvo ako su oboleli od bolesti koja se ne može lečiti u SRJ, a u zemlji u koju se upućuju postoji mogućnost lečenja, odnosno medicinskog ispitivanja i utvrđivanja takve bolesti.
Vojnom osiguraniku profesionalnom vojniku pripada naknada plate za vreme privremene sprečenosti za rad ako je:
1) usled bolesti ili povrede privremeno nesposoban za rad, odnosno ako je radi lečenja ili medicinskih ispitivanja smešten u stacionarnu zdravstvenu ili drugu specijalizovanu ustanovu;
2) sprečen da radi usled određenog lečenja ili medicinskog ispitivanja koje se ne može vršiti van osiguranikovog radnog vremena;
3) upućen na lečenje po propisima o vojnim invalidima;
4) izolovan kao kliconoša ili zbog pojave zaraze u njegovoj okolini;
5) određen da neguje obolelog člana uže porodice ili člana uže porodice porodilju ako nema drugog člana porodice da je neguje, pod uslovima određenim ovim zakonom;
6) određen za pratioca bolesnika upućenog na lečenje ili lekarski pregled u drugo mesto;
7) sprečen da radi zbog dobrovoljnog davanja krvi i organa.
Visinu naknade iz stava 1. ovog člana propisuje savezni ministar za odbranu.
Naknada plate za vreme privremene sprečenosti za rad u slučajevima iz člana 221. ovog zakona pripada od prvog dana sprečenosti za rad pa sve dok ta sprečenost traje.
Sprečenost za rad zbog privremene nesposobnosti za rad traje dok nadležni vojni lekar, odnosno vojna lekarska komisija ne utvrdi da je uspostavljena radna sposobnost ili dok se rešenjem nadležnog organa ne utvrdi da postoji invalidnost u smislu ovog zakona.
Kad nadležna vojna lekarska komisija u toku lečenja vojnog osiguranika - profesionalnog vojnika koji prima naknadu plate utvrdi da je njegovo zdravstveno stanje poboljšano i da bi rad bio koristan za brže uspostavljanje pune radne sposobnosti, može odrediti da za određeno vreme radi sa skraćenim radnim vremenom na odgovarajućem radnom mestu. Ovakav rad može trajati najduže jednu godinu.
Vojnom osiguraniku iz stava 1. ovog člana koji za vreme privremene sprečenosti za rad radi sa skraćenim radnim vremenom, pored dela plate ostvarene za rad sa skraćenim radnim vremenom, pripada i deo naknade plate koji odgovara srazmeri vremena provedenog van rada prema punom radnom vremenu.
Deo plate i deo naknade plate iz stava 2. ovog člana pripada vojnom osiguraniku i za vreme godišnjeg odmora koji koristi u periodu rada sa skraćenim radnim vremenom.
Vojnom osiguraniku - profesionalnom vojniku ne pripada naknada plate, odnosno obustavlja mu se isplata naknade plate za vreme privremene sprečenosti za rad:
1) ako je svesno prouzrokovao nesposobnost za rad;
2) ako je namerno sprečavao ozdravljenje, odnosno osposobljavanje;
3) ako bez opravdanog razloga ne odazove na određeni lekarski, odnosno komisijski pregled;
4) ako se bez opravdanog razloga ne podvrgne određenom lečenju, osim ako za to nije potreban pristanak predviđen posebnim propisima;
5) ako se za vreme bolovanja bavi određenom delatnošću radi sticanja dobiti.
Vojnom osiguraniku pripada naknada putnih troškova, koja obuhvata:
1) naknadu za troškove prevoza;
2) naknadu za troškove ishrane i smeštaja za vreme putovanja i boravka u drugom mestu.
Naknada putnih troškova iz stava 1. ovog člana pripada licu iz tog stava ako je:
1) od vojnog lekara - pojedinca, vojne lekarske komisije, vojne zdravstvene ustanove ili druge zdravstvene ustanove pozvan ili upućen u drugo mesto u vezi sa ostvarivanjem prava iz zdravstvenog osiguranja određenih ovim zakonom;
2) iz mesta u kome je na službi, odnosno iz mesta boravka u kome nema lekara morao da putuje do najbližeg lekara ili zdravstvene ustanove u drugom mestu radi lekarskog pregleda ili lečenja.
Visinu naknade iz stava 1. ovog člana propisuje savezni ministar za odbranu.
Naknada putnih troškova pripada licu iz člana 225. ovog zakona i za pratioca ako je po oceni vojnog lekara - pojedinca, vojne lekarske komisije, vojne zdravstvene ustanove ili druge zdravstvene ustanove tom licu potreban pratilac za vreme putovanja i boravka u tom mestu.
U slučaju smrti člana uže porodice, vojnom osiguraniku pripada naknada pogrebnih troškova.
Naknada iz stava 1. ovog člana pripada i članovima porodice vojnog osiguranika u slučaju smrti vojnog osiguranika ako su sahranili umrlog vojnog osiguranika.
Naknada pogrebnih troškova pripada i svakome ko sahrani umrlog vojnog osiguranika.
Naknada pogrebnih troškova pripada u visini koju propiše savezni ministar za odbranu.
U slučaju smrti vojnog osiguranika - profesionalnog vojnika i lica koje je po ovom zakonu ostvarilo pravo na penziju, članovima njegove porodice, i to: bračnom drugu, a ostalim članovima - ako ih je vojni osiguranik do svoje smrti izdržavao, pripada posmrtna pomoć u jednokratnom iznosu dvostruke plate, odnosno penzije koja mu je pripadala za poslednji mesec pre njegove smrti.
Ako ima više članova porodice koji imaju pravo na posmrtnu pomoć, iznos iz stava 4. ovog člana deli se na jednake delove između tih članova porodice.
Pri korišćenju određenih vidova zdravstvene zaštite može se predvideti učešće vojnih osiguranika i članova njihovih porodica u troškovima zdravstvene zaštite.
Vidove i iznose učešća u troškovima zdravstvene zaštite i oslobađanje od učešća propisuje Savezna vlada.
Vojni osiguranici ostvaruju zdravstvenu zaštitu u vojnim zdravstvenim ustanovama, a mogu je ostvarivati i u drugim zdravstvenim ustanovama:
1) ako u mestu službovanja, odnosno stanovanje nema vojne zdravstvene ustanove;
2) ako vojna zdravstvena ustanova ne može da pruži odgovarajuće oblike zdravstvene zaštite;
3) u hitnim slučajevima.
Propise o načinu ostvarivanja zdravstvene zaštite koja se po ovom zakonu obezbeđuje na teret sredstava zdravstvenog osiguranja vojnih osiguranika donosi Savezna vlada.
3. Jednokratna novčana pomoć i druga prava u vezi sa oštećenjem organizma ili smrću vojnog lica
Vojno lice koje za vreme službe ili u vezi sa službom u Vojsci, bez svoje krivice, zadobije ranu, povredu ili ozledu, pa zbog toga nastupi oštećenje njegovog organizma od najmanje 20%, ima pravo na jednokratnu novčanu pomoć čija se visina određuje prema stepenu telesnog oštećenja. Stepen telesnog oštećenja utvrđuje se prema saveznim propisima kojima se uređuju prava vojnih invalida.
Pod uslovima iz stava 1. ovog člana, jednokratna novčana pomoć pripada i vojnom licu kad nastupi oštećenje njegovog organizma od najmanje 20% usled bolesti koja je nastala ili se pogoršala kao neposredna posledica službe u Vojsci.
Nehat se neće smatrati krivicom u smislu stava 1. ovog člana.
Ako vojno lice pogine ili umre od zadobijene rane, povrede ili ozlede pod uslovima iz st. 1. i 2. ovog člana, jednokratna novčana pomoć pripada njegovoj porodici.
Jednokratna novčana pomoć pripada i porodici vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole i slušaoca škole za rezervne oficire koji usled bolesti umre za vreme služenja vojnog roka, odnosno školovanja.
Pod uslovima iz st. 1, 4. i 5. ovog člana, jednokratna novčana pomoć pripada i licu, odnosno porodici lica kad nastupi oštećenje njegovog organizma, odnosno kad izgubi život za vreme odlaska na službu u Vojsku ili za vreme povratka sa te službe.
Pod službom u Vojsci, u smislu člana 231. ovog zakona, podrazumeva se vršenje redovnog ili vanrednog službenog posla, kao i drugog posla koji se obavlja po naređenju nadležnog starešine.
Pod vršenjem dužnosti u vezi sa službom, u smislu člana 231. ovog zakona, podrazumeva se:
1) odlazak na službenu dužnost, odnosno povratak sa službene dužnosti;
2) odlazak vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole i slušaoca škole za rezervne oficire na odsustvo i povratak sa odsustva;
3) boravak vojnika, odnosno vojnika u rezervi, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole ili slušaoca škole za rezervne oficire u vojnoj zgradi, krugu kasarne, logoru, aerodromu, poligonu, brodu ili drugom plovnom sredstvu ratne mornarice ili na drugom mestu na kome je bio po pravilima službe ili po naređenju, odnosno odobrenju nadležnog starešine, kao i na odobrenom izlasku iz jedinice, odnosno ustanove u slobodno vreme, osim na odsustvu.
Pravo na jednokratnu novčanu pomoć imaju članovi porodice vojnog lica, i to:
1) bračni drug;
2) deca rođena u braku, van braka ili usvojena, ako nisu starija od 18 godina, odnosno 26 godina - ako se nalaze na školovanju, osim dece koja su u radnom odnosu, a bez obzira na godine života - ako su trajno i potpuno nesposobna za rad;
3) roditelji, odnosno usvojilac i njegov bračni drug;
4) očuh i maćeha;
5) braća i sestre - ako nisu stariji od 18 godina, odnosno 26 godina ako se nalaze na redovnom školovanju, osim braće i sestara koji su u radnom odnosu, a bez obzira na godine života - ako su trajno i potpuno nesposobni za rad;
6) ded i baba.
Pravo na jednokratnu novčanu pomoć nema bračni drug koji je neopravdano napustio bračnu zajednicu. Činjenicu da je bračni drug neopravdano napustio bračnu zajednicu utvrđuje sud opšte nadležnosti u vanparničnom postupku.
Decom, u smislu stava 1. tačka 2) ovog člana, smatraju se i pastorčad, unučad i deca bez roditelja, koju je vojno lice izdržavalo, ako ispunjavaju uslove u pogledu godine života dece određene u toj tački.
Roditelji, usvojilac i njegov bračni drug, očuh i maćeha i braća i sestre imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć ako poginulo, odnosno umrlo vojno lice nema bračnog druga ni dece ili ako bračni drug i deca nemaju pravo na tu pomoć. Izuzetno, roditelji koje je poginulo, odnosno umrlo vojno lice izdržavalo imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć kad to lice ima samo bračnog druga.
Ded i baba imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć ako poginulo, odnosno umrlo vojno lice nema srodnika iz stava 4. ovog člana ili ako ti srodnici nemaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć.
Ako više lica imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć, ukupan iznos pomoći koji im pripada deli se na jednake delove.
Stepen telesnog oštećenja na osnovu kog se ostvaruje pravo na jednokratnu novčanu pomoć iz člana 231. ovog zakona dokazuje se pravnosnažnim rešenjem o priznanju svojstva mirnodopskog vojnog invalida ili nalazom vojne lekarske komisije.
U slučaju smrti vojnog lica, postupak za dodeljivanje jednokratne novčane pomoći pokreće se po službenoj dužnosti.
Kad se postupak za dodeljivanje jednokratne novčane pomoći pokreće na zahtev, ta pomoć može se ostvariti ako se zahtev podnese u roku od tri godine od dana zadobijanja rane, povrede ili ozlede, odnosno nastupanja oboljenja ili pogoršanja oboljenja koje je izazvalo oštećenje organizma.
Rešenje o pravu na jednokratnu novčanu pomoć donosi starešina na položaju komandanta puka i višem položaju.
Bračni drug vojnog lica koje pogine ili umre od zadobijene rane, povrede ili ozlede, odnosno bolesti pod uslovima iz člana 231. st. 1. i 2. ovog zakona, koji nema pravo na porodičnu penziju, upućuje se, na svoj zahtev, na osposobljavanje radi sticanja stručne spreme ako u času smrti vojnog lica nije imao nikakvu stručnu spremu i nije u radnom odnosu. Osposobljavanje može trajati najduže četiri godine.
Deca vojnog lica iz člana 233. stav 1. tačka 2) ovog zakona, koje pogine ili umre od zadobijene rane, povrede ili ozlede, odnosno bolesti pod uslovima iz člana 231. st. 1. i 2. ovog zakona, koja su na redovnom školovanju, osim dece koja su u radnom odnosu, a koju je vojno lice do svoje smrti izdržavalo, imaju pravo na mesečnu novčanu naknadu za vreme školovanja i druge naknade u vezi sa školovanjem, ako ne ostvaruju stipendiju po drugom osnovu.
Zahtev iz stava 1. ovog člana može se podneti u roku od dve godine od dana smrti vojnog lica.
Postupak za ostvarivanje prava na jednokratnu novčanu pomoć kao i određivanje iznosa za lica koja u smislu ovog zakona imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć i osposobljavanje bračnog druga i novčanu naknadu za vreme školovanja i druge naknade u vezi sa školovanjem propisuje Savezna vlada.
Porodici vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole slušaoca škole za rezervne oficire ili lica u rezervnom sastavu koje pogine ili umre za vreme službe u Vojsci ili umre u zdravstvenoj ustanovi u koju je za vreme službe u Vojsci upućeno i zadržano na lečenju, kao i porodici lica iz čl. 213. i 214. ovog zakona ako to lice umre u zdravstvenoj ustanovi, pripada naknada stvarnih troškova prevoza posmrtnih ostataka do mesta sahrane. Ako je prevoz posmrtnih ostataka izvršilo drugo lice, naknada stvarnih troškova prevoza posmrtnih ostataka pripada tom licu.
Naknada troškova iz člana 237. ovog zakona obuhvata:
1) troškove prevoza posmrtnih ostataka vozom do mesta sahrane, a ako na toj relaciji ne postoji železnički saobraćaj - stvarne troškove prevoza drugim saobraćajnim sredstvima;
2) troškove prevoza posmrtnih ostataka do stanice i, u mestu sahrane, od stanice do mesta gde se sahranjuju posmrtni ostaci;
3) putne troškove za dva pratioca posmrtnih ostataka;
4) druge troškove prevoza učinjene u smislu opštih propisa o uslovima i načinu iskopavanja i prenosa mrtvaca.
Porodici vojnika, studenta vojne akademije, učeniku srednje vojne škole, slušaoca škole za rezervne oficire ili lica u rezervnom sastavu koji pogine ili umre za vreme službe u Vojsci ili umre u zdravstvenoj ustanovi u koju je za vreme službe u Vojsci upućen i zadržan na lečenju i po prestanku te službe, pripada naknada pogrebnih troškova. Ako je sahranu vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole, slušaoca škole za rezervne oficire ili lica u rezervnom sastavu izvršilo drugo lice, naknada pogrebnih troškova pripada tom licu.
Naknada pogrebnih troškova iz stava 1. ovog člana pripada u iznosu koji utvrdi savezni ministar za odbranu.
PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANJE
Penzijskim osiguranjem vojnom osiguraniku obezbeđuje se pravo na starosnu penziju posle određenog vremena provedenog na radu i navršenja određenih godina života.
Penzijskim osiguranjem obezbeđuje se pravo određenim članovima porodice na porodičnu penziju posle smrti vojnog osiguranika, odnosno korisnika starosne ili invalidske penzije ostvarene po ovom zakonu.
Invalidskim osiguranjem vojnom osiguraniku obezbeđuju se za slučaj invalidnosti i telesnog oštećenja prava utvrđena ovim zakonom.
Vojni osiguranici, u smislu ostvarivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja po ovom zakonu, jesu lica koja imaju svojstvo profesionalnog vojnika.
Pravo na starosnu penziju stiče vojni osiguranik - muškarac kad navrši 60 godina života, odnosno vojni osiguranik - žena kad navrši 55 godina života i najmanje 20 godina penzijskog staža.
Pravo na starosnu penziju stiče i vojni osiguranik - muškarac kad navrši 40 godina penzijskog staža, odnosno vojni osiguranik - žena kad navrši 35 godina penzijskog staža, bez obzira na godine života.
Pravo na prevremenu starosnu penziju stiče vojni osiguranik - muškarac kad navrši najmanje 35 godina penzijskog staža i 55 godina života, odnosno vojni osiguranik - žena kad navrši najmanje 30 godina penzijskog staža i 50 godina života.
Prevremena starosna penzija određena prema dužini penzijskog staža umanjuje se za 0,6% za svaku godinu prevremenog odlaska u penziju pre navršenja godina života propisanih u članu 242. ovog zakona.
Vojnom osiguraniku koji je za vreme profesionalne vojne službe vršio određene dužnosti na kojima se vreme provedeno na radu računa u staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, starosna granica za sticanje prava na penziju, propisana u čl. 242. i 243. ovog zakona, srazmerno se smanjuje prema odredbama ovog zakona.
Starosna penzija se utvrđuje u određenom procentu od penzijskog osnova.
Penzijski osnov čini plata koja pripada profesionalnom vojniku po članu 71. ovog zakona, u poslednjem mesecu, pre prestanka svojstva profesionalnog vojnika prema elementima plate koju profesionalni vojnik ima u času prestanka profesionalne vojne službe.
Za određivanje visine penzije po ovom zakonu uzimaju se u obzir samo godine penzijskog staža navršene do prestanka svojstva profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Visina starosne penzije iznosi: za 20 godina penzijskog staža vojnom osiguraniku - muškarcu 55%, a vojnom osiguraniku - ženi 57,5% od penzijskog osnova i povećava se za po 2,5% od penzijskog osnova za svaku dalju navršenu godinu do navršenih 30 godina penzijskog staža. Za svaku navršenu godinu penzijskog staža preko 30 godina penzija se povećava za po 0,5% od penzijskog osnova.
Najviša starosna penzija iznosi 85% od penzijskog osnova.
3. Invalidnost i telesno oštećenje
Osnovi za sticanje prava iz invalidskog osiguranja su invalidnost i telesno oštećenje.
Prava po osnovu invalidnosti vojni osiguranici stiču pod uslovima i u visini utvrđenim propisima o osnovnim pravima iz penzijskog i invalidskog osiguranja i ovim zakonom.
Invalidnost po ovom zakonu nastupa kad profesionalnom vojniku prestane služba zbog utvrđene trajne nesposobnosti za profesionalnu vojnu službu usled bolesti, povrede van rada, povrede na radu ili profesionalne bolesti.
Telesno oštećenje je gubitak, oštećenje ili onesposobljenost pojedinih organa ili delova tela od najmanje 30% ako su prouzrokovani povredom na radu ili profesionalnom bolešću, koji ograničavaju pokretljivost, otežavaju normalnu aktivnost organizma i uslovljavaju veće napore u ostvarivanju životnih potreba, bez obzira na to da li prouzrokuju invalidnost.
Telesna oštećenja razvrstavaju se prema odredbama saveznog zakona kojim su uređena osnovna prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, a koja se odnose na vrste telesnih oštećenja.
Ako je osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastupio usled bolesti ili povrede van rada, ta prava stiču se posle navršenog određenog penzijskog staža, zavisno od srazmere između staža koji je vojni osiguranik navršio do dana nastupanja osnova za sticanje prava iz invalidskog osiguranja i staža koji je mogao navršiti do tog dana (u daljem tekstu: mogući radni vek).
Kao mogući radni vek uzima se:
1) period od dana proizvođenja u čin do nastupanja osnova za sticanje prava - za vojne osiguranike koji su u profesionalnu vojnu službu primljeni neposredno po završenoj vojnoj akademiji ili drugoj vojnoj školi za oficire i podoficire;
2) broj punih godina u periodu od kada je profesionalni vojnik navršio 20 godina života, odnosno 23 godine života ako je redovnim školovanjem stekao višu stručnu spremu, odnosno 26 godina života ako je redovnim školovanjem stekao visoku stručnu spremu, do nastupanja osnova za sticanje prava - za vojne osiguranike koji nisu obuhvaćeni odredbom tačke 1 ovog stava.
Profesionalnom vojniku koji je posle navršenih 20 godina života bio na odsluženju vojnog roka skraćuje se mogući radni vek za onoliko vremena koliko je proveo na odsluženju vojnog roka.
Vojnom osiguraniku kome se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem skraćuje se mogući radni vek za onoliko godina za koliko bi se, po odredbama ovog zakona, snizila starosna granica za sticanje prava na penziju.
Profesionalni vojnik kod koga osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastupi usled bolesti ili povrede van rada stiče ta prava ako mu ukupan penzijski staž iznosi najmanje jednu trećinu mogućeg radnog veka.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana profesionalni vojnik kod koga osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastupi do navršenih 30 godina života, a kome ukupan penzijski staž iznosi manje od jedne trećine mogućeg radnog veka, ako je na dan nastupanja tog osnova bio u profesionalnoj vojnoj službi, stiče prava iz invalidskog osiguranja:
1) kad osnov za sticanje prava nastupi do navršenih 20 godina života, ako do nastupanja osnova ima najmanje šest meseci staža osiguranja;
2) kad osnov za sticanje prava nastupi do navršenih 30 godina života, ako do nastupanja osnova ima najmanje jednu godinu staža osiguranja;
3) kad jedna trećina mogućeg radnog veka iznosi manje od tri godine, a ukupan penzijski staž je manji od tri godine, profesionalni vojnik stiče prava iz invalidskog osiguranja ako ima najmanje jednu godinu staža osiguranja i ako je na dan nastupanja osnova za sticanje prava bio u profesionalnoj vojnoj službi.
Profesionalni vojnik kod koga je osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastao usled povrede na radu ili profesionalne bolesti, stiče ta prava bez obzira na dužinu penzijskog staža, odnosno staža osiguranja navršenog pre nastupanja tog osnova.
Povredom na radu, u smislu ovog zakona, smatra se svaka povreda profesionalnog vojnika prouzrokovana neposrednim i kratkotrajnim mehaničkim, fizičkim ili hemijskim dejstvom i povreda prouzrokovana naglim promenama položaja tela, iznenadnim opterećenjem tela i drugim iznenadnim promenama fiziološkog stanja organizma, ako je takva povreda uzročno vezana za vršenje službe vojnog osiguranika.
Povredom na radu smatra se i oboljenje profesionalnog vojnika koje je nastupilo neposredno i kao isključiva posledica nekog nesrećnog slučaja ili više sile za vreme vršenja vojne dužnosti.
Povredom na radu smatra se i povreda prouzrokovana na način predviđen u stavu 1. ovog člana, koju profesionalni vojnik pretrpi:
1) na redovnom putu od stana do mesta službovanja ili od mesta službovanja do stana;
2) na putu radi stupanja u službu;
3) na putu radi izvršenja službenih zadataka.
Povredom na radu, u smislu ovog zakona, smatra se i povreda prouzrokovana na način predviđen u članu 251. stav 1 ovog zakona, koju profesionalni vojnik pretrpi u vezi sa korišćenjem prava na zdravstvenu zaštitu koja mu pripada po propisima o zdravstvenom osiguranju vojnih osiguranika, i to:
1) na redovnom putu od stana, odnosno mesta službovanja do mesta lekarskog pregleda, odnosno lečenja, podrazumevajući i medicinsku rehabilitaciju, za vreme bavljenja na tom mestu ili pri povratku, ako je pozvan ili upućen na pregled, odnosno lečenje ili ako bez poziva, odnosno uputa koristi neophodnu hitnu lekarsku pomoć ili ako ga je nadležni organ odredio da prati bolesnika upućenog na pregled ili lečenje u drugo mesto.
2) na redovnom putu od stana, mesta službovanja ili mesta pregleda ili lečenja do vojne ustanove, preduzeća ili druge organizacije u kojoj nabavlja propisane proteze ili druge ortopedske pomoćne sprave, za vreme bavljenja u tim ustanovama, odnosno organizacijama ili pri povratku;
3) vršeći praktične radove ili vežbe za vreme medicinske rehabilitacije.
Profesionalne bolesti, u smislu ovog zakona, jesu određene bolesti prouzrokovane dužim neposrednim uticajem procesa i uslova rada na radnim zadacima koje je profesionalni vojnik obavljao, odnosno koje obavlja.
U pogledu utvrđivanja profesionalnih bolesti, poslova, odnosno radova na kojima se one pojavljuju i uslova pod kojima se pojedine bolesti smatraju profesionalnim bolestima primenjuju se odredbe saveznog zakona kojim su uređena osnovna prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koje se odnose na liste profesionalnih bolesti.
Vojni osiguranik kod koga nastupi invalidnost po ovom zakonu stiče pravo na invalidsku penziju.
Invalidska penzija utvrđuje se od penzijskog osnova, koji se određuje kao i penzijski osnov za utvrđivanje starosne penzije.
Ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću, invalidska penzija utvrđuje se u visini od 85% od penzijskog osnova.
Izuzetno od odredbe stava 2. ovog člana, invalidska penzija iznosi 85% od penzijskog osnova i ako priznati penzijski staž pokriva mogući radni vek a invalidnost je prouzrokovana bolešću.
Ako je invalidnost prouzrokovana bolešću ili povredom van rada, invalidska penzija utvrđuje se u procentu od penzijskog osnova, zavisno od pola osiguranika i godina života navršenih u trenutku nastanka invalidnosti, a za osiguranike koji nisu navršili 60 (muškarac), odnosno 55 (žena) godina života - i od odnosa između mogućeg radnog veka i penzijskog staža osiguranika.
Osiguraniku kod koga je invalidnost nastala pre navršenih 60 (muškarac), odnosno 55 (žena) godina života, invalidska penzija utvrđuje se, i to:
1) ako ukupan penzijski staž pokriva tri četvrtine ili više od mogućeg radnog veka - za penzijski staž do 20 godina u visini od 65% penzijskog osnova osiguraniku - muškarcu, odnosno 70% penzijskog osnova osiguraniku - ženi, tako da se za svaku dalju navršenu godinu penzijskog staža do navršenih 30 godina staža povećava za 2%, a za svaku navršenu godinu staža iznad 30 godina staža za po 1% od penzijskog osnova;
2) ako ukupan penzijski staž pokriva polovinu ili više a manje od tri četvrtine mogućeg radnog veka - za penzijski staž do 20 godina u visini od 60% penzijskog osnova osiguraniku - muškarcu, odnosno od 65% penzijskog osnova osiguraniku - ženi, tako da se za svaku dalju navršenu godinu penzijskog staža do navršenih 30 godina staža povećava - za po 2%, a za svaku navršenu godinu staža iznad 30 godina staža - za po 1% penzijskog osnova;
3) ako ukupan penzijski staž pokriva manje od polovine mogućeg radnog veka - za penzijski staž do 20 godina u visini od 55% penzijskog osnova osiguraniku - muškarcu, odnosno od 60% penzijskog osnova osiguraniku - ženi.
Profesionalni vojnik koji stekne pravo na invalidsku penziju može zahtevati da mu se utvrdi invalidnost po propisima o invalidskom osiguranju koji važe za osiguranike - radnike na području na kome vojni osiguranik ima prebivalište (u daljem tekstu: nadležni fond).
Ako na osnovu utvrđene invalidnosti profesionalni vojnik ispunjava uslove za sticanje prava na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju po propisima koji se na području nadležnog fonda primenjuju za osiguranike - radnike, profesionalni vojnik može zahtevati da umesto invalidske penzije po ovom zakonu pravo na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju, odnosno pravo na odgovarajuće zaposlenje, kao i pravo na odgovarajuće novčane naknade u vezi sa korišćenjem tih prava koristi po tim propisima. U tom slučaju, vojni osiguranik stiče svojstvo invalida rada.
Pravo iz stava 2. ovog člana profesionalni vojnik ostvaruje u nadležnom fondu, a refundacija troškova vrši se iz sredstava penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika.
Invalid rada iz stava 2. ovog člana može zahtevati uspostavljanje prava na invalidsku penziju koja mu po ovom zakonu pripadala u času prestanka profesionalne vojne službe, i to u sledećim slučajevima:
1) za vreme čekanja na početak sprovođenja prekvalifikacije ili dokvalifikacije;
2) ako u toku korišćenja prava na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju nastupi promena (pogoršanje ili novi slučaj) invalidnosti utvrđena u smislu stava 2. ovog člana ili ako prekvalifikacija ili dokvalifikacija ne bude uspešno završena;
3) za vreme čekanja na zaposlenje;
4) ako u toku novog zaposlenja nastupi promena (pogoršanje ili novi slučaj) invalidnosti utvrđena u smislu stava 2. ovog člana, koja povlači promenu radnog mesta, prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju ili sticanje invalidske penzije po propisima koji važe na području nadležnog fonda i u slučaju prestanka novog zaposlenja;
5) ako stekne pravo na starosnu penziju ili ostvari tu penziju po propisima koji važe na području nadležnog fonda.
Na korisnika invalidske penzije ponovo uspostavljene po stavu 4. ovog člana ne primenjuju se odredbe st. 2. i 3. ovog člana.
5. Novčana naknada za telesno oštećenje
Profesionalni vojnik kod koga nastupi telesno oštećenje stiče pravo na novčanu naknadu za telesno oštećenje bez obzira na to da li to oštećenje prouzrokuje invalidnost.
Pravo na novčanu naknadu za telesno oštećenje ostvaruje se prema zakonu republike članice kojim se reguliše penzijsko i invalidsko osiguranje, na teret sredstava penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika.
Osnov za određivanje visine novčane naknade za telesno oštećenje čini najniža plata čina koja, po propisima o platama profesionalnih vojnika, pripada za čin starijeg vodnika u januaru u godini u kojoj se ostvaruje pravo na novčanu naknadu za telesno oštećenje.
Visina novčane naknade za telesno oštećenje, stečena po osnovu telesnog oštećenja prouzrokovanog povredom na radu ili profesionalnom bolešću, određuje se u procentu od osnova, zavisno od stepena telesnog oštećenja, i to: I stepen - 10%, II stepen - 9%, III stepen - 8%, IV stepen - 7%, V stepen - 6%, VI stepen - 5%, VII stepen - 4%, i VIII stepen - 3%.
Iznos novčane naknade za telesno oštećenje stečene po osnovu telesnog oštećenja prouzrokovanog bolešću ili povredom van rada određuje se u visini od 50% od iznosa koji pripada za isti stepen telesnog oštećenja prouzrokovanog povredom na radu ili profesionalnom bolešću.
Ako postoje dva telesna oštećenja ili više telesnih oštećenja različitih uzroka, ukupan procent telesnog oštećenja utvrđuje se prema listi telesnih oštećenja, a visina novčane naknade određuje se po propisu republike članice kojim se uređuje naknada za telesno oštećenje.
6. Pravo na dodatak za pomoć i negu
Pravo na dodatak za pomoć i negu pripada po ovom zakonu korisnicima starosne, prevremene starosne, invalidske i porodične vojne penzije, na teret sredstava penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika.
Pravo iz stava 1. ovog člana ostvaruje se i usklađuje u iznosu i pod uslovima predviđenim propisima republike članice kojima se uređuje ova naknada.
Članovi porodice umrlog vojnog osiguranika stiču pravo na porodičnu penziju:
1) ako je vojni osiguranik navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili najmanje 10 godina penzijskog staža;
2) ako je smrt vojnog osiguranika nastupila kao posledica povrede na radu ili profesionalne bolesti, bez obzira na dužinu penzijskog staža;
3) ako je vojni osiguranik ispunio uslove za starosnu ili invalidsku penziju.
Članovi porodice umrlog korisnika prava na starosnu ili invalidsku penziju po ovom zakonu, odnosno članovi porodice umrlog korisnika prava na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju ostvarenih u smislu ovog zakona (u daljem tekstu: korisnik prava) stiču pravo na porodičnu penziju.
Pravo na porodičnu penziju pripada prvenstveno bračnom drugu, deci vojnog osiguranika, odnosno korisnika prava i unučadi bez roditelja koju je on izdržavao.
Roditeljima vojnog osiguranika, odnosno korisnika prava i deci bez roditelja, osim unučadi koju je on izdržavao, pripada pravo na porodičnu penziju ako nema članova uže porodice, a ako ih ima - samo ako penzija koja pripada članovima uže porodice ne dostiže pun iznos osnova za porodičnu penziju.
Pravo na porodičnu penziju stiče se i utvrđuje prema propisima republike članice kojima se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje.
Izuzetno od stava 5. ovog člana, članovima porodice vojnog lica poginulog u izvršavanju borbenih zadataka, iz člana 260. st. 3. i 4. ovog zakona, porodična penzija određuje se u iznosu od 100% od osnova.
8. Usklađivanje penzija i drugih primanja
(Prestao da važi)
Novčana naknada za telesno oštećenje usklađuje se početkom svake kalendarske godine prema iznosu plata koji u toj godini služi kao osnov za određivanje visine novčane naknade za telesno oštećenje.
Novčana naknada za telesno oštećenje usklađena prema stavu 1. ovog člana usklađuje se u toku godine na način i po postupku koji su predviđeni za usklađivanje penzija.
9. Ostvarivanje, korišćenje i prestanak prava
Način ostvarivanja, nadležnost za odlučivanje o pravu i način korišćenja i prestanka prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja po ovom zakonu uređuju se propisom Savezne vlade.
Penzijski staž, u smislu ovog zakona, na osnovu koga se stiču i ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja profesionalnih vojnika obuhvata:
1) vreme provedeno u svojstvu aktivnog vojnog lica, odnosno profesionalnog vojnika od 1. januara 1973. godine, koje se računa u staž osiguranja;
2) vreme koje je posle 1. januara 1973. godine profesionalni vojnik, pre sticanja svojstva aktivnog vojnog lica, odnosno profesionalnog vojnika proveo u radnom odnosu, po osnovu koga je bio obavezno osiguran, koje se računa u staž osiguranja.
Penzijski staž navršen do 31. decembra 1972. godine računa se na način predviđen propisima koji su važili do tog dana.
Vojnom osiguraniku, odnosno korisniku vojne penzije koji je kao pripadnik oružanih snaga Jugoslavije učestvovao u oružanim akcijama posle 17. avgusta 1990. godine, vreme provedeno u tim akcijama i u zarobljeništvu, kao i vreme provedeno na lečenju i medicinskoj rehabilitaciji usled bolesti ili povreda zadobijenih u oružanim akcijama i zarobljeništvu računa se kao staž osiguranja u dvostrukom trajanju.
U staž osiguranja računa se vreme za koje je vojni osiguranik bio osiguran po ovom zakonu.
U staž osiguranja računa se i vreme za koje je vojni osiguranik pre sticanja svojstva profesionalnog vojnika po ovom zakonu bio osiguran u penzijskom i invalidskom osiguranju, po propisima po kojima se to vreme priznaje u staž osiguranja.
U staž osiguranja ne računa se vreme koje je u toku trajanja osiguranja po ovom zakonu vojni osiguranik proveo:
1) na neplaćenom odsustvu dužem od 30 dana u pojedinoj kalendarskoj godini;
2) na udaljenju od dužnosti koje je trajalo duže od 30 dana a za to vreme nije raspoređen na službu u Vojsci, ako mu je služba prestala iz razloga zbog kojih je profesionalni vojnik bio udaljen od dužnosti;
3) u pritvoru koji je trajao duže od 30 dana, osim ako je krivični postupak pravnosnažnom odlukom bio obustavljen ili ako je profesionalni vojnik bio oslobođen od optužbe ili je optužba bila odbijena, ali ne zbog nenadležnosti suda;
4) na izdržavanju kazne zatvora ako je zbog krivičnog dela osuđen na kaznu zatvora dužu od 30 dana.
Profesionalnom vojniku koji obavlja dužnost na naročito teškim i za zdravlje štetnim poslovima i zadacima, odnosno na poslovima i zadacima na kojima posle navršenja određenih godina života ne može uspešno da obavlja svoju dužnost, odnosno delatnost - staž osiguranja računa se sa uvećanim trajanjem.
Uvećanje staža osiguranja zavisi od težine i štetnosti rada, odnosno od prirode posla.
Profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na određenim dužnostima kao 18 meseci staža osiguranja, i to:
1) u podmorničkoj službi - na svim dužnostima na podmornicama u opremi;
2) u letačkoj službi - na dužnostima pilota, izviđača, radiste, vazduhoplovnog strelca, avio-mehaničara, aerofotografa ili na drugim dužnostima na kojima su vršili letačku službu ili kao pripadnici organa sanitetske službe na ispitivanju i treniranju letača ili ispitivanju zaštitne opreme u barokomorama, odnosno u avionima, ako su pri takvom ispitivanju i treniranju leteli najmanje 90 časova godišnje;
3) u padobranskoj službi - na dužnosti profesionalnog padobranca;
4) na dužnostima pomorskog diverzanta;
5) na dužnosti diverzanta u kopnenoj vojsci, protivteroriste, policajca u vojnoj policiji specijalne namene i na dužnosti u jedinici za prepadna dejstva;
6) na dužnostima ronioca;
7) na dužnostima u rekompresionoj komori, odnosno barokomori - licima koja rade na ispitivanju i treniranju lica za odgovarajuće dužnosti u podvodnoj službi, ako na takvom ispitivanju i treniranju provedu najmanje 90 časova godišnje.
Profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na određenim poslovima kao 16 meseci staža osiguranja, i to:
1) u vršenju poslova člana specijalne opitne posade za ispitivanje naoružanja u fazi osvajanja proizvodnje i završenih opita i ispitivanja, ako na opitima i ispitivanjima provedu najmanje polovinu ukupnog godišnjeg radnog vremena;
2) u vršenju poslova radiološke, biološke i hemijske zaštite u laboratorijskim i poligonskim uslovima;
3) u vršenju poslova elektronskog izviđanja i poslova kriptografije;
4) u vršenju poslova granične službe i zadataka ovlašćenih organa bezbednosti u Vojsci i vojne policije.
Profesionalnim vojnicima računa se kao 15 meseci staža osiguranja svakih 12 meseci efektivno provedenih u vršenju poslova i zadataka na radarskim uređajima na kojima su izloženi radarskim zračenjima, i to onima koji vrše opravku, složenije podešavanje i ispitivanje ili rade kao instruktori - nastavnici za opravku radarskih uređaja, ako na tim poslovima provedu najmanje tri četvrtine ukupnog godišnjeg radnog vremena.
Profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na dužnostima u trupi kao 15 meseci staža osiguranja.
Ostalim profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na dužnosti kao 14 meseci staža osiguranja.
Vojnom osiguraniku koji prima novčanu naknadu za telesno oštećenje od I do IV stepena ili je vojni invalid I do IV grupe, a u profesionalnoj vojnoj službi radi sa punim radnim vremenom, svakih 12 meseci takvog rada računa se kao 15 meseci staža osiguranja.
Vojnom osiguraniku koji je raspoređen van Vojske na poslove i zadatke na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem vreme provedeno u vršenju tih poslova i zadataka računa se u staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, na način i u obimu kako se to vreme računa drugim zaposlenim koji obavljaju takve poslove i zadatke.
Pod dužnostima u smislu člana 266. ovog zakona i st. 1, 2. i 3. ovog člana podrazumevaju se dužnosti koje utvrdi načelnik Generalštaba za zaposlene u Vojsci, a savezni ministar za odbranu - u Saveznom ministarstvu za odbranu i vojnim jedinicama i vojnim ustanovama Saveznog ministarstva za odbranu.
Profesionalnom vojniku kome je u penzijski staž priznat staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, propisana starosna granica za sticanje penzije po ovom zakonu smanjuje se:
1) po jednu godinu za svake dve godine provedene u vršenju dužnosti, odnosno poslova i zadataka na kojima se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 18 meseci;
2) po jednu godinu za svake tri godine provedene u vršenju dužnosti, odnosno poslova i zadataka na kojima se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 16 meseci;
3) po jednu godinu za svake četiri godine provedene u vršenju dužnosti, odnosno poslova i zadataka na kojima se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 15 meseci.
Organizovanje, ustrojavanje i vođenje matične evidencije, podaci koji se registruju u matičnoj evidenciji, način obezbeđivanja, prijavljivanja i dostavljanja podataka za matičnu evidenciju i rokovi za njeno ustrojavanje i podnošenje propisanih prijava uređuju se propisom Savezne vlade.
Propisom iz stava 1. ovog člana određuju se način i postupak za utvrđivanje penzijskog staža i plate koje je vojni osiguranik ostvario do dana početka primenjivanja ovog zakona.
Kad je za rešavanje o pravu po ovom zakonu potrebno utvrditi zdravstvenu nesposobnost zbog koje nastupa invalidnost profesionalnog vojnika, telesno oštećenje ili postojanje potrebe za stalnu pomoć i negu od strane drugog lica, nalaz, ocenu i mišljenje za utvrđivanje tih činjenica daje, u prvostepenom postupku, nadležna viša vojna lekarska komisija, a u drugostepenom postupku - glavna vojna lekarska komisija.
Vojna lekarska komisija iz stava 1. ovog člana daje nalaz, ocenu i mišljenje o postojanju nesposobnosti za rad, odnosno privređivanje članova porodice uživaoca prava od kojih zavisi pravo na porodičnu penziju.
Propise o obrazovanju, sastavu i radu vojne lekarske komisije u vršenju poslova iz st. 1. i 2. ovog člana donosi Savezna vlada.
U postupku rešavanja o pravima po ovom zakonu primenjuju se propisi o opštem upravnom postupku, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Pravo na profesionalnu rehabilitaciju ima dete profesionalnog vojnika, odnosno dete korisnika vojne penzije ako mu je rehabilitacija potrebna radi osposobljavanja za samostalan život i rad i ako postoji verovatnoća da se rehabilitacijom može osposobiti za samostalan život i rad.
Pravo iz stava 1. ovog člana ostvaruje se prema propisima republike članice kojima se uređuje pravo na profesionalnu rehabilitaciju, na teret sredstava socijalnog osiguranja vojnih osiguranika.
Pravo na dodatak na decu i druge oblike dečije zaštite po ovom zakonu imaju profesionalni vojnici i korisnici vojne penzije.
Pravo iz stava 1. ovog člana ostvaruje se pod uslovima i u visini propisanim zakonima republika članica, a na način koji propiše savezni ministar za odbranu.
Sredstva za ostvarivanje zdravstvene zaštite i drugih prava iz zdravstvenog osiguranja po ovom zakonu obezbeđuju se doprinosom za zdravstveno osiguranje vojnih osiguranika, kao i iz drugih prihoda.
Doprinos za zdravstveno osiguranje vojnih osiguranika - profesionalnih vojnika obračunava se po stopi na osnovicu koja služi za obračunavanje doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika, a za zdravstveno osiguranje uživalaca penzije doprinos se obračunava po stopi na neto penzije.
Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika obezbeđuju se doprinosima za penzijsko i invalidsko osiguranje i iz dopunskih sredstava za finansiranje penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika obezbeđenih u saveznom budžetu.
Osnovni doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika određuje se kao jedan doprinos.
Dodatni doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje služi za pokrivanje povećanih obaveza tog osiguranja koje nastaju usled računanja staža osiguranja sa uvećanim trajanjem i smanjivanja starosne granice za profesionalne vojnike na određenim dužnostima, odnosno radnim mestima i za pokrivanje povećanih obaveza koje nastaju usled povreda na radu i profesionalnih bolesti.
Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika obračunavaju se po utvrđenim stopama od plata i drugih primanja koja služe za utvrđivanje penzijskog osnova.
Sredstva za finansiranje zdravstvenog, penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika, kao i ostalih prava iz socijalnog osiguranja vojnih osiguranika (oporavak, obezbeđivanje stanova i dr.), čine sredstva Fonda socijalnog osiguranja vojnih osiguranika.
Stope doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika utvrđuje Savezna vlada.
Organizaciju, nadležnost, delokrug i način poslovanja Fonda socijalnog osiguranja vojnih osiguranika propisuje Savezna vlada.
Čl. 279-336**
(Prestalo da važi)
Čl. 337-339*
(Prestalo da važi)
Čl. 340-345**
(Prestalo da važi)
Čl. 346-363*
(Prestalo da važi)
* Danom stupanja na snagu Zakona o Vojsci ("Sl. glasnik RS", br. 116/2007), odnosno 1. januara 2008. godine prestao je da važi Zakon o Vojsci Jugoslavije ("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon i "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005).
Do donošenja propisa o socijalnom, zdravstvenom i penzijskom i invalidskom osiguranju profesionalnih vojnih lica ostale su na snazi odredbe Zakona o Vojsci Jugoslavije ("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon i "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005), i to: odredbe o pravima na produženo osiguranje i na naknadu zbog prestanka zaposlenja (čl. 59. i 59a), poglavlje XV - Zdravstveno osiguranje (čl. 211. do 239) i poglavlje XVI - Penzijsko i invalidsko osiguranje (čl. 240. do 260. i od 262. do 278).
Odluka o stopama doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika ("Sl. list SRJ", br. 58/97, 60/2002 i "Sl. list SCG", br. 28/2003) koju je donela Savezna vlada na osnovu člana 277. Zakona o Vojsci Jugoslavije, prestala je da važi na osnovu Odluke o prestanku važenja Odluke o stopama doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika ("Sl. glasnik RS", br. 23/2008) i na osnovu nje se za obračun i plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje vojnih osiguranika primenjuju stope doprinosa utvrđene Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 61/2005 i 62/2006).
** Odredbe čl. 26. i 27, odredbe glave XVII - Vojna obaveza (čl. 279. do 336) i odredbe glave XIX - Kaznene odredbe (čl. 340. do 345) Zakona o Vojsci Jugoslavije ("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon, "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005 i "Sl. glasnik RS", br. 116/2007 - dr. zakon) prestaju da važe 5. novembra 2009. godine, danom stupanja na snagu Zakona o vojnoj, radnoj i materijalnoj obavezi ("Sl. glasnik RS", br. 88/2009).
Danom stupanja na snagu Zakona o civilnoj službi ("Sl. glasnik RS", br. 88/2009), odnosno 5. novembra 2009. godine, prestaju da važe odredbe Zakona o Vojsci Jugoslavije ("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon, "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005 i "Sl. glasnik RS", br. 116/2007 - dr. zakon) u delu koji se odnosi na civilnu službu.