GODIŠNJI PROGRAMZAŠTITE, UREĐENJA I KORIŠĆENJA POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA GRADA VRANJA ZA 2009. GODINU("Sl. glasnik Grada Vranja", br. 29/2009) |
1. Pregled stanja ukupnih površina poljoprivrednog zemljišta
Teritorija grada Vranja spada u brdsko-planinska područja Republike Srbije sa nadmorskom visinom od 300-1920 metara i prostire se na oko 86.000 hektara, od čega su 41.200 ha šume i šumsko zemljište, a ostatak od 44.800 ha čini poljoprivredno zemljište.
Ukupna površina poljoprivrednog zemljišta ovog grada je, raspoređena u 108 katastarskih opština, sa sledećom strukturom: obradivo poljoprivredno zemljište obuhvata 30.725 ha, od čega njive i vrtovi čine 21.585 ha, vinogradi 1.120 ha, voćnjaci 2.170 ha i livade 5.850 ha, dok je ostatak od 14.075 ha pod pašnjacima.
U vlasničkoj strukturi dominiraju površine privatnih gazdinstava sa učešćem od oko 85%, a ostali deo obuhvata površine koje su različitog oblika svojine.
Celokupnim obradivim zemljištem raspolaže 8.804 gazdinstva, što daje prosečnu veličinu poseda od 2,45 ha. Ako se uzme u obzir da je ta površina podeljena na veći broj sitnijih parcela, čija prosečna veličina iznosi oko 0,3 ha, odnosno 3,3 parcele po hektaru obradive površine, može se sagledati pravo stanje poljoprivredne proizvodnje i mogućnosti njenog daljeg razvoja.
Površina obradivog poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini iznosi oko 1.270 ha, što u odnosu na celokupnu površinu obradivog zemljišta grada od 30.725 ha čini 4,13%.
U tabelama koje slede dat je pregled i struktura poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini po katastarskim opštinama, kulturama i klasama.
2. Stanje zaštite i oblici ugrožavanja poljoprivrednog zemljišta grada Vranja
Na širem prostoru su zadnjih godina sve prisutniji razni oblici ugrožavanja poljoprivrednog zemljišta, od fizičkog zagađenja do trajnog izuzimanja iz poljoprivredne proizvodnje zagađenjem hemijskim sredstvima i prevođenjem u građevinsko.
Veće površine u neposrednoj blizini gradskog jezgra izrastaju u deponije raznog otpadnog materijala, čije čišćenje postaje sve problematičnije.
Poseban problem predstavlja eksploatacija šljunka i peska iz korita vodotoka i priobalnih parcela gde nastaje trajna promena namene poljoprivrednog zemljišta i otvorena mogućnost daljeg spiranja i plavljenja oraničnih površina. Ovde treba istaći i uticaj erozivnih procesa, koji su na ovom području jako izraženi posebno u brdsko-planinskom rejonu.
Hemijska zagađenja, nastala ispuštanjem otpadnih voda emisijom gasova, kao i prekomernom upotrebom hemijskih sredstava za zaštitu bilja, takođe predstavljaju jako ozbiljan vid ugrožavanja zemljišta.
Migracija stanovništva iz sela u grad doprinela je nekontrolisanom širenju gradskog i prigradskog naselja i do pretvaranja poljoprivrednog zemljišta u građevinsko.
3. Mere zaštite poljoprivrednog zemljišta
U proteklom periodu je na osnovu godišnjih planova, a sa ciljem očuvanja hemijskih i bioloških svojstava, rađena sistematska kontrola plodnosti poljoprivrednog zemljišta od prve do pete katastarske klase na imanjima zemljoradnika. U tu svrhu su angažovana sredstva agrarnog budžeta Republike Srbije i grada Vranja, a rezultati ispitivanja su korišćeni kod pravilne primene mineralnih i organskih đubriva.
U okviru realizacije godišnjeg Plana zaštite od poplava izdvajaju se sredstva za čišćenje vodotoka na području grada i na taj način je smanjen rizik od štetnog dejstva većih voda.
Sa ciljem ukrupnjavanja ratarskih površina na području grada u mesnim zajednicama Gornji i Donji Vrtogoš izvršena je komasacija na površini od oko 300 ha.
Tabela 8. Planirani prihodi - sopstveno učešće
Plan prihoda |
Iznos u dinarima |
% učešće |
Naknada od izdatog zemljišta u zakup |
1.760.000,00 |
40 |
Naknada od promene namene zemljišta |
140.000,00 |
40 |
Sredstva predviđena budžetom grada za zaštitu i uređenje |
1.500.000,00 |
100 |
UKUPNO |
3.400.000,00 |
|
Tabela 9. Program utvrđivanja radova na zaštiti, uređenju i korišćenju poljoprivrednog zemljišta
Redni broj |
Namene ulaganja |
Površina u ha broj uzoraka |
Predračunska vrednost ulaganja |
Konstrukcija finansiranja |
|
Sopstveno učešće |
Drugi izvori % |
||||
Uređenje poljoprivrednog zemljišta
1. |
Uređenje rečnih korita |
|
1.500.000,00 |
1.500.000,00 |
|
2. |
Popravka poljskih puteva i održavanje |
|
1.000.000,00 |
1.000.000,00 |
|
3. |
Čišćenje divljih deponija i nanosa |
|
700.000,00 |
700.000,00 |
|
Zaštita poljoprivrednog zemljišta
1. |
Ispitivanje plodnosti zemljišta i praćenje sadržaja pesticida |
|
600.000,00 |
200.000,00 |
Zakupci 70% |
|
Ukupno |
|
3.800.000,00 |
3.400.000,00 |
400.000,00 |
Od ukupno 108 katastarskih opština na području grada Vranja ovim Programom je obuhvaćeno 30 katastarskih opština sa pogodnim površinama za izdavanje u zakup, koje su date u prethodnom pregledu. Ostalih 78 katastarskih opština zbog udaljenosti, nadmorske visine, prevelike usitnjenosti parcela i slabijeg boniteta zemljišta nisu obuhvaćene Programom za 2009. godinu, a biće ponuđene za izdavanje u zakup u narednom periodu. Zbog velikog obima nije moguće dati pregled poljoprivrednog zemljišta u državnom vlasništvu, koji sadrži 10.018 parcela na 279 strana, a biće u elektronskom obliku sastavni deo ovog Programa.
Iz godišnjeg Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini grada Vranja za 2009. godinu su izuzeti pašnjaci, koji su vraćeni mesnim zajednicama, ili je postupak povraćaja u toku, kao i površine obradivog poljoprivrednog zemljišta koje su besplatno ustupljene srednjoj poljoprivredno-veterinarskoj školi "Stevan Sinđelić" iz Vranja.
Grafički prilozi kopije planova i spiskovi parcela poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini, koje će biti predmet izdavanja u zakup, su urađene i biće dostupne na uvid uz javni oglas za izdavanje zemljišta u zakup.
Komisija za izradu godišnjeg Programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini grada Vranja za 2009. godinu je koristila podatke iz javne evidencije o nepokretnosti i za tačnost podataka odgovara pod punom krivičnom i materijalnom odgovornošću.
Program su sačinili sledeći članovi Komisije:
predsednik
dipl. ing. polj. Dejan Ilić;
članovi:
1. dipl. ing. polj. Srđan Vasiljević,
2. dipl. ing. polj. Danijela Cvetković,
3. dipl. ing. polj. Branko Nikolić,
4. dipl. ing. polj. Nebojša Popović,
5. dipl. ing. elek. Predrag Branković,
6. dipl. ecc. Nebojša Savić i
7. geometar Vladan Ristić.
Godišnji program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta grada Vranja za 2009. godinu, objaviti u "Službenom glasniku grada Vranja", a stupa na snagu danom objavljivanja.