PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU MERA ZA RANO OTKRIVANJE, DIJAGNOSTIKU, SPREČAVANJE ŠIRENJA, SUZBIJANJE I ISKORENJIVANJE ZARAZNE BOLESTI KUGA KONJA, KAO I NAČINU NJIHOVOG SPROVOĐENJA("Sl. glasnik RS", br. 6/2010) |
Ovim pravilnikom utvrđuju se mere za rano otkrivanje, dijagnostiku, sprečavanje širenja, suzbijanje i iskorenjavanje zarazne bolesti Kuga konja - Africian horse sickness (u daljem tekstu: zarazna bolest kuga konja), kao i način njihovog sprovođenja.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) vlasnik odnosno držalac kopitara jeste fizičko ili pravno lice u čijem su vlasništvu kopitari, odnosno lice koje ima pravo čuvanja, uzgoja, transporta i korišćenja kopitara, a na osnovu pismenog odobrenja vlasnika i pravo prodaje kopitara;
2) gazdinstvo jeste svaki objekat i prostor u kome se stalno ili privremeno drže ili uzgajaju kopitari;
3) životinja zaražena uzročnikom kuge konja jeste bilo koji kopitar kod koga je virusološkim ili serološkim testovima, odnosno kliničkim ili epizootiološkim ispitivanjem potvrđena zarazna bolest kuga konja;
4) životinja sumnjiva na zaraznu bolest kuga konja jeste kopitar koji pokazuje kliničke znake ili post-mortalne promene karakteristične za zaraznu bolest kuga konja;
5) kopitari jesu divlje ili domaće životinje koje pripadaju vrsti konja ili magaraca ili njihovim ukrštenim vrstama;
6) ovlašćena laboratorija jeste laboratorija koja je akreditovana od organizacije nadležne za akreditaciju i ovlašćena od strane ministarstva nadležnog za poslove veterinarstva (u daljem tekstu: Ministarstvo) za sprovođenje dijagnostičkog ispitivanja na zaraznu bolest kuga konja;
7) potvrda bolesti jeste službena potvrda zarazne bolesti kuga konja, na osnovu rezultata laboratorijskog ispitivanja u Nacionalnoj referentnoj laboratoriji, odnosno na osnovu kliničkih ili epizootioloških ispitivanja u slučaju epizootije;
8) prenosilac bolesti (vektor) jeste insekt vrste Culicoides Imicola ili bilo koji insekt iz roda Culicoides koji može prenositi zaraznu bolest kuga konja.
II MERE ZA RANO OTKRIVANJE I DIJAGNOSTIKU ZARAZNE BOLESTI KUGA KONJA
Sumnja na pojavu zarazne bolesti kuga konja
Svaka sumnja na pojavu i pojava zarazne bolesti kuga konja mora se obavezno i bez odlaganja prijaviti Ministarstvu.
U slučaju sumnje na pojavu zarazne bolesti kuga konja gazdinstvo se stavlja pod nadzor, vrši se epizootiološki uviđaj i sprovode sledeće mere:
1) popis svih vrsta kopitara na gazdinstvu sa brojem kopitara koji su oždrebljeni, uginuli, zaraženi ili su mogli biti zaraženi tokom perioda sumnje na bolest;
2) klinički pregled svih kopitara na gazdinstvu, naročito kopitara sumnjivih na bolest, post mortalni pregled uginulih kopitara i uzimanje uzoraka neophodnih za laboratorijska ispitivanja;
3) evidentiranje mesta na kojima se vektori mogu zadržavati i preživljavati;
4) zatvaranje svih kopitara u objekte na gazdinstvu ili njihovo izolovanje na neki drugi način u okviru gazdinstva, tako da budu zaštićeni od vektora;
5) zabrana izlaska i ulaska kopitara sa gazdinstva i na gazdinstvo;
6) uništavanje insekata u prostorijama u kojima se drže kopitari i u okolini tih prostorija;
7) neškodljivo uklanjanje, spaljivanje ili zakopavanje leševa uginulih kopitara na gazdinstvu na način da se rizik od mogućeg širenja uzročnika bolesti svede na najmanju moguću meru.
Mere iz stava 1. ovog člana mogu se preduzeti i na drugim gazdinstvima ako njihova lokacija, geografski položaj ili kontakti sa gazdinstvom na kojem je postavljena sumnja na zaraznu bolest kuga konj ukazuju na moguću kontaminaciju uzročnikom.
Mere iz st. 1. i 2. ovog člana primenjuju se dok se ne isključi sumnja na pojavu zarazne bolesti kuga konja.
Dijagnostika zarazne bolesti kuga konja
Dijagnostička ispitivanja na zaraznu bolest kuga konja obavljaju se u ovlašćenoj laboratoriji.
Nacionalna referentna laboratorija za zaraznu bolest kuga konja odgovorna je za potvrđivanje rezultata laboratorijskih ispitivanja, koordinaciju standarda i dijagnostičkih metoda, kao i za korišćenje reagenasa i testiranje vakcina.
U tu svrhu Nacionalna referentna laboratorija:
1) dostavlja dijagnostičke reagense ostalim ovlašćenim laboratorijama na zahtev;
2) kontroliše kvalitet svih korišćenih dijagnostičkih reagenasa;
3) povremeno organizuje uporedne testove;
4) čuva izolate virusa zarazne bolesti kuga konja svih potvrđenih slučajeva u zemlji;
5) obezbeđuje potvrđivanje pozitivnih nalaza dobijenih u ovlašćenim laboratorijima.
Nacionalna referentna laboratorija ostvaruje stručnu saradnju sa referentnom laboratorijom Evropske unije (Laboratorio Central de Sanidad Animal de Algete, Carretera de Algete, km 8, E-28110 Algete - Madrid).
III MERE ZA SPREČAVANJE ŠIRENJA, SUZBIJANJE I ISKORENJIVANJE ZARAZNE BOLESTI KUGA KONJA
Potvrda zarazne bolesti kuga konja
Kada se zarazna bolest kuga konja na gazdinstvu službeno potvrdi, pored mera iz člana 4. ovog pravilnika, vrši se epizootiološki uviđaj i sprovode sledeće mere:
1) ubijanje na human način svih kopitara koji su zaraženi ili pokazuju kliničke simptome bolesti;
2) neškodljivo uklanjanje, spaljivanje ili zakopavanje leševa ubijenih kopitara na način da se rizik od širenja uzročnika bolesti svede na najmanju moguću meru;
3) sistematska vakcinacija odobrenom vakcinom svih kopitara na gazdinstvima smeštenim unutar poluprečnika od 20 km (uključujući deo zaraženog područja) od zaraženog gazdinstva, kao i posebno obeležavanje na propisan način vakcinisanih kopitara.
Ako na osnovu epizootiološke, ekološke ili meteorološke situacije ili kretanja kopitara na gazdinstvo ili sa gazdinstva na kome je potvrđena zarazna bolest kuga konja, postoji sumnja da je bolest proširena, sistematska vakcinacija može se sprovoditi i izvan područja iz stava 1. tačka 3) ovog člana.
Odstupanje od sprovođenja mere iz stava 1. tačka 3) ovog člana može se dozvoliti iz epizootioloških, meteoroloških, geografskih ili klimatskih razloga.
Kada područje iz stava 1. tačka 3) ovog člana obuhvata i teritoriju susednih država, Ministarstvo će uspostaviti saradnju sa nadležnim organom tih država u cilju određivanja granica područja i usaglašavanja aktivnosti i mera.
Epizootiološki uviđaj obuhvata sledeće:
1) utvrđivanje perioda tokom koga je virus zarazne bolesti kuga konja mogao biti prisutan na gazdinstvu pre nego što je ova bolest prijavljena ili pre nego što je postavljena sumnja na bolest;
2) utvrđivanje mogućeg izvora bolesti na gazdinstvu i identifikacija drugih gazdinstava na kojima se drže kopitari koja su mogla biti zaražena ili kontaminirana iz istog izvora;
3) utvrđivanje podataka o prisustvu i rasprostranjenosti vektora zarazne bolesti kuga konja;
4) praćenje kretanja kopitara sa gazdinstva ili na gazdinstvo, uključujući i uklanjanje leševa kopitara sa tog gazdinstva.
Mere na zaraženom i ugroženom području
Kada se potvrdi prisustvo zarazne bolesti kuga konja ministar nadležan za poslove veterinarstva (u daljem tekstu: ministar) određuje granice zaraženog područja u poluprečniku od najmanje 100 km oko zaraženog gazdinstva i granice ugroženog područja u poluprečniku od najmanje 50 km oko zaraženog područja u kojem u poslednjih 12 meseci nije sprovedena zaštitna vakcinacija.
Određivanje granica zaraženog i ugroženog područja iz stava 1. ovog člana vrši se u skladu sa geografskim, administrativnim, ekološkim i meteorološkim parametrima povezanim sa zaraznom bolešću kuga konja, prisustvom, rasprostranjenošću i vrstom vektora bolesti, rezultatima epizootiološkog uviđaja, laboratorijskih ispitivanja, kao i mogućnostima sprovođenja mera kontrole, posebno mere uništavanja insekata.
Kada zaraženo, odnosno ugroženo područje obuhvata i teritoriju susednih država, Ministarstvo će uspostaviti saradnju sa nadležnim organom tih država u cilju određivanja granica područja i usaglašavanja aktivnosti i mera.
U zaraženom području sprovode se sledeće mere:
1) popis svih gazdinstava na kojima se drže kopitari;
2) redovna kontrola svih gazdinstava na kojima se drže kopitari;
3) klinički pregled kopitara, i prema potrebi uzimanje uzoraka za laboratorijsko ispitivanje, o čemu se mora voditi evidencija;
4) zabrana izlaska kopitara sa gazdinstva na kome se drže, osim u slučaju prevoza pod nadzorom direktno u klanicu koja se nalazi u zaraženom području radi hitnog klanja ili ako se u zaraženom području ne nalazi klanica, u klanicu u ugroženom području koju je odobrilo Ministarstvo.
Pored mera iz stava 1. ovog člana može se sprovesti i sistematska vakcinacija protiv zarazne bolesti kuga konja i posebno obeležavanje kopitara na propisan način u zaraženom području.
Vakcinacija protiv zarazne bolesti kuga konja sprovodi se u skladu sa odredbama ovog pravilnika.
U ugroženom području sprovode se mere iz člana 10. stav 1. tač. 1), 2) i 3) ovog pravilnika i zabrana izlaska kopitara za gazdinstva na kome se drže, osim u slučaju prevoza pod nadzorom direktno u klanicu koja se nalazi u ugroženom području radi hitnog klanja, a ako u ugroženom području nema klanice, u klanicu u zaraženom području koju je odobrilo Ministarstvo.
Vakcinacija protiv zarazne bolesti kuga konja u ugroženom području nije dozvoljena.
Izuzetno od člana 10. stav 1. tačka 4) i člana 11. stav 1. može se odobriti prevoz i premeštanje kopitara izvan granica zaraženog i ugroženog područja pod nadzorom veterinarskog inspektora, pod sledećim uslovima:
1) da su kopitari najmanje 40 dana pre prevoza proveli u karantinskom objektu i ako su za to vreme i u toku prevoza bili zaštićeni od vektora;
2) da nisu pokazivali kliničke znake bolesti na dan pregleda koji je izvršen u periodu od 48 sati pre utovara;
3) da je prevoz izvršen tokom određenog godišnjeg doba, u zavisnosti od aktivnosti insekata koji prenose bolest;
4) da su, ako nisu vakcinisani protiv zarazne bolesti kuga konja, podvrgnuti dijagnostičkom ispitivanju imunoenzimskim testom (ELISA) i to dvokratno u periodu od 21 do 30 dana sa negativnim rezultatom, pri čemu se pregled mora obaviti u periodu od 10 dana pre prevoza;
5) ako su vakcinisani, da je vakcinacija izvršena najmanje 60 dana pre prevoza i da su kopitari dijagnostički ispitani imunoenzimskim testom (ELISA), koji ne pokazuje povećanje titra antitela u periodu iz tačke 4) ovog stava.
Prevoz i premeštanje kopitara unutar zaraženog, odnosno ugroženog područja može se odobriti ako:
1) su kopitari podvrgnuti kontroli, obeleženi i sa propratnom dokumentacijom;
2) su kopitari vakcinisani najmanje 60 dana ranije na gazdinstvu na kojem su se zatekli u vreme sprovođenja vakcinacije.
Ministarstvo određuje početak sprovođenja i prestanak sprovođenja mera iz čl. 7, 10. i 11. ovog pravilnika.
Ako je sprovedena sistematska vakcinacija trajanje mera ne može biti kraće od 12 meseci.
Ministarstvo će preduzeti sve potrebne mere za dobru informisanost stanovništva na zaraženom i ugroženom području o naređenim merama i obezbediti pravilno sprovođenje tih mera.
Ministarstvo donosi krizni plan, u skladu sa ovim pravilnikom.
Krizni plan sprovodi krizni centar, koga obrazuje ministar, u skladu sa propisima o državnoj upravi.
Krizni centar ima područne jedinice koje se organizuju za teritoriju upravnog okruga ili opštine.
Krizni plan sadrži:
1) popis članova kriznog centra koji koordinira sprovođenje mera koje se primenjuju u slučaju pojave zarazne bolesti kuga konja;
2) popis područnih jedinica kriznog centra koje kontrolišu sprovođenje mera na lokalnom nivou;
3) podatke o osobama koje su odgovorne za sprovođenje kriznog plana, uključujući i stručne kvalifikacije, specifična znanja i odgovornosti;
4) podatke radi brzog kontaktiranja osoba ili organizacija, zaduženih za sprovođenje mera ili direktno pogođenih epizootijom zarazne bolesti kuga konja;
5) podatke o objektima, opremi i sredstvima potrebnim za pravilnu primenu mera;
6) uputstva o aktivnostima koje treba preduzeti, uključujući i postupanje sa zaraženim, odnosno sumnjivim životinjama, uklanjanje leševa i dezinfekciju;
7) program edukacije radi održavanja i unapređenja osposobljenosti u terenskim i administrativnim postupcima;
8) postupak laboratorijskih ispitivanja u ovlašćenim laboratorijama, korišćenja brzih dijagnostičkih testova, kao i način dostavljanja uzoraka laboratoriji;
9) podatke o količinama vakcine protiv zarazne bolesti kuga konja za koje je procenjeno da će biti potrebne u slučaju sprovođenja vakcinacije.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".