UREDBAO SPORAZUMIMA O SPECIJALIZACIJI IZMEĐU UČESNIKA NA TRŽIŠTU KOJI POSLUJU NA ISTOM NIVOU PROIZVODNJE ILI DISTRIBUCIJE KOJI SE IZUZIMAJU OD ZABRANE("Sl. glasnik RS", br. 11/2010) |
Ovom uredbom određuju se kategorije sporazuma o specijalizaciji između učesnika na tržištu koji posluju na istom nivou proizvodnog ili distributivnog lanca (u daljem tekstu: sporazumi o specijalizaciji) i bliže se propisuju posebni uslovi pod kojima ti sporazumi mogu biti izuzeti od zabrane.
Pojedini pojmovi koji se upotrebljavaju u ovoj uredbi imaju sledeće značenje:
1) učesnik u sporazumu jeste stranka u sporazumu i sa njom povezani učesnici na tržištu;
2) distributer jeste kupac koji kupuje proizvod radi dalje prodaje ili prerade;
3) konkurent jeste učesnik na tržištu koji posluje na istom relevantnom tržištu (stvarni konkurent) ili učesnik na tržištu koji bi u kratkom vremenskom roku mogao snositi potrebna dodatna ulaganja ili druge neophodne troškove radi ulaska na relevantno tržište usled malog ali trajnijeg povećanja cena (potencijalni konkurent);
4) proizvodi jesu roba i/ili usluge, uključujući i poluproizvod;
5) proizvodnja jeste proizvodnja robe i pružanje usluga, uključujući i proizvodnju koju vrši podugovarač - kooperant;
6) prava intelektualne svojine jesu prava industrijske svojine, autorska i srodna prava.
Sporazumi o specijalizaciji koji se izuzimaju od zabrane
Izuzimaju se od zabrane sporazumi o specijalizaciji zaključeni između dva ili više nezavisnih učesnika na tržištu koji posluju na istom nivou proizvodnje ili distribucije i kojima se uređuju uslovi pod kojima se ti učesnici na tržištu specijalizuju u proizvodnji, a naročito:
1) sporazumi o jednostranoj specijalizaciji kojima se jedan učesnik u sporazumu obavezuje da obustavi proizvodnju relevantnih proizvoda ili da se uzdržava od proizvodnje tih proizvoda i da te proizvode kupuje od drugog učesnika u sporazumu, a drugi učesnik u sporazumu se obavezuje da te proizvode proizvodi i prodaje;
2) sporazumi o uzajamnoj specijalizaciji kojima se dva ili više učesnika u sporazumu obavezuju da prestanu da proizvode ili da se uzdrže od proizvodnje određenih ali različitih proizvoda i da ih kupuju od drugih učesnika u sporazumu koji se obavezuju da ih prodaju;
3) sporazumi o zajedničkoj proizvodnji kojima se dva ili više učesnika u sporazumu obavezuju da zajednički proizvode određene proizvode.
Izuzeće od zabrane sporazuma iz stava 1. ovog člana primenjuje se i na pojedine odredbe koje su sadržane u tim sporazumima, a koje ne predstavljaju primarni cilj takvih sporazuma, ali se neposredno na njih odnose i neophodne su za njihovo sprovođenje, kao što su odredbe kojima se ustupaju ili daju na korišćenje prava intelektualne svojine.
Uslovi za izuzeće sporazuma o specijalizaciji
Sporazumi o specijalizaciji iz člana 3. stava 1. ove uredbe izuzimaju se od zabrane ako pored uslova iz člana 11. Zakona ispunjavaju i sledeće uslove, i to da:
1) učesnici sporazuma prihvate obavezu ekskluzivne prodaje, odnosno ekskluzivne kupovine u okviru jednostranog ili uzajamnog sporazuma o specijalizaciji ili sporazuma o zajedničkoj proizvodnji, ili
2) učesnici sporazuma prihvate obavezu da ne nude na tržištu samostalno proizvode koji su predmet sporazuma o specijalizaciji, već učestvuju u zajedničkoj distribuciji ili se sporazumeju da treće lice ovlaste za njegovu prodaju, pod uslovom da im treće lice nije konkurent.
Izuzeće sporazuma o specijalizaciji iz stava 1. ovog člana primenjuje se pod uslovom da zajednički udeo učesnika u sporazumu na relevantnom tržištu nije veći od 20%.
Sporazumi o specijalizaciji za proizvodnju potpuno novog proizvoda/usluge na tržištu izuzimaju se od zabrane za prve tri godine od dana njihovog zaključenja ili primene ako ispunjavaju uslove iz člana 11. Zakona.
Ograničenja u pogledu sadržine sporazuma o specijalizaciji
Sporazumi o specijalizaciji ne izuzimaju se od zabrane ako neposredno ili posredno, samostalno ili zajedno sa drugim činiocima pod kontrolom učesnika u sporazumu, sadrže ograničenja koja imaju za cilj:
1) utvrđivanje cena koje će se primenjivati prilikom prodaje relevantnog proizvoda trećim licima;
2) ograničavanje obima proizvodnje ili prodaje ili
3) podelu tržišta ili kupaca.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, sporazumi o specijalizaciji mogu sadržati odredbe kojima se utvrđuju:
1) količina proizvoda u sporazumima o jednostranoj ili uzajamnoj specijalizaciji ili proizvodni kapaciteti ili obim proizvodnje u sporazumima o zajedničkoj proizvodnji;
2) predmet prodaje i cena koja se naplaćuje neposrednim kupcima u sporazumima o zajedničkoj proizvodnji.
Sporazumi o specijalizaciji ne izuzimaju se od zabrane ako na relevantnom tržištu postoji više sporazuma o specijalizaciji koji zbog kumulativnog efekta ne ispunjavaju uslove za izuzeće od zabrane iz člana 11. Zakona i ove uredbe.
Utvrđivanje udela na relevantnom tržištu
Tržišni udeo učesnika u sporazumu utvrđuje se na osnovu ostvarenih prihoda od prodaje, odnosno vrednosti nabavke ili obima proizvodnje ugovornog proizvoda.
Tržišni udeo iz stava 1. ovoga člana izračunava se na osnovu podataka koji se odnose na kalendarsku godinu koja prethodi godini u kojoj je sporazum zaključen.
Tržišni udeo učesnika u sporazumu iz stava 1. ovoga člana uključuje i tržišni udeo sa njima povezanih učesnika na tržištu koji se utvrđuje i izračunava na način iz st. 1. i 2. ovoga člana.
Ako zajednički tržišni udeo učesnika u sporazumu u trenutku zaključenja sporazuma nije veći od 20%, a naknadno se poveća ali ne preko 25%, izuzeće se primenjuje u periodu od dve uzastopne kalendarske godine koje slede posle godine u kojoj je prvi put tržišni udeo povećan iznad 20%.
Ako zajednički tržišni udeo učesnika u sporazumu u trenutku zaključenja sporazuma nije veći od 20%, a naknadno se poveća iznad 25% ali ne preko 30%, izuzeće se primenjuje i u periodu od šest meseci posle perioda u kojem je tržišni udeo prvi put povećan iznad 25%.
Period izuzeća iz st. 1. i 2. ovog člana ne može se kumulirati u cilju produženja izuzeća na više od dve kalendarske godine.
Sporazumi o specijalizaciji zaključeni do dana stupanja na snagu ove uredbe uskladiće se sa odredbama ove uredbe u roku od tri meseca od dana njenog stupanja na snagu.
Za sporazume o specijalizaciji koji su zaključeni do dana stupanja na snagu ove uredbe i koji su usklađeni sa njenim odredbama u roku iz stava 1. ovoga člana, tržišni udeo se izračunava na osnovu podataka iz kalendarske godine koja prethodi godini stupanja na snagu ove uredbe.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".