ODLUKA O UTVRĐIVANJU CRKVE SVETIH APOSTOLA PETRA I PAVLA U JAGNJILU SA SOBRAŠICAMA ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 29/2010)

1. Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu sa sobrašicama sa pokretnim stvarima u crkvi koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu sa sobrašicama sa pokretnim stvarima u crkvi koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Mladenovac, u selu Jagnjilu, na katastarskoj parceli broj 4299, KO Jagnjilo, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture sagrađen je 1841. godine trudom i zalaganjem uglednog jagnjilskog trgovca Pavla Badžaka. Koncipiran je kao jednobrodna kubična građevina pravougaone osnove, znatnih dimenzija, zasvedena poluobličastim svodom. Spolja i iznutra polukružna oltarska apsida na istoku doseže visinu broda, a širinom je neznatno uža od njega. Mali pravougaoni pevnički prostori, formirani sa severa i juga, spolja stvaraju izgled slobodnog krsta. Kameni zidovi fasada oživljeni su dekoracijom izvedenom u plitkom reljefu. Horizontalna podela istaknuta je kordonskim vencem, a vertikalna nizom slepih niša sa prelomljenim lukom u gornjoj zoni zidnih površina. Arhitektonska plastika reprezentativne zapadne fasade naglašena je i postavljanjem dve dublje niše u osi glavnog portala. Posebna pažnja poklonjena je ukrašavanju zapadnog ulaza, što se u svedenom obliku ponavlja na severnim vratima.

Ikone na ikonostasu jagnjilske crkve, nastale 40-ih godina 19. veka, predstavljaju rad slikarske radionice bliske Jovanu Stergijeviću, poznatijem kao Janja Moler. Izvedene u pozno zografskom maniru, izrazite dekorativnosti i temperamentnog kolorita sa dominacijom zelene i crvene, čine skladnu celinu sa konstrukcijom visoke oltarske pregrade, rezbarene u duhu umirenog baroka. Unutrašnji zidovi crkve u celini su živopisani tokom 1963-1964. godine.

U okviru porte, u severozapadnom i zapadnom delu, nalaze se očuvane dve sobrašice, podignute krajem 19. veka. Služile su onima koji dolaze u crkvu, za smeštaj njihovih stvari, kao i za pripremanje hrane za vreme velikih praznika. Pripadale su porodicama Knežević i Vesić. One predstavljaju poslednju razvojnu fazu ovog tipa građevina. Imaju formu jednodelne kuće. Zidane su u bondručnoj konstrukciji i oblepljene blatnim malterom.

Spomenik kulture predstavlja delo arhitektonsko-urbanističkih i kulturno-istorijskih vrednosti. Svedoči o razvoju crkvene arhitekture na široj teritoriji grada Beograda, karakteristične za period prve vladavine kneza Miloša. Zajedno sa očuvanim ikonostasom, koji odlikuje izrazita slikarska vrednost, predstavlja svojevrsnu autentičnu likovno-arhitektonsku celinu iz prve polovine 19. veka, kada su građenje i oslikavanje crkava po srednjovekovnim uzorima bili u sklopu opštih težnji za očuvanjem nacionalnog identiteta. Sobrašice u porti jagnjilske crkve jedine su sačuvane građevine ovog tipa na beogradskom području i svedoče o razvijenom socijalnom, kulturnom i materijalnom statusu kako njihovih vlasnika, tako i seoske zajednice u celini.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 4299, KO Jagnjilo, u privatnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada i enterijera;

3) instaliranje uređaja za zaštitu od požara;

4) sanacija i restauracija sobrašica sa vraćanjem prvobitne namene.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;

2) zabrana gradnje objekata koji svojom arhitekturom, gabaritom i visinom ugrožavaju spomenik kulture;

3) zabrana postavljanja vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićene parcele;

4) zabrana skladištenja materijala i stvaranja deponija;

5) urbanističko i hortikulturno opremanje, uređenje, održavanje i korišćenje porte kao javnog prostora.

6. Spisak pokretnih dobara od posebnog kulturnog i istorijskog značaja koja se nalaze u crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu čini sastavni deo ove odluke i čuva se u crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu.

7. Ovu odluku objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".