ODLUKA O UTVRĐIVANJU CRKVE SVETOG MARKA U STOJNIKU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 29/2010)

1. Crkva Svetog Marka u Stojniku sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Svetog Marka u Stojniku sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji grada Beograda, opština Sopot, u selu Stojniku, Hajdukovački put broj 3, na katastarskoj parceli broj 1655, KO Stojnik, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture sagrađen je u periodu od 1928. do 1932. godine prema projektu arhitekte Petra J. Popovića. Koncipiran je u srpsko-vizantijskoj tradiciji, što je bila glavna odlika skoro svih crkava koje je projektovao arhitekta Petar J. Popović. Ima osnovu upisanog krsta sažetog tipa sa polukružnom apsidom, spolja petostranom. Na zapadnoj strani je priprata sa vestibilom. Centralni deo naosa nadvisuje osmostrano kube. Zidana je u kamenu i opeci, a spolja je omalterisana. Posebna pažnja data je spoljašnjem izgledu objekta, čija se skladnost ogleda u nameri autora da u spoljnjoj arhitekturi naglasi karakteristično povlačenje masa i polukružnih zabata ka centru kompozicije - osmostranom kubetu. Površine fasada su ravne, oživljene svedenim i jednostavnim arhivoltama nad uzanim prozorskim oknima, a horizontalni venci potenciraju stepenasto modelovanje građevine.

Unutrašnjost crkve nije živopisana. Drvena oltarska pregrada oblikovana je u duhu romantičarskog eklekticizma sa ikonama iz 1935. godine, koje su rad ruskog slikara Aleksandra Dikija.

Spomenik kulture jedan je od poslednjih realizovanih hramova arhitekte Petra J. Popovića, utemeljivača ideje nacionalnog stila u srpskoj arhitekturi, zasnovan na integralnom sagledavanju iskustva srpskog srednjovekovnog graditeljstva i njegove primene u savremenom graditeljstvu i kao takav predstavlja značajan primer shvatanja i tumačenja obnove nacionalnog stila prvih decenija 20. veka.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 1655, KO Stojnik, u privatnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada i enterijera;

3) instaliranje uređaja za zaštitu od požara.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;

2) urbanističko i hortikulturno opremanje, uređenje, održavanje i korišćenje porte kao javnog prostora.

6. Spisak pokretnih dobara od posebnog kulturnog i istorijskog značaja koja se nalaze u crkvi Svetog Marka u Stojniku čini sastavni deo ove odluke i čuva se u crkvi Svetog Marka u Stojniku.

7. Ovu odluku objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".