PRAVILNIKO MERAMA ZA RANO OTKRIVANJE, DIJAGNOSTIKU, SPREČAVANJE ŠIRENJA, SUZBIJANJE I ISKORENJIVANJE ZARAZNE BOLESTI AFRIČKE KUGE SVINJA("Sl. glasnik RS", br. 32/2010) |
Ovim pravilnikom utvrđuju se mere za rano otkrivanje, dijagnostiku, sprečavanje širenja, suzbijanje i iskorenjivanje zarazne bolesti afričke kuge svinja, kao i način njihovog sprovođenja.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) vektor je krpelj vrste Ornithodorus erraticus;
2) gazdinstvo je svaki objekat ili prostor gde se stalno ili povremeno uzgajaju ili drže svinje, osim klanica, prevoznih sredstava i ograđenih područja u kojima se uzgajaju i mogu loviti divlje svinje, a veličina i struktura ograđenog područja je takva da nije moguće sprovesti mere iz člana 5. stav 1. ovog pravilnika;
3) divlje svinje jesu svinje koje se ne uzgajaju ili ne drže na gazdinstvu;
4) žarište je pojava jednog ili više slučajeva afričke kuge svinja na gazdinstvu;
5) kontaktno gazdinstvo je ono gazdinstvo na koje je virus afričke kuge svinja mogao da se prenese zbog blizine zaraženog gazdinstva (lokacije), kretanja ljudi, svinja, vozila ili na drugi način;
6) nadležno telo je ministarstvo nadležno za poslove veterinarstva (u daljem tekstu: Ministarstvo);
7) Nacionalna referentna laboratorija je laboratorija čiji osnivač je Republika Srbija koja je ovlašćena da vrši dijagnostička ispitivanja na afričku kugu svinja;
8) primarni slučaj afričke kuge svinja kod divljih svinja je bilo koji slučaj afričke kuge svinja kod divljih svinja koji je potvrđen na području gde nisu na snazi mere za iskorenjivanje bolesti u skladu sa čl. 15. i 16. ovog pravilnika;
9) primarno žarište je pojava afričke kuge svinja koja nije epizootiološki povezana sa prethodnim izbijanjem te bolesti u istom regionu (području);
10) svinje jesu životinje iz familije Suidae, u koju su svrstane domaće i divlje svinje;
11) svinja sumnjiva da je zaražena virusom afričke kuge svinja je svinja ili leš svinje, koji pokazuju kliničke znake bolesti ili karakteristične postmortalne promene ili reakcije na laboratorijske analize koji ukazuju na moguće prisustvo bolesti afričke kuga svinja;
12) službena potvrda bolesti je potvrda zarazne bolesti afričke kuge svinja od strane Ministarstva, a na osnovu dobijenog pozitivnog laboratorijskog rezultata;
13) slučaj afričke kuge svinja (svinja zaražena virusom afričke kuge svinja) je svinja ili leš svinje kod kojih su zvanično potvrđeni klinički znaci bolesti ili karakteristične postmortalne promene ili kod kojih je prisustvo bolesti potvrđeno na osnovu laboratorijskih ispitivanja;
14) Savet za veterinarstvo je savet koji osniva ministar nadležan za poslove veterinarstva (u daljem tekstu: ministar), u skladu sa zakonom kojim se uređuje veterinarstvo.
II PRIJAVLJIVANJE AFRIČKE KUGE SVINJA
Svaka sumnja na pojavu i pojava afričke kuge svinja mora obavezno i bez odlaganja da se prijavi Ministarstvu.
U slučaju kada je potvrđena afrička kuga svinja, Ministarstvo dostavlja Međunarodnoj organizaciji za zdravstvenu zaštitu životinja (u daljem tekstu: OIE), Evropskoj komisiji, zemljama u okruženju i drugim zainteresovanim državama informacije koje sadrže elemente iz Priloga I - Prijava bolesti i druge epizootiološke informacije koje se dostavljaju OIE i Evropskoj komisiji u slučaju kada je potvrđena pojava afričke kuge svinja, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, i:
1) prijavljuje bolest i dostavlja podatke o:
- izbijanju afričke kuge svinja koja je potvrđena na gazdinstvu,
- slučaju afričke kuge svinja koji je potvrđen u klanici ili transportnom sredstvu,
- primarnoj pojavi afričke kuge svinja kod divljih svinja,
- rezultatima epizootiološkog uviđaja sprovedenog u skladu sa članom 8. ovog pravilnika;
2) prosleđuje podatke o novim potvrđenim slučajevima afričke kuge svinja kod divljih svinja na zaraženom području.
III MERE U SLUČAJU SUMNJE NA POJAVU AFRIČKE KUGE SVINJA NA GAZDINSTVU
Kada se na gazdinstvu nalazi jedna ili više svinja sumnjivih da su zaražene virusom afričke kuge svinja, veterinarski inspektor, bez odlaganja, vrši epizootiološki uviđaj u skladu sa članom 8. ovog pravilnika, stavlja gazdinstvo pod nadzor i:
1) naređuje da se popišu sve svinje na gazdinstvu prema kategorijama i broju bolesnih, uginulih ili svinja sumnjivih da su zaražene virusom afričke kuge svinja. Popis svinja mora da bude redovno ažuriran kako bi se uzele u obzir novorođene i uginule svinje u periodu dok traje sumnja na afričku kugu svinja na gazdinstvu, a podaci iz popisa moraju da budu dostupni na zahtev veterinarskog inspektora i provereni tokom svake kontrole i nadzora;
2) naređuje da se ograniči kretanje svinja na gazdinstvu i da se svinje zadrže u svojim boksovima ili izdvoje na izolovanom mestu u objektu;
3) zabranjuje promet svinja sa i na gazdinstvo, a ako je potrebno zabranjuje i stavljanje u promet drugih životinja sa gazdinstva i naređuje primenu odgovarajućih mera za uništavanje glodara ili insekata;
4) zabranjuje iznošenje leševa uginulih svinja osim u slučaju pisanog odobrenja veterinarskog inspektora;
5) zabranjuje stavljanje u promet mesa i drugih proizvoda od svinja, semena, jajnih ćelija i embriona svinja, stočne hrane, otpadaka i opreme kojom može da se širi virus afričke kuge svinja bez pisanog odobrenja veterinarskog inspektora;
6) zabranjuje kretanje ljudi sa i na gazdinstvo bez pisanog odobrenja veterinarskog inspektora;
7) zabranjuje kretanje vozila sa i na gazdinstvo, bez pisanog odobrenja veterinarskog inspektora;
8) naređuje da se postave dezinfekcione barijere na ulazima i izlazima iz objekata u kojima se drže svinje i na ulazu i izlazu sa gazdinstva. Svaka osoba koja ulazi ili izlazi sa gazdinstava mora da sprovede biosigurnosne mere koje su potrebne za smanjivanje opasnosti od širenja virusa afričke kuge svinja. Pored toga, sva transportna sredstva moraju da budu dezinfikovana pre izlaska sa gazdinstva.
U slučaju nepovoljne epizootiološke situacije, a naročito na području sa velikom gustinom svinja, veterinarski inspektor može da:
1) naredi sprovođenje mera iz člana 5. stav 1. ovog pravilnika na gazdinstvu iz stava 1. ovog člana, a ako to uslovi dozvoljavaju može da ograniči primenu ovih mera samo na svinje koje su sumnjive da su zaražene ili kontaminirane virusom afričke kuge svinja i samo na deo gazdinstva gde se one drže, pod uslovom da su te svinje smeštene, da se drže i hrane potpuno odvojeno od drugih svinja na gazdinstvu. Nakon ubijanja svinja, uzima se dovoljan broj uzoraka neophodan da se potvrdi ili isključi prisutnost virusa afričke kuge svinja;
2) privremeno uspostavi kontrolnu zonu oko gazdinstva iz stava 1. ovog člana, u kojoj će se sprovoditi mere iz stava 1. ovog člana.
Mere iz stava 1. ovog člana sprovode se dok se ne isključi sumnja na afričku kugu svinja.
IV MERE KOJE SE SPROVODE U SLUČAJU POTVRDE AFRIČKE KUGE SVINJA NA GAZDINSTVU
Ako je afrička kuga svinja službeno potvrđena na gazdinstvu, veterinarski inspektor, pored epizootiološkog uviđaja i mera iz člana 4. stav 1. ovog pravilnika, na zaraženom gazdinstvu naređuje da se:
1) ubiju sve svinje (eutanazija) na zaraženom gazdinstvu, bez odlaganja, pod nadzorom veterinarskog inspektora, na način koji obezbeđuje da se tokom uništavanja i prevoza leševa i materijala spreči širenje virusa afričke kuge svinja;
2) uzme dovoljan broj uzoraka od ubijenih svinja kako bi se utvrdio način unošenja virusa afričke kuge svinja na gazdinstvo i odredilo koliko je dugo virus bio prisutan na gazdinstvu pre nego što je ova bolest prijavljena;
3) neškodljivo uklone leševi uginulih i ubijenih svinja, pod nadzorom veterinarskog inspektora;
4) pronađu i neškodljivo uklone, pod nadzorom veterinarskog inspektora, proizvodi, sirovine i otpaci poreklom od svinja koje su zaklane u periodu između verovatnog unosa virusa afričke kuge svinja na gazdinstvo i početka sprovođenja naređenih mera;
5) pronađu i neškodljivo uklone, pod nadzorom veterinarskog inspektora, seme, jajne ćelije i embrioni svinja, koji su uzeti u periodu između verovatnog unosa virusa afričke kuge svinja na gazdinstvo i početka sprovođenja naređenih mera;
6) obrade sve materije i otpaci (npr. hrane za životinje), odnosno unište svi materijali za jednokratnu upotrebu za koje postoji verovatnoća da su kontaminirani, a posebno oni koji su korišćeni za ubijanje, na način da se uništi virus afričke kuge svinja;
7) izvrši čišćenje i dezinfekcija, a ako je potrebno i dezinsekcija objekata u kojima su svinje držane, vozila u kojima je vršen prevoz, opreme, stelje i stajnjaka, u skladu sa članom 12. ovog pravilnika, a nakon neškodljivog uklanjanja leševa svinja.
U slučaju primarnog izbijanja afričke kuge svinja vrši se genetska tipizacija izolovanog virusa afričke kuge svinja.
Ako se izbijanje bolesti potvrdi u laboratoriji, zoološkom vrtu, nacionalnom parku ili ograđenom prostoru na kome se svinje drže u naučne svrhe ili radi očuvanja vrsta ili očuvanja retkih rasa, Ministarstvo može da odobri odstupanja od mera iz stava 1. tač. 1) i 5) ovog člana, ako nisu ugroženi interesi Republike Srbije.
V MERE KOJE SE SPROVODE U SLUČAJU POTVRDE AFRIČKE KUGE SVINJA NA GAZDINSTVU KOJE IMA RAZLIČITE PROIZVODNE JEDINICE
Ako je afrička kuga svinja potvrđena na gazdinstvu koje se sastoji od dve ili više odvojenih proizvodnih jedinica, kako bi se završio tov svinja, može da se odobri odstupanje od mera propisanih u članu 5. stav 1. tačka 1) ovoga pravilnika na proizvodnim jedinicama sa zdravim svinjama, pod uslovom da je utvrđeno da su struktura, veličina i udaljenost između proizvodnih jedinica i postupci koji se u njima sprovode takvi da te proizvodne jedinice imaju sasvim odvojene objekte i opremu za smeštaj, držanje i hranjenje svinja, tako da virus ne može da se širi iz jedne proizvodne jedinice u drugu.
U slučaju iz stava 1. ovog člana, izrađuje se detaljan plan postupanja uzimajući u obzir sve mere za sprečavanje širenja bolesti i zaštitu zdravlja životinja.
VI MERE KOJE SE SPROVODE NA KONTAKTNIM GAZDINSTVIMA
Kada veterinarski inspektor na osnovu epizootiološkog uviđaja utvrdi da postoji sumnja na pojavu afričke kuge svinja na kontaktnim gazdinstvima, na njima se primenjuju mere propisane u članu 4. ovog pravilnika, dok se sumnja na prisustvo virusa afričke kuge svinja ne isključi.
Ako epizootiološka situacija to zahteva, veterinarski inspektor naređuje da se na kontaktnim gazdinstvima sprovedu mere propisane u članu 5. stav 1. ovog pravilnika i uzimanje dovoljnog broja uzoraka od ubijenih svinja kako bi se potvrdilo ili isključilo prisustvo virusa afričke kuge svinja.
Epizootiološki uviđaj vrši se kada postoji sumnja na pojavu afričke kuge svinja na osnovu epizootiološkog upitnika koji je sastavni deo Kriznog plana za iskorenjivanje afričke kuge svinja (u daljem tekstu: Krizni plan).
Epizootiološki uviđaj iz stava 1. ovog člana naročito obuhvata:
1) vremenski period tokom koga je virus afričke kuge svinja mogao da bude prisutan na gazdinstvu pre nego što je bolest prijavljena ili pre nego se na bolest posumnjalo;
2) mogući izvor virusa afričke kuge svinja na gazdinstvu i utvrđivanje drugih gazdinstava na kojima su svinje mogle biti zaražene ili kontaminirane iz istog izvora;
3) kretanje ljudi, vozila, svinja, leševa, semena, mesa ili bilo kakvih drugih materijala ili sredstava koji su mogli da prenesu virus na gazdinstvo ili sa njega;
4) mogućnost da širenje bolesti uzrokuju vektori ili divlje svinje.
Ako rezultati epizootiološkog uviđaja ukazuju da je afrička kuga svinja mogla da se proširi sa gazdinstva na gazdinstva koja se nalaze na teritoriji druge države, o tome se obaveštava ta država.
VIII ZARAŽENO I UGROŽENO PODRUČJE
Nakon službene potvrde bolesti na gazdinstvu, određuje se zaraženo područje u krugu poluprečnika od najmanje 3 km, koje je uključeno u ugroženo područje u krugu poluprečnika od najmanje 10 km, oko žarišta.
Kod određivanja granica zaraženog i ugroženog područja uzimaju se u obzir:
1) rezultati epizootiološkog uviđaja;
2) geografski položaj, posebno prirodne ili veštačke granice;
3) položaj i međusobna udaljenost gazdinstva;
4) podaci o prometu i trgovini svinjama, kao i broj klanica i objekata za preradu i uklanjanje leševa životinjskog porekla;
5) objekti i oprema, kao i broj osoblja koje je na raspolaganju za kontrolu kretanja i premeštanja svinja unutar ovih područja, a naročito svinja koje moraju da se premeštaju sa gazdinstva porekla radi ubijanja.
Ako zaraženo i/ili ugroženo područje uključuje delove teritorije jedne ili više susednih država, granice zaraženog i ugroženog područja određuju se u saradnji sa nadležnim organima tih država.
Da bi se u zaraženim ili ugroženim područjima obezbedila dobra informisanost o naređenim merama propisanim u čl. 10. i 11. ovog pravilnika i omogućilo njihovo sprovođenje, postavljaju se vidljivi znaci i upozoravajući natpisi i koriste sredstva javnog informisanja.
IX MERE KOJE SE SPROVODE NA ZARAŽENOM PODRUČJU
Na zaraženom području ministar:
1) naređuje popis svih gazdinstava na kojima se drže i uzgajaju svinje, u što kraćem roku, obeležavanje i registraciju svih neobeleženih svinja, nakon čega, u roku od sedam dana, veterinarski inspektor vrši nadzor svih gazdinstava u zaraženom području, kako bi klinički pregledao svinje, proverio registar svinja na gazdinstvima i sprovedeno obeležavanje svinja;
2) zabranjuje premeštanje i prevoz svinja javnim ili privatnim putevima, osim ako je neophodno po putevima na gazdinstvu, kada takvo premeštanje i prevoz odobri veterinarski inspektor u skladu sa tačkom 6) ovog stava. Navedena zabrana se ne primenjuje ako se svinje prevoze drumskim ili železničkim saobraćajnicama bez istovara ili zaustavljanja. Od navedene zabrane može da se odstupi kada se svinje za klanje dopremaju izvan zaraženog područja u klanicu koja se nalazi u zaraženom području na hitno klanje;
3) naređuje čišćenje, dezinfekciju i po potrebi dezinsekciju, što je pre moguće nakon kontaminacije, kamiona, drugih vozila i opreme koji se koriste za prevoz svinja, drugih životinja ili materijala koji mogu da budu kontaminirani (kao što su leševi, stočna hrana, stajnjak i drugo) u skladu sa članom 12. ovog pravilnika. Kamion ili vozilo, koji su upotrebljeni za prevoz svinja ne smeju da napuste zaraženo područje dok se ne očiste i dezinfikuju i dok ih veterinarski inspektor ne pregleda i ponovo odobri za prevoz;
4) zabranjuje ulazak i izlaz drugih domaćih životinja na i sa gazdinstva bez odobrenja veterinarskog inspektora;
5) naređuje da se prijavljuje veterinarskom inspektoru, bez odlaganja, svaka obolela ili uginula svinja sa gazdinstva, koji nalaže odgovarajuća ispitivanja;
6) zabranjuje premeštanje svinja sa gazdinstva na kome se drže dok ne protekne najmanje 40 dana od sprovedenog čišćenja i prve dezinfekcije, po potrebi i dezinsekcije zaraženih gazdinstva. Nakon 40 dana, u skladu sa uslovima propisanim u stavu 3. ovog člana, veterinarski inspektor može da odobri premeštanje svinja sa gazdinstva, kako bi se prevezle direktno u:
- klanicu, na hitno klanje, ako je moguće u zaraženom ili ugroženom području,
- objekat za neškodljivo uklanjanje leševa ili odgovarajuće mesto gde se svinje odmah uništavaju, a njihovi leševi neškodljivo uklanjaju pod nadzorom veterinarskog inspektora,
- druge objekte koji se nalaze u zaraženom području, u posebnim slučajevima.
7) zabranjuje promet semena, jajnih ćelija i embriona svinja sa gazdinstava koja se nalaze u zaraženom području;
8) naređuje primenu biosigurnosnih postupaka koje mora da sprovodi svaka osoba koja ulazi ili izlazi sa gazdinstva u zaraženom području u cilju smanjenja rizika od širenja virusa afričke kuge svinja.
Kada mere iz stava 1. ovog člana, zbog novih žarišta, traju duže od 40 dana, pa je zbog toga ugrožena dobrobit životinja ili su se pojavili drugi problemi u držanju svinja, na zahtev vlasnika, veterinarski inspektor može da odobri premeštanje svinja sa nekog gazdinstva u zaraženom području, u skladu sa uslovima propisanim u stavu 3. ovog člana, direktno u objekte propisane u stavu 1. tačka 6) ovog člana.
Veterinarski inspektor može da odobri premeštanje svinja sa gazdinstva, pod uslovom da:
1) su svinje klinički pregledane, da im je izmerena telesna temperatura i obavljena kontrola registra i brojeva ušnih markica;
2) prilikom pregleda i kontrole iz tačke 1) ovog stava nisu utvrđeni nikakvi klinički znaci koji ukazuju na pojavu afričke kuge svinja;
3) se svinje otpremaju u prevoznim sredstvima koje je zapečatio veterinarski inspektor;
4) se prevozna sredstva i oprema koji su bili korišćeni u prevozu svinja odmah nakon prevoza očiste i dezinfikuju;
5) je uzet dovoljan broj uzoraka od svinja koje treba da budu zaklane ili ubijene, kako bi moglo da se potvrdi ili isključi prisustvo virusa afričke kuge svinja na tim gazdinstvima.
Kada veterinarski inspektor u skladu sa stavom 1. tačka 6) i stavom 2. ovog člana odobri da se svinje prevezu u klanicu potrebno je da:
1) se obavesti veterinarski inspektor odgovoran za klanicu o upućivanju svinja i da se po prispeću svinja u klanicu o tome obavesti veterinarski inspektor koji je odobrio upućivanje svinja na klanje;
2) se po dolasku u klanicu svinje drže i kolju odvojeno od drugih svinja;
3) veterinarski inspektor tokom ante i post mortem pregleda koji se obavlja na klanici uzme u obzir sve simptome koji ukazuju na prisutnost afričke kuge svinja;
4) se sveže meso svinja preradi ili obeleži specijalnom oznakom i obradi odvojeno, u objektima koje za tu svrhu odredi Ministarstvo. Meso mora da se pošalje tako da se pošiljka zapečati pre otpreme i ostane zapečaćena tokom prevoza.
Mere u zaraženom području primenjuju se najmanje dok se:
1) ne obavi čišćenje, dezinfekcija, a po potrebi i dezinsekcija zaraženog gazdinstva;
2) svinje na svim gazdinstvima klinički i laboratorijski ne pregledaju kako bi se potvrdilo ili isključilo prisustvo virusa afričke kuge svinja. Navedeni pregledi obavljaju se 45 dana posle sprovedenog čišćenja i prve dezinfekcije, a po potrebi i dezinsekcije na zaraženim gazdinstvu.
Period od 40 i 45 dana propisan u stavu 1. tačka 6) i st. 2. i 5. ovog člana može da se smanji na 30 dana, ako je sproveden program uzimanja uzoraka i testiranje kojim se omogućuje isključivanje prisustva virusa afričke kuge svinja na predmetnom gazdinstvu.
X MERE KOJE SE SPROVODE NA UGROŽENOM PODRUČJU
Na ugroženom području ministar:
1) naređuje popis svih gazdinstava na kojima se drže svinje;
2) naređuje obeležavanje i registraciju svih neobeleženih svinja;
3) zabranjuje premeštanje i prevoz svinja javnim ili privatnim putevima, osim ako je neophodno putevima na gazdinstvima, kada takvo premeštanje i prevoz odobri veterinarski inspektor. Ova se zabrana ne primenjuje ako se svinje prevoze drumskim ili železničkim saobraćajnicama, bez istovara ili zaustavljanja ili ako svinje za klanje dolaze izvan ugroženog područja na hitno klanje u klanicu koja se nalazi u ugroženom području;
4) naređuje čišćenje i dezinfekciju, a po potrebi i dezinsekciju kamiona i drugih prevoznih sredstava i opreme koja je korišćena za prevoz svinja, drugih životinja ili materijala koji mogu da budu kontaminirani (npr. leševi, hrana za životinje, stajnjak i drugo), što je pre moguće nakon kontaminacije. Prevozna sredstva korišćena za prevoz svinja ne mogu da napuste ugroženo područje ako nisu prethodno očišćena i dezinfikovana;
5) zabranjuje ulazak i izlazak na i sa gazdinstva svim životinjama tokom prvih sedam dana od određivanja ugroženog područja, bez odobrenja veterinarskog inspektora;
6) naređuje da se prijavljuje veterinarskom inspektoru, bez odlaganja, svaka obolela ili uginula svinja sa gazdinstva, koji nalaže odgovarajuća ispitivanja;
7) zabranjuje premeštanje svinja sa gazdinstva, dok ne protekne najmanje 30 dana od sprovedenog čišćenja i prve dezinfekcije, a po potrebi i dezinsekcije zaraženog gazdinstva. Nakon 30 dana, u skladu sa uslovima propisanim u članu 10. stav 3. ovog pravilnika, veterinarski inspektor može da odobri premeštanje svinja sa gazdinstva direktno u objekte propisane u članu 10. stav 1. tačka 6) ovog pravilnika. Ako se svinje upućuju na klanje, veterinarski inspektor može da odobri odstupanja od primene člana 10. stav 3. tačka 5) i člana 10. stav 4. tačka 4) ovog pravilnika, a posebno u odnosu na obeležavanje svežeg mesa navedenih svinja, njegovog daljeg korišćenja i odredišta obrađenih proizvoda;
8) zabranjuje promet semena, jajnih ćelija i embriona svinja sa gazdinstava koja se nalaze u ugroženom području;
9) naređuje primenu biosigurnosnih postupaka koje mora da sprovodi svaka osoba koja ulazi ili izlazi sa gazdinstva u ugroženom području u cilju smanjenja rizika od širenja virusa afričke kuge svinja.
Kada mere iz stava 1. ovog člana, zbog novih žarišta, traju duže od 40 dana, pa je zbog toga ugrožena dobrobit životinja ili su se pojavili drugi problemi u držanju svinja, na zahtev vlasnika, veterinarski inspektor može da odobri premeštanje svinja sa nekog gazdinstva u ugroženom području, u skladu sa uslovima propisanim u članu 10. stav 3. ovog pravilnika, direktno u objekte propisane u članu 10. stav 1. tačka 6) ovog pravilnika.
Mere u ugroženom području primenjuju se najmanje dok se:
1) ne obavi čišćenje, prva dezinfekcija, a po potrebi i dezinsekcija zaraženog gazdinstva;
2) svinje na svim gazdinstvima klinički, a ako je potrebno i laboratorijski ispitaju kako bi se potvrdilo ili isključilo prisustvo virusa afričke kuge svinja. Navedeni pregledi obavljaju se 40 dana posle sprovedenog čišćenja i prve dezinfekcije, a po potrebi i dezinsekcije na zaraženim gazdinstvu.
Propisani period iz stava 1. tačka 7) ovog člana može da se smanji na 21 dan, period iz stava 2. ovog člana na 30 dana, a period iz stava 3. tačka 2) ovog člana na 20 dana, ako je sproveden program uzimanja uzoraka i testiranje kojim se omogućuje isključivanje prisustva virusa afričke kuge svinja na predmetnom gazdinstvu.
XI ČIŠĆENJE, DEZINFEKCIJA I DEZINSEKCIJA
Čišćenje, dezinfekcija, a po potrebi i dezinsekcija sprovode se pod nadzorom veterinarskog inspektora i prema njegovim instrukcijama, upotrebom odgovarajućeg dezinfekcionog sredstva i insekticida, u skladu sa principima i postupcima propisanim u Prilogu II - Principi i postupci čišćenja, dezinfekcije i dezinsekcije, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
XII PONOVNO UVOĐENJE SVINJA NA GAZDINSTVO NAKON PRESTANKA BOLESTI
Ponovno uvođenje svinja na zaraženo gazdinstvo, može da se izvrši po isteku 40 dana od završetka čišćenja, dezinfekcije i po potrebi dezinsekcije.
Kada se svinje ponovo uvode na gazdinstvo uzima se u obzir način držanja svinja na navedenom gazdinstvu.
Ako pojava bolesti na gazdinstvu nije povezana sa vektorima, primenjuje se sledeći postupak:
1) Na gazdinstvu gde se svinje drže na otvorenom, prvo moraju da se uvedu sentinel svinje (koje su ispitane i dale negativan rezultat na prisustvo antitela na virus afričke kuge svinja) ili svinje koje dolaze sa gazdinstva na kome nije bilo nikakvih ograničenja povezanih sa afričkom kugom svinja. Sentinel svinje se u skladu sa uputstvima veterinarskog inspektora pravilno raspoređuju po celom zaraženom gazdinstvu i od njih se nakon 45 dana od uvođenja uzimaju uzorci radi ispitivanja na prisustvo antitela na virus afričke kuge svinja. Kad se dobije negativan rezultat serološkog ispitivanja i ako ni jedna svinja nije razvila antitela na virus afričke kuge svinja, može da se pristupi daljem uvođenju svinja na gazdinstvo.
2) Kod svih drugih načina uzgajanja, ponovno uvođenje svinja u gazdinstvo odvija se ili u skladu sa odredbama iz tačke 1) ovog stava ili se sve svinje uvode pod uslovom:
- da dolaze sa gazdinstava koja nisu bila podvrgnuta nikakvim ograničenjima povezanim sa afričkom kugom svinja i da se uvedu u gazdinstvo u roku od 20 dana,
- da se svinje u obnovljenom stadu podvrgnu serološkom ispitivanju, s tim da se uzorci za ovaj pregled uzimaju najranije 45 dana nakon dolaska poslednjih svinja,
- da ni jedna svinja ne sme da napusti gazdinstvo dok se ne dobiju negativni rezultati serološkog ispitivanja.
Ako je pojava bolesti bila povezana sa vektorima, svinje ne smeju ponovo da se uvode na gazdinstvo najmanje šest godina, osim:
1) ako su uspešno, pod nadzorom veterinarskog inspektora, sprovedeni postupci za uništavanje vektora iz prostorija ili mesta na kojima će se svinje držati ili na kojima svinje mogu da dođu u kontakt sa vektorom, ili
2) ako može da se dokaže da prisutnost vektora više ne predstavlja značajan rizik od prenošenja afričke kuge svinja, nakon čega se primenjuje postupak propisan u stavu 3. tačka 1) ovog člana. Najranije 60 dana nakon potpune repopulacije uzimaju se uzorci radi seroloških ispitivanja na virus afričke kuge svinja. Do dobijanja negativnih rezultata ni jedna svinja ne sme da napusti gazdinstvo.
Kada pojava bolesti nije bila povezana sa vektorima i ako je prošlo više od šest meseci od završetka čišćenja i dezinfekcije na gazdinstvu, veterinarski inspektor može da odobri odstupanje od stava 3. ovog člana, uzimajući u obzir epizootiološku situaciju.
Ponovno uvođenje na gazdinstvo domaćih životinja drugih vrsta mora da odobri veterinarski inspektor, pri čemu mora da uzme u obzir rizik od širenja zaraze ili od prisutnosti vektora pri ponovnom uvođenju.
XIII MERE KOJE SE SPROVODE U SLUČAJU SUMNJE NA POJAVU ILI POTVRDE AFRIČKE KUGE SVINJA U KLANICI ILI PREVOZNOM SREDSTVU
Kada se pojavi sumnja na afričku kugu svinja u klanici ili u prevoznom sredstvu, veterinarski inspektor odmah sprovodi epizootiološki uviđaj, kako bi se potvrdila ili isključila sumnja na pojavu afričke kuge svinja.
Ako se u klanici ili prevoznom sredstvu potvrdi slučaj afričke kuge svinja veterinarski inspektor:
1) naređuje da se ubiju, bez odlaganja, sve prijemčive životinje u klanici ili prevoznom sredstvu;
2) naređuje da se neškodljivo uklone leševi, trupovi, unutrašnji organi, klanični i životinjski otpad poreklom od potencijalno zaraženih životinja, pod nadzorom veterinarskog inspektora;
3) naređuje čišćenje, dezinfekciju i po potrebi dezinsekciju objekata, opreme i vozila pod nadzorom veterinarskog inspektora;
4) naređuje da se izolat virusa afričke kuge svinja podvrgne laboratorijskom postupku, kako bi se identifikovao genotip virusa;
5) naređuje da se na gazdinstvu sa koga su dopremljene zaražene svinje ili leševi i na drugim kontaktnim gazdinstvima primene mere propisane u članu 7. ovog pravilnika, a da se na gazdinstvu porekla zaraženih svinja ili leševa primene mere iz člana 5. stav 1. ovog pravilnika, ako se epizootiološkim uviđajem pokaže da je to neophodno;
6) zabranjuje dopremanje na klanje i prevoz životinja dok ne istekne period od 24 sata nakon čišćenja, dezinfekcije i po potrebi dezinsekcije.
XIV MERE KOJE SE SPROVODE U SLUČAJU SUMNJE NA POJAVU I POTVRDE AFRIČKE KUGE SVINJA KOD DIVLJIH SVINJA
Kad postoji sumnja da je divlja svinja zaražena virusom afričke kuge svinja, veterinarski inspektor, bez odlaganja, sprovodi epizootiološki uviđaj i naređuje druge mere kako bi se potvrdilo ili isključilo prisustvo bolesti, nalaže da se izvrši laboratorijsko ispitivanje uzoraka uzetih od svih odstreljenih ili nađenih uginulih divljih svinja i informiše vlasnike svinja i lovce.
Nakon potvrde primarnog slučaja afričke kuge svinja kod divljih svinja ministar će zatražiti od Saveta za veterinarstvo da:
1) prouči epizootiološku situaciju i da preporuke za određivanje zaraženog područja na način propisan u članu 16. stav 1. tačka 2) ovoga pravilnika;
2) pomogne da se utvrde odgovarajuće mere koje će se primenjivati na zaraženom području, uz mere iz stava 3. ovog člana, koje mogu da uključe i privremenu zabranu lova i zabranu prihranjivanja divljih svinja;
3) pomogne u izradi plana za iskorenjivanje afričke kuge svinja kod divljih svinja;
4) pomogne da se izvrši analiza mera sprovedenih na terenu.
Ministar određuje granicu zaraženog područja i na tom području:
1) naređuje popis svih kategorija svinja na gazdinstvima odnosno izradu prvog popisa svinja na osnovu procene ako se svinje drže na otvorenom, da se redovno ažuriraju podaci o popisu od strane vlasnika i kontrolu veterinarskog inspektora;
2) naređuje da se sve svinje na gazdinstvu drže u objektima ili drugom mestu na kome mogu da budu izolovane od divljih svinja i da ne smeju da imaju pristup bilo kakvom materijalu koji je mogao da bude u kontaktu sa divljim svinjama;
3) zabranjuje ulaz i izlaz svinja na i sa gazdinstva, bez odobrenja veterinarskog inspektora, uzimajući u obzir epizootiološku situaciju;
4) naređuje da se stave dezinfekcione barijere upotrebom odgovarajućih sredstva za dezinfekciju na ulazima i izlazima iz objekata i gazdinstva, a po potrebi vršenje dezinsekcije;
5) naređuje primenu odgovarajućih higijenskih i biosigurnosnih mera od strane osoba koje dolaze u kontakt sa divljim svinjama, kako bi se smanjio rizik od širenja virusa afričke kuge svinja;
6) naređuje da se na gazdinstvu izvrši ispitivanje svih uginulih ili svinja koje pokazuju kliničke znake afričke kuge svinja;
7) zabranjuje unošenje na gazdinstvo organa ili tkiva divlje svinje, bilo da je odstreljena ili pronađena mrtva, kao i pribora ili opreme koji bi mogao da bude kontaminiran virusom afričke kuge svinja;
8) zabranjuje promet semena, jajnih ćelija ili embriona svinja sa gazdinstava iz zaraženog područja;
9) naređuje da se pregledaju odstreljene ili uginule divlje svinje na zaraženom području u prisustvu veterinarskog inspektora i izvrši ispitivanje na afričku kugu svinja. Leševi divljih svinja za koje se dijagnostičkim ispitivanjem utvrdi da su pozitivne neškodljivo se uklanjaju pod nadzorom veterinarskog inspektora. I onda kada se dobije negativan rezultat ispitivanja na afričku kugu svinja zabranjuje se stavljanje u promet mesa takvih svinja. Delovi koji nisu za ishranu ljudi obrađuju se pod nadzorom veterinarskog inspektora;
10) naređuje da se izvrši genetska tipizacija izolovanog virusa afričke kuge svinja.
Kada se afrička kuga svinja pojavi kod divljih svinja na graničnom području u Republici Srbiji, pri određivanju mera koje su neophodne za sprečavanje širenja, suzbijanje i iskorenjivanje afričke kuge svinja, Ministarstvo sarađuje sa nadležnom službom susedne države.
XV PLAN ISKORENJIVANJA AFRIČKE KUGE SVINJA KOD DIVLJIH SVINJA
Nakon utvrđivanja primarnog slučaja afričke kuge svinja kod divljih svinja, Ministarstvo izrađuje pisani plan mera za iskorenjivanje afričke kuge svinja kod divljih svinja i na gazdinstvima na zaraženom području (u daljem tekstu: Plan), koji naročito sadrži podatke o:
1) rezultatima epizootiološkog uviđaja i kontrolama sprovedenim u skladu sa članom 15. ovog pravilnika;
2) površini (granica-opseg) zaraženog područja unutar teritorije Republike Srbije. Kod određivanja zaraženog područja uzimaju se u obzir rezultati sprovedenog epizootiološkog uviđaja i geografska rasprostranjenost bolesti, populacija divljih svinja na tom području, postojanje većih prirodnih ili veštačkih barijera i kretanje divljih svinja;
3) organizovanju i angažovanju biologa, lovaca, lovačkih i veterinarskih organizacija;
4) medijskoj kampanji i informisanju zainteresovanih organizacija i službi;
5) raširenosti afričke kuge svinja u populaciji divljih svinja i o laboratorijskim i drugim ispitivanjima odstreljenih ili pronađenih mrtvih divljih svinja, kao i o epizootiološkom uviđaju po starosnim kategorijama;
6) uslovima koje moraju da ispunjavaju lovci kako bi se izbeglo širenje zaraze;
7) postupcima koji se koriste za neškodljivo uklanjanje leševa divljih svinja;
8) epizootiološkom uviđaju koji se obavlja na svakoj divljoj svinji bilo da je odstreljena ili pronađena mrtva i koji uključuje popunjavanje epizootiološkog upitnika sa podacima o:
- geografskom području na kome je svinja odstreljena ili pronađena mrtva,
- datumu kada je svinja odstreljena ili pronađena mrtva,
- osobi koja je svinju odstrelila ili je pronašla mrtvu,
- starosti i polu svinje,
- simptomima pre odstrela, ako je divlja svinja bila odstreljena,
- stanju leša,
- laboratorijskim nalazima;
9) programima nadzora i merama koje se primenjuju na gazdinstvu unutar određenog zaraženog područja i ako je potrebno u njegovoj okolini, uključujući prevoz i premeštanje životinja u zaraženo područje i izvan njega, s tim da ove mere moraju da uključuju zabranu stavljanja svinja, njihovog semena, embriona i jajnih ćelija u promet izvan zaraženog područja;
10) kriterijumima na osnovu kojih se ukida sprovođenje mera za iskorenjivanje afričke kuge svinja u zaraženom području i mera koje se primenjuju na gazdinstvima u tom području;
11) telu koje je nadležno i odgovorno za nadzor i koordinaciju rada jedinica odgovornih za sprovođenje Plana;
12) načinu na koji će Savet za veterinarstvo redovno pratiti rezultate sprovođenja Plana;
13) monitoringu na afričku kugu svinja, koji će početi da se sprovodi po isteku perioda od 12 meseci od poslednjeg potvrđenog slučaja afričke kuge svinja kod divljih svinja na zaraženom području i trajati najmanje 12 meseci i uključuje mere koje se sprovode u skladu sa tač. 5), 7) i 8) ovog člana.
XVI MERE ZA SPREČAVANJE ŠIRENJA VIRUSA AFRIČKE KUGE SVINJA ČIJI SU PRENOSIOCI VEKTORI
Ako na gazdinstvu na kome je potvrđena afrička kuga svinja postoji sumnja na prisustvo vektora, veterinarski inspektor naređuje da se u zaraženom objektu i njegovoj okolini utvrdi prisutnost vektora i ako je potrebno uhvati vektor na način propisan u Prilogu III - Uputstvo za pronalaženje vektora, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Kada je prisutnost vektora potvrđena sprovode se odgovarajuća laboratorijska ispitivanja, kako bi se potvrdila ili isključila prisutnost virusa afričke kuge svinja kod vektora i uspostavljaju dalje odgovarajuće mere praćenja, nadzora i kontrole na takvom gazdinstvu i na područjima oko njega.
Kada je prisutnost vektora potvrđena, ali kontrolu nad njima nije moguće sprovesti, na gazdinstvu se najmanje šest godina ne uzgajaju svinje, a ako je potrebno, ni druge domaće životinje.
XVII REFERENTNE LABORATORIJE, DIJAGNOSTIČKI POSTUPCI I BIO-SIGURNOSNE MERE
Zadatak referentne laboratorije za afričku kugu svinja je da vrši laboratorijska ispitivanja koja se obavljaju u svrhu utvrđivanja prisustva afričke kuge svinja i utvrđivanje genotipova izolovanih virusa.
Nacionalna referentna laboratorija za afričku kugu svinja odgovorna je za usklađivanje standarda i dijagnostičkih postupaka u referentnim laboratorijama u Republici Srbiji, a kako bi se to postiglo mora da:
1) nabavlja i dostavlja dijagnostičke reagense;
2) kontroliše kvalitet dijagnostičkih reagensa koji se koriste u zemlji;
3) povremeno sprovodi uporedne testove;
4) čuva izolate virusa afričke kuge svinja iz potvrđenih slučajeva.
Nacionalna referentna laboratorija može da sklapa sporazume sa Referentnom laboratorijom Evropske unije za afričku kugu svinja (Centro de Investigación en Sanidad Animal, 28130 Valdeolmos, Madrid, Spain) i nacionalnim laboratorijama drugih država.
Da bi se zaštitilo zdravlje životinja, rukovanje virusom afričke kuge svinja, njegovim genomom, antitelima i vakcinom i njihovo korišćenje u cilju ispitivanja, dijagnostike ili proizvodnje bioloških sredstava dozvoljeno je samo u objektima i laboratorijama ovlašćenim od Ministarstva.
XVIII UPOTREBA, PROIZVODNJA I PRODAJA VAKCINE ZA AFRIČKU KUGU SVINJA
Korišćenje vakcine za afričku kugu svinja je zabranjeno.
Rukovanje, skladištenje, snabdevanje, distribucija ili prodaja vakcine afričke kuge svinja na teritoriji Republike Srbije obavlja se pod nadzorom Ministarstva.
Ministar donosi Krizni plan koji sadrži mere koje se sprovode u slučaju pojave afričke kuge svinja, uzimajući u obzir gustinu populacije svinja koja može da utiče na širenje virusa afričke kuge svinja.
Kriznim planom se određuje način na koji se obezbeđuje pristup objektima, opremi, osoblju i drugim materijalima neophodnim za brzo i efikasno iskorenjivanje bolesti.
Sadržina kriznog plana mora da bude u skladu sa Prilogom IV - Sadržina Kriznog plana, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Krizni plan može da se izmeni ili dopuni u zavisnosti od razvoja situacije.
Krizni plan se ažurira svake pete godine.
XX CENTAR ZA SUZBIJANJE AFRIČKE KUGE SVINJA
U slučaju izbijanja afričke kuge svinja ministar obrazuje krizni centar koji ima područne jedinice koje se organizuju za teritoriju upravnog okruga ili opštine.
Da bi se obezbedio najviši stepen spremnosti u slučaju iz stava 1. ovog člana, Savet za veterinarstvo u skladu sa zakonom pruža stručnu pomoć u vezi sa:
1) epizootiološkim uviđajem;
2) uzorkovanjem, laboratorijskom dijagnostikom i tumačenjem rezultata laboratorijskih ispitivanja;
3) sprovođenjem mera za suzbijanje i iskorenjivanje bolesti.
Krizni centar koordinira rad područnih jedinica, prati postupke koji se sprovode u cilju suzbijanja i iskorenjivanja afričke kuge svinja i odgovoran je za:
1) definisanje mera potrebnih za kontrolu, suzbijanje i iskorenjivanje afričke kuge svinjska iz Kriznog plana;
2) brzo i efikasno sprovođenje mera definisanih Kriznim planom;
3) raspored lica i sredstava u zaražena i ugrožena područja;
4) blagovremeno dostavljanje podataka Ministarstvu;
5) uspostavljanje stalne komunikacije sa referentnim laboratorijama, područnim jedinicama i službama za sanaciju terena;
6) saradnju sa sredstvima javnog informisanja;
7) saradnju sa policijom i vojskom Srbije.
Krizni centar mora na raspolaganju da ima osoblje, objekte i opremu, uključujući potrebne sisteme za komunikaciju, jasan i efikasno uspostavljen sistem upravljanja i odgovornosti kako bi se osigurala hitna primena mera suzbijanja i iskorenjivanja afričke kuge svinja propisanih ovim pravilnikom.
Podaci o osoblju, objektima, opremi, načinu upravljanja i odgovornosti kriznog centra čine sadržinu Kriznog plana.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PRIJAVA BOLESTI I DRUGE EPIZOOTIOLOŠKE INFORMACIJE KOJE SE DOSTAVLJAJU OIE I EVROPSKOJ KOMISIJI U SLUČAJU KADA JE POTVRĐENA POJAVA AFRIČKE KUGE SVINJA
U roku od 24 sata od potvrde svakog primarnog izbijanja afričke kuge svinja na gazdinstvu, primarne pojave ove bolesti kod divljih svinja ili utvrđivanja slučaja ove bolesti u klanici ili prevoznom sredstvu, Ministarstvo obaveštava OIE i Evropsku komisiju i dostavlja sledeće podatke:
1) datum prijave;
2) vreme prijave;
3) naziv mesta i opština;
4) naziv bolesti odnosno da se radi o bolesti afričke kuge svinja;
5) broj izbijanja ili slučajeva bolesti;
6) datum postavljanja sumnje na afričku kugu svinja;
7) datum potvrđivanja bolesti;
8) metode koje su korišćene za potvrđivanje bolesti;
9) da li je prisutnost bolesti potvrđena kod divljih svinja, svinja na gazdinstvu, klanici ili prevoznom sredstvu;
10) geografski položaj mesta gde je potvrđena pojava afričke kuge svinja;
11) mere suzbijanja i iskorenjivanja koje su primenjene.
U slučaju primarnog izbijanja bolesti na gazdinstvu, u klanici ili prevoznom sredstvu, osim podataka iz stava 1. ovog priloga, Ministarstvo dostavlja podatke o:
1) broju prijemčivih svinja svih kategorija;
2) broju uginulih svinja svih kategorija;
3) broju obolelih svinja za svaku kategoriju, morbiditet i broj svinja kod kojih je potvrđena afrička kuga svinja;
4) broju ubijenih svinja;
5) broju neškodljivo uklonjenih svinja;
6) udaljenosti zaraženog gazdinstva od najbližeg gazdinstva na kome se drže svinje;
7) lokaciji gazdinstava sa kojih potiču zaražene svinje ili leševi, ako je afrička kuga svinja potvrđena u klanici ili u prevoznom sredstvu.
U slučaju sekundarnog izbijanja afričke kuge svinja, Ministarstvo dostavlja podatke iz st. 1. i 2. ovog priloga prvog radnog dana svake nedelje.
Osim podataka iz st. 1, 2. i 3. ovog priloga, Ministarstvo dostavlja u najkraćem roku Evropskoj komisiji, pisani izveštaj koji sadrži:
1) datum kada su svinje na gazdinstvu, klanici ili prevoznom sredstvu ubijene i njihovi leševi neškodljivo uništeni;
2) rezultate ispitivanja uzoraka uzetih od ubijenih svinja;
3) podatke o broju ubijenih i neškodljivo uklonjenih svinja, kao i podatke o broju svinja koje će biti kasnije zaklane i datumu do kada će biti zaklane, u slučaju kada se prisutnost afričke kuge svinja potvrdi na gazdinstvu koje ima različite proizvodne jedinice;
4) sve podatke o mogućem ili utvrđenom izvoru bolesti;
5) informacije o sistemu kontrole koji je uveden kako bi se osiguralo efikasno sprovođenje mera za kontrolu premeštanja životinja, propisanih u čl. 10. i 11. ovog pravilnika;
6) podatke o genotipu virusa koji je uzrokovao pojavu bolesti ako se radi o primarnom izbijanju ili pojavi afričke kuge svinja u klanici ili prevoznom sredstvu.
Kada su na kontaktnim gazdinstvima ili na gazdinstvima na kojima su se nalazile svinje za koje se sumnja da su zaražene virusom afričke kuge svinja, svinje ubijene, izveštaj iz stava 4. ovog priloga sadrži i podatke o:
1) datumu ubijanja i broju ubijenih svinja po kategorijama, na svakom gazdinstvu;
2) epizootiološkoj povezanosti između pojave afričke kuge svinja i svakog kontaktnog gazdinstva ili o drugim razlozima koji su doveli do sumnje na afričku kugu svinja na svakom sumnjivom gazdinstvu;
3) rezultatima laboratorijskih ispitivanja uzoraka uzetih od ubijenih svinja na gazdinstvima.
Ako svinje na kontaktnim gazdinstvima nisu ubijene, Ministarstvo u izveštaju iz stava 4. ovog priloga navodi razloge za donošenje ovakve odluke.
PRINCIPI I POSTUPCI ČIŠĆENJA, DEZINFEKCIJE I DEZINSEKCIJE
Prilikom čišćenja i dezinfekcije i po potrebi i dezinsekcije mora da se poštuje sledeće:
1) postupci čišćenja i dezinfekcije, a po potrebi uništavanja glodara i insekata upotrebom odobrenih proizvoda, moraju da se sprovode pod nadzorom i u skladu sa uputstvima veterinarskog inspektora;
2) dezinfekciona sredstva koja se upotrebljavaju i njihove koncentracije moraju da budu odobreni kako bi se osiguralo uništavanje virusa afričke kuge svinja;
3) efikasnost dezinfekcionog sredstva mora da se proverava redovno i pre upotrebe, imajući u vidu da se efikasnost nekih dezinficijensa dužim skladištenjem smanjuje;
4) pri izboru dezinfekcionog sredstva, insekticida i postupaka dezinfekcije i dezinsekcije mora da se vodi računa o prostoriji, vozilu i objektu u kojima se primenjuju;
5) uslovi u kojima se primenjuju sredstva za odmašćivanje, dezinfekciona sredstva i insekticidi moraju da budu takvi da ne narušavaju njihovo dejstvo, a naročito moraju da se uvažavaju tehničke preporuke proizvođača, kao što su pritisak, minimalna temperatura i potrebno vreme delovanja sredstva;
6) bez obzira na vrstu dezinfekcionog sredstva koje se koristi, potrebno je da se:
- temeljno natopi prostirka i stajnjak dezinfekcionim sredstvom,
- temeljno operu i četkom oribaju podovi, rampe, ograde i zidovi nakon uklanjanja i demontiranja opreme i instalacije, gde je to moguće, da bi se obezbedio najveći efekat čišćenja i dezinfekcije,
- ponovi dezinfekcija i ostavi da dezinfekciono sredstvo deluje najmanje onoliko koliko je navedeno u preporukama proizvođača,
- voda koja je upotrebljena za čišćenje odstrani tako da se spreči širenje virusa afričke kuge svinja;
7) kada se čišćenje sprovodi tečnostima koje se primenjuju pod pritiskom, mora da se pazi da ne dođe do ponovnog kontaminiranja već očišćenih površina;
8) da se opere, dezinfikuje ili uništi oprema, instalacije, predmeti ili komponente za koje postoji verovatnoća da su kontaminirane;
9) da se pazi da nakon postupka dezinfekcije ne dođe do ponovnog kontaminiranja;
10) vodi posebna evidencija o sprovedenom čišćenju, dezinfekciji i dezinsekciji i da o istima postoji dokaz na gazdinstvu ili u vozilu.
Postupak čišćenja i dezinfekcije na zaraženim gazdinstvima sprovodi se kao prvo čišćenje i dezinfekcija i završno čišćenje i dezinfekcija.
Prvo čišćenje i dezinfekcija podrazumeva da:
1) tokom ubijanja životinja moraju da se preduzmu sve potrebne mere kako bi se širenje virusa afričke kuga svinja izbeglo ili svelo na minimum (npr. instaliranje privremene opreme za dezinfekciju, snabdevanje zaštitnom odećom, tuševima, dekontaminacija upotrebljene opreme, instrumenata i uređaja, kao i prekid napajanja ventilacije strujom);
2) leševi uginulih ili ubijenih životinja moraju da se poprskaju dezinfekcionim sredstvom;
3) se za prevoz leševa iz zaraženog gazdinstva koriste nepropusni i zatvoreni kontejneri i druga sredstva;
4) se odmah nakon uklanjanja leševa i bioloških materijala, objekti gde su svinje bile smeštene, drugi objekti na gazdinstvu, dvorište i svi predmeti i materijali koji su mogli da budu kontaminirani tokom uništavanja, klanja ili postmortalnih pregleda svinja obilno poprskaju dezinfekcionim sredstvom odobrenim za korišćenje;
5) se sva tkiva i krv koji bi mogli da se cede tokom klanja ili postmortalnih pregleda, kao i kontaminirani predmeti, oprema i površinski slojevi zemlje, pažljivo sakupe i neškodljivo uklone zajedno sa leševima;
6) upotrebljeno dezinfekcino sredstvo deluje na površinama na kojima je korišćeno najmanje 24 sata.
Završno čišćenje i dezinfekcija podrazumeva da se:
1) stajnjak i korišćena prostirka odstrani i tretira u skladu sa stavom 5. tačka 1) ovog priloga;
2) masnoća i prljavština odstrani sa svih površina upotrebom sredstava za odmašćivanje i površine operu vodom;
3) nakon pranja vodom, površine ponovo obimno poprskaju dezinfekcionim sredstvom;
4) nakon sedam dana objekti i površine ponovo očiste sredstvom za odmašćivanje, isperu vodom, obilno poprskaju dezinfekconim sredstvom i ponovo isperu vodom.
Dezinfekcija kontaminirane prostirke, stajnjaka i osoke podrazumeva da se:
1) pakuje stajnjak i korišćena prostirka, poprskaju dezinfekcionim sredstvom i ostave da stoje najmanje 42 dana ili se unište spaljivanjem ili zakopavanjem;
2) stajnjak i osoka ne koriste najmanje 42 dana od poslednjeg dodavanja zaraznog materijala, osim ako veterinarski inspektor dozvoli kraće vreme stajanja stajnjaka koji je prethodno bio tretiran u skladu sa ovim uputstvom na način da je osigurano uništavanje virusa afričke kuge svinja.
Ako se svinje drže na otvorenom, mogu da se odrede posebni postupci čišćenja i dezinfekcije, uzimajući u obzir tip gazdinstva i klimatske uslove.
UPUTSTVO ZA PRONALAŽENJE VEKTORA
Traženje vektora mora da se obavi na mestima gde se svinje uzgajaju i drže, kao i u okolnom području.
Vektori se obično pronalaze u starim zgradama, na senovitim mestima na kojima su za njih pogodni uslovi temperature i vlage.
Najbolji rezultati se postižu kada se traženje obavlja u kasno proleće, tokom leta i u ranu jesen, jer su to periodi u kojima su vektori najaktivniji.
Vektori se traže na dva načina:
1) u zemlji, pesku ili prašini uzetim sa mesta između stena (u slučaju kamene gradnje) ili iz pukotina ili spojnica u zidovima, ispod pločica ili iz poda prostorija pomoću četke ili bilo kakvog drugog prikladnog alata, pri čemu za traženje mladih larvi može biti korisna lupa;
2) pomoću CO2 zamki koje se ostavljaju nekoliko sati u svinjcima, bolje tokom noći i u svakom slučaju na senovitom mestu na koje ne dopire dnevna svetlost. Zamke moraju da budu konstruisane tako da se vektori privuku dovoljno blizu izvora CO2 i da ne mogu da se vrate u svoje prebivalište.
SADRŽINA KRIZNOG PLANA
Krizni plan mora da bude sačinjen tako da:
1) obezbedi brzo i efikasno sprovođenje mera iz Kriznog plana u slučaju izbijanja afričke kuge svinja;
2) sadrži detaljan opis pristupa i načina korišćenja sredstava budžeta Republike Srbije namenjenih za sprovođenje propisanih mera;
3) se uspostavi hijerarhija upravljanja, kako bi se osiguralo brzo i efikasno delovanje i sprečilo izbijanje epidemije;
4) sadrži detaljan opis resursa koji su potrebni za brzo i efikasno preduzimanje mera, uključujući laboratorijsko osoblje, opremu i infrastrukturu;
5) sadrži priručnik u kome su detaljno data uputstva i opisani postupci i mere koje se sprovode u slučaju izbijanja afričke kuge svinja, a posebno epizootiološki upitnik;
6) omogući da lica koja učestvuju u sprovođenju mera iz Kriznog plana redovno obnavljaju znanje o kliničkim znacima afričke kuge svinja, epizootiološkom upitniku i merama za iskorenjivanje afričke kuge svinja, da najmanje dva puta godišnje učestvuju u vežbi simulacije afričke kuge svinja, kao i da učestvuju u programu osposobljavanja za organizovanje informativnih kampanja namenjenih Ministarstvu, vlasnicima životinja i veterinarima;
7) sadrži kriterijume na osnovu kojih može da se utvrdi odgovornost kriznog centra za sprovedene postupke i mere u cilju suzbijanja i iskorenjivanja afričke kuge svinja.