PRAVILNIKO PROGRAMU I NAČINU POLAGANJA STRUČNOG ISPITA ZA TURISTIČKOG VODIČA I TURISTIČKOG PRATIOCA("Sl. glasnik RS", br. 40/2010) |
Ovim pravilnikom propisuju se program i način polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca.
II PROGRAM I GRADIVO STRUČNOG ISPITA
Stručni ispit za turističkog vodiča polaže se po programu koji obuhvata sledeće predmete:
1) Osnovi turizma;
2) Turistički resursi;
3) Agencijsko i hotelijersko poslovanje;
4) Društveno uređenje, turistička politika i propisi u turizmu;
5) Informativno-vodička služba u turizmu;
6) Nacionalna istorija;
7) Strani jezik.
Stručni ispit za turističkog pratioca polaže se po programu koji obuhvata sledeće predmete:
1) Turistička politika i propisi u turizmu;
2) Informativno-vodička služba u turizmu;
3) Agencijsko i hotelijersko poslovanje;
4) Strani jezik.
Predmet Osnovi turizma obuhvata sledeće gradivo: pojam turizma i vidovi turizma; funkcije turizma; osnovne karakteristike razvoja turizma; osnovne karakteristike epoha razvoja turizma; savremene tendencije u međunarodnom turizmu; globalna turistička kretanja; pojam usluga i uslužnih delatnosti u turizmu; osnovni faktori razvoja turizma; definisanje potrošača u turizmu; vrste turističkih putovanja; karakteristike turističkog tržišta; specifičnosti turističke ponude i tražnje; heterogenost turističkih kretanja; definisanje pojma turističkih motiva i njihove karakteristike; osnovne funkcije turizma; značaj i uloga marketinga u turizmu; zagađenje i turistički razvoj; pojam i značaj održivog razvoja turizma; važniji trendovi u turizmu.
Predmet Turistički resursi obuhvata oblast prirodnih resursa i oblast kulturnih resursa.
Oblast Prirodni resursi obuhvata sledeće gradivo: saobraćajno-geografski položaj i granice Republike Srbije; turistički položaj Republike Srbije; prirodni potencijali za razvoj turizma Republike Srbije; geomorfološki turistički resursi; hidrološki resursi; termomineralne vode Republike Srbije; klima kao turistički resurs; flora i fauna kao turistički resurs; antropogeni turistički resursi (etnografski, umetnički i ambijentalni); gradski turistički centri; planinski turistički centri; banjski turistički centri; seoski turizam; kongresni turizam; tranzitni turizam; nautički turizam; banjski turizam; sportski i manifestacioni turizam; turizam posebnih interesovanja; zaštita životne sredine i nacionalni parkovi.
Oblast Kulturni resursi obuhvata sledeće gradivo: osnovna obeležja stvaralaštva i uticaj na našu kulturu; praistorijske i antičke umetnosti; romanska i gotska umetnost; islamska umetnost; barok; umetnosti 19. veka; savremeno kulturno i umetničko stvaralaštvo; monumentalno slikarstvo u srednjevekovnoj Srbiji; srednjevekovna umetnost Kosova i Metohije; spomenici raške škole; spomenici moravske škole; srednjevekovni manastiri; fruškogorski manastiri; manastiri Ovčarsko-Kablarske klisure; humanizam i renesansa; tvrđave na Dunavu; pravci u modernoj umetnosti; oblici folklornog stvaralaštva.
Predmet Agencijsko i hotelijersko poslovanje u turizmu obuhvata sledeće gradivo: nastanak i razvoj turističkih agencija; savremene tendencije poslovanja turističkih agencija; vrste turističkih agencija; funkcije agencija na turističkom tržištu; nastanak i razvoj organizatora putovanja; turistički aranžmani; hotelijerstvo kao privredna delatnost; tržišne osnove poslovanja u hotelijerstvu; opšti pristup klasifikaciji i kategorizaciji objekata; poslovna saradnja hotelijera i turističkih agencija; međunarodni lanci hotela; mala i srednja preduzeća u hotelijerstvu.
Predmet Društveno uređenje, turistička politika i propisi u turizmu obuhvata sledeće gradivo: društveno uređenje, osnovni instrumenti turističke politike; osnovni sistemski propisi i mere ekonomske politike Republike Srbije od značaja za poslovanje i kretanje u turizmu.
Predmet Informativno-vodička služba u turizmu obuhvata sledeće gradivo: mesto i uloga informativne službe u turizmu; karakteristike informativno-propagandne delatnosti u turizmu; komunikacije u turizmu; mesto i uloga turističkih vodiča i turističkih pratilaca u realizaciji turističkih aranžmana; specifičnosti rada turističkih vodiča i turističkih pratilaca; metodologija rada turističkih vodiča i turističkih pratilaca; dokumentacija pri realizaciji turističkih aranžmana; nepredviđene situacije u radu turističkih vodiča i turističkih pratilaca; ponašanje i etika u radu turističkih vodiča i turističkih pratilaca; korišćenje savremene tehnologije u radu turističkih vodiča i turističkih pratilaca; veština vođenja.
Predmet Nacionalna istorija obuhvata sledeće gradivo: periodizacija praistorije; kameno doba na Balkanu; bronzano i gvozdeno doba na tlu Srbije; grčka antička kultura i rimsko doba na Balkanu; poreklo Slovena, njihove seobe i doseljavanje Slovena; hristijanizacija Slovena; najstarije srpske kneževine; nastanak glagoljice i ćirilice; Srbija u 11. i 12. veku; stvaranje srpske države; Stefan Nemanja i njegovo doba; Sveti Sava život i delo; sticanje međunarodne nezavisnosti Srbije; nastanak, razvoj i značaj srpske pravoslavne crkve; turska osvajanja Balkana; Kosovska bitka; balkanske zemlje pod turskom vlašću; obnova Pećke patrijaršije i njen značaj; uzroci, početak i tok Prvog srpskog ustanka; početak i tok Drugog srpskog ustanka; sticanje međunarodne nezavisnosti Srbije; Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca; dinastija Karađorđevića; dinastija Obrenovića; Prvi i Drugi balkanski rat; Prvi svetski rat; učešće Jugoslavije u Drugom svetskom ratu; stvaranje i razvoj posleratne Jugoslavije (FNRJ, SFRJ i SRJ); stvaranje državne zajednice Srbija i Crna Gora; Republika Srbija od 2006. godine do danas.
III NAČIN POLAGANJA STRUČNOG ISPITA
Stručni ispit za turističkog vodiča polaže se pred Komisijom za polaganje stručnog ispita za turističkog vodiča, a stručni ispit za turističkog pratioca polaže se pred Komisijom za polaganje stručnog ispita za turističkog pratioca koje obrazuje ministar nadležan za poslove turizma (u daljem tekstu: ministar).
Komisija za polaganje stručnog ispita za turističkog vodiča ima predsednika, i osam članova koji imaju zamenike, a Komisija za polaganje stručnog ispita za turističkog pratioca ima predsednika i četiri člana koji imaju zamenike.
Predsednik i članovi komisija iz stava 1. ovog člana su ispitivači za određene predmete.
Na predlog predsednika komisija iz stava 1. ovog člana, mogu se imenovati ispitivači van sastava tih komisija, o čemu ministar donosi posebno rešenje.
Administrativne poslove za komisije iz stava 1. ovog člana obavlja sekretar.
Sekretar komisija iz stava 1. ovog člana ima zamenika.
Predsednik, članovi i ispitivači u komisijama moraju imati stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije - master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine.
Ministarstvo nadležno za poslove turizma najmanje jednom godišnje raspisuje oglas na koji se mogu prijaviti zainteresovana lica za polaganje stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca.
Oglas iz stava 1. ovog člana naročito sadrži: predmet oglasa; datum polaganja stručnog ispita; rokove za podnošenje prijava; sadržinu prijave; dokaze koji se podnose uz prijavu; iznos troškova polaganja stručnog ispita; broj računa na koji se uplaćuje iznos troškova polaganja stručnog ispita i druge podatke.
Troškove polaganja stručnog ispita, kao i troškove polaganja popravnog ispita snosi lice koje polaže stručni ispit (u daljem tekstu: kandidat).
Predsedniku, članovima, ispitivačima, sekretaru i njihovim zamenicima pripada naknada za rad u komisijama, čija se visina određuje rešenjem o obrazovanju tih komisija.
Pismena prijava za polaganje stručnog ispita sadrži:
1) ime, očevo ime i prezime kandidata;
2) datum i mesto rođenja kandidata;
3) vrsta školske spreme i smer koji je kandidat završio;
4) strani jezik koji kandidat želi da polaže.
Uz prijavu kandidat prilaže dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 94. stav 2. Zakona o turizmu, dokaz izdat od nadležnog organa za profesionalnu orijentaciju da kandidat ispunjava uslove za obavljanje delatnosti turističkog vodiča ili turističkog pratioca i dokaz da je položio pismeni deo stranog jezika.
Kandidat koji je stekao visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije - master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, ne mora da polaže ispit iz jednog predmeta iz člana 2. ovog pravilnika ako je taj predmet bio jedan od osnovnih predmeta u programu studiranja na fakultetu.
Na stručnom ispitu kandidat polaže predmet strani jezik usmeno, predmet informativno-vodičku službu u turizmu pismeno i praktično, a ostale predmete pismeno.
Na ispitu iz stranog jezika potrebno je da kandidat pokaže dobro govorno znanje jezika i sposobnost da na tom jeziku objašnjava materiju iz programa stručnog ispita.
Kandidatu se na njegov zahtev može odobriti polaganje više stranih jezika.
Strani jezici čije se polaganje u smislu stava 2. ovog člana dodatno odobri mogu se polagati naknadno.
Praktični deo stručnog ispita obuhvata vođenje turističke grupe na srpskom i stranom jeziku pravcem - itinererom koji utvrde komisije iz člana 9. stav 1. ovog pravilnika.
Uspeh kandidata za svaki predmet ocenjuje se ocenom od 2 do 5.
Uspeh kandidata na stručnom ispitu ocenjuje se opisnom ocenom "položio" ili "nije položio".
Konačan uspeh kandidata na stručnom ispitu utvrđuju komisije.
Kandidat koji ne pokaže dovoljan uspeh na stručnom ispitu za turističkog vodiča iz najviše dva predmeta iz člana 2. stav 1. ovog pravilnika može polagati popravni ispit.
Kandidat koji ne pokaže dovoljan uspeh na stručnom ispitu za turističkog pratioca iz najviše jednog predmeta iz člana 2. stav 2. ovog pravilnika može polagati popravni ispit.
Ako kandidat za polaganje stručnog ispita za turističkog vodiča pokaže slab uspeh iz tri ili više predmeta smatra se da nije položio stručni ispit.
Ako kandidat za polaganje stručnog ispita za turističkog pratioca pokaže slab uspeh iz dva ili više predmeta smatra se da nije položio stručni ispit.
Smatra se da je kandidat položio praktični deo stručnog ispita ako je pokazao sposobnost samostalnog vođenja odnosno praćenja turističke grupe.
Ako kandidat nije položio praktični deo stručnog ispita smatra se da nije položio stručni ispit.
Popravni ispit organizuje se u roku koji ne može biti kraći od mesec dana niti duži od tri meseca računajući od dana polaganja stručnog ispita.
Ako kandidat ne bude pozitivno ocenjen na popravnom ispitu smatra se da nije položio stručni ispit.
Započeto polaganje stručnog ispita može se odložiti ako je kandidat zbog bolesti ili drugih opravdanih razloga bio sprečen da nastavi polaganje stručnog ispita.
Komisije donose odluku o odlaganju stručnog ispita.
O polaganju stručnog ispita vodi se zapisnik u koji se unose podaci o sastavu komisija, kandidatu, sadržini polaganja stručnog ispita i dobijenoj oceni kandidata.
Zapisnik potpisuju predsednik, članovi komisija i sekretar.
Na osnovu zapisnika o polaganju stručnog ispita za turističkog vodiča odnosno turističkog pratioca, kandidatu se izdaje uverenje o položenom stručnom ispitu.
Uverenje iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv ministarstva koje izdaje uverenje;
2) propis na osnovu koga se izdaje uverenje;
3) ime, prezime, datum i mesto rođenja kandidata;
4) strani jezik/jezici;
5) datum izdavanja uverenja i broj uverenja.
Za pripremu polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca koriste se sledeći pravni izvori:
1) Ustav Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 98/06);
2) Zakon o turizmu ("Službeni glasnik RS", broj 36/09);
3) Zakon o banjama ("Službeni glasnik RS", broj 80/92);
4) Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09 i 72/09 - dr. zakon);
5) Zakon o nacionalnim parkovima ("Službeni glasnik RS", br. 39/93, 44/93 - ispravka, 53/93, 67/93, 48/94, 101/05 - dr. zakon i 36/09 - dr. zakon);
6) Zakon o kulturnim dobrima ("Službeni glasnik RS", broj 71/94).
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o programu i načinu polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča ("Službeni glasnik", broj 110/05).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".