PROGRAM PRAĆENJA KVALITETA ZEMLJIŠTA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2010/2011. GODINU ("Sl. list grada Niša", br. 44/2010)

 

I - OSNOVE PROGRAMA:

Zemljište je tanak rastresiti površinski sloj zemljine kore i dinamičan prirodni resurs. Ubraja se u uslovno obnovljive resurse s obzirom na dugotrajne procese nastanka i razvoja.

Zemljište se odlikuje plodnošću, odnosno prisustvom supstanci (vode, mineralnih i organskih materija, kiseonika) koje su neophodne za rast i razviće biljaka i obezbeđuje najveći procenat hrane za čovečanstvo. Iz tog razloga neophodno je održavati njegove funkcije i kvalitet, koje su šematski prikazane:

II - CILJ KONTROLE:

Degradacija zemljišta se može definisati kao skup procesa uzrokovanih čovekovom aktivnošću, koji smanjuju sadašnji i budući potencijal zemljišta kao uslov opstanka živog sveta na našoj planeti.

U cilju formiranja baze podataka o stepenu i karakteristikama zagađenja, kao i vrstama prisutnih polutanata neophodna je kontrola i ispitivanje zemljišta.

III - OBIM KONTROLE I LOKACIJE:

Program praćenja kvaliteta zemljišta obuhvata uzorkovanje i analiziranje zemljišta na lokacijama svih pet gradskih opština. Na teritoriji opština: Pantelej, Crveni Krst, Palilula i Niška Banja biće uzorkovano po 25 uzoraka poljoprivrednog zemljišta i po pet uzoraka nepoljoprivrednog zemljišta, u prolećnom i u jesenjem periodu. Na teritoriji opštine Medijana biće uzorkovano deset uzoraka poljoprivrednog i deset uzoraka nepoljoprivrednog zemljišta u prolećnom i jesenjem periodu.

Uzorci poljoprivrednog zemljišta biće uzeti sa površina poljoprivrednog područja grada - voćnjaka, njiva, povrtnjaka, pašnjaka, vinograda i drugih kultura u neposrednoj blizini potencijalnih zagađivača:

I. lokaliteti u blizini deponija otpada;

II. lokaliteti u blizini trafostanica;

III. lokaliteti u blizini aerodroma;

IV. zemljište pored infrastrukturnih objekata;

V. zemljište u zoni sanitarne zone zaštite izvorišta vodovoda;

VI. zemljište sa leve i desne obale reke Nišave;

VII. zemljište u blizini industrijskih postrojenja;

- zemljište u blizini benzinskih pumpi;

VIII. zemljište u zaštićenim prirodnim dobrima i dr.

Uzorci nepoljoprivrednog zemljišta biće uzeti sa lokacija:

IX. zemljište sa leve i desne obale reke Nišave;

X. zemljište oko zdravstvenih objekata;

XI. zemljište u blizini benzinskih pumpi;

XII. zemljište sa rekreativnih, parkovskih površina i dečijih igrališta;

XIII. zemljište pored JKP "Gradska Toplana";

- lokaliteti u blizini najprometnijih saobraćajnica i dr.

IV - PARAMETRI KONTROLE KVALITETA ZEMLJIŠTA:

U uzorcima zemljišta ispitivaće se osnovne osobine: pH - vrednost (kiselost), sadržaj CaCO3, sadržaj humusa, ukupan sadržaj azota, lakopristupačni fosfor, lakopristupačni kalijum.

U uzorcima zemljišta bi se ispitivala koncentracija mikroelemenata i teških metala (Pb, Cu, Cr, Ni, Cd, Co, Mn, Fe i Zn).

Potrebno je u uzorcima zemljišta kontrolisati polihlorovane bifenile (PCB), policiklične aromatične ugljovodonike (PAH) i pesticide.

Na osnovu ispitivanja uzoraka zemljišta uzetih sa lokaliteta predviđenih Programom, napraviće se zaključci u pogledu zagađenja:

1. Osnovnih hemijskih osobina zemljišta (pH, sadržaj CaCO3),

2. Sadržaja humusa u ispitivanim zemljištima,

3. Sadržaja lakopristupačnog fosfora,

4. Sadržaja lakopristupačnog kalijuma,

5. Prisustvo mikroelemenata i teških metala u zemljištu.

V - IZVEŠTAVANJE O REZULTATIMA MERENJA:

Ovlašćena organizacija je u obavezi da prilikom dostavljanja izveštaja prikaže metodologiju uzorkovanja, mernu opremu i metodologiju obrade podataka. Rezultati će biti prikazani tabelarno, grafički i tekstualno objašnjeni, sa zaključkom o stanju na lokacijama koje su utvrđene Programom. Tumačenje rezultata ispitivanja vršiće se u skladu sa važećom zakonskom regulativom.

VI - MERE ZA REALIZACIJU PROGRAMA:

Realizacija Programa praćenja kvaliteta zemljišta na teritoriji Grada Niša za 2010. godinu obuhvata dve faze:

I faza - Donošenje Programa praćenja kvaliteta zemljišta na teritoriji Grada Niša za 2010/2011. godinu, od strane Gradskog veća Grada Niša;

II faza - Izbor organizacije za realizaciju Programa i potpisivanje ugovora.

VII - IZVORI FINANSIRANJA:

Monitoring zemljišta na mernim mestima određenim Programom jedinice lokalne samouprave finansiraće se iz sredstava (deo), predviđenih Odlukom o budžetu Grada Niša, za 2010. godinu iz sredstava budžetskog fonda za zaštitu životne sredine ("Službeni list Grada Niša", br. 90/09), razdeo 3; glava 3.8.; funkcija 560; pozicija 207, ekonomska klasifikacija 424 - specijalizovane usluge, u iznosu od 1.300.000,00 dinara, od ukupno namenjene aproprijacije u iznosu od 46.000.000,00 dinara.

Program objaviti u "Službenom listu Grada Niša".