PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU PROGRAMA MERA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE ŽIVOTINJA ZA 2010. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 6/2010, 28/2010, 81/2010 i 88/2010) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Program mera zdravstvene zaštite životinja za 2010. godinu, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Konkretne mere zdravstvene zaštite životinja, rokovi, način sprovođenja tih mera, subjekti koji će ih sprovoditi, izvori i način obezbeđivanja i korišćenja sredstava, kao i način kontrole sprovođenja mera utvrđeni su programom iz člana 1. ovog pravilnika.
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PROGRAM MERA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE ŽIVOTINJA ZA 2010. GODINU
Radi sprečavanja pojave, ranog otkrivanja, širenja, praćenja, suzbijanja ili iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja sprovodiće se:
1) obeležavanje i evidentiranje životinja, registracija i evidentiranje gazdinstava i unošenje podataka o obeleženim i evidentiranim životinjama i registrovanim gazdinstvima u Centralnu bazu podataka o obeležavanju životinja (u daljem tekstu: Centralna baza);
2) zoosanitarne i biosigurnosne mere i dobrobit životinja;
3) aktivni nadzor zdravstvenog stanja životinja na gazdinstvima;
4) imunoprofilaktičke mere;
5) dijagnostička ispitivanja na naročito opasne zarazne bolesti;
6) dijagnostička ispitivanja goveda na brucelozu, tuberkulozu, enzootsku leukozu goveda i bolest plavog jezika, dijagnostička ispitivanja ovaca i koza na brucelozu i bolest plavog jezika;
7) dijagnostičko ispitivanje na trihinelozu, salmonelozu i tifus živine, influencu ptica, influencu svinja, hlamidiozu ptica, infektivnu anemiju konja, leptospirozu, kju-groznicu, bolesti riba, bolesti pčela i infekciju goveda i ovaca izazvane aerobnim i anaerobnim uzročnicima;
8) dijagnostička ispitivanja kod pobačaja;
9) dijagnostičko ispitivanje u centrima za veštačko osemenjivanje goveda i svinja i dijagnostičko ispitivanje priplodnih bikova i nerastova koji se koriste za prirodno parenje.
I OBELEŽAVANJE I EVIDENTIRANJE ŽIVOTINJA, REGISTRACIJA I EVIDENCIJA GAZDINSTAVA I UNOŠENJE PODATAKA O OBELEŽENIM I EVIDENTIRANIM ŽIVOTINJAMA I REGISTROVANIM GAZDINSTVIMA U CENTRALNU BAZU
U cilju sprečavanja pojave, širenja, suzbijanja i iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja i zoonoza i obezbeđivanja kontinuiranog praćenja kretanja životinja, sva goveda, svinje, ovce, koze, konji i psi moraju biti obeleženi i evidentirani u Centralnoj bazi, a gazdinstva na kojima se nalaze ili uzgajaju goveda, svinje, ovce, koze, konji, živina, pčele i ribe registrovana i evidentirana u Centralnoj bazi.
Sredstva za unos podataka u Centralnu bazu obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
II ZOOSANITARNE I BIOSIGURNOSNE MERE I DOBROBIT ŽIVOTINJA
U cilju sprečavanja pojave širenja, suzbijanja i iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja i zoonoza i zaštite životne sredine sprovodiće se deratizacija gazdinstava i objekata u kojima se obavlja veterinarska delatnost, najmanje dva puta godišnje.
Vlasnici i držaoci životinja dužni su da se staraju o zdravlju i dobrobiti životinja i da preduzimaju zoosanitarne i biosigurnosne mere na gazdinstvu.
Zabranjena je ishrana svinja pomijama.
U slučaju postojanja sumnje da je životinja mučena, odnosno ubijena protivno propisima, proceniće se stepen ugroženosti dobrobiti životinja, odnosno utvrditi uzrok uginuća.
III AKTIVNI NADZOR ZDRAVSTVENOG STANJA ŽIVOTINJA NA GAZDINSTVIMA
Na svim gazdinstvima na kojima se drže i uzgajaju životinje vršiće se aktivni nadzor zdravstvenog stanja od strane veterinarskih organizacija kojima su po javnom konkursu i zaključenom ugovoru sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo), ustupljeni navedeni poslovi iz Programa mera zdravstvene zaštite životinja za 2010. godinu (u daljem tekstu: Program mera).
Na gazdinstvima na kojima se drže i uzgajaju goveda, ovce, koze, konji, pčele i ribe, veterinarske organizacije/službe najmanje jedanput godišnje moraju da izvrše aktivni nadzor, a na gazdinstvima na kojima se uzgajaju svinje i živina najmanje tri puta godišnje.
Imunoprofilaktičke mere sprovode se vakcinacijom svinja protiv klasične kuge svinja, živine protiv atipične kuge živine, pasa i mačaka protiv besnila.
Klasična kuga svinja sprečavaće se i suzbijati stalnim održavanjem imuniteta protiv virusa klasične kuge svinja na svim gazdinstvima na kojima se drže i uzgajaju svinje tokom cele godine, vakcinacijom svih svinja vakcinom od atenuiranog K-soja virusa, prema uputstvu proizvođača vakcine, u skladu sa posebnim propisom.
Obavezno je obeležavanje svih svinja prilikom prve vakcinacije protiv klasične kuge svinja, odnosno pre stavljanja u promet, u skladu sa posebnim propisom.
Ukoliko se prasad stavljaju u promet pri starosti manjoj od 45 dana, moraju biti obeležena na propisan način i poticati sa gazdinstava koja su slobodna od klasične kuge svinja i na kojima su vakcinisane sve životinje, uključujući i krmače i nazimice.
Veterinarska organizacija/služba koja obavlja poslove obeležavanja i vakcinacije svinja o tome vodi propisanu evidenciju i podatke unosi u Centralnu bazu.
Izvršiće se kategorizacija populacije svih svinja u Republici Srbiji na:
1) divlje svinje;
2) domaće svinje koje žive ili borave na otvorenom prostoru;
3) domaće svinje koje žive na gazdinstvima na kojima se uzgaja do 10 svinja;
4) domaće svinje koje žive na gazdinstvima na kojima se uzgaja od 11 do 100 svinja;
5) domaće svinje koje žive na farmama na kojima se uzgaja više od 100 svinja.
Svinje koje se izvode na zajedničku ispašu, kao i divlje svinje u ograđenim odgajalištima moraju biti vakcinisane jedanput godišnje, i to najkasnije 15 dana pre puštanja na ispašu, odnosno naseljavanja u lovište.
Vlasnici svinja kao i korisnici lovišta dužni su da obezbede uslove za hvatanje i vakcinaciju svinja kako na gazdinstvu, tako i divljih svinja u ograđenim lovištima.
Izvršiće se popis lovišta i drugih staništa divljih svinja sa procenom populacije divljih svinja i gustine naseljenosti.
U skladu sa epizootiološkom situacijom, a na osnovu posebnih programa Ministarstvo može sprovoditi vakcinaciju divljih svinja van ograđenih lovišta.
Ministarstvo može na osnovu analize rizika izvršiti kontrolu imunološkog statusa svinja i divljih svinja serološkim pregledom krvnih seruma u ovlašćenoj laboratoriji.
Obavezno je vršenje laboratorijskih ispitivanja na klasičnu kugu svinja svih uginulih i odstreljenih divljih svinja.
Pravna lica koja se bave lovstvom, odnosno korisnici lovišta dužna su da obezbede odgovarajuće uslove za veterinarsko-sanitarni pregled odstreljene divljači. U slučaju uginuća i pre izlova divljih svinja obaveštavaju nadležnog veterinarskog inspektora koji će radi pregleda na klasičnu kugu svinja, od uginule i odstreljene divlje svinje obezbediti uzorkovanje, odnosno nadzirati slanje odgovarajućeg materijala na laboratorijska ispitivanja u Naučni institut za veterinarstvo Srbije u Beogradu ili Naučni institut za veterinarstvo "Novi Sad" u Novom Sadu.
Za svaku pojavu klasične kuge svinja obavezno se obavlja epizootiološki uviđaj.
Sredstva za uzorkovanje uginulih i odstreljenih divljih svinja, dijagnostička ispitivanja na klasičnu kugu svinja, nabavku vakcina, dijagnostičko ispitivanje imunološkog statusa svinja, naknadu štete za ubijene životinje, eutanaziju sa neškodljivim uklanjanjem leševa, dezinfekciju i deratizaciju zaraženog objekta i dvorišta, obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Sredstva za sprovođenje vakcinacije koju vrše veterinarske organizacije obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
2. Atipična kuga živine (Njukastl bolest)
U cilju sprečavanja pojave, širenja i suzbijanja atipične kuge živine, sva gazdinstva na kojima se nalazi živina i pernata divljač moraju biti registrovana i evidentirana u Centralnoj bazi.
Živina, pernata divljač i golubovi u svim oblicima držanja i uzgoja mora da se vakciniše protiv atipične kuge vakcinama proizvedenim od lentogenih sojeva, tako da stalno budu imune. Kontrola imunološkog statusa nakon izvršene vakcinacije vršiće se serološkim pregledom krvnih seruma.
U slučaju nepovoljne epizootiološke situacije, a na osnovu posebnih programa izrađenih primenom analize rizika, Ministarstvo može da naloži sprovođenje vakcinacije živine i pernate divljači, koja se drži u ekstenzivnim uslovima uzgoja protiv atipične kuge živine, vakcinama proizvedenim od mezogenog soja virusa.
Sprovođenje vakcinacije vrši ovlašćena veterinarska organizacija/služba pod nadzorom veterinarske inspekcije.
Naučni ili specijalistički veterinarski instituti sačiniće za vlasnike živine i pernate divljači u intenzivnom uzgoju program vakcinacije i kontrole imunološkog statusa (20 uzoraka krvi po objektu 10-14. dana posle izvršene vakcinacije u periodu tova ili odgoja, a u periodu eksploatacije nosilja priplodnih i konzumnih jaja svaka dva meseca). U slučajevima nepovoljne epizootiološke situacije sačiniće za živinu i pernatu divljač u intenzivnom uzgoju poseban program imunoprofilakse koje su dužni da obavezno dostave nadležnoj veterinarskoj inspekciji.
Kod živine namenjene za tov u ekstenzivnim uslovima uzgoja, vakcinacija će se obaviti dvokratno u starosti od jednog dana u inkubatoru raspršivanjem, kao i od 14-18. dana kroz vodu za piće, raspršivanjem ili okulonazalno prema uputstvu proizvođača.
Kod živine namenjene za proizvodnju priplodnih i konzumnih jaja u ekstenzivnim uslovima uzgoja, vakcinacija će se obaviti četvorokratno: prva vakcinacija će se obaviti u inkubatoru u starosti od jednog dana raspršivanjem, a ostale u starosti od 3, 6 i 12 nedelja prema uputstvu proizvođača vakcine uključujući i mogućnost upotrebe inaktivisane vakcine.
Pernata divljač i golubovi koji se drže u ekstenzivnim uslovima uzgoja vakcinisaće se prema posebnom programu naučnih i specijalističkih veterinarskih instituta uključujući mogućnost upotrebe inaktivisane vakcine.
Pod ekstenzivnim uslovima gajenja živine podrazumevaju se gazdinstva u kojima se drži ili uzgaja manje od 350 jedinki živine i pernate divljači.
Za svaku pojavu atipične kuge živine obavezno se obavlja epizootiološki uviđaj.
Sredstva za dijagnostička ispitivanja kod pojave sumnje na atipičnu kugu živine, naknadu štete za ubijene životinje, eutanaziju sa neškodljivim uklanjanjem leševa, dezinfekciju i deratizaciju zaraženog objekta i dvorišta obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Obavezna je vakcinacija svih pasa i mačaka starijih od tri meseca jedanput godišnje prema uputstvu proizvođača vakcine.
Korisnici lovišta dužni su da po lovištima, vode evidenciju o psima koji se koriste u lovne svrhe.
Obavezno je obeležavanje svih pasa koji nisu obeleženi na propisan način prilikom njihovog vakcinisanja protiv besnila.
Vakcinacija pasa i mačaka obaviće se inaktivisanom vakcinom.
Sve odstreljene lisice moraju se dijagnostički pregledati na besnilo.
Pravna lica koja se bave lovstvom, odnosno korisnici lovišta u slučaju uginuća ili izlova lisica obaveštavaju nadležnog veterinarskog inspektora.
U okviru Prve komponente instrumenata za pretpristupnu pomoć Evropske unije - podrška tranziciji i izgradnja institucija (IPA-2008), projekat "Tehnička podrška kontroli i iskorenjivanju klasične kuge svinja i besnila u Republici Srbiji" sprovodi se vakcinacija lisica i drugih divljih mesojeda oralnom vakcinom.
Vlasnici životinja koje se drže na ispaši treba da spreče kontakt divljih i domaćih životinja.
Ministarstvo može na osnovu analize rizika izvršiti kontrolu imunološkog statusa pasa i mačaka serološkim pregledom krvnih seruma u ovlašćenoj laboratoriji.
Kontrola imunološkog statusa odstreljenih lisica i drugih divljih mesojeda (u daljem tekstu: ciljne životinje) vršiće se u skladu sa monitoringom oralne vakcinacije ciljnih životinja. Dijagnostička ispitivanja imunološkog statusa ciljnih životinja vršiće Naučni institut za veterinarstvo Srbije u Beogradu, Naučni institut za veterinarstvo "Novi Sad" u Novom Sadu i Veterinarski specijalistički institut "Kraljevo" u Kraljevu, a dijagnostička ispitivanja životinja kod sumnje na besnilo vršiće Naučni institut za veterinarstvo Srbije u Beogradu ili Zavod za antirabičnu zaštitu "Luj Paster" u Novom Sadu.
Sredstva za dijagnostička ispitivanja kod pojave sumnje na besnilo, eutanaziju sa neškodljivim uklanjanjem leševa, dezinfekciju objekata i dvorišta i naknadu štete za ubijene životinje, kao i sredstva za odstreljene ciljne životinje, uzorkovanje odstreljenih ciljnih životinja i za ispitivanje njihovog imunološkog statusa obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Za pse i mačke poznatih vlasnika, sredstva za nabavku mikročipova za obeležavanje pasa obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Dehelmintizacija pasa i mačaka starijih od tri meseca protiv pseće pantljičare Echinococcus granulosus obaviće se sredstvom koje pouzdano ubija zrele i nezrele oblike pantljičare kontinuirano tokom cele godine.
Radi sprečavanja širenja jaja pantljičare u okolinu, obavezno je najmanje 48 časova posle tretiranja pasa, njihov izmet učiniti neškodljivim.
Pravna lica koja se bave klanjem životinja za javnu potrošnju, kao i vlasnici koji kolju životinje za sopstvene potrebe, moraju promenjene organe učiniti neškodljivim prokuvavanjem, spaljivanjem ili preradom u kafilerijama. Neškodljivo uklanjanje mora biti pod nadzorom veterinarske inspekcije.
Veterinarski inspektor u klanici vodi evidenciju o svakom utvrđenom slučaju ehinokokoze i o tome obaveštava veterinarskog inspektora u mestu porekla životinje.
V DIJAGNOSTIČKO ISPITIVANJE NA NAROČITO OPASNE ZARAZNE BOLESTI
Kod sumnje na pojavu naročito opasnih zaraznih bolesti, izvršiće se hitno uzorkovanje materijala pod nadzorom veterinarskog inspektora radi slanja na dijagnostička ispitivanja, sprovođenje epizootiološkog uviđaja i dijagnostička ispitivanja u ovlašćenoj laboratoriji.
Sredstva za dijagnostička ispitivanja kod pojave sumnje na naročito opasne zarazne bolesti i ispitivanja u cilju sticanja i održavanja statusa zemlje slobodne od pojedinih naročito opasnih zaraznih bolesti, naknadu štete za ubijene životinje, eutanaziju sa neškodljivim uklanjanjem leševa, dezinfekciju, dezinsekciju i deratizaciju zaraženog objekta i dvorišta, obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
VI DIJAGNOSTIČKA ISPITIVANJA GOVEDA, OVACA I KOZA NA BRUCELOZU I BOLEST PLAVOG JEZIKA, DIJAGNOSTIČKA ISPITIVANJA GOVEDA NA TUBERKULOZU I ENZOOTSKU LEUKOZU
Obavezno je da goveda, ovce i koze jednom godišnje budu dijagnostički pregledane i to goveda na brucelozu, tuberkulozu i enzootsku leukozu goveda i ovce i koze na brucelozu.
Dijagnostička ispitivanja goveda na brucelozu, tuberkulozu i enzootsku leukozu goveda u 2010. godini obaviće se kod životinja, pri čemu period od poslednjih ispitivanja nije kraći od 11 meseci ni duži od 12 meseci.
Za svaki pozitivan nalaz na brucelozu, tuberkulozu, enzootsku leukozu goveda i bolest plavog jezika obavezno se obavlja epizootiološki uviđaj.
Sredstva za dijagnostička ispitivanja na brucelozu i bolest plavog jezika goveda, ovaca i koza, tuberkulozu i enzootsku leukozu goveda, koja vrše veterinarske organizacije i instituti obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Sredstva za naknadu štete za ubijene, odnosno zaklane životinje, za ubijanje na human način i neškodljivo uklanjanje leševa i dezinfekciju, dezinsekciju, deratizaciju zaraženog objekta i dvorišta, obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
1. Bruceloza goveda (Brucella abortus), ovaca i koza (B. Melitensis i B. Ovis)
Dijagnostičko ispitivanje goveda, osim mužjaka namenjenih za tov, vršiće se kod svih životinja starijih od 12 meseci, a dijagnostičko ispitivanje ovaca i koza vrši će se kod svih životinja starijih od šest meseci u cilju ranog otkrivanja bruceloze i utvrđivanja i održavanja statusa gazdinstva goveda, ovaca i koza slobodnog od bruceloze.
Nadležni naučni i specijalistički veterinarski instituti vrše dijagnostička ispitivanja pouzdano obeleženih uzoraka krvnih seruma goveda, ovaca i koza primenom brzih metoda (brza serumska aglutinacija, odnosno Roze Bengal ili fluoroscentna polarizacija), a u slučaju pozitivnog rezultata primenom i potvrdne serološke metode (indirektna ELISA).
U slučaju dobijanja pozitivnog rezultata, vrši se ponovno uzorkovanje krvi kod životinja koje su reagovale pozitivno uz prisustvo veterinarskog inspektora i epizootiologa iz nadležnog veterinarskog instituta. Ispitivanje uzorka primenom potvrdne serološke metode (kompetitivna ELISA ili RVK) na prisustvo specifičnih antitela protiv brucela vrste vrši se u nadležnom veterinarskom institutu.
Nadležni instituti su dužni da odmah po dobijanju pozitivnog nalaza dostave rezultate ispitivanja veterinarskom inspektoru i Ministarstvu.
Naučni i specijalistički veterinarski instituti dužni su da reprezentativan broj uzoraka seruma, određen od strane Ministarstva, čuvaju u banci seruma najmanje jednu godinu.
Goveda, ovce i koze kod kojih je dijagnostičkim ispitivanjem potvrđena bruceloza, odmah a najkasnije u roku od sedam dana, uz prisustvo veterinarskog inspektora ubijaju se na human način, a leševi neškodljivo uklanjaju na propisan način.
Ovce ili koze koje potiču iz zaraženog stada, a kod kojih nije potvrđeno prisustvo antitela protiv brucela vrste, upućuju se na klanje odmah, a najkasnije roku od 30 dana, a goveda se ispituju u skladu sa posebnim propisima.
U slučaju da serološki negativne ovce i koze iz zaraženog dvorišta nije moguće uputiti na klanje, Ministarstvo može odobriti njihovo ubijanje na human način.
Svi rasplodni ovnovi i jarčevi se pre puštanja u promet obavezno moraju ispitati na infekciju sa B. Ovis (Epididimitis ovaca).
Radi ranog otkrivanja tuberkuloze i utvrđivanja statusa gazdinstva goveda slobodnog od tuberkuloze, vršiće se dijagnostičko ispitivanje na tuberkulozu kod svih goveda starijih od šest nedelja primenom intradermalnih tuberkulniskih testova u skladu sa posebnim propisom.
Životinje kod kojih je dijagnostičkim ispitivanjem utvrđena tuberkuloza nadležni veterinarski inspektor u najkraćem roku, a najkasnije u roku od 30 dana upućuje na klanje. U slučaju da životinju nije moguće uputiti na klanje, Ministarstvo može odobriti njihovo ubijanje na human način.
Sva zaklana goveda moraju da se pregledaju na prisustvo patoanatomskih lezija karakterističnih za tuberkulozu. Ukoliko se posle klanja ustanovi prisustvo takvih promena, one moraju da se pošalju u ovlašćenu laboratoriju radi bakterioloških ispitivanja na prisustvo uzročnika tuberkuloze.
Veterinarski inspektor u klanici mora da vodi posebnu evidenciju o svakom utvrđenom slučaju tuberkuloze goveda, svinja i da o nalazu obavesti nadležnog veterinarskog inspektora u mestu porekla tuberkulozne životinje.
Radi utvrđivanja što većeg broja obolelih ili inficiranih životinja u zapatu, epizootiološkoj jedinici ili području, Ministarstvo može pored tuberkulinskog testa primeniti korišćenje gama-interferon testa na način koji je propisan u poslednjem izdanju OIE Manual of Standards for Diagnostic Tests and Vaccines.
Radi ranog otkrivanja enzootske leukoze goveda i uspostavljanja statusa gazdinstva slobodnog na ovu bolest izvršiće se dijagnostičko ispitivanje svih goveda starijih od 24 meseca na celoj teritoriji Republike Srbije.
Dijagnostička ispitivanja izvršiće se metodom ELISA testa na grupnim uzorcima prema uputstvu proizvođača dijagnostičkog testa. Ako se u grupnom uzorku ustanovi pozitivna reakcija, izvršiće se i pojedinačno ispitivanje uzoraka krvnih seruma.
Životinje kod kojih je dijagnostičkim ispitivanjem utvrđena enzootska leukoza, najkasnije u roku od 30 dana, nadležni veterinarski inspektor upućuje na klanje. U slučaju da životinja nije moguće uputiti na klanje, Ministarstvo može odobriti njihovo ubijanje na human način.
Kod životinja kod kojih je dijagnostičkim ispitivanjem utvrđena enzootska leukoza zabranjen je prirodni pripust i veštačko osemenjavanje životinja.
Sva zaklana goveda moraju biti pregledna na liniji klanja od strane veterinarskog inspektora koji će sve tumore sumnjive na lympho-sarcoma poslati Naučnom institutu za veterinarstvo Srbije u Beogradu, radi daljih dijagnostičkih ispitivanja.
Veterinarski inspektor u klanici mora da vodi posebnu evidenciju o svakom utvrđenom slučaju tumora i da o pozitivnom nalazu obavesti nadležnog veterinarskog inspektora u mestu porekla leukozne životinje.
Nadležni veterinarski inspektor u mestu porekla leukozne životinje mora izvršiti nadzor nad dijagnostički ispitivanjima na leukozu u gazdinstvu iz kojeg potiču obolele životinje.
Radi otkrivanja, praćenja i suzbijanja bolesti plavog jezika sprovodiće se monitoring na bolest plavog jezika u restriktivnim zonama (program monitoringa na bolest plavog jezika) kao i nadzor na bolest plavog jezika van restriktivnih zona (program nadzora na bolest plavog jezika).
Monitoringom će biti obuhvaćene populacije goveda, ovaca i koza iz banke seruma. Krvni serumi biće pregledani At-ELISA testom, a krv RT-PCR metodom.
Pored dijagnostičkog ispitivanja uzoraka krvnih seruma kod prijemčivih životinja, vršiće se i kontinuirano hvatanje i identifikacija vektora bolesti plavog jezika (insekata iz roda Culicoides), u skladu sa programom i planom Ministarstva.
5. Infektivno zapaljenje vimena
Proizvođači mleka i proizvoda od mleka namenjenih za ljudsku ishranu dužni su da podvrgnu svaku muznu kravu, ovcu i kozu pregledu na poremećaj sekrecije vimena dva puta godišnje u razmaku od šest meseci primenom brze metode (Kalifornija mastitis test). U slučaju pozitivne reakcije, nadležna veterinarska organizacija će uzorak mleka dostaviti nadležnom institutu na bakteriološko ispitivanje i na osnovu rezultata bakteriološkog ispitivanja sprovesti lečenje.
Mleko se može staviti u promet po sprovedenom lečenju i po dobijanju negativnog rezultata bakteriološkog ispitivanja.
Proizvođači mleka i proizvoda od mleka namenjenih za ljudsku ishranu koji obezbeđuju kvalitet mleka u skladu sa zahtevima Evropske unije i isporučuju mleko objektima koji ispunjavaju uslove za izvoz mleka i proizvoda od mleka na tržište Evropske unije svaku muznu kravu, ovcu ili kozu podvrgavaju pregledu na poremećaj sekrecije vimena dva puta godišnje u razmaku od šest meseci primenom brze metode (Kalifornija mastitis test), a sirovo mleko ispitivanju na ukupan broj bakterija, somatskih ćelija i prisustvo ostataka veterinarskih lekova (antibiotika) u nadležnoj veterinarskoj organizaciji ili nadležnom institutu jednom, odnosno dva puta mesečno za uzorke mleka koji se ispituju na ukupan broj somatskih ćelija tokom cele godine.
Nadležni institut mesečno dostavlja izveštaje o ispitivanim parametrima kvaliteta mleka Ministarstvu.
U slučaju pozitivnog nalaza izvršiće se bakteriološko ispitivanje i na osnovu rezultata bakteriološkog ispitivanja sprovesti lečenje.
Sredstva za obavljanje analiza iz stava 3. ovog odeljka obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
VII DIJAGNOSTIČKO ISPITIVANJE NA TRIHINELOZU, SALMONELOZU I TIFUS ŽIVINE, INFLUENCU PTICA, INFLUENCU SVINJA, HLAMIDIOZU PTICA, INFEKTIVNU ANEMIJU KONJA, LEPTOSPIROZU, KJU-GROZNICU, BOLESTI RIBA I BOLESTI PČELA
Dijagnostičko ispitivanje na trihinelozu, salmonelozu i tifus živine, influencu ptica, influencu svinja, hlamidiozu ptica, infektivnu anemiju konja, leptospirozu, kju-groznicu, bolesti riba i bolesti pčela obavljaće se u kontinuitetu.
Dijagnostički pregled na prisustvo larve Trichinella vršiće se metodom kompresije ili veštačke digestije u uzorcima mesa svih zaklanih svinja, zaklanih konja, svih odstreljenih divljih svinja, kao i kod svinja zaklanih u domaćinstvu za sopstvene potrebe.
Prilikom klanja svinja za sopstvene potrebe vlasnik ili držalac životinje mora, uz propisani uzorak mesa za pregled na trihinelozu dostaviti veterinarskoj organizaciji koja vrši pregled i ušnu markicu radi identifikacije i evidentiranja uzorka zaklane životinje.
Obavezna je sistemska deratizacija zaraženog područja i neškodljivo uklanjanje leševa glodara, kao i planska deratizacija svih objekata u kojima se drže i uzgajaju životinje.
Plan deratizacije donosi nadležni naučni ili veterinarski specijalistički institut na osnovu analize epizootiološke situacije za svoje područje.
Sistemsku deratizaciju zaraženog područja vrše veterinarske organizacije kojima su po javnom konkursu i zaključenom ugovoru sa Ministarstvom, ustupljeni navedeni poslovi iz Programa mera, i ispunjavaju propisane uslove za vršenje dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije.
Veterinarski inspektor u klanici vodi evidenciju o svakom utvrđenom slučaju trihineloze i o tome obaveštava veterinarskog inspektora u mestu porekla životinje radi preduzimanja mera i prijave bolesti.
2. Salmoneloza-pularoza živine (Salmonella pullorum), tifus živine (S.gallinarum) i infekcije živine sa S.enteritidis, S. typhimurium i S.arizonae
U cilju sprečavanja pojave, širenja i suzbijanja salmoneloze živine, sva gazdinstva na kojima se drži i uzgaja živina i pernata divljač, moraju biti registrovani i evidentirani u Centralnoj bazi.
Obavezno je laboratorijsko ispitivanje (bakteriološko, odnosno serološko) svih jata živine i pernate divljači čiji se proizvodi koriste za javnu potrošnju. Slanje uzoraka iz ovih objekata mora biti pod nadzorom veterinarskog inspektora. Veličina uzoraka data je tabelama, i to:
Tabela broj 1 Živina u uzgoju i za proizvodnju priplodnih jaja
Tabela broj 2 Proizvodnja u inkubatorima
Tabela broj 3 Živina u uzgoju za proizvodnju konzumnih jaja
Tabela broj 4 Živina za tov
Jato živine i pernate divljači koja je namenjeno za klanje (koje podrazumevaju isključivo životinje iste vrste i starosti koje potiču iz istog objekta) mora biti slobodno od Salmonella spp., a što će biti potvrđeno laboratorijskim nalazom ovlašćenog naučnog, odnosno specijalističkog veterinarskog instituta koji ne sme biti stariji od 15 dana.
Fabrika i mešaone stočne hrane dužne su da dostavljaju na bakteriološki pregled jednom mesečno u nadležni veterinarski institut uzorke svih hraniva (komponenti) životinjskog porekla pre pripremanja hrane za živinu, kao i uzorke svih gotovih smeša.
Vršiće se aktivni i pasivni nadzor nad živinom, pernatom divljači i divljim pticama, i to:
- u okviru pasivnog nadzora veterinarske ambulante, veterinarske stanice i veterinarske službe će svaki slučaj sumnje na influencu kod živine, pernate divljači i divljih ptica, poslati na laboratorijsko ispitivanje;
- u okviru aktivnog nadzora dijagnostičko ispitivanje obuhvatiće živinu, pernatu divljač i divlje ptice po posebnom programu ispitivanja koje će doneti Ministarstvo;
- u slučaju nepovoljne epizootiološke situacije u okolnim zemljama i regionu, Ministarstvo može doneti poseban program ispitivanja za čije sprovođenje se sredstva obezbeđuju u budžetu Republike Srbije.
U okviru aktivnog nadzora izvršiće se dijagnostičko ispitivanje svinja po posebnom programu zdravstvene zaštite koje donosi ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
U slučaju sumnje na pojavu pandemijskog soja virusa A (H1N1/2009) na gazdinstvu na osnovu analize rizika i postojanja epidemioloških podataka o pojavi pandemijske influence kod ljudi Ministarstvo će odobriti dijagnostička ispitivanja na pandemijsku influencu svinja na statistički značajnom uzorku.
Sredstva za dijagnostička ispitivanja svinja na pandemijsku influencu svinja A (H1N1/2009) na zaraženom gazdinstvu i kontaktnim gazdinstvima, obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Sva matična jata i gazdinstva na kojima se drže i uzgajaju i na kojima se obavlja promet egzotičnih, ukrasnih i sobnih ptica i golubova moraju biti registrovana u Ministarstvu, a ptice koje potiču iz ovih objekta, a namenjeni su za rasplod, prodaju, izložbe i slično moraju biti slobodne od hlamidioze.
Laboratorijska ispitivanja na hlamidiozu ptica vršiće se u nadležnom veterinarskom institutu. Laboratorijski nalaz za ptice u prometu ne sme biti stariji od 60 dana.
Radi otkrivanja, praćenja i suzbijanja infektivne anemije konja sprovodiće se obeležavanje svih konja mikročipovima i njihovo dijagnostičko ispitivanje primenom Coggins testa (agar gel imunodifuzionim test - AGID) kao i evidentiranje gazdinstva na kojima se uzgajaju konji. Dijagnostičko ispitivanje može se izvršiti i primenom ELISA testa ali se u tom slučaju svaki pozitivni rezultat mora potvrditi primenom AGID testa.
Kada držalac konja prodaje ili na drugi način otuđuje konje potvrda o izvršenom pregledu na infektivnu anemiju konja ne sme biti starija od 30 dana.
Sredstva za naknadu štete vlasnicima za ubijene, odnosno zaklane životinje obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Radi otkrivanja, praćenja i suzbijanja leptospiroze vršiće se dijagnostička ispitivanja primenom metode mikroskopska aglutinacija (MAT) kod bikova, nerastova, ovnova, jarčeva i pastuva koji služe za prirodni pripust i proizvodnju semena za veštačko osemenjavanje dva puta godišnje.
U slučaju nepovoljne epizootiloške situacije na osnovu posebnog programa Ministarstva, a na predlog nadležnog veterinarskog instituta može se vršiti ispitivanje i drugih vrsta i kategorija životinja.
Ispitivanja na kju-groznicu vršiće se kod otkrivanja izvora bolesti nakon epidemija kod ljudi i osoba profesionalno izloženih infekciji, kao i kod svakog pobačaja kod goveda, ovaca i koza.
Na osnovu analize rizika kod pojave bolesti, ministarstvo može odobriti ubijanje obolelih životinja na stručan i human način.
Sredstva za dijagnostička ispitivanja na kju groznicu, naknadu štete za ubijene životinje, sprovedene naređene mere u zaraženom dvorištu obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
9. Transmisivne spongioformne encefalopatije
U okviru posebnog programa Ministarstva za laboratorijsko ispitivanje uzoraka hrane za preživare, svinje i živinu na prisustvo mesno, mesno-koštanog i koštanog brašna i dijagnostičko ispitivanje uzoraka na prisustvo transmisivnih spongioformnih encefalopatija, nabavku dijagnostikuma, transport uzoraka i naknadu štete za klanje i ubijanje zaraženih životinja ili životinja za koje se sumnja da su zaražene, obezbeđena su sredstva u budžetu Republike Srbije.
Izvršiće se evidencija i registracija svih objekata za uzgoj i držanje riba, odnosno životinja akvakulture, uključujući i ona za sportski ribolov, na kojima se mora obezbediti stalni veterinarski nadzor sa redovnim kliničkim pregledom životinja, uzorkovanjem i laboratorijskim ispitivanjima.
Otvorene vode mogu se poribljavati samo ribom poreklom iz uzgajališta na kome su obavljene mere kontrole bolesti riba.
1) Klinički pregled i uzorkovanje
Kliničke kontrole zdravstvenog stanja i inspekcijski pregledi uzgajališta riba vršće se u onim periodima godine kada je temperatura vode odgovarajuća za razvoj određenih bolesti, i to: ispod 14°C za zaraznu nekrozu gušterače, virusnu hemoragičnu septikemiju, zaraznu hematopoeznu nekrozu i renibakteriozu, ispod 20°C za prolećnu viremiju šarana, odnosno iznad 24°C za koi herpes virozu.
Klinički pregledi se vrše dva puta godišnje, pri čemu intervali između pregleda moraju iznositi najmanje četiri meseca. Sve proizvodne jedinice (ribnjaci, bazeni, kavezi itd.) moraju biti pregledane kako bi se utvrdilo prisustvo uginulih ili riba neuobičajenog ponašanja.
Uzorkovanje se vrši na sledeći način:
- ako su prisutne kalifornijske pastrmke, samo ribe te vrste moraju biti odabrane za uzorkovanje; ako kalifornijske pastrmke nisu prisutne, uzorak treba sačiniti od riba svih drugih prisutnih vrsta koje su prijemčive na zaraznu nekrozu gušterače, virusnu hemoragičnu septikemiju, zaraznu hematopoeznu nekrozu i renibakteriozu; sve vrste treba da budu proporcionalno zastupljene u uzorku;
- osim šarana, uzorak treba sačiniti od riba svih drugih vrsta koje su prijemčive na prolećnu viremiju šarana (karaš, sivi tolstolobik, beli amur, štuka, som, sunčanica);
- ako na ribnjaku postoji matični zapat neophodno je da jedno uzorkovanje godišnje bude usmereno na polne produkte (ovarijalna tečnost, mlečac) u vreme mresta riba;
- kada se u proizvodnji riba koristi više od jednog izvora vode, ribe iz svih izvora vode moraju biti prisutne u uzorku;
- ako su u objektima prisutne, tek uginule (koje nisu u stanju raspadanja) ili ribe neuobičajenog ponašanja, prvenstveno treba odabrati takve ribe za uzorak; kada nema takvih riba, odabrati ribe normalnog, zdravog izgleda, na takav način da su svi delovi uzgajališta, kao i sve starosne kategorije proporcionalno zastupljene u uzorku.
Na svim pastrmskim ribnjacima u vreme mresta (novembar-februar) izvršiće se klinički pregled matičnog jata pastrmskih vrsta riba na prisustvo uzročnika virusne hemoragične septikemije, zarazne hematopoezne nekroze, zarazne nekroze gušterače i renibakterioze, i dostaviti ovarijalnu tečnost (pri kraju istiskivanja) od 150 primeraka (30 uzoraka) matičnog jata pastrmskih vrsta riba za laboratorijske analize.
Na svim pastrmskim ribnjacima u proleće (maj-juni) izvršiće se klinički pregled svih kategorija pastrmske mlađi i dostaviti 150 primeraka (30 uzoraka) mlađi pastrmskih vrsta riba za virusološke analize na prisustvo uzročnika virusne hemoragične septikemije, zarazne hematopoezne nekroze i zarazne nekroze gušterače.
Na svim šaranskim ribnjacima u proleće (mart-april), pri temperaturi vode ispod 20°C, i u jesen (oktobar-novembar), pri temperaturi vode ispod 18°C izvršiće se klinički pregled šaranske mlađi (jednogodišnja i dvogodišnja mlađ) i dostaviti materijal od 150 primeraka (30 uzoraka) za virusološke analize na prisustvo uzročnika prolećne viremije šarana.
Na svim šaranskim ribnjacima leti (avgust-septembar), pri temperaturi vode iznad 24°C izvršiće se klinički pregled svih kategorija šaranske mlađi (jednogodišnja i dvogodišnja mlađ) i dostaviti materijal od 150 (30 uzoraka) primeraka za virusološke analize na prisustvo uzročnika koi herpes viroze.
Ako je manji broj od 2000 jedinki u uzgoju na ribnjaku, veličina uzorka odrediće se prema sledećoj tabeli:
Tabela: Određivanje veličine uzorka
Veličina jata (broj jedinki u uzgoju) |
Broj jedinki za utvrđivanje uzročnika u prevalenci od najmanje 5% |
Broj uzoraka za utvrđivanje uzročnika u prevalenci od najmanje 5% |
50 |
35 |
7 |
100 |
45 |
9 |
250 |
50 |
10 |
500 |
55 |
11 |
1000 |
55 |
11 |
1500 |
55 |
11 |
2) Priprema, obeležavanje i slanje uzoraka na laboratorijsko ispitivanje
Pre slanja uzoraka u laboratoriju, pomoću sterilnih instrumenata za sekciju izdvojiti delove organa za ispitivanje i prebaciti ih u sterilne plastične epruvete sa transportnim medijumom tj. medijumom za ćelijske kulture sa 10% telećeg seruma i antibioticima. Preporučuje se kombinacija od 200 μg penicilina, 200 ij streptomicina i 200 μg kanamicina po mililitru (ml), mogu se koristiti i drugi antibiotici dokazane efikasnosti. Tkiva koja se koriste za ispitivanje su slezina, prednji bubreg, srce i mozak.
Ovarijalnu tečnost ili delove organa mužjaka od najviše 5 riba sakupiti u jednu sterilnu epruvetu koja sadrži najmanje 4 ml transportnog medijuma, što predstavlja jedan pulirani uzorak. Tkivo u svakom uzorku mora da teži najmanje 0,5 g.
Epruvete treba staviti u ručne frižidere (npr. polistirenske kutije debelih zidova) zajedno s dovoljnom količinom leda ili ulošcima za frižider koji će osigurati hlađenje uzoraka tokom transporta do laboratorije. Zamrzavanje mora biti izbegnuto.
Tokom transporta temperatura uzorka ne sme da bude iznad 10°C, a led pri prijemu mora da bude još uvek prisutan u transportnoj kutiji.
Virusološko ispitivanje mora početi u što kraćem roku, ne kasnije od 48 sati nakon uzorkovanja. U izuzetnim slučajevima virusološko ispitivanje može započeti najkasnije 72 sata nakon uzorkovanja, pod uslovom da je materijal za ispitivanje zaštićen transportnim medijumom i da su temperaturni uslovi tokom transporta zadovoljeni.
U laboratoriju se mogu poslati cele ribe pod uslovom da je moguće ispuniti zahteve u odnosu na temperaturu tokom transporta. Cele ribe mogu biti zamotane u upijajući papir i poslate u plastičnim kesama, ohlađene kao što je prethodno navedeno. Mogu se slati i žive ribe.
Dijagnostička ispitivanja obavljaće Naučni institut za veterinarstvo Srbije, Beograd.
Sredstva za uzorkovanje i dijagnostička ispitivanja na bolesti riba predviđene Programom mera obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
Radi otkrivanja, praćenja i suzbijanja bolesti pčela, obavezna je evidencija svih gazdinstava na kojima se uzgajaju pčele.
U promet mogu da se stave samo zdrave pčelinje zajednice, odnosno one koje potiču sa registrovanih gazdinstava i kod kojih su sprovedene predviđene mere.
1) Američka kuga pčelinjeg legla
Na gazdinstvima u kojima je u 2009. godini utvrđena američka kuga moraju se klinički pregledati sve pčelinje zajednice, kao i one koje se nalaze u krugu prečnika tri kilometara od zaraženog pčelinjaka.
Na gazdinstvima za uzgoj i prodaju matica, koja moraju biti registrovana u Ministarstvu, vršiće se klinički pregled svih pčelinjih zajednica. Iz pčelinjih društava koja su sumnjiva na bolest, veterinarski inspektor će naložiti dostavljanje uzoraka u laboratoriju na pregled na američku kugu pčelinjeg legla. Svaka sumnja se mora potvrditi laboratorijskim analizama sa procenom starosti procesa.
Na pregled se dostavlja komad saća sa poklopljenim leglom veličine 10 x 10 na kome su znaci bolesti dobro vidljivi i u odgovarajućoj ambalaži.
Sredstva za naknadu štete koja je nastala uništavanjem košnica posle dijagnostikovanja kuge pčela, dezinfekcija zaraženog pčelinjaka i uništavanje zaraženog roja pčela, obezbeđena su u budžetu Republike Srbije, ako patološki proces nije stariji od dva meseca.
Prilikom otvaranja pčelinjih zajednica u proleće zimske gubitke uginulih pčela dostaviti na laboratorijski pregled nadležnom naučnom ili specijalističkom veterinarskom institutu. Materijal za pregled dostavlja nadležna veterinarska služba pod nadzorom veterinarske inspekcije.
U toku sezone uzgoja i prometa matica iz svih pčelinjih zajednica, nadležni veterinarski inspektor naložiće uzorkovanje pčela i njihovo slanje na laboratorijska ispitivanja.
Dijagnostički pregled na svim pčelinjacima vršiće se na varoozu, a po potrebi i preventivno tretiranje pčelinjih zajednica i to pet pčelinjih zajednica na pčelinjacima koji imaju do 50 zajednica, odnosno tretiranje 10% pčelinjih zajednica na gazdinstvima koja imaju više od 50 zajednica.
Dijagnostičko ispitivanje obavljaće se u naučnim i specijalističkim veterinarskim institutima na materijalima dostavljenim isključivo preko nadležne veterinarske službe pod nadzorom veterinarske inspekcije.
Na svim pčelinjacima će se izvršiti pregled podloške na uzročnika tropileloze (Tropilaelaps spp.) i to u vremenu dijagnostičkog pregleda na varoozu.
Na svim pčelinjacima će se izvršiti pregled pčelinjih društava na etinozu (Aethina tumida) i to u vreme dijagnostičkog pregleda na varoozu.
12. Infekcije goveda, ovaca i koza izazvane anaerobnim i aerobnim uzročnicima
U područjima u kojima postoji rizik od pojave ili se utvrde ove infekcije, vršiće se vakcinacija i serumizacija prijemčivih životinja po rešenju Ministarstva, a na osnovu mišljenja nadležnog naučnog ili specijalističkog instituta.
13. Zdravstveni nadzor kod divljači i divljih životinja
U cilju praćenja i kontrole zdravstvenog stanja i utvrđivanja epizootiološke situacije (zaraznih i parazitskih bolesti) kod divljači i divljih životinja sprovodiće se imunoprofilaktičke mere i dijagnostička ispitivanja u zavisnosti od životinjske vrste na osnovu programa nadležnog naučnog ili specijalističkog instituta uz saglasnost Ministarstva.
Pravna lica koja se bave lovstvom, odnosno korisnici lovišta dužni su da obezbede uslove za imunoprofilaktičke mere i dijagnostička ispitivanja divljači.
Preseljenje i transport divljači i divljih životinja ne može se izvršiti bez prethodno sprovedenih mera po programu nadležnog naučnog ili specijalističkog instituta.
VIII DIJAGNOSTIČKA ISPITIVANJA KOD POBAČAJA
Vlasnik, odnosno držalac životinje dužan je da prijavi svaki slučaj pobačaja kod krava, junica, ovaca, koza, krmača, nazimica i kobila, veterinarskoj organizaciji.
Organizovanje, uzimanje i slanje patološkog materijala i krvi u nadležni naučni ili specijalistički institut vrši veterinarska organizacija, uz prisustvo veterinarskog inspektora, radi utvrđivanja uzroka pobačaja (leptospiroza, listerioza, kju-groznica, itd.).
Sredstva za dijagnostička ispitivanja kod utvrđivanja uzroka pobačaja obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
IX DIJAGNOSTIČKO ISPITIVANJE U CENTRIMA ZA VEŠTAČKO OSEMENJAVANJE GOVEDA I SVINJA I DIJAGNOSTIČKO ISPITIVANJE PRIPLODNIH BIKOVA I NERASTOVA KOJI SE KORISTE ZA PRIRODNO PARENJE
Dijagnostičkom ispitivanju u centrima za veštačko osemenjavanje goveda i dijagnostičkom ispitivanju priplodnih bikova koji se koriste za prirodno parenje podležu sve priplodne životinje dva puta godišnje na brucelozu, tuberkulozu, enzootsku leukozu goveda, kampilobakteriozu, trihomonijazu, bovinu virusnu dijareju, infektivni bovini rinotraheitis i infektivni pustulozni vulvovaginitis i leptospirozu.
Pored ispitivanja na prisustvo specifičnih antitela u uzorcima krvnih seruma priplodnih životinja na brucelozu, leukozu, infektivni bovini rinotraheitis i infektivni pustulozni vulvovaginitis i leptospirozu moraju se izvršiti virusološka ispitivanja semena i to na svakih šest meseci na goveđu virusnu dijareju i na svaka tri meseca na infektivni bovini rinotraheitis i infektivni pustulozni vulvovaginitis i mikrobiološka ispitivanja ispirka prepucijuma bikova na Campylobacter fetus bsp.venerealis i Trichomonas fetus na svakih šest meseci.
Dijagnostičkom ispitivanju priplodnih nerastova u centima za veštačko osemenjivanje svinja podležu sve priplodne životinje dva puta godišnje, i to na:
- brucelozu (B. abortus, B suis);
- tuberkulozu (bovinim tuberkulinom);
- aujeckijevu bolest (metodama baziranim na serum neutralizaciji ili ELISA testu);
- leptospirozu (MAT metoda);
- PRRS.
Priplodne životinje moraju biti klinički zdrave, a rezultati laboratorijskih ispitivanja na navedene bolesti moraju biti negativni.
Sredstava za dijagnostička ispitivanja na brucelozu priplodnih bikova, nerastova, tuberkulozu priplodnih bikova i nerastova, enzootsku leukozu priplodnih bikova obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
X PLAN SPROVOĐENJA IMUNOPROFILAKTIČKIH MERA I DIJAGNOSTIČKIH ISPITIVANJA I KONTROLA SPROVOĐENJA PROGRAMA MERA
Sprovođenje aktivnosti po Programu mera vrše veterinarske organizacije kojima su po javnom konkursu i zaključenom ugovoru sa Ministarstvom, ustupljeni navedeni poslovi iz Programa mera, izuzev poslova vakcinacije pasa i mačaka koje mogu obavljati sve veterinarske organizacije u skladu sa Zakonom o veterinarstvu.
Veterinarske službe sprovode Program mera za potrebe sopstvenog stočarstva.
Pre početka sprovođenja imunoprofilaktičkih mera i dijagnostičkih ispitivanja veterinarske organizacije, odnosno veterinarske službe prave plan koji se obavezno dostavlja nadležnom veterinarskom inspektoru. Jedan primerak plana overen od strane ovlašćenog lica iz veterinarske organizacije i veterinarskog inspektora dostavlja se nadležnom institutu. Institut objedinjuje sve izveštaje, i izveštaj overen potpisom i pečatom od strane ovlašćenog lica u institutu i šefa veterinarske inspekcije dostavlja se Ministarstvu.
Dijagnostička ispitivanja obavljaće naučni i specijalistički veterinarski instituti, Zavod za antirabičnu zaštitu "Luj Paster" u Novom Sadu i Fakultet veterinarske medicine u Beogradu. U slučaju da nadležni veterinarski institut nije akreditovan za sprovođenje propisanih metoda, ispitivanje će sprovoditi naučni ili specijalistički institut koji je akreditovan za ta ispitivanja.
Ispitivanje za vrste i kategorije životinja koja nisu propisana ovim programom mera sprovodiće se u skladu sa važećim podzakonskim aktima za navedenu bolest.
Naučni, odnosno specijalistički veterinarski instituti vršiće distribuciju vakcina protiv klasične kuge svinja, atipične kuge živine (osim inaktivisanih vakcina za živinu koje u sebi sadrže i virus atipične kuge živine) i besnila, a po raspodeli koju odredi Ministarstvo kao i tuberkulina za sprovođenje tuberkulinizacije.
Veterinarske organizacije i nadležni naučni, odnosno specijalistički veterinarski instituti dužni su da vode evidenciju o poslovima po Programu mera, a izveštaje o sprovedenim merama dostave Ministarstvu i nadležnom inspektoru najkasnije do 15. u tekućem mesecu za prethodni mesec.
Promet živih životinja dozvoljen je samo ukoliko su obeležene i evidentirane na propisan način, ukoliko potiču iz gazdinstava registrovanih i evidentiranih u Centralnoj bazi, ukoliko su sprovedeni poslovi po Programu mera za datu životinjsku vrstu i starosnu kategoriju, na registrovanim stočnim pijacama, dogonima i drugim otkupnim mestima koja su pod stalnom veterinarskom kontrolom.
Životinje, hrana i proizvodi životinjskog porekla mogu da se stave u promet samo ako su izvršene sve mere utvrđene Programom mera.
Veterinarska inspekcija će vršiti kontrolu sprovođenja Programa mera.
O rezultatima kontrole, kao i o naloženim merama, veterinarska inspekcija će obaveštavati Ministarstvo do 15. u mesecu za prethodni mesec, odnosno odmah nakon utvrđivanja nedostataka.
Do kraja januara 2011. godine veterinarska inspekcija će sačiniti godišnji izveštaj izvršenih kontrola sprovođenja Programa mera u 2010. godini.
ŽIVINA U UZGOJU I ZA PROIZVODNJU PRIPLODNIH JAJA
kategorija/uzrast živine |
mesto uzimanja uzorka |
uzorak |
broj uzoraka |
učestalost |
|
jednodnevni pilići |
iz objekta za uzgoj |
transportni podlošci i uginuli pilići u transportu i tokom prva 3 dana |
10 transportnih podložaka, |
odmah po isporuci |
|
1.-3. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
uginuli pilići |
najmanje 10 uginulih pilića |
1x |
|
8. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
12. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
16. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
21. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
posle pronošenja i za vreme nosivosti |
iz objekta za uzgoj |
krv |
veličina jata (kom.) |
broj uzoraka |
1. put pri proizvodnji od 15% |
do 120 |
jednak broju živine u jatu |
||||
preko 120 |
120 |
||||
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x mesečno |
|||
uginula živina |
najmanje 3 |
1x mesečno |
|||
*(1 uzorak predstavlja 12 svežih pojedinačnih fecesa)
PROIZVODNJA U INKUBATORIMA
kategorija/uzrast živine |
mesto uzimanja uzorka |
uzorak |
broj uzoraka |
učestalost |
inkubatori kapaciteta manjeg od 1000 jajčanih mesta |
inkubator |
neizleženo pile u ljusci ili jednodnevno pile |
1 uzorak |
po 1x od svakog jata čija su jaja dopremljena u inkubator pri svakom leženju |
inkubatori kapaciteta većeg od 1000 jajčanih mesta |
inkubator |
neizleženo pile u ljusci ili jednodnevno pile |
2 uzorka |
po 1x od svakog jata čija su jaja dopremljena u inkubator pri svakom leženju |
*(1 uzorak predstavlja 30 neizleženih ili jednodnevnih pilića)
ŽIVINA U UZGOJU I ZA PROIZVODNJU KONZUMNIH JAJA
kategorija/uzrast živine |
mesto uzimanja uzorka |
uzorak |
broj uzoraka |
učestalost |
|
jednodnevni pilići |
iz objekta za uzgoj |
transportni podlošci i uginuli pilići u transportu i tokom prva 3 dana |
10 transportnih podložaka i svi uginuli pilići |
odmah po isporuci |
|
3. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
8. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
14. nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x |
|
od 25 nedelja starosti |
iz objekta za uzgoj |
jaja (1 uzorak čini 10 konzumnih jaja |
veličina jata (kom.) |
broj uzoraka |
|
do 1000 |
1 |
||||
1001-3000 |
3 |
||||
3001-5000 |
4 |
||||
Preko 5001-10000 |
6 |
||||
|
Preko 10000 |
6 na svakih 10000 |
|
||
zbirni uzorak fecesa |
5 uzoraka* |
1x mesečno |
|||
uginula živina |
Najmanje 3 |
1x mesečno |
|||
*(1 uzorak predstavlja 12 svežih pojedinačnih fecesa)
ŽIVINA ZA TOV
kategorija/uzrast živine |
mesto uzimanja uzorka |
uzorak |
veličina jata |
broj uzoraka |
učestalost |
jednodnevni pilići |
iz objekta za uzgoj |
transportni podlošci i uginuli pilići u transportu i tokom prva 3 dana |
do 500 |
10 podložaka, transportna |
odmah po isporuci |
501-5000 |
10 podložaka, transportna |
||||
5001-12000 |
10 podložaka, transportna |
||||
preko 12000 |
10 podložaka, transportna |
||||
živina u tovu |
iz objekta za uzgoj |
zbirni uzorak fecesa |
do 500 |
1 |
do 14 dana pre klanja |
501-5000 |
3 |
||||
5001-12000 |
4 |
||||
Preko 12000 |
5 |
*(1 uzorak predstavlja 12 svežih pojedinačnih fecesa)