PRAVILNIKO PRAVIMA LICA SA INVALIDITETOM I LICA SA SMANJENOM POKRETLJIVOŠĆU U AVIO-PREVOZU("Sl. glasnik RS", br. 2/2011) |
Ovim pravilnikom uređuju se prava lica sa invaliditetom i lica sa smanjenom pokretljivošću u avio-prevozu.
Ovim pravilnikom se, uz prilagođavanje pravu Republike Srbije, preuzima Uredba Evropskog parlamenta i Saveta (EZ) br. 1107/2006 od 5. jula 2006. godine o pravima lica sa invaliditetom i lica sa smanjenom pokretljivošću u avio-prevozu.
Uredba (EZ) br. 1107/2006 daje se u Prilogu ovog pravilnika.
Značenje pojedinih pojmova u ovom pravilniku
1) "ECAA sporazum" označava Multilateralni sporazum između Evropske zajednice i njenih država članica, Republike Albanije, Bosne i Hercegovine, Republike Bugarske, Republike Hrvatske, Bivše Jugoslovenske Republike Makedonije, Republike Island, Republike Crne Gore, Kraljevine Norveške, Rumunije, Republike Srbije i Misije privremene uprave Ujedinjenih nacija na Kosovu (u skladu sa Rezolucijom Saveta bezbednosti UN 1244 od 10. juna 1999) o uspostavljanju Zajedničkog evropskog vazduhoplovnog područja.
2) Pojmovi "propisi Zajednice", "Ugovor o osnivanju Evropske zajednice" (Ugovor), "avio-prevozilac Zajednice" i "država članica" koji se koriste u Prilogu ovog pravilnika tumače se saglasno tačkama 2. i 3. Aneksa II ECAA sporazuma i odgovarajućim odredbama Lisabonskog ugovora kojim se menja i dopunjuje Ugovor o Evropskoj uniji i Ugovor o osnivanju Evropske zajednice.
3) Pojmovi "vazduhoplovna vlast", "nadležni organ", "odgovarajući nadležni organ" i "organ za izvršenje" koji se koriste u Prilogu ovog pravilnika tumače se kao Direktorat civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije.
Pored avio-prevozioca u značenju koje mu pridaje Prilog ovog pravilnika (Uredba (EZ) br. 1107/2006), kao avio-prevozilac prema ovom pravilniku smatra se i onaj avio-prevozilac koji ima ekvivalent operativne dozvole.
Pored avio-prevozioca Zajednice u značenju koje mu pridaju ECAA sporazum i Prilog ovog pravilnika (Uredba (EZ) br. 1107/2006), kao avio-prevozilac Zajednice prema ovom pravilniku smatra se i onaj avio-prevozilac koji ima sedište na teritoriji strane potpisnice ECAA sporazuma i koji je operativnu dozvolu pribavio na osnovu Uredbe (EZ) br. 1008/2008 ili koji umesto operativne dozvole ima njen ekvivalent.
Stupanje na snagu ovog pravilnika
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
UREDBA EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVETA (EZ) BR. 1107/2006 OD 5. JULA 2006. GODINE O PRAVIMA LICA SA INVALIDITETOM I LICA SA SMANJENOM POKRETLJIVOŠĆU U AVIO-PREVOZU
Član 1
1. Ovom uredbom uspostavljaju se pravila za zaštitu i pružanje pomoći licima sa invaliditetom i licima sa smanjenom pokretljivošću u avio-prevozu, kako bi se ona zaštitila od diskriminacije i garantovalo im se pružanje pomoći.
2. Ova uredba primenjuju se na lica sa invaliditetom i lica sa smanjenom pokretljivošću koja koriste ili nameravaju da koriste javni putnički avio-prevoz kad odlaze sa aerodroma, kad su u tranzitu ili kad dolaze na aerodrom, ako se aerodrom nalazi u državi članici na koju se primenjuje Ugovor.
3. Odredbe članova 3, 4. i 10. ove uredbe takođe se primenjuju i na putnike koji odlaze sa aerodroma koji se nalazi u trećoj državi na aerodrom u državi članici na koju se primenjuje Ugovor, pod uslovom da je stvarni avio-prevozilac - avio-prevozilac Zajednice.
4. Ova uredba ne utiče na prava putnika koja su određena Uputstvom 90/314/EEZ i Uredbom (EZ) br. 261/2004.
5. U slučaju da su odredbe ove uredbe suprotne odredbama Uputstva 96/67/EZ, primenjuje se ova uredba.
Član 2
Pojedini pojmovi koji se koriste u ovoj uredbi imaju sledeće značenje:
1) avio-prevozilac označava preduzeće za avio-prevoz koje ima važeću operativnu dozvolu;
2) avio-prevozilac Zajednice označava avio-prevozioca sa važećom operativnom dozvolom koju mu je izdala država članica na osnovu Uredbe Saveta (EEZ) br. 2407/92 od 23. jula 1992. godine o licenciranju avio-prevozilaca;
3) aerodrom označava površinu na zemljištu koja je posebno prilagođena za sletanje, uzletanje i manevrisanje vazduhoplova, uključujući pomoćne instalacije koje mogu da se pri tome koriste za potrebe avio-prevoza i usluga, zajedno sa instalacijama koje su potrebne za obezbeđivanje podrške javnom avio-prevozu;
4) javni putnički avio-prevoz označava avio-prevoz putnika koji avio-prevozilac obavlja putem redovnih ili vanrednih letova koji je ponuđen javnosti uz naknadu, bilo kao samostalan let, bilo kao deo paket-aranžmana;
5) korisnik aerodroma označava svako fizičko ili pravno lice odgovorno za prevoz putnika sa predmetnog aerodroma ili na predmetni aerodrom;
6) lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću označava svako lice čija se pokretljivost smanjuje u prevozu, zbog bilo koje fizičke nesposobnosti (čulne ili lokomotorne, stalne ili privremene), mentalne nesposobnosti ili oštećenja ili drugog uzroka nesposobnosti, ili starosti, a čije stanje nalaže odgovarajuću pažnju i prilagođavanje usluga koje se pružaju svim putnicima njegovim posebnim potrebama;
7) telo koje upravlja aerodromom (managing body of the airport, managing body) označava telo čiji cilj je da, prema nacionalnim propisima, pre svega rukovodi i upravlja infrastrukturom aerodroma i da usklađuje i nadzire delatnosti različitih operatera na aerodromu ili sistem aerodroma;
8) organizator putovanja (tour operator) ima, sa izuzetkom avio-prevozioca, organizatora ili prodavca na malo, značenje koje mu pridaju član 2. stav 2. i član 3. Direktive 90/314/EEZ;
9) parking aerodroma označava parking koji se nalazi u okviru granica aerodroma ili pod direktnom kontrolom tela koje upravlja aerodromom, koji direktno služi putnicima koji koriste aerodrom;
10) rezervacija označava činjenicu da putnik ima putnu kartu ili drugi dokaz kojim se utvrđuje da je avio-prevozilac ili organizator putovanja prihvatio i potvrdio rezervaciju;
11) Savet korisnika aerodroma (Airport Users Committee) označava savet predstavnika korisnika aerodroma ili organizacija koje njih predstavljaju;
12) stvarni avio-prevozilac (operating air carrier) označava avio-prevozioca koji obavlja ili namerava da obavi let na osnovu ugovora s putnikom ili u ime drugog lica, pravnog ili fizičkog, koje ima ugovor s putnikom.
Član 3
Avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja ne smeju, zbog invaliditeta ili smanjene pokretljivosti, odbiti da:
(a) prihvate rezervaciju za let vazduhoplovom koji odlazi sa aerodroma ili koji dolazi na aerodrom na koji se primenjuje ova uredba;
(b) ukrcaju lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću na ovakav aerodrom, pod uslovom da ono ima važeću putnu kartu i rezervaciju.
Odstupanja, posebni uslovi i obaveštavanje
Član 4
1. Nezavisno od člana 3. ove uredbe, avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja može, zbog invaliditeta ili smanjene pokretljivosti, odbiti da prihvati rezervaciju od lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću ili odbiti njihovo ukrcavanje:
(a) da bi se ispunili važeći bezbednosni zahtevi uspostavljeni međunarodnim pravom, propisima Zajednice ili nacionalnim pravom ili bezbednosni zahtevi koje je uspostavila vazduhoplovna vlast koja je predmetnom avio-prevoziocu izdala potvrdu o osposobljenosti za obavljanje javnog avio-prevoza (AOC);
(b) ako je veličina vazduhoplova ili njegovih vrata takva da fizički onemogućava ukrcavanje ili prevoz lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću.
U slučaju odbijanja prihvatanja rezervacije na osnovu tačaka (a) i (b) ovog podstava, avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja ulažu sve razumne napore da licu predlože drugu prihvatljivu mogućnost.
Licu sa invaliditetom ili licu sa smanjenom pokretljivošću kome je uskraćeno pravo na ukrcavanje zbog invaliditeta ili smanjene pokretljivosti i licu koje ga prati prema stavu 2. ovog člana, nudi se vraćanje troškova ili preusmeravanja puta, prema članu 8. Uredbe (EZ) br. 261/2004. Pravo na izbor između povratnog leta ili preusmeravanja puta zavisi od ispunjavanja bezbednosnih zahteva.
2. Pod uslovima koji su navedeni u stavu 1. podstav 1. tačka (a) ovog člana, avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja može da zahteva da lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću bude praćeno od drugog lica koje je sposobno da mu pruži odgovarajuću pomoć.
3. Avio-prevozilac ili njegov zastupnik moraju da, na primeren način i barem na istim jezicima na kojima su objavljena obaveštenja dostupna drugim putnicima, učine raspoloživim javnosti bezbednosna pravila koja se primenjuju na prevoz lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću, kao i sva moguća ograničenja u vezi s njihovim prevozom ili opremom za kretanje koja su izazvana veličinom vazduhoplova. Organizator putovanja čini raspoloživim ova bezbednosna pravila i ograničenja za letove koji su uključeni u putovanja, odmore ili izlete unutar paket aranžmana koje organizuje, prodaje ili nudi na prodaju.
4. Kad avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja primeni odstupanje iz stava 1. ili stava 2. ovog člana, on o razlozima za to odmah obaveštava lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću. Na zahtev, avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja dužni su da o razlozima za odstupanje pismeno obaveste lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću, u roku od pet radnih dana od zahteva.
Određivanje tačaka za dolazak i odlazak
1. Telo koje upravlja aerodromom u saradnji s korisnicima aerodroma, Savetom korisnika aerodroma, gde on postoji, i odgovarajućim organizacijama koje predstavljaju lica sa invaliditetom i lica sa smanjenom pokretljivošću, i uzimajući u obzir lokalne uslove, unutar granica aerodroma određuje tačke za dolazak i odlazak ili tačku koja je pod njegovom direktnom kontrolom i unutar ili izvan zgrada terminala, na kojima lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću mogu sa lakoćom da najave svoj dolazak na aerodrom i zahtevaju pomoć.
2. Tačke za dolazak i odlazak iz stava 1. ovog člana jasno se označavaju, a putnicima se na njima pružaju, u pristupačnom obliku, osnovni podaci o aerodromu.
1. Avio-prevozioci, njihovi zastupnici ili organizatori putovanja preduzimaju mere potrebne da na njihovim prodajnim mestima u državama članicama na koje se primenjuje Ugovor, uključujući prodaju putem telefona i Interneta, primaju prijave potrebe za pomoć licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću.
2. Kad avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja prime prijavu potrebe za pomoć najmanje 48 sati pre objavljenog vremena odlaska, oni prosleđuju ovaj podatak najmanje 36 sati pre objavljenog vremena odlaska:
(a) telima koja upravljaju aerodromom odlaska, dolaska i tranzita;
(b) stvarnom avio-prevoziocu ako on nije izdao rezervaciju, izuzev ako u času prijema prijave potrebe za pomoć identitet stvarnog avio-prevozioca nije poznat, kad se podaci prosleđuju što je pre moguće.
3. U svakom slučaju koji nije obuhvaćen stavom 2. ovog člana, avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja prosleđuju podatke što je pre moguće.
4. Stvarni avio-prevozilac, što pre posle poletanja, obaveštava telo koje upravlja aerodromom odredišta, ako se aerodrom nalazi u državi članici na koju se primenjuje Ugovor, o broju lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću kojima je na tom letu potrebna pomoć opisana u Aneksu I ove uredbe, kao i o vrsti pomoći.
1. Kad lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću stigne na aerodrom radi avio-prevoza, telo koje upravlja aerodromom je odgovorno za obezbeđivanje pružanja pomoći opisane u Aneksu I ove uredbe na takav način da ovo lice može da se ukrca na let za koji ima rezervaciju, pod uslovom da je predmetni avio-prevozilac ili njegov zastupnik ili organizator putovanja obavešten o posebnim potrebama lica za ovom vrstom pomoći najmanje 48 sati pre objavljenog vremena odlaska. Ovo obaveštenje važi i za povratni let, ako su odlazni i povratni let ugovoreni sa istim avio-prevoziocem.
2. Ako se zahteva pratnja sertifikovanog psa pomoćnika, ona se omogućava pod uslovom da je zahtev saopšten avio-prevoziocu, njegovom zastupniku ili organizatoru putovanja saglasno nacionalnim propisima koji uređuju prevoz pasa pomoćnika u vazduhoplovu, ako oni postoje.
3. Ako nije dato nikakvo obaveštenje prema stavu 1. ovog člana, telo koje upravlja aerodromom ulaže svaki razuman napor da pruži pomoć opisanu u Aneksu I ove uredbe tako da ovo lice može da se ukrca na let za koji ima rezervaciju.
4. Odredbe stava 1. ovog člana primenjuju se pod uslovom:
(a) da se lice prijavilo na pultu za prijavljivanje za let (šalteru za čekiranje, check-in counter):
- u vreme koje je unapred i u pismenom obliku (uključujući elektronsku formu) odredio avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja, ili
- ako vreme nije određeno, najkasnije jedan sat pre objavljenog vremena odlaska; ili
(b) da lice prispe do tačke unutar granica aerodroma koja je određena prema članu 5. ove uredbe:
- u vreme koje je unapred i u pismenom obliku (uključujući elektronsku formu) odredio avio-prevozilac, njegov zastupnik ili organizator putovanja, ili
- ako vreme nije određeno, najkasnije dva sata pre objavljenog vremena odlaska.
5. Kad je lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću u tranzitu preko aerodroma na koji se primenjuje ova uredba ili kad ga avio-prevozilac ili organizator putovanja premesti s leta za koji ima rezervaciju na drugi let, telo koje upravlja aerodromom odgovorno je za obezbeđivanje pružanja pomoći opisane u Aneksu I ove uredbe na takav način da ovo lice može da se ukrca na let za koji ima rezervaciju.
6. Kad lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću stigne avio-prevozom na aerodrom na koji se primenjuje ova uredba, telo koje upravlja aerodromom odgovorno je za obezbeđivanje pružanja pomoći opisane u Aneksu I ove uredbe na takav način da ovo lice može da stigne do tačke za odlazak sa aerodroma iz člana 5. ove uredbe.
7. Pomoć koja se pruža što je više moguće prilagođava se posebnim potrebama svakog putnika ponaosob.
Odgovornost za pružanje pomoći na aerodromima
1. Telo koji upravlja aerodromom odgovorno je za obezbeđivanje pružanja pomoći opisane u Aneksu I ove uredbe licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću, bez dodatne naknade.
2. Telo koje upravlja aerodromom može ovu pomoć da pruža samo. Sa druge strane, zadržavajući svoju odgovornost i poštujući ispunjavanje standarda kvaliteta iz člana 9. stav 1. ove uredbe, ono može da zaključi ugovor s jednom ili više stranaka za obezbeđivanje pomoći. U saradnji sa korisnicima aerodroma preko Saveta korisnika aerodroma gde on postoji, telo koje upravlja aerodromom može, na sopstvenu inicijativu ili na zahtev drugih, uključujući zahtev avio-prevozilaca, da zaključi takav ugovor/ugovore, uzimajući u obzir postojeće usluge na aerodromu. Ako odbije takav zahtev, telo koje upravlja aerodromom dužno je da pruži svoje pismeno obrazloženje.
3. Telo koje upravlja aerodromom može, bez diskriminacije, da uvede korisnicima aerodroma posebnu naknadu za finansiranje ove pomoći.
4. Ova posebna naknada mora da bude razumna, srazmerna troškovima, pregledna (transparentna), a uvodi je telo koje upravlja aerodromom u saradnji s korisnicima aerodroma preko Saveta korisnika aerodroma gde on postoji, ili u saradnji s drugim odgovarajućim subjektima. Naknada se raspodeljuje na korisnike aerodroma srazmerno ukupnom broju putnika koji svaki od njih prevozi na aerodrom ili sa njega.
5. Telo koje upravlja aerodromom odvaja račune (konta) za delatnosti koje su povezane sa pružanjem pomoći licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću, od računa za druge delatnosti, saglasno važećoj poslovnoj praksi.
6. Telo koje upravlja aerodromom omogućava korisnicima aerodroma preko Saveta korisnika aerodroma gde on postoji ili drugom odgovarajućem subjektu, kao i organu/organima za izvršenje iz člana 14. ove uredbe, uvid u revidirani godišnji pregled primljenih naknada i troškova namenjenih pružanju pomoći licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću.
Standardi kvaliteta za pružanje pomoći
1. Sa izuzetkom aerodroma čiji je godišnji saobraćaj manji od 150.000 komercijalnih putnika, telo koje upravlja aerodromom, u saradnji sa korisnicima aerodroma preko Saveta korisnika aerodroma gde on postoji i organizacijama koje zastupaju putnike sa invaliditetom i putnike sa smanjenom pokretljivošću, određuju standarde kvaliteta za pružanje pomoći opisane u Aneksu I ove uredbe i potrebne resurse za njihovo ispunjavanje.
2. Pri određivanju ovih standarda poštuju se u potpunosti međunarodno priznata politika i kodeksi ponašanja za olakšavanje prevoza lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću, posebno Kodeks o pravilima dobrog ponašanja pri zemaljskom opsluživanju lica sa smanjenom pokretljivošću Evropske konferencije civilnog vazduhoplovstva - ECAC (Code of Good Conduct in Ground Handling for Persons with Reduced Mobility).
3. Telo koje upravlja aerodromom objavljuje svoje standarde kvaliteta.
4. Avio-prevozilac i telo koje upravlja aerodromom mogu da se dogovore da telo koje upravlja aerodromom obezbedi putnicima koje avio-prevozilac prevozi do aerodroma i sa njega, pomoć višeg standarda od standarda iz stava 1. ovog člana ili da im pruži dodatne usluge pored onih opisanih u Aneksu I ove uredbe.
5. Radi finansiranja bilo čega od toga, telo koje upravlja aerodromom može da avio-prevoziocu uvede, pored posebne naknade navedene u članu 8. stav 3. ove uredbe, dodatnu naknadu koja je pregledna (transparentna) i srazmerna troškovima, posle savetovanja sa predmetnim avio-prevoziocem.
Avio-prevozilac obezbeđuje, bez dodatne naknade, pružanje pomoći opisane u Aneksu II ove uredbe licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću koja dolaze na aerodrom, odlaze sa aerodroma ili su u tranzitu preko aerodroma na koji se primenjuje ova uredba, pod uslovom da lice ispuni uslove iz člana 7. stavova 1, 2. i 4. ove uredbe.
Avio-prevozilac i telo koje upravlja aerodromom:
(a) obezbeđuju da njihovo osoblje, uključujući i ono koje je zaposleno kod podugovarača, koje neposredno pruža pomoć licima sa invaliditetom i licima sa smanjenom pokretljivošću, ima odgovarajuće znanje o tome kako da ispuni potrebe lica sa različitim vrstama invalidnosti ili teškoćama u kretanju;
(b) obezbeđuju da njihovo osoblje koje radi na aerodromu neposredno sa putnicima prođe obuku o jednakopravnosti lica sa invaliditetom i podizanju svesti o invalidnosti;
(c) obezbeđuju da posle zapošljavanja svi novi zaposleni pohađaju obuku o invalidnosti, a da ostalo osoblje, po potrebi, pohađa obuku obnavljanja znanja.
Naknada štete za izgubljena ili oštećena invalidska kolica, drugu opremu za kretanje i pomagala
Ako se invalidska kolica, druga oprema za kretanje ili pomagala izgube ili oštete tokom pružanja usluga na aerodromu ili tokom prevoza u vazduhoplovu, putniku kome pripada oprema isplaćuje se naknada štete prema međunarodnom pravu, propisima Zajednice ili nacionalnim propisima.
Obaveze prema licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću koje proizlaze iz ove uredbe ne mogu da se ograniče niti uskrate.
Organ za izvršenje i njegovi zadaci
1. Svaka država članica imenuje jedan organ ili organe koji su odgovorni za izvršenje ove uredbe u pogledu letova kojima se odlazi sa aerodroma ili dolazi na aerodrome koji se nalaze na njenoj teritoriji. Ovaj organ odnosno organi preduzimaju sve potrebne mere za poštovanje prava lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću, uključujući ispunjavanje standarda kvaliteta iz člana 9. stav 1. ove uredbe. Država članica obaveštava Komisiju o organu/organima koje je imenovala.
2. Države članice, kada je to primereno, omogućavaju da organ ili organi za izvršenje koji su imenovani prema stavu 1. ovog člana obezbede zadovoljavajuću primenu člana 8. ove uredbe, uključujući njene odredbe o naknadama, da bi se sprečila nelojalna konkurencija. Za ove potrebe one mogu da imenuju poseban organ.
1. Lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću koje smatra da je prekršena ova uredba može da iznese svoj slučaj na rešavanje telu koje upravlja aerodromom ili avio-prevoziocu, zavisno od okolnosti.
2. Ako lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću time ne dobije zadovoljenje, ono može da žalbu u vezi sa navodnim kršenjem ove uredbe podnese organu ili organima imenovanim prema članu 14. stav 1. ove uredbe ili bilo kom drugom nadležnom organu koji odredi država članica.
3. Organ jedne države članice koji primi žalbu u slučaju koji je u nadležnosti organa koji je imenovala druga država članica, dužan je da ovom organu prosledi žalbu.
4. Države članice preduzimaju mere za obaveštavanje lica sa invaliditetom i lica sa smanjenom pokretljivošću o njihovim pravima koja proizlaze iz ove uredbe i o mogućnosti podnošenja žalbe za to imenovanom organu/organima.
Države članice propisuju pravila o kaznama za kršenje ove uredbe i preduzimaju sve mere kojima obezbeđuju primenu ovih pravila. Kazne moraju da budu delotvorne, srazmerne i odvraćajuće. Države članice obaveštavaju Komisiju o ovim odredbama i neodložno je obaveštavaju o naknadnim izmenama i dopunama koje utiču na ove odredbe.
Komisija podnosi Evropskom parlamentu i Savetu izveštaj najkasnije do 1. januara 2010. godine o primeni i dejstvu ove uredbe. Ovom izveštaju, može, po potrebi, da bude priložen predlog propisa za dalju podrobnu primenu odredaba ove uredbe ili za njenu reviziju.
Ova uredba stupa na snagu 20. dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Evropske unije".
Ona se primenjuje od 26. jula 2008. godine, izuzev članova 3. i 4. ove uredbe koji se primenjuju od 26. jula 2007. godine.
Pomoć za koju su odgovorna tela koja upravljaju aerodromom
Pomoć i aranžmani koji su potrebni da bi se licima sa invaliditetom ili licima sa smanjenom pokretljivošću omogućilo:
- obaveštenje o njihovom dolasku na aerodrom i da zahtevaju pomoć na označenim tačkama koje se nalaze unutar ili izvan zgrada terminala i koje su navedene u članu 5. ove uredbe;
- kretanje od označene tačke do pulta za prijavljivanje za let (šalteru za čekiranje, check-in counter);
- da se prijave za let i da prijave svoj prtljag;
- da nastave kretanje od pulta za prijavljivanje za let do vazduhoplova i ispune postupke vezane za izlazak iz države, carinu i preglede obezbeđivanja;
- da se ukrcaju na vazduhoplov korišćenjem lifta, invalidskih kolica ili druge potrebne pomoći, kako je to primereno;
- da nastave kretanje od vrata vazduhoplova do svojih sedišta;
- da smeste prtljag na za to određeno mesto u vazduhoplovu i da ga iz njega preuzmu;
- da nastave kretanje od svojih sedišta do vrata vazduhoplova;
- da se iskrcaju iz vazduhoplova korišćenjem lifta, invalidskih kolica ili druge potrebne pomoći, kako je to primereno;
- da nastave kretanje od vazduhoplova do prostora za preuzimanje prtljaga, da preuzmu prtljag i da ispune postupke vezane za ulazak u državu i carinu;
- da nastave kretanje od prostora za preuzimanje prtljaga do označene tačke;
- da stignu na povezane letove ako su u tranzitu i prime pomoć u kontrolisanoj zoni aerodroma, javnoj zoni aerodroma, na terminalima i između njih, po potrebi;
- da pristupe toaletnom prostoru, po potrebi.
Kad lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću prati lice koje mu pomaže, licu u pratnji se, na zahtev, omogućava potrebna pomoć na aerodromu i pri ukrcavanju i iskrcavanju.
Zemaljsko opsluživanje svom potrebnom opremom za kretanje, uključujući električna invalidska kolica, pre čemu se zahteva upozorenje 48 sati unapred, poštovanje prostornih ograničenja u vazduhoplovu i poštovanje odgovarajućih propisa o opasnim teretima.
Privremena zamena oštećene ili izgubljene opreme za kretanje, pri čemu nije nužno da zamena bude ista kao ona koja je oštećena ili izgubljena.
Zemaljsko opsluživanje sertifikovanim psima pomoćnicima, kad je to relevantno.
Saopštavanje podataka potrebnih za izbor leta, u dostupnom obliku.
Prevoz sertifikovanih pasa pomoćnika u kabini zavisi od nacionalnih propisa.
Pored medicinske opreme, prevoz najviše dva komada opreme za kretanje po licu sa invaliditetom ili licu sa smanjenom pokretljivošću, uključujući električna invalidska kolica (pre čemu se zahteva upozorenje 48 sati unapred i poštovanje prostornih ograničenja u vazduhoplovu i poštovanje odgovarajućih propisa o opasnim teretima).
Saopštavanje važnih podataka u vezi sa letom u dostupnom obliku.
Na zahtev, čini sve razumne napore da razmeštaj sedišta ispunjava potrebe pojedinih lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću, uz uvažavanje bezbednosnih zahteva i raspoloživosti.
Pomoć pri pristupu toaletnom prostoru, po potrebi.
Kad lice sa invaliditetom ili lice sa smanjenom pokretljivošću prati lice koje mu pomaže, avio-prevozilac čini sve razumne napore da mu dodeli sedište pored lica sa invaliditetom ili lica sa smanjenom pokretljivošću.