PROGRAMSISTEMATSKOG PRAĆENJA KVALITETA ZEMLJIŠTA NA TERITORIJI GRADA NIŠA ZA 2011/2012. GODINU("Sl. list grada Niša", br. 17/2011) |
Zemljište je nezamenjiv prirodni resurs, posebno značajan kao supstrat za gajenje biljaka koje nalaze sve što im je potrebno za rast, život i donošenje plodova, ali je takođe i prirodna sredina za mnoge druge oblike života na zemlji. Ono je teško obnovljivo prirodno bogatstvo od neprocenjene koristi za čovečanstvo. Iz tog razloga neophodno je održavati njegove funkcije i kvalitet, koje su šematski prikazane:
Zemljište je relativno stabilan sistem i promene njegovih osobina pod uticajem prirodnih faktora odvijaju se veoma sporo. Sa druge strane, čovek u procesu privrednog razvoja, poslednjih decenija raznim aktivnostima utiče na njegovu degradacuju, ugrožavajući njegovu hranljivost, moć prečišćavanja vode, skladištenje i transformaciju energije kao i genetski resurs svih oblika života na našoj planeti, jednom rečju počeo je da ugrožava životni prostor. Kao takvo, zemljište zahteva posebnu i stalnu brigu.
U tom cilju vrši se sistematsko praćenje kvaliteta zemljišta, na teritoriji Grada Niša, i na taj način formira se baza podataka.
III - OBIM KONTROLE I LOKACIJE:
Program sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta obuhvata uzorkovanje i analiziranje zemljišta na lokacijama svih pet gradskih opština. Na teritoriji opština: Pantelej, Crveni Krst, Palilula i Niška Banja biće uzorkovano po 5 uzoraka poljoprivrednog zemljišta i po 14 uzoraka nepoljoprivrednog zemljišta, u prolećnom i u jesenjem periodu. Na teritoriji opštine Medijana biće uzorkovano samo 14 uzoraka nepoljoprivrednog zemljišta u prolećnom i jesenjem periodu.
Lokalna mreža lokaliteta za praćenje kvaliteta zemljišta:
Lokaliteti nepoljoprivrednog zemljišta po opštinama:
Opština "Medijana":
Zemljište:
- pored JKP "Gradska Toplana"
- u zoni sanitarne zaštite izvorišta JKP "Naisus"
- sa leve obale reke Nišave kod "Merkatora" u blizini benzinske pumpe
- pored benzinske pumpe "Tošić" - ul. Vojvode Mišića
- pored ustanove "Hitna pomoć"
- iz sela Gabrovac
- pored saobraćajnice Car Konstantin kod "Nisala"
- iz vrtića "Pinokio" u ul. Sestre Baković
- iz škole "Radoje Domanović"
- kod trafostanice pored škole "Sveti Sava"
- u dvorištu škole u Brzom Brodu (ist. odelenje OŠ "I.G. Kovačić")
- iz vrtića "Neven" u Katićevoj ulici
- iz vrtića "Cvrčak" na Bul. Nemanjića
Opština "Pantelej":
Zemljište:
- na desnoj obali reke Nišave, kod Vrežinskog bazena
- pored "Niteksa"
- kod trafostanice u naselju Čalije
- kod Doma učenika u ul. Kosovke devojke
- pored benzinske pumpe u Knjaževačkoj ulici
- kod kasarne na putu Niš - Beograd
- kod Spomen parka "Čegar"
- na Knjaževačkom putu prema Malči (kod separacije šljunka)
- na putu za Kamenicu iznad pruge
- na putu za Matejevac kod petlje
- kod bolnice u Knez Selu
- u dvorištu škole u G. Vrežini (ist. odelenje OŠ "Čegar")
- iz dvorišta vrtića "Kolibri" u ul. Dragiše Mišović
- u dvorištu škole u D. Matejevcu (ist. odelenje OŠ "Karađorđe")
Opština "Niška banja":
Zemljište:
- iz Prve Kutine
- oko izvorišta u Gornjoj Studeni
- iz naselja Nikola Tesla (na putu za Gadžin Han)
- iz naselja Nikola Tesla prema Nišavi
- kod trafostanice u blizini "Nisala"
- sa puta za Jelašnicu
- kod hotela "Radon"
- kod odmarališta "Terme" gde je klizište
- u Sićevačkoj klisuri
- kod konjičkog kluba "Čegar"
- u vrtiću "Biser" Niška Banja
- u dvorištu škole u D. Studeni (ist. odelenje OŠ "Đura Jakšić")
- u dvorištu škole u Ostrovici (ist. odelenje OŠ "D. Tasković-Srećko")
Opština "Palilula":
Zemljište:
- u blizini deponije otpada "Bubanj" - lokacija na putu prema Doljevcu
- lokalitet u spomen parku "Bubanj"
- lokalitet iz Pasi poljane (kod trafoa u naselju)
- lokalitet iz G. Međurova
- lokalitet kod "Metroa"
- lokalitet iz Novog Sela
- lokalitet Ledena Stena (OŠ "Bubanjski heroji")
- lokalitet kod Mramora - klizište
- lokalitet na putu za Lalinac
- lokalitet "Stara železnička kolonija"
- lokalitet kod toplane "Jug"
- lokalitet prema Medoševcu
- lokalitet u školi "Sreten Mladenović - Mika"
- lokalitet na putu od Gabrovca prema Berbatovu
Opština "Crveni Krst":
Zemljište:
- pored "Mašinske industrije"
- u blizini aerodroma
- u blizini benzinske pumpe kod motela "Naisus"
- kod betonske baze kod sela Mezgraja
- kod Čamurlijske petlje
- prema Sečanici
- u Velepolju
- u naselju "Šljaka"
- kod Tehničkih fakulteta
- u školi "1. maj" Trupale
- pored Duvanske industrije
- zemljište u Tvrđavi
- zemljište u parku - igralištu za decu u D. Trnavi (na lokaciji bivše divlje deponije)
- vrtić "Švrća" u Gornjoj Toponici.
Uzorci poljoprivrednog zemljišta biće uzeti sa površina poljoprivrednog područja grada - voćnjaka, njiva, povrtnjaka, pašnjaka, vinograda i drugih kultura u neposrednoj blizini potencijalnih zagađivača po opštinama.
Broj i raspored lokaliteta i položaj mernih mesta mora biti prikazan Gauss-Krigerovim koordinatama u skladu sa Uredbom o programu sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologiji za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 88/2010).
IV - PARAMETRI KONTROLE KVALITETA ZEMLJIŠTA:
Indikatori za ocenu rizika od degradacije zemljišta ocenjuju se na osnovu opštih elemenata za ocenu rizika od degradacije zemljišta datih u Prilogu 1. navedene Uredbe.
Granične i remedijacione vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija i vrednosti koje mogu ukazati na značajnu kontaminaciju zemljišta definisane su u Prilogu 3. iste Uredbe.
U uzorcima zemljišta ispitivaće se osnovne osobine: pH-vrednost (kiselost), sadržaj humusa i ukupan sadržaj ugljenika.
U uzorcima zemljišta bi se ispitivala koncentracija opasnih i štetnih materija u skladu sa Prilogom 3. Uredbe.
Potrebno je u uzorcima zemljišta kontrolisati polihlorovane bifenile (PCB), policiklične aromatične ugljovodonike (PAH) i pesticide.
Na osnovu ispitivanja uzoraka zemljišta uzetih sa lokaliteta predviđenih Programom i dobijenim rezultatima napraviće se zaključci u pogledu zagađenja zemljišta.
Podaci dobijeni realizacijom Programa dostavljaju se Agenciji za zaštitu životne sredine Republike Srbije.
V - IZVEŠTAVANJE O REZULTATIMA MERENJA:
Ovlašćena organizacija je u obavezi da prilikom dostavljanja izveštaja prikaže listu metoda i standarda koji se koriste za uzorkovanje zemljišta, analizu uzoraka i obradu podataka kao i ocenjivanje vrednosti koncentracija.
Rezultati će biti prikazani tabelarno, grafički i tekstualno objašnjeni, sa zaključkom o stanju na lokacijama koje su utvrđene Programom i eventualnom preporukom za izradu remedijacionih programa u slučaju registrovanja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili vrednosti koje ukazuju na značajnu kontaminaciju zemljišta. Tumačenje rezultata ispitivanja vršiće se u skladu sa važećom zakonskom regulativom.
VI - MERE ZA REALIZACIJU PROGRAMA:
Realizacija Programa sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Niša za 2011/2012. godinu, obuhvata tri faze:
I faza - |
Donošenje Programa sistematskog praćenja kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Niša za 2011/2012. godinu, od strane Gradskog veća Grada Niša; |
II faza - |
Izbor organizacije za realizaciju Programa i potpisivanje ugovora, i |
III faza - |
Iniciranje izrade remedijacionih programa u slučaju registrovanja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili vrednosti koje ukazuju na značajnu kontaminaciju zemljišta. |
Monitoring zemljišta na mernim mestima određenim Programom jedinice lokalne samouprave finansiraće se iz sredstava (deo), predviđenih Odlukom o budžetu Grada Niša za 2011. godinu iz sredstava budžetskog fonda za zaštitu životne sredine ("Službeni list Grada Niša", br. 92/10), razdeo 3; glava 3.8.; funkcija 560; pozicija 216, ekonomska klasifikacija 424 - specijalizovane usluge, u iznosu od 1.900.000,00 dinara, od ukupno namenjene aproprijacije u iznosu od 52.922.000,00 dinara.
Program objaviti u "Službenom listu Grada Niša".