PRAVILNIKO ISPUŠTANJU OTPADNIH VODA U JAVNU KANALIZACIJU, MERAMA ZAŠTITE JAVNOG KANALIZACIONOG SISTEMA I NAČINU VRŠENJA KONTROLE KVALITETA OTPADNIH VODA("Sl. list grada Kruševca", br. 3/2011) |
Ovim Pravilnikom propisuju se uslovi za ispuštanje otpadnih voda u javnu kanalizaciju, mere zaštite javnog kanalizacionog sistema, granične vrednosti opasnih i štetnih materija koje se mogu ispuštati u javnu kanalizaciju kao i način vršenja kontrole kvaliteta ovih otpadnih voda u cilju smanjenja i sprečavanja zagađenja voda prijemnika-recipijenta.
Komunalna delatnost, utvrđena članom 1. ovog Pravilnika se obavlja da bi se obezbedilo:
- trajnost, odnosno kontinuitet u obavljanju delatnosti,
- količina i obim proizvoda usluga kojim se obezbeđuje definisani nivo komunalnih potreba potrošača, odnosno korisnika,
- kvalitet i pouzdanost u vršenju poslova, sigurnost korisnika i zaštita životne sredine,
- ostvarenje prava i obaveza potrošača, odnosno korisnika i davaoca usluga,
- planiranje i proširenje kapaciteta,
- mere zaštite objekata, uređaja i instalacija,
- obezbeđenje nadzora i javnosti uvida u obavljanju delatnosti,
- donošenja Plana za zaštitu voda-recipijenata na teritoriji grada Kruševac.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1. "Gradska kanalizacija" - je sistem tehničko-sanitarnih objekata i mera kojim se obavlja delatnost prihvatanja, transportovanja i prečišćavanja otpadnih voda.
2. "Otpadna voda" - je upotrebljavana voda (sanitarna i industrijska) ili atmosferska voda koja se prikuplja i odvodi odvodnim kanalima kanalizacionog sistema.
3. "Javna kanalizacija" - je sistem koji prestavlja skup tehničko-sanitarnih objekata i mera čime se obezbeđuje delatnost neprekidnog sakupljanja, odvođenja, prečišćavanja i ispuštanja upotrebljavanih otpadnih voda naselja u recipijent.
4. "Atmosferska kanalizacija" - je sistem koji prestavlja skup tehničkih objekata i mera čime se obavlja delatnost prihvatanja, odvođenja i ispuštanja atmosferskih, drenažnih i površinskih voda u recipijent.
5. "Kanalizacioni priključak" - je deo javne kanalizacione mreže koji čini cevni spoj ulične kanalizacione mreže sa kućnom i/ili industrijskom kanalizacijom.
6. "Korisnik kanalizacije" - jeste svako fizičko i pravno lice čiji je objekat priključen na gradsku kanalizaciju.
7. "Priključni šaht" - je zadnji šaht unutrašnje kanalizacione mreže iz koga se korisnik priključuje na gradsku kanalizacionu mrežu i u kome se obavlja uzorkovanje otpadnih voda.
8. "Merno mesto upotrebljenih voda" - mesto na kome je ugrađen merač protoka i količina upotrebljenih voda.
9. "Opasna supstanca" - znači svaku supstancu ili energiju koja prestavlja rizik za okolinu jer je toksična i otporna na razgradnju, bioakumulativna i/ili kancerogena.
10. "Granična vrednost emisije" - iz nekog izvora zagađenja znači masu opštih i/ili specifičnih parametara, koncentracije i/ili nivo emisije koje ne smeju biti prekoračene u toku propisanog perioda vremena, one mogu biti propisane za familiju ili kategorije supstance (MDK).
11. "Recipijent" - vodno telo (reka, jezero ili more) u koje se izlivaju otpadne vode prikupljene i prečišćene sistemom javne kanalizacije.
12. "Interni uređaj za predtretman" - tehničko rešen proces smanjenja materija koje zagađuju vodu tako da osigura zaštitu zdravlja ljudi koji rade na održavanju kanalizacije, osigura da kanalizacioni sistem ne bude oštećen, osigura siguran rad postrojenja za prečišćavanje i obradu mulja i osigura da prečišćavanje ne utiče nepovoljno na životnu sredinu.
13. "Separacioni sistem kanalizacije" - takav sistem kanalizacije gde se atmosferske i čiste industrijske vode odvode jednom mrežom kanala, a domaće i industrijske upotrebljene vode odvode se drugim sistemom mreže kanala.
Voda jedanput upotrebljena za bilo koje svrhe prestavlja otpadnu vodu.
Otpadna voda može biti zagađena rastvorenim i nerastvorenim organskim i neorganskim materijama, mikroorganizmima, radno aktivnim materijama i poremećajem fizičko-hemijskim parametrima.
U otpadne, upotrebljavane vode u smislu ovog pravilnika ubrajaju se:
a) sanitarne vode koje nastaju kao posledica fizioloških potreba ljudi i održavanje prostora-objekata u kojima borave ljudi
b) industrijske otpadne vode koje nastaju kao posledica tehnološkog procesa u zanatstvu, industriji, poljoprivredi i drugim delatnostima
c) rashladne otpadne vode
d) radioaktivne otpadne vode
e) atmosferske otpadne vode
f) vode od pranja ulica
g) drenažne vode.
Radi zaštite korisnika, objekata javne kanalizacije i životne sredine zaštita javnog sistema od nepoželjnog dejstva materija koje sa sobom nose otpadne vode korisnika javne kanalizacije vrši se:
- od mehaničkog uticaja
- od zapaljivih i eksplozivnih materija
- od hemijsko agresivnih materija
- od infektivnih materijala
- radioaktivnih
i drugih opasnih i štetnih materija.
U kolektore za odvođenje upotrebljenih otpadnih voda (komunalnih i industrijskih) zabranjeno je upuštanje:
- atmosferskih voda
- rashladnih voda iz pogona
- upotrebljavane vode od pranja i polivanja ulica i drugih javnih površina.
U kolektore za odvođenje atmosferskih voda, zabranjeno je upuštanje:
- upotrebljene sanitarne vode iz stambenih, komunalnih i industrijskih objekata.
- tečnih sadržaja sa površina koje su jako zagađene štetnim materijama: kao industrijska skladišta, stočne pijace, vode od pranja vozila i sl.
- industrijske otpadne vode, osim rashladnih.
Pravno ili fizičko lice ne sme u javni kanalizacioni sistem ispuštati niti izazvati ispuštanje viskoznih i drugih materija koje ugrožavaju režim toka otpadnih voda u bilo kom delu mreže, stabilnost objekata kanalizacione mreže, normalne biohemijske procese u kanalizacionoj vodi, predviđene uslove za vršenje tekuće kontrole i popravke mreže ili uticati na povećanje troškova eksploatacije i normalno funkcionisanje postrojenja za prečišćavanje. Tu posebno spadaju:
• otpaci (čak i u isitnjenom obliku) smeće, kućni otpad, šut, staklo, mulj, pepeo, vlaknasti materijal;
• komina, talozi, kvasac, kožni otpaci, dlake, perje, silaža, ostaci od klanja stoke;
• materije koje sadrže separabilna i emulgovana ulja, kao i masti životinjskog i biljnog porekla;
• tečno i čvrsto stajsko đubrivo;
• supstance koje očvršćuju kao na primer: cement, kreč, krečna voda, gips, malter, skrob od krompira, veštačke smole, bitumen, katran;
• bilo kakve čvrste materije kao što su: pesak, zemlja, kamen, drvo, metal, plastične materije;
• i drugo.
Zaštita od zapaljivih i eksplozivnih materija
U kanale javnog kanalizacionog sistema zabranjeno je upuštanje supstance koje grade zapaljive i potencijalno eksplozivne smeše, na primer:
1. separabilni, emulzovani i laki fluidi, kao što su: benzin, grejno gorivo, ulje za podmazivanje, karbidi koji grade acetilen
2. pare i gasovi kao na primer: hlor, vodonik-sulfid, cijanovodonična kiselina i supstance koje stvaraju takve gasove i pare.
3. i drugo.
Maksimalno dozvoljene koncentracije opasnih i štetnih materija u otpadnim vodama, koje se smeju upuštanja a pre mešanja sa otpadnim vodama koje protiču kroz javnu kanalizaciju date su u tabeli br. 1.
Za materije koje nisu obuhvaćene ovom tabelom, a ispoljavaju štetno dejstvo, važi zabrana upuštanja u javnu kanalizaciju, a kriterijum (MDK) se utvrđuje prema Pravilniku o opasnim materijama u vodama ("Sl. glasnik SRS", br. 31/82).
Fotolaboratorije, galenske apoteke, hemijske čistionice i srodni subjekti dužni su da vode evidenciju o svojim otpadnim materijama i da regulišu način njihovog lagerovanja. Upuštanje ovih materija u javnu kanalizaciju se zabranjuje.
Dokaze o tokovima ovih opasnih materija moraju se pružiti na uvid odgovornom licu JKP "Vodovod-Kruševac" kao i nadležnoj inspekciji.
Zaštita od infektivnih materija
Zdravstvene, veterinarske i druge organizacije u čijim se otpadnim vodama mogu očekivati patogeni svoje otpadne vode da izlože obaveznoj dezinfekciji pre upuštanja u javnu kanalizaciju i o tome pruže dokaz odgovornom licu JKP "Vodovod-Kruševac" kao i nadležnoj inspekciji.
Ukoliko se utvrdi da otpadne vode iz kanalizacione mreže ne odgovaraju propisanom kvalitetu i ugrožavaju recipijent, po nalazu inspekcijske službe zagađivač za koga se utvrdi da je prouzrokovao takvu pojavu snosiće posledice.
Tabela br. 1. Dozvoljene granične vrednosti parametra u otpadnim vodama koje se mogu ispuštati u javnu kanalizaciju (srednje dnevne koncentracije merene protokom)
Parametar |
Vrednost |
Jedinica mere |
1. OPŠTI HEMIJSKI I FIZIČKO-HEMIJSKI ELEMENTI KVALITETA |
|
|
A) Opšti parametri |
|
|
Temperatura |
<40 |
C |
Ph-vrednost |
6.5 - 8.5 |
|
Ukupne suspendovane materije |
<500 |
mg/l |
Suspendovane materije posle 2 časa |
<2 |
ml/l |
B) Kiseonični režim |
|
|
BPK |
<500 |
mgO2/l |
HPK |
800 |
mgO2/l |
C) Nutrijenti |
|
|
Amonijačni azot |
15 |
mgN/l |
Nitriti |
30 |
mgN/l |
Nitrati |
50 |
mgN/l |
Ukupni azot |
50 |
mgN/l |
Ukupni fosfor |
10 |
mgP2O5/l |
SPECIFIČNI ZAGAĐIVAČI |
|
|
D)Toksične organske supstance |
|
|
D1-visoko rizične prioritetne supstance* |
|
|
Pesticidi |
|
|
1) organofosforna |
0.1 |
mg/l |
2) organohlorna |
0.1 |
mg/l |
Ugljendisulfati |
0.05 |
mg/l |
Hlorni ugljovodonici |
|
|
1) organski rastvarači |
0.1 |
mg/l |
2) polihlorni bifenali |
0.005 |
mg/l |
D2-ostale toksične organske supstance |
|
|
Nafta i proizvodi od nafte |
0.05 |
mg/l |
Alkohol (suma svih alkohola) |
20 |
mg/l |
Fenoli |
0.4 |
mg/l |
Benzin |
0.1 |
mg/l |
Benzol |
1.00 |
mg/l |
Toluol |
5.00 |
mg/l |
Formaldehid |
0.50 |
mg/l |
Mineralna ulja i masti |
|
|
1) slobodna i emulgovana |
10 |
mg/l |
2) životinjskog porekla |
30 |
mg/l |
Deterdženti |
|
|
1) biodegradibilni |
10 |
mg/l |
2) biodenegradibilni |
0.00 |
mg/l |
TOKSIČNE NEORGANSKE SUPSTANCE |
|
|
E1) Metali i metaloidi (ukupni sadržaj) |
|
|
Srebro |
0.01 |
mg/l |
Arsen |
0.20 |
mg/l |
Barijum |
4.00 |
mg/l |
Kadmijum |
0.05 |
mg/l |
Bakar |
2.00 |
mg/l |
Gvožđe |
10.00 |
mg/l |
Živa |
0.01 |
mg/l |
Nikl |
3.00 |
mg/l |
Olovo |
0.50 |
mg/l |
Mangan |
0.50 |
mg/l |
Kalaj |
3.00 |
mg/l |
Cink |
3.00 |
mg/l |
Hrom (6+) |
0.10 |
mg/l |
Hrom (3+) |
0.50 |
mg/l |
Ukupni hrom |
3.00 |
mg/l |
E2) Druge neorganske supstance |
|
|
Cijanidi (pri Ph>8) |
0.50 |
mg/l |
Cijanidi (pri ph<8) |
10.00 |
mg/l |
Fluoridi |
10.00 |
mg/l |
Sulfati |
350.00 |
mg/l |
Sulfidi |
1.00 |
mg/l |
Hloridi |
500.00 |
mg/l |
RADIOAKTIVNOST |
0.37 |
Bq |
* zbog visoke otpornosti na biološku razgradnju i velikog rizika po zdravlje ljudi i okolinu, granične vrednosti za ostale visokorizične materije, koje se ispuštaju u gradsku kanalizaciju, imaju iste vrednosti kao u Pravilniku o opasnim materijama u vodama ("Sl. glasnik SRS", br. 31/82).
KONTROLA KVALITETA OTPADNIH VODA
Broj ispusta svakog korisnika kojim se ispuštaju industrijske otpadne vode u javni kanalizacioni sistem, preko kanalizacionog priključka treba da bude sveden na tehnički i ekonomsko opravdani minimum, radi smanjenja troškova kontrole koji rastu sa brojem ispusta.
Broj ispusta se propisuje kroz saglasnost na upuštanje otpadnih voda u javnu kanalizaciju.
Za sva upuštanja otpadnih voda u javnu kanalizaciju mora postojati saglasnost i dozvola JKP "Vodovod-Kruševac" koji održava javnu kanalizaciju.
Odgovornost za kvalitet ispuštenih otpadnih voda je na onome ko vrši upuštanje, tj. korisniku kanalizacije.
U koliko postoji opasnost od štetnih efekata onda je ispuštanje otpadne vode u sistem javne kanalizacije uslovljeno predtretmanom ili nekim drugim tehničkim merama, propisanim uslovima priključenja na gradsku javnu kanalizaciju.
Troškove instaliranja predtretmana i uređenja mernog mesta snosi korisnik kanalizacije.
Pre izrade investiciono-tehničke dokumentacije za izgradnju internog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda i za izgradnju odnosno rekonstrukciju interne kanalske mreže investitor je dužan da predhodno od JKP "Vodovod-Kruševac" pribavi uslove za izradu projekta.
Uslovi se izdaju na osnovu parametara Uslovi se izdaju na osnovu parametara MDK određenim ovim Pravilnikom.
Na osnovu izvedenog projekta internog uređaja za predtretman otpadne vode, pravno lice dobija saglasnost na upuštanja svojih otpadnih voda u javnu kanalizaciju.
Prvu kontrolu kvaliteta otpadnih voda sprovodi ovlašćena laboratorija koja o sprovedenoj kontroli sačinjava zapisnik koji je sastavni deo ugovora o upuštanju otpadne vode u javnu kanalizaciju koji se sklapa između korisnika kanalizacije i JKP "Vodovod-Kruševac".
JKP "Vodovod-Kruševac" je odgovorno za sistematsko praćenje svih ispusta industrijskih otpadnih voda, i raspolaže svim osnovnim podacima o korisniku kanalizacije:
• vrsti, količini i osobini svih tokova otpadne vode koje korisnik ispušta u javnu kanalizaciju.
• vrsti i načinu ispuštanja.
• postojećim tehničkim rešenjima za smanjenje zagađenja, odnosno postrojenjima za predtretman.
• odgovornom licu za ispuštanje otpadnih voda korisnika kanalizacije kao i njegovom zameniku.
Osnovne podatke obezbeđuje korisnik kanalizacije što se precizira ugovorom o korišćenju javne kanalizacije i dostavlja odgovornom licu u JKP "Vodovod-Kruševac".
Za sistematsko praćenje i kontrolu kvaliteta industrijskih otpadnih voda koji se ispuštaju u javnu kanalizaciju odgovorno je JKP "Vodovod-Kruševac".
Na osnovu katastra zagađivača kao i uvida na terenu odgovorna služba JKP "Vodovod-Kruševac" donosi godišnji Program i plan sistematskog praćenja kvalitativnih i kvantitativnih karakteristika otpadnih voda o čemu informiše korisnike, čija je obaveza da prema planu i programu vrše kontrolu i uredno dostavljaju podatke JKP "Vodovod-Kruševac"-u.
Program monitoringa otpadnih voda svakog korisnika reguliše se ugovorom i mora biti saglasan sa propisima o načinima i metodama ispuštanja voda, datim ovim Pravilnikom.
Program definiše sledeće parametre:
2. lokaciju kontrolnih tačaka na kojima će biti vršena merenja.
3. učestalost broja merenja u toku kalendarske godine.
4. način merenja i uzimanje uzoraka.
5. vrstu uzorka i parametre.
6. podatke o uslovima za vreme merenja.
Kvalitet otpadnih voda ocenjuje se prema graničnim vrednostima svih parametara u uzorku.
Opšta saglasnost kvaliteta otpadnih voda sa propisanim graničnim vrednostima (tabela br. 1) ocenjuje se na godišnjem nivou uzimajući u obzir sve uzorke uzete tokom godine.
Saglasnost sa propisanim vrednostima smatra se postignutim i može se obnoviti dozvola za narednu godinu ako:
• su svi ispitivani parametri u svim uzorcima jednaki ili niži od zahtevanih graničnih vrednosti (broj ispitivanja u toku jedne godine manji od četiri)
• ako jedan uzorak ne zadovoljava granične vrednosti (broj ispitivanja u toku jedne godine 4-7)
• ako dva uzoraka ne zadovoljava granične vrednosti (broj ispitivanja u toku jedne godine 8-16).
Ukoliko kvalitet otpadne vode ne zadovolji norme iz ovog Pravilnika i korisnik javne kanalizacije ne preduzme naložene mere, može izgubiti saglasnost za upuštanje svojih otpadnih voda u javnu kanalizaciju.
Ponovno upuštanje otpadnih voda u javnu kanalizaciju može otpočeti tek uz novu saglasnost JKP "Vodovod-Kruševac".
Kontrolu kvaliteta otpadnih voda JKP "Vodovod-Kruševac" može izvršiti i bez najave korisniku kanalizacije kada proceni da za to ima opravdanja na mestu upuštanja, pre mešanja ispuštene vode sa vodom javne kanalizacije, a korisnik je dužan da omogući pristup mestu vršenja kontrole.
Ukoliko kontrola pokaže da otpadna voda prestavlja neposrednu opasnost za život i zdravlje ljudi, kao i za normalno funkcionisanje objekata gradskog kanalizacionog sistema JKP "Vodovod-Kruševac", ima pravo da od korisnika zatraži potpuni prekid upuštanja takve vode sve dok se njen kvalitet ne vrati u dozvoljene granice.
Sve troškove ispitivanja prema godišnjem Programu snosi korisnik javne kanalizacije, kao i vanredne-kontrolne koje sprovodi JKP "Vodovod-Kruševac" ukoliko se pokaže da voda ne zadovoljava propisane MDK datim ovim Pravilnikom.
Ukoliko dođe do bilo koje havarije u radu usled kojih otpadne vode mogu oštetiti sistem javne kanalizacije odgovorno lice JKP "Vodovod-Kruševac" mora o tome biti odmah obavešteno.
Odgovorno lice JKP "Vodovod-Kruševac" treba u takvim situacijama da postupi u skladu sa uzbunom i planom za vanredne situacije.
Korisnici javne kanalizacije dužni su da imaju ugrađene merače protoka i količina upotrebljavanih voda pre priključenja na javnu kanalizaciju.
Mesto ugradnje merača protoka i količina otpadnih voda se određuje uz saglasnost JKP "Vodovod-Kruševac".
Troškove ugradnje održavanja i baždarenja merača protoka i količina upotrebljenih voda snosi korisnik.
U slučaju kvara ili bilo koje neispravnosti na meraču protoka i količina upotrebljenih voda obračun se vrši na osnovu prethodna tri meseca ispravnog rada merača dok se merač, ne dovede u ispravno stanje.
Prelazni period za ugradnju merača protoka na mernom mestu reguliše se ugovorom između davaoca usluga i korisnika i ne može biti duži od tri godine.
Od momenta stupanja na snagu ovog Pravilnika regulisanje uslova ispuštanja otpadnih voda za sve nove korisnike kanalizacije vrši se prema njegovim odredbama.
Za sve druge industrijske i privredne aktivnosti koje svoje otpadne vode već ispuštaju u javnu kanalizaciju rok za usaglašavanje sa zahtevom ovog Pravilnika iznosi tri godine od dana stupanja na snagu.
Ovaj Pravilnik objaviti u "Službenom listu grada Kruševca".