PRAVILNIKO USLOVIMA ZA PRIZNAVANJE NACIONALNIH ETALONA("Sl. glasnik RS", br. 70/2011) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju uslovi za priznavanje etalona Republike Srbije kao osnove za dodeljivanje vrednosti određene veličine drugim etalonima te veličine (u daljem tekstu: nacionalni etalon).
Odluka o priznavanju nacionalnog etalona donosi se za svaki nacionalni etalon određene veličine pojedinačno.
Etalon koji se priznaje kao nacionalni etalon mora da ispuni sledeće uslove:
1) da ima najbolje metrološke karakteristike u Republici Srbiji;
2) da predstavlja realizaciju definicije date veličine sa navedenom vrednošću veličine i pridruženom mernom nesigurnošću, tako da služi kao referenca za obezbeđenje sledivosti za rezultate merenja u Republici Srbiji;
3) da je slediv do međunarodnog etalona ili nacionalnih etalona drugih država sa odgovarajućim metrološkim karakteristikama, odnosno da poseduje uverenje o etaloniranju koje je izdao Međunarodni biro za tegove i mere (BIPM), druga odgovarajuća međunarodna metrološka organizacija ili inostrana nacionalna metrološka institucija nadležna za nacionalne etalone.
Nacionalni etalon, koji je priznat odlukom direktora Direkcije, može pored Direkcije da čuva, održava i unapređuje njegove metrološke karakteristike drugi organ državne uprave, odnosno drugo pravno lice (u daljem tekstu: imalac nacionalnog etalona), u skladu sa zakonom kojim se uređuje metrologija.
Imalac nacionalnog etalona mora da ispunjava uslove, a naročito u pogledu:
1) stručne osposobljenosti zaposlenih i drugih angažovanih lica;
2) prostorija i opreme za čuvanje, održavanje i unapređivanje nacionalnog etalona;
3) učestvovanja u međulaboratorijskim poređenjima;
4) aktivnosti vezanih za nacionalni etalon koje se obavljaju u skladu sa standardom SRPS ISO/IEC 17025.
Imalac nacionalnog etalona mora da ima potreban broj stručnih zaposlenih i drugih angažovanih lica, od koga najmanje dva zaposlena, koji obavljaju poslove koji se odnose na čuvanje, održavanje i usavršavanje nacionalnog etalona, moraju biti u radnom odnosu na neodređeno vreme.
Svi zaposleni koji obavljaju poslove koji se direktno odnose na nacionalni etalon moraju da imaju najmanje visoko obrazovanje u okviru obrazovno naučnog polja tehničko-tehnoloških nauka ili prirodno-matematičkih nauka na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije, odnosno završene osnovne studije u trajanju od najmanje četiri godine).
Svi zaposleni koji obavljaju poslove koji se direktno odnose na nacionalni etalon moraju posedovati adekvatno znanje i veštine iz oblasti opšte metrologije i metrologije veličine koju realizuje nacionalni etalon, kao i radno iskustvo na poslovima etaloniranja i metrologije te veličine u trajanju od najmanje pet godina.
Ostali zaposleni i druga angažovana lica koji učestvuju u obavljanju poslova koji se odnose na nacionalni etalon moraju imati najmanje četvrti stepen stručne spreme tehničkog ili prirodnog smera i radno iskustvo na poslovima etaloniranja u trajanju od najmanje godinu dana.
Imalac nacionalnog etalona dužan je da obezbedi prostorije za rad koje ispunjavaju referentne uslove za određenu veličinu, u skladu sa odgovarajućim srpskim standardima, odnosno međunarodnim preporukama ili drugim međunarodnim dokumentima.
Imalac nacionalnog etalona dužan je da obezbedi odgovarajuću etalonsku i mernu opremu neophodnu za čuvanje, održavanje i usavršavanje nacionalnog etalona određene veličine, kao i za prenošenje vrednosti te veličine na etalone nižeg reda. Sva oprema, koja bitno doprinosi mernoj nesigurnosti pridruženoj navedenoj vrednosti veličine koju realizuje nacionalni etalon, mora biti etalonirana i slediva do odgovarajuće jedinice Međunarodnog sistema jedinica (SI).
Imalac nacionalnog etalona dužan je da obezbedi pozitivne rezultate prilikom učestvovanja u međulaboratorijskim poređenjima u oblastima etaloniranja i merenja veličine koja je realizovana nacionalnim etalonom.
Imalac nacionalnog etalona dužan je da svoje aktivnosti vezane za nacionalni etalon obavlja u skladu sa sistemom menadžmenta koji je u skladu sa standardom SRPS ISO/IEC 17025: Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje.
Prilikom utvrđivanja ispunjenosti uslova propisanih ovim pravilnikom uzimaju se u obzir objavljene mogućnosti merenja i etaloniranja u bazi podataka Međunarodnog biroa za tegove i mere (SMS), kao i akt o dodeli akreditacije koji je Imalac nacionalnog etalona pribavio u postupku akreditacije od strane Akreditacionog tela Srbije.
Ako je obim poslova koji se odnosi na prenošenje vrednosti veličine sa nacionalnog etalona na etalone nižeg reda, odnosno obim poslova etaloniranja, u celosti pokriven obimom poslova etaloniranja sadržanim u aktu o akreditaciji iz stava 1. ovog člana smatraće se da je imalac nacionalnog etalona dokazao da, u pogledu stručne osposobljenosti zaposlenih i drugih angažovanih lica i prostorija i opreme za rad, ispunjava uslove za donošenje odluke o priznavanju nacionalnog etalona.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".