UPUTSTVO ZA SPROVOĐENJE ODLUKE O NAČINU UPRAVLJANJA TOKOVIMA GOTOVINE ("Sl. glasnik RS", br. 89/2011)

1. Ovim uputstvom bliže se propisuju uslovi i način sprovođenja Odluke o načinu upravljanja tokovima gotovine (u daljem tekstu: Odluka).

2. Uplate novčanica i kovanog novca (u daljem tekstu: gotov novac) vrše se u filijalama Narodne banke Srbije (u daljem tekstu: filijale), s tim da se po apoenima minimalno uplaćuje: za apoene od 10, 20, 50, 100, 200, 500 i 1000 dinara - 5 svežnjeva (5.000 komada), a za apoen od 5000 dinara - 1 paket (100 komada).

U slučaju uplata manjih od minimuma iz stava 1. ove tačke, Narodna banka Srbije naplaćuje naknadu u skladu sa odlukom kojom se utvrđuje jedinstvena tarifa po kojoj Narodna banka Srbije naplaćuje naknadu za izvršene usluge, osim u slučaju uplate vanopticajnih novčanica u periodu njihove zamene koji je utvrđen odlukom kojom se uređuje povlačenje gotovog novca iz opticaja - kad se naknada ne naplaćuje.

3. Isplate gotovog novca vrše se u filijalama, s tim da se po apoenima minimalno isplaćuje: za apoene od 10, 20, 50, 100, 200, 500 i 1000 dinara - 1 svežanj (1.000 komada), a za apoen od 5000 dinara - 1 paket (100 komada).

U slučaju isplata manjih od minimuma iz stava 1. ove tačke, Narodna banka Srbije naplaćuje naknadu u skladu sa odlukom kojom se utvrđuje jedinstvena tarifa po kojoj Narodna banka Srbije naplaćuje naknadu za izvršene usluge.

Bankama se kovani novac minimalno isplaćuje: za apoen od 1 dinara - 1.000 komada, a za apoene od 2, 5,10 i 20 dinara - 500 komada.

4. Banka je dužna da, vodeći računa o tome da lice novčanice bude okrenuto prema gore, novčanice razvrstava i pakuje po kategorijama i apoenima - u pakete od po 100 komada novčanica na koje se stavlja karika za pakovanje novčanica, u svežnjeve od po 1.000 komada (10 paketa) i u amanete koji ne mogu da sadrže više od 20.000 komada (20 svežnjeva) novčanica iste kategorije i apoena.

Ako se vrši uplata manje od 5 svežnjeva novčanica apoena od 5000 dinara (5.000 komada), novčanice se pakuju u amanete zajedno s novčanicama apoena od 1000 dinara iste kategorije, na način iz stava 1. ove tačke.

5. Karika za pakovanje novčanica mora da sadrži poslovno ime banke koja je izvršila pakovanje, apoen, broj komada, iznos novčanica i datum pakovanja, i mora biti potpisana.

Deset paketa novčanica iste kategorije i apoena formira se u svežanj i vezuje mašinom za vezivanje (unakrsno trakom za vezivanje novca) ili vakuumiranjem.

Amanet mora biti spakovan na takav način da su vrednosti potpuno bezbedne. Ako je potrebno vezivati amanet, koristi se isključivo sigurnosna veza.

Na amanetu (sigurnosna kesa, kutija i sl.), odnosno sigurnosnoj vezi (ako je amanet vezivan) mora biti upisan neponovljivi serijski broj pakovanja, i to u bar-kôdu standarda CODE 128 (u daljem tekstu: bar-kôd), pri čemu prva tri karaktera bar-kôda moraju označavati šifru banke koja vrši uplatu.

Šifre banaka date su u Prilogu 1 uz ovo uputstvo, koji je njegov sastavni deo.

6. Kovani novac istog apoena mora biti zapakovan na bezbedan način, i to 1.000 komada apoena od 1 dinara, a 500 komada apoena od 2, 5, 10 i 20 dinara. Ako je potrebno vezivati amanet - koristi se isključivo sigurnosna veza.

Na amanetu (sigurnosna kesa, kutija i sl.), odnosno sigurnosnoj vezi (ako je amanet vezivan) mora biti upisan bar-kôd.

7. Novčanicom nepodobnom za opticaj, u smislu ovog uputstva, smatra se novčanica:

- koja je iscepana na dva dela ili na više delova;

- koja je cela ali je ispisana ili iscrtana, polivena mastilom, bojom slabog intenziteta ili masnoćom, ili izbledela usled pranja ili iz drugih razloga, s tim da je to oštećenje veće od 5% cele novčanice;

- koja je obojena upozaravajućom bojom (ALERT COLOUR) kojom se vrši hemijska zaštita novčanica u transportu, odnosno kojom se novčanice oboje u slučaju nasilnog otvaranja pakovanja gotovog novca (novčanica obojena upozoravajućom bojom) - bez obzira na površinu obojenosti;

- koja je cela ali je zacepljena, s tim da je to zacepljenje veće od 10 mm;

- kojoj nedostaje deo veći od 6 mm (po dužini) ili 5 mm (po širini);

- koja je zalepljena lepljivom trakom i pri tom ova traka prelazi veličinu od 10 x 10 mm;

- čiji su uglovi savijeni a jedna od dužina savijenog ugla veća od 10 mm;

- koja je nagorela, nagrižena, progorela, oštećena truljenjem ili dejstvom hemikalija ili na drugi način;

- koja ima rupe čiji prečnik prelazi 3 mm;

- čija je dužina ili širina različita od standardne dužine ili širine originalnih novčanica;

- koja je zgužvana s višestrukim nepravilnim naborima;

- koja je izrađena sa izvesnom greškom i kao takva puštena u opticaj (makulatura).

8. Stepen oštećenja novčanice zbog koga je novčanica nepodobna za opticaj utvrđuje se upotrebom šablona za merenje (u daljem tekstu: mera) izrađenog od providnog materijala (mera odgovara površini ispravne novčanice). Mera je podeljena na 100 jednakih pravougaonika, a jedan pravougaonik odgovara jednom procentu (1%) površine cele novčanice.

Pri utvrđivanju stepena oštećenja novčanice merom uzimaju se u obzir svi potpuno ili delimično oštećeni, odnosno neispunjeni pravougaonici.

Narodna banka Srbije - Sektor za poslove s gotovinom (u daljem tekstu: Sektor) obezbeđuje bankama potrebne količine mera.

9. Novčanica nepodobna za opticaj uplaćuje se samo ako površina dela novčanice podnetog radi uplate ili više delova koji nesumnjivo potiču od iste novčanice iznosi najmanje 51% površine novčanice.

10. Prijem od banaka novčanica obojenih upozoravajućom bojom i oštećenih novčanica vrši se u skladu sa Odlukom.

11. Narodna banka Srbije zadužiće račun banke kad u njenoj uplati utvrdi postojanje:

1) novčanice čija površina iznosi manje od 51% površine novčanice;

2) novčanice kojoj nedostaju dva dela okruglog oblika čiji prečnici iznose po 20 mm a odstojanje pravolinijski vodoravno levo i desno od središta novčanice po 25 mm bez obzira na veličinu ostalih delova koji nedostaju novčanici, kao i novčanice kojoj nedostaje tri dela okruglog oblika čiji prečnici iznose po 8 mm a čiji se centri nalaze na pravoj sa odstojanjem od 40 mm bez obzira na veličinu ostalih delova koji nedostaju novčanici;

3) novčanice obojene upozoravajućom bojom;

4) vanopticajne novčanice i vanopticajnog kovanog novca kojima je protekao period zamene koji je utvrđen odlukom Narodne banke Srbije.

Narodna banka Srbije zadržava novčanice i kovani novac iz stava 1. ove tačke.

12. Kovanim novcem nepodobnim za opticaj, u smislu ovog uputstva, smatra se kovani novac koji je postao neupotrebljiv za dalji opticaj usled dejstva neke mehaničke sile koja je izazvala njegovu deformaciju ili narušila njegov reljef, ali samo ako su u pitanju celi i nesumnjivo autentični primerci tog novca, kao i kovani novac koji je izrađen sa izvesnom greškom i kao takav pušten u opticaj (makulatura).

Kovani novac nepodoban za opticaj banke mogu uplatiti u filijalama.

13. Gotov novac nepodoban za opticaj i vanopticajni gotov novac koji su sortirani na način utvrđen ovim uputstvom banke ne mogu isplaćivati svojim klijentima.

14. Ako se naknadno, na osnovu primljene deklarisane vrednosti, a pri sortiranju gotovog novca, utvrde razlike (manjak ili višak) - postupa se na sledeći način:

- za iznos utvrđenog manjka zadužuje se račun banke;

- za iznos utvrđenog viška odobrava se račun banke.

O utvrđenim razlikama iz stava 1. ove tačke Narodna banka Srbije petnaestodnevno sačinjava i banci dostavlja obaveštenje o razlikama utvrđenim u uplati banke, koje sadrži: naziv filijale u kojoj je vršena obrada gotovog novca, redni broj i datum sačinjavanja ovog obaveštenja, poslovno ime banke, datum uplate, broj dokumenta uplate i redni broj amaneta, vrstu, kategoriju i iznos uplaćenog gotovog novca, kao i iznos utvrđenog manjka ili viška.

Obaveštenje iz stava 2. ove tačke, Narodna banka Srbije dostavlja bankama na način utvrđen uputstvom kojim se uređuje elektronska razmena podataka između banaka i Narodne banke Srbije u vezi s trezorskim poslovima, a može ga dostaviti i u pismenoj formi u slučaju prekida rada elektronskog sistema.

Ako se u uplaćenom gotovom novcu ustanovi postojanje falsifikata - iznos tog novca smatra se manjkom, i za taj iznos zadužuje se račun banke.

15. Imaoci računa kod Narodne banke Srbije dužni su da s gotovim novcem postupaju na način koji je ovim uputstvom propisan za banke.

16. Danom stupanja na snagu ovog uputstva prestaje da važi Uputstvo za sprovođenje Odluke o načinu upravljanja tokovima gotovine snabdevanjem banaka novčanicama i kovanim novcem ("Službeni glasnik RS", br. 116/2008, 27/2009 i 107/2009).

17. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije" i stupa na snagu 1. decembra 2011. godine.

Prilog 1

ŠIFRE BANAKA

 

Šifra banke	Poslovno ime banke
105	AIK banka, a.d., Niš
115	KBC banka, a.d., Beograd
125	Pireus banka, a.d., Beograd
145	Marfin banka, a.d., Beograd
150	Kredi banka, a.d., Kragujevac
155	Čačanska banka, a.d., Čačak
160	Banka Intesa, a.d., Beograd
165	Hipo Alpe-Adria-banka, a.d., Beograd
170	Unikredit banka Srbija, a.d., Beograd
180	Alfa banka Srbija, a.d., Beograd
190	Jubmes banka, a.d., Beograd
200	Banka Poštanska štedionica, a.d., Beograd
205	Komercijalna banka, a.d., Beograd
220	Prokredit banka, a.d., Beograd
240	Findomestik banka, a.d., Beograd
245	PB Agrobanka, a.d., Beograd
250	Euro banka EFG, a.d. Beograd
255	Privredna banka Beograd, a.d., Beograd
265	Rajfajzen banka, a.d., Beograd
275	Sosijete Ženeral banka Srbija, a.d., Beograd
285	Folksbanka, a.d., Beograd
290	Univerzal banka, a.d., Beograd
295	Srpska banka, a.d., Beograd
310	NLB banka, a.d., Beograd
325	OTP banka Srbija, a.d., Novi Sad
330	Kredi Agrikol banka Srbija, a.d., Novi Sad
335	Razvojna banka Vojvodine, a.d., Novi Sad
340	Erste banka, a.d., Novi Sad
355	Vojvođanska banka, a.d., Novi Sad
360	Dunav banka, a.d., Zvečan
365	Jugobanka Jugbanka, a.d., Kosovska Mitrovica
370	Oportjuniti banka, a.d., Novi Sad
375	Moskovska banka, a.d., Beograd
840	Uprava za trezor