PRAVILNIKO POSTUPCIMA KOJI SE MOGU SMATRATI ZLOUPOTREBOM TRŽIŠTA I OBAVEZE U CILJU SPREČAVANJA I OTKRIVANJA ZLOUPOTREBE TRŽIŠTA("Sl. glasnik RS", br. 89/2011) |
Ovim pravilnikom propisuju se postupci koji se mogu smatrati zloupotrebom tržišta, kao i obaveze učesnika na tržištu u cilju sprečavanja i otkrivanja istih.
Lažni ili obmanjujući signali i formiranje cena
(1) Prilikom procene koje aktivnosti mogu da predstavljaju zloupotrebu tržišta iz člana 85. stav 1. tačka 1), Zakona o tržištu kapitala ("Službeni glasnik RS", broj 31/2011, u daljem tekstu: Zakon), razmatraće se sledeći indikatori, koji sami po sebi ne znače da se u konkretnom slučaju radi o zloupotrebi tržišta, niti se podrazumeva suprotno ako neka činjenica ili događaj nije naveden ovde, već se prilikom procene trebaju uzeti u obzir specifične okolnosti svakog pojedinačnog slučaja:
a) u kojoj meri dati nalozi za trgovanje ili izvršene transakcije predstavljaju značajan deo dnevnog obima transakcija relevantnim finansijskim instrumentom regulisanom, odnosno MTP tržištu, posebno kada te aktivnosti vode do značajne promene cene finansijskog instrumenta;
b) u kojoj meri nalozi za trgovanje koje su izdala lice sa značajnom kupovnom ili prodajnom pozicijom u finansijskom instrumentu ili transakcije koje su ta lica izvršila vode do značajnih promena cene finansijskog instrumenta ili izvedenih finansijskih instrumenata ili odnosne varijabile, uključene na regulisano, odnosno MTP tržište;
v) da li izvršene transakcije dovode do stvarne promene vlasništva nad finansijskim instrumentom uključenim na uređenom tržištu;
g) u kojoj meri dati nalozi ili izvršene transakcije obuhvataju izmenu pozicija u kratkom periodu i predstavljaju značajan deo dnevnog obima trgovanja relevantnim finansijskim instrumentom na uređenom tržištu te da li bi mogli biti povezani sa značajnim promenama cene finansijskog instrumenta uključenog na uređeno tržište;
d) u kojoj su meri dati nalozi ili izvršene transakcije koncentrisani u okviru kratkog vremenskog razdoblja tokom dnevnog trgovanja doveli do promene cene koja je sledom toga promenila smer kretanja;
đ) u kojoj meri dati nalozi menjaju prikaz najboljih cena ponude ili potražnje finansijskog instrumenta uključenog na regulisano, odnosno MTP tržište, ili prikaz dubine tržišta koja je vidljiva učesnicima na tržištu, a uklonjeni su pre nego što su izvršeni;
e) u kojoj su meri nalozi dati ili transakcije izvršene u specifično vreme (na kraju trgovanja) ili oko specifičnog vremena u kojem se izračunavaju referentne cene (cene zatvaranja) i rade druga izračunavanja, a iste vode do promene cena koje imaju uticaj na referentne cene i izračunavanja.
Fiktivni postupci ili svaki drugi oblici obmane ili prevare
(1) U svrhu primene člana 85. stav 1. tačka 2) Zakona, prilikom procene koje aktivnosti bi mogle da predstavljaju zloupotrebu tržišta razmotriće se sledeći indikatori, koji sami po sebi ne znače da se u konkretnom slučaju radi o zloupotrebi tržišta, niti se podrazumeva suprotno ako neka činjenica ili događaj nije naveden ovde, već se prilikom procene trebaju uzeti u obzir specifične okolnosti svakog pojedinačnog slučaja:
a) Prethodi li datim nalozima ili izvršenim transakcijama ili sledi nakon njih, širenje neistinitih, lažnih ili obmanjujućih informacija od strane lica koja su naloge dali ili transakcije izvršili ili lica koja su s njima povezana;
b) Da li naloge daju ili transakcije izvršavaju lica koja, pre ili nakon što daju nalog ili izvrše transakciju, distribuiraju, neposredno ili posredstvom lica koja su sa njima povezana, istraživanja ili preporuke za ulaganje koje su netačne, pristrasne ili očigledno pod uticajem materijalnih interesa.
Obaveštavanje o sumnjivim transakcijama
(1) Ovlašćeni učesnici na tržištu su organizator tržišta, odnosno regulisano tržište, investiciono društvo i operater Multilateralne trgovačke platforme (MTP).
(2) Ovlašćeni učesnici na tržištu su dužni da propišu i primenjuju postupke i mere čiji je cilj otkrivanje i sprečavanje manipulacije na tom tržištu, odnosno MTP, kao i da pruže punu pomoć Komisiji za hartije od vrednosti (u daljem tekstu: Komisija) prilikom sprovođenja mera u nadzoru.
(3) Ovlašćeni učesnici na tržištu koji opravdano sumnjaju da bi transakcija mogla predstavljati trgovanje na osnovu insajderske informacije ili manipulaciju na tržištu, dužni su bez odlaganja o tome da obaveste Komisiju.
(4) Ovlašćeni učesnik na tržištu, u svakom pojedinačnom slučaju, odlučuje da li postoje opravdani razlozi za sumnju da transakcija predstavlja trgovanje na osnovu insajderske informacije ili manipulacije na tržištu, saglasno odredbama Zakona o tržištu kapitala.
(1) Ovlašćeni učesnik na tržištu koji podleže obavezi obaveštavanja Komisije iz člana 4. ovog pravilnika, dužan je da Komisiji dostavi najmanje sledeće podatke:
- opis transakcije, vrstu naloga i druga svojstva naloga kao i vrstu trgovanja;
- razlog sumnje da bi transakcija mogla predstavljati manipulaciju na tržištu;
- identitet lica u čije ime bi transakcije bile izvršene, te drugih lica uključenih u predmetnu transakciju;
- u kom svojstvu deluje lice koja podleže obavezi obaveštavanja;
- svaku drugu informaciju koja bi mogla biti značajna u razmatranju spornih transakcija;
- potpis podnosioca obaveštenja (i overa pečatom).
(2) Ako podaci iz stava 1. ovog člana nisu na raspolaganju u trenutku upućivanja obaveštenja, dostavljeno obaveštenje sadrži najmanje razloge zbog kojih lice koje ga dostavlja opravdano sumnja da bi transakcija mogla da predstavlja zloupotrebu tržišta. Sve ostale podatke ovlašćeni učesnik na tržištu dužan je da dostavi Komisiji čim mu podaci budu dostupni a najkasnije u roku od 24 časa.
(3) Obaveštenje iz člana 4. ovog pravilnika dostavlja se Komisiji na obrascu ("ZT") koji je sastavni deo ovog Pravilnika i dostupan je na internet stranici Komisije i to na sledeće načine:
- poštom ili telefaksom,
- u izuzetnim slučajevima koji ne trpe odlaganje i telefonom, s tim da je ovlašćeni učesnik dužan da u roku od 24 časa od trenutka telefonske prijave Komisiji dostavi pismeno obaveštenje.
(4) Pored dostave obaveštenja iz člana 4. ovog pravilnika u pismenoj formi isto se dostavlja i u elektronskoj formi, a format dostavljanja biće definisan posebnim uputstvom Komisije.
(1) Ovlašćeni učesnik na tržištu koji podleže obavezi obaveštavanja Komisije iz člana 4. ovog pravilnika, o navedenom obaveštenju ne sme da obavesti ni jedno drugo lice, što se posebno odnosi na lice na čije su ime dati nalozi, odnosno obavljene transakcije ili strane povezane sa tim licima, osim lica kojima se obaveštenje dostavlja na osnovu zakona. Ispunjavanje ovog zahteva ne izlaže lice koja je izvršilo obaveštavanje nikakvoj vrsti odgovornosti, pod uslovom da lice koje je dostavilo obaveštenje deluje u dobroj veri.
(2) Komisija neće otkriti identitet lica koje je obavestilo o transakcijama ako bi to štetilo tom licu ili bi mu moglo naneti štetu.
(3) Obaveštavanje prema članu 4. ovog pravilnika dostavljeno u dobroj veri, ne predstavlja kršenje bilo kojeg ograničenja otkrivanja informacija propisanog ugovorom ili bilo kojim propisom te ne podleže nikakvoj vrsti odgovornosti za lice koje je dalo takvo obaveštenje.
(4) Obavezi obaveštavanja iz člana 4. ovog pravilnika podležu:
- Ovlašćeni učesnici na tržištu koji imaju registrovano sedište u Republici Srbiji;
- Filijala ovlašćenog učesnika na tržištu Republike Srbije koja obavlja usluge i aktivnosti drugoj državi.
(5) Kada Komisija primi obaveštenje iz člana 4. ovog pravilnika od filijale ovlašćenog učesnika koja obavlja usluge i aktivnosti u drugoj državi, isto će odmah dostaviti nadležnom telu države tržišta na koje se obaveštenje odnosi.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
1. OPIS TRANSAKCIJE
|
2. VRSTA NALOGA I DRUGA SVOJSTVA NALOGA KAO VRSTA TRGOVANJA
|
3. IDENTITET LICA U ČIJE IME BI TRANSAKCIJA BILA IZVRŠENA TE DRUGIH LICA UKLJUČENIH U PREDMETNU TRANSAKCIJU
|
4. U KOM SVOJSTVU DELUJE LICE KOJE PODLEŽE OBAVEZI OBAVEŠTAVANJA
|
5. SVAKA DRUGA INFORMACIJA KOJA BI MOGLA BITI ZNAČAJNA U RAZMATRANJU SPORNE TRANSAKCIJE
|
6. POTPIS PODNOSIOCA OBAVEŠTENJA (I OVERA PEČATOM)
|
||||||||