UREDBAO PROGLAŠENJU SPOMENIKA PRIRODE "PARK BUKOVIČKE BANJE"("Sl. glasnik RS", br. 94/2011) |
Park Bukovičke Banje na obodu gradskog jezgra Aranđelovca proglašava se za spomenik prirode pod imenom "Park Bukovičke Banje" i stavlja pod zaštitu kao područje II kategorije, odnosno od velikog značaja (u daljem tekstu: Spomenik prirode "Park Bukovičke Banje").
Spomenik prirode "Park Bukovičke Banje" stavlja se pod zaštitu, kao prostorno-kulturno istorijska celina i jedan od najstarijih i najočuvanijih banjskih parkova iz XIX veka u Republici Srbiji, radi očuvanja koncepta pejzažno-arhitektonskog uređenja, prisustva izvora mineralnih voda (Đulara, Talpara, Knjaz Miloš, Pobeda - Biveta, knez Mihailo), bogatstva flore (150 drvenastih i žbunastih vrsta, od čega je 39 vrsta autohtonih, 19 vrsta alohtonih i 51 vrsta egzota) i faune (27 vrsta ptica, a od sisara veverica, jež, više vrsta slepih miševa svi na listi strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta, zec zaštićen lovostajem), prisustva kulturno-istorijske baštine (Hotel "Staro zdanje", Paviljon Knjaza Miloša - Biveta, hotel "Šumadija", RH Zavod sa otvorenim i zatvorenim kupatilom, objekat eksploatacije - prva punionica mineralnih voda) i vredne zbirke skulptura na otvorenom (63 skulpture).
Prostorna struktura Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" definisana je sa dve celine: parkovski oblikovanim prostorom i park šumom Zvezdara.
Spomenik prirode "Park Bukovičke Banje" nalazi se na teritoriji opštine Aranđelovac, katastarska opština Aranđelovac i obuhvata ukupnu površinu od 21,67 ha u državnoj svojini.
Opis, grafički prikaz granica Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" i spisak katastarskih parcela odštampani su uz ovu uredbu i čine njen sastavni deo.
Na području Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje", nije dozvoljeno obavljati radove i aktivnosti za koje se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode utvrdi da mogu oštetiti populacije, zajednice i staništa biljnih i životinjskih vrsta iz člana 2. ove uredbe, narušiti prirodne procese i ekološku celovitost područja ili značajno nepovoljno uticati na estetska i kulturno-istorijska obeležja područja i životnu sredinu.
Na području Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" utvrđuje se režim zaštite III stepena, sprovodi se proaktivna zaštita i mogu da se vrše upravljačke intervencije u cilju restauracije, uređenje objekata kulturno-istorijskog nasleđa, održanja i unapređenja prirodnih ekosistema i predela, očuvanja ekološke celovitosti i održivog korišćenja prirodnih resursa i prostora uz potrebnu infrastrukturnu i drugu izgradnju.
Osim zabrane radova i aktivnosti koje su kao takve utvrđene članom 35. Zakona o zaštiti prirode, zabranjuje se i:
1) promena namene i smanjenje površine parka;
2) vršenje radova i aktivnosti koje nisu u skladu sa namenom prostora, kao i onih kojima se mogu narušiti pejzažno arhitektonski koncept, estetske i ambijentalne vrednosti i pogoršati karakteristike i primarne vrednosti zaštićenog područja;
3) izvođenje radova i aktivnosti koje bi ugrozile prostorni koncept zaštićenog područja i vegetaciju u njemu, a naročito:
(1) seča drveća i šiblja, izuzev neželjenog podrasta, suvog i bolesnog drveća, kao i onog koje se prostorno, dekorativno i funkcionalno ne uklapa u koncept parkovskog prostora,
(2) lomljenje grana, oštećivanje kore, kidanje lišća i obavljanje drugih radnji i aktivnosti koje bi narušile postojeće stanje dendrofonda ili dovela u pitanje biološki opstanak,
(3) postavljanje (ukucavanje) tabli i drugih obaveštenja na stablima,
(4) unošenje invazivnih alohtonih vrsta i novih vrsta drveća i šiblja koje po konceptu i estetskim kriterijumima ne odgovaraju objektu prirodno-kulturne baštine,
(5) uništavanje korenovog sistema prilikom radova na uređenju prostora i
(6) izvođenje pasa na prostor u okviru granica zaštićenog područja;
4) uznemiravanje, hvatanje i ubijanje posebno zaštićenih i značajnih vrsta faune, kao i uzimanje ili uništavanje jaja i mladunaca i rušenje gnezda;
5) produbljivanje postojećih vodozahvata;
6) deponovanje smeća, zemlje, svih vrsta otpadnih materija, građevinskog materijala i drugog što može da umanji funkcionalna svojstva zaštićenog područja;
7) paljenje i loženje vatre;
8) kretanje, zaustavljanje i parkiranje vozila unutar granica zaštićenog područja, izuzev za vozila službe održavanja parka koja se mogu po potrebi kretati i po zelenim površinama, kao i službenih vozila za potrebe pristupa postojećim objektima koja se mogu kretati isključivo po postojećem putu i parkingu;
9) postavljanje reklamnih tabli i bilborda u okviru i na obodu zaštićenog područja.
Na području Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" radovi i aktivnosti ograničavaju se na:
1) izmenu konfiguracije terena pri nivelacionim radovima predviđenim projektom na koje su prethodno pribavljeni uslovi zaštite prirode i izvođenje zemljanih radova predviđenih projektom obnove parka i projektom sanacije ili izgradnje infrastrukturne mreže;
2) izgradnju novih podzemnih i nadzemnih instalacija, ili bilo koje vrste objekata infrastrukture, a koje biološki i pejzažno ne ugrožavaju zaštićeno područje, kao i na rekonstrukciju postojeće infrastrukture za koju je neophodna tehnička dokumentacija izrađena u skladu sa prethodno pribavljenim uslovima zaštite prirode;
3) izgradnju objekata u okviru granica zaštićenog područja na one koji su isključivo u skladu sa funkcijom i namenom zaštićenog prostora;
4) rekonstrukciju i revitalizaciju sa ciljem obnove parkovskog područja kao pejzažno-arhitektonskog i kulturno-istorijskog nasleđa, a na osnovu izrađenog Glavnog projekta rekonstrukcije i revitalizacije i u skladu sa uslovima zaštite prirode, kao i uslovima drugih nadležnih institucija;
5) rekonstrukciju postojećih objekata, kao što su Staro zdanje, Biveta, Šumadija, Specijalna bolnica, objekat eksploatacije i njihovo stavljanje u funkciju;
6) uklanjanje primeraka dendroflore koji na zaštićenom prostoru ne zadovoljavaju zdravstvene, estetske i funkcionalne kriterijume: bolesna, suva, prestarela, zakržljala stabla, kao i opravdana zamena jedne vrste drugom;
7) unošenje novih vrsta drveća i šiblja koje po svojoj biologiji odgovaraju staništu parka, a koje po konceptu i estetskim kriterijumima odgovaraju objektu prirodno-kulturne baštine;
8) izvođenje rekonstrukcije vodozahvata, istražnih bušenja ili izvođenje istražnih objekata za potrebe Banje pod posebnim uslovima;
9) izvođenje svih biološko-tehničkih mera zaštite i nege (prihranjivanje, zalivanje, tretman protiv fitopatoloških i entomoloških oboljenja i sl.), za koje se proceni da su neophodni za održavanje vitalnosti drveća, žbunja i održavanje cvetnjaka, a u cilju zaštite i unapređenja zaštićenog područja, u skladu sa planom i programom upravljanja iz člana 8. ove uredbe;
10) podizanje, obnavljanje i održavanje (košenje, uklanjanje korova, prihranjivanje, aeracija itd.) travnjaka, a na osnovu odgovarajuće izvođačke dokumentacije u skladu sa godišnjim programom upravljanja iz člana 8. ove uredbe;
11) postavljanje novih elemenata parkovskog i mobilijara za park šumu, popravka postojećih (postavljanje novih klupa, korpi za otpatke, kandelabra, itd.), a na osnovu uslova nadležnih institucija;
12) promovisanje parka u edukativne svrhe, obavljanje naučnih istraživanja, turističke posete, rekreacija i sportske aktivnosti koje ne ugrožavaju osnovnu namenu parka;
13) korišćenje, obnova i uređenje prostora katastarske parcele 1934/4 - "Knjaz Miloš", isključivo u granicama katastarske parcele.
Spomenik prirode "Park Bukovičke Banje" poverava se na upravljanje Javnom komunalnom preduzeću "Zelenilo Aranđelovac", Aranđelovac (u daljem tekstu: Upravljač).
U obavljanju zakonom utvrđenih poslova upravljanja zaštićenim područjem, Upravljač je ovlašćen i dužan naročito da: organizuje čuvarsku službu; obeleži zaštićeno područje; donese plan upravljanja, godišnji program upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi; vodi evidencije o prirodnim vrednostima i ljudskim aktivnostima, odnosno zasnuje informacioni sistem i utvrdi i naplaćuje naknade za korišćenje zaštićenog područja.
Upravljač je dužan da u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe izvrši upis delatnosti upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti i registracija privrednih subjekata.
Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti područja Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" sprovodi se prema planu upravljanja koji se donosi za period od deset godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja), sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
U postupku davanja saglasnosti na Plan upravljanja, ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo) pribavlja mišljenja ministarstava nadležnih za poslove kulture, nauke, prosvete, poljoprivrede, šumarstva, vodoprivrede, turizma, zdravstva i finansija.
Plan upravljanja Upravljač će doneti i dostaviti Ministarstvu najkasnije u roku od 10 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač je dužan da jednom u tri godine analizira sprovođenje Plana upravljanja i ostvarene rezultate i po potrebi izvrši njegovu reviziju.
Do donošenja Plana upravljanja, Upravljač će vršiti poslove na osnovu godišnjeg programa upravljanja koji je dužan da donese i dostavi Ministarstvu na saglasnost u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Godišnji program upravljanja iz stava 5. ovog člana sadrži naročito: sažet prikaz prirodnih i drugih vrednosti zaštićenog područja, ciljeve zaštite i održivog korišćenja, mogućnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje; detaljan prikaz godišnjih zadataka na čuvanju, održavanju, unapređenju, prikazivanju i održivom korišćenju zaštićenog područja za potrebe nauke, obrazovanja, rekreacije i turizma i ukupnog socio-ekonomskog razvoja; prikaz konkretnih poslova na izradi i donošenju upravljačkih dokumenata, prvenstveno Plana upravljanja, akta o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi i akta o naknadi za korišćenje zaštićenog područja; prikaz zadataka na obeležavanju zaštićenog područja, zasnivanju informacionog sistema i protivpožarnoj zaštiti; prikaz subjekata i organizacionih i materijalnih uslova za izvršenja programa, visine i izvora potrebnih finansijskih sredstava.
Upravljač je dužan da obezbedi unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa aktom koji donosi uz saglasnost Ministarstva, sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
Akt iz stava 1. ovog člana, Upravljač će doneti i dostaviti Ministarstvu najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač je dužan da na propisan način obeleži Spomenik prirode "Park Bukovičke Banje" najkasnije u roku od 10 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač će u roku od osam meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, u saradnji sa Republičkim geodetskim zavodom i Zavodom za zaštitu prirode Srbije, izvršiti identifikaciju granica Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" na terenu, digitalnoj ortofoto karti i katastarskom planu.
Na operat, odnosno zapisnik o utvrđivanju granica iz stava 2. ovog člana, Vlada daje saglasnost na predlog Ministarstva.
Granice utvrđene, opisane i verifikovane na način propisan u st. 2. i 3. ovog člana, smatraće se merodavnim u svim stvarima koje se tiču sprovođenja ove uredbe.
Upravljač će u roku od 18 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe zasnovati digitalnu bazu podataka, odnosno geografski informacioni sistem o prirodnim i stvorenim vrednostima, nepokretnostima, aktivnostima i drugim podacima od značaja za upravljanje Spomenikom prirode "Park Bukovičke Banje".
Upravljač će najkasnije u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe doneti i dostaviti Ministarstvu na saglasnost akt o naknadi za korišćenje zaštićenog područja Spomenik prirode "Park Bukovičke Banje".
Sredstva za sprovođenje Plana upravljanja obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, Fonda za zaštitu životne sredine, od naknade za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Upravljača i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Planovi uređenja prostora, planovi, programi i osnove iz oblasti šumarstva, lovstva, vodoprivrede, poljoprivrede i turizma i drugi programi i planovi koji se odnose na korišćenje prirodnih resursa i prostora u zaštićenom području Spomenika prirode "Park Bukovičke Banje" usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije, ovom uredbom i Planom upravljanja.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
OPIS GRANICA
SPOMENIKA PRIRODE "PARK BUKOVIČKE BANJE"
Spoljna granica poklapa se sa ulicama Mišarska, Knjaza Miloša, Vojvode Putnika i duž ograde sa RH Zavodom (granica sa kat. parc. br. 3577, 3578, 3591). Na zapadu područja granica se odvaja od puta i graniči sa kat. parc. br. 1854, 1855, 1856 i 1858.
SPOMENIK PRIRODE
PARK BUKOVIČKE BANJE
Legenda |
|
|
Granica Spomenika prirode "Park Bukovičke banje" |
Izvor podataka:
Topografska karta 1:25 000
list Kragujevac 480-1-3 (1970)
|
|
ZAVOD ZA ZAŠTITU PRIRODE SRBIJE Beograd, 2010. god. |
POPIS KATASTARSKIH PARCELA PODRUČJA SPOMENIKA PRIRODE "PARK BUKOVIČKE BANJE"
Režim zaštite III stepena
OPŠTINA ARANĐELOVAC
KO ARANĐELOVAC
1934/1, 1934/2, 1934/3, 1934/4, 3616, 4968
