UREDBAO PROGLAŠENJU SPECIJALNOG REZERVATA PRIRODE "GUTAVICA"("Sl. glasnik RS", br. 94/2011) |
Prirodna šuma jele na Pešteru proglašava se zaštićenim područjem od izuzetnog značaja, odnosno Ι kategorije kao specijalni rezervat prirode pod imenom "Gutavica" (u daljem tekstu: Specijalni rezervat prirode "Gutavica").
Specijalni rezervat prirode "Gutavica" stavlja se pod zaštitu da bi se očuvala prirodna šuma jele koja predstavlja poslednji fragment prirodnih, nepreglednih četinarskih šuma na Pešteru i Sandžaku sa očuvanim zemljištem, kao i radi očuvanja genofonda izolovane subpopulacije jele sa pripadajućim elementima endemične, retke i ugrožene flore i faune. U autohtonoj šumi jele i okolnim travnim površinama, zabeleženo je oko 85 biljnih taksona. Utvrđene su četiri vrste paprati, a od golosemenica zastupljene su vrste: jele, smrče i kleke.
Specijalni rezervat prirode "Gutavica" nalazi se na teritoriji opštine Sjenica, KO Ugao, na katastarskoj parceli broj 1909, na Golijskom šumskom području i obuhvata ukupnu površinu od 11,13 ha u svojini Medžlisa Islamske zajednice Sjenice, odnosno Rijaset Islamske zajednice Srbije.
Opis, grafički prikaz granica Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" i spisak katastarskih parcela odštampani su uz ovu uredbu i čine njen sastavni deo.
Na području Specijalnog rezervata prirode "Gutavica", nije dozvoljeno obavljati radove i aktivnosti za koje se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode utvrdi da mogu oštetiti populacije, zajednice i staništa biljnih i životinjskih vrsta iz člana 2. ove uredbe, narušiti prirodne procese i ekološku celovitost područja ili značajno nepovoljno uticati na estetska obeležja predela i životnu sredinu.
Na području Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" na kojem je utvrđen režim zaštite II stepena sprovodi se aktivna zaštita radi očuvanja i unapređenja prirodnih vrednosti, posebno kroz mere upravljanja populacijama divljih biljaka i životinja, održanje i poboljšanje uslova u prirodnim staništima i tradicionalno korišćenje prirodnih resursa.
Osim zabrane radova i aktivnosti koje su kao takve utvrđene članom 35. Zakona o zaštiti prirode, zabranjuje se i:
1) ispaša stoke;
2) čista seča, krčenje šume ili smanjenje površine pod šumom;
3) skladištenje ili ostavljanje neokoranih drvenih sortimenata i šumskog otpada nakon seče;
4) oštećivanje stabala koja nisu predmet uzgojnih radova;
5) odnošenje stelje, lisnika i zemljišta;
6) promena namene zemljišta;
7) unošenje alohtonih biljnih i životinjskih vrsta;
8) paljenje vatre;
9) preduzimanje uzgojnih mera koje bi mogle dovesti do erozije zemljišta, pogoršanja sastojinske strukture i zdravstvenog stanja sastojine, kao i obavljanje drugih radnji i aktivnosti kojima bi se mogle pogoršati sastojinske prilike ili narušiti prirodne vrednosti ovog dobra.
Na području Specijalnog rezervata prirode "Gutavica", radovi i aktivnosti ograničavaju se na:
1) obeležavanje zaštićenog područja;
2) izvođenje seče nege i obnove osim u periodu rojenja jelinih potkornjaka;
3) zaštita od ispaše ograđivanjem Specijalnog rezervata prirode "Gutavica";
4) blagovremeno sprovođenje sanitarne seče;
5) uspostavljanje šumskog reda odmah po seči stabala;
6) postepeno uspostavljanje prebirne strukture uz održavanje sklopa drveća iznad 0,6 i očuvanje ivičnih stabala sastojine;
7) izvođenje seče posle 15. oktobra;
8) primena bioloških i hemijskih sredstava za suzbijanje patogenih gljiva i štetnih insekata (potkornjaci);
9) uklanjanje konkurentne vegetacije u delu šume, u kome razvoj podmlatka jele onemogućava/usporava gust sprat žbunja;
10) spontano obrastanje šumskom vegetacijom dela Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" izvan šume na kome se pojavljuje podmladak jele ili smrče, kao i pošumljavanje autohtonim vrstama drveća na njegovom neobraslom delu;
11) redovno praćenje promena šumskog ekosistema;
12) naučnoistraživački rad i praćenje stanja prirodnih retkosti;
13) izrada programa upravljanja populacijama ugroženih vrsta;
14) kontrolisano kretanje posetilaca;
15) prezentacija i popularizacija prirodnih vrednosti.
Dozvoljeni radovi na prostoru Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" mogu se izvoditi pod uslovima koje prethodno utvrdi Zavod za zaštitu prirode Srbije.
Specijalni rezervat prirode "Gutavica" poverava se na upravljanje Medžlisi Islamske zajednice Sjenice, odnosno Rijasetu Islamske zajednice Srbije (u daljem tekstu: Upravljač).
U obavljanju zakonom utvrđenih poslova upravljanja zaštićenim područjem, Upravljač ovlašćen je i dužan naročito da: organizuje čuvarsku službu, obeleži zaštićeno područje, donese plan upravljanja, godišnji program upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, vodi evidencije o prirodnim vrednostima i ljudskim aktivnostima odnosno zasnuje informacioni sistem, utvrdi i naplaćuje naknade za korišćenje zaštićenog područja, učestvuje u postupku utvrđivanja naknade za uskraćivanje ili ograničavanje prava korišćenja, izdaje saglasnosti i odobrenja, obezbedi nesmetano odvijanje prirodnih procesa i održivog korišćenja zaštićenog područja u saradnji sa nadležnim organima, sprečava sve aktivnosti i delatnosti koje su u suprotnosti sa aktom o zaštiti i koje predstavljaju faktor ugrožavanja i devastacije zaštićenog područja.
Upravljač je dužan da u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe izvrši upis delatnosti upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa propisima koji uređuju klasifikaciju delatnosti i registraciju privrednih subjekata.
Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti područja Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" sprovodi se prema planu upravljanja koji se donosi za period od deset godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja), sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
U postupku davanja saglasnosti na Plan upravljanja, ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo) pribavlja mišljenja ministarstava nadležnih za poslove nauke, prosvete, poljoprivrede, šumarstva, vodoprivrede, turizma i finansija.
Plan upravljanja Upravljač će doneti i dostaviti Ministarstvu najkasnije u roku od 10 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač je dužan da jednom u tri godine analizira sprovođenje Plana upravljanja i ostvarene rezultate i po potrebi izvrši njegovu reviziju.
Do donošenja Plana upravljanja, Upravljač će vršiti poslove na osnovu godišnjeg programa upravljanja koji je dužan da donese i dostavi Ministarstvu na saglasnost u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Godišnji program upravljanja iz stava 5. ovog člana sadrži naročito: sažet prikaz prirodnih i drugih vrednosti zaštićenog područja, ciljeve zaštite i održivog korišćenja, mogućnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje; detaljan prikaz godišnjih zadataka na čuvanju, održavanju, unapređenju, prikazivanju i održivom korišćenju zaštićenog područja za potrebe nauke, obrazovanja, rekreacije i turizma i ukupnog socio-ekonomskog razvoja; prikaz konkretnih poslova na izradi i donošenju upravljačkih dokumenata, prvenstveno Plana upravljanja, akta o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi i akta o naknadi za korišćenje zaštićenog područja; prikaz zadataka na obeležavanju zaštićenog područja, zasnivanju informacionog sistema i protivpožarnoj zaštiti; prikaz subjekata i organizacionih i materijalnih uslova za izvršenja programa, visine i izvora potrebnih finansijskih sredstava.
Upravljač je dužan da obezbedi sprovođenje režima zaštite, odnosno unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi koji donosi uz saglasnost Ministarstva u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
U okviru sadržine propisane Zakonom o zaštiti prirode, pravilnikom se bliže utvrđuju zabranjeni radovi i aktivnosti, kao i pravila i uslovi obavljanja radova i aktivnosti koji su dopušteni.
Pravilnik se objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" i na drugi pogodan način koji odredi Upravljač.
Upravljač je dužan da na propisan način obeleži Specijalni rezervat prirode "Gutavica", njegove spoljne granice i granice površina, odnosno lokaliteta sa režimom zaštite II stepena najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač će u roku od osam meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, u saradnji sa Republičkim geodetskim zavodom i Zavodom za zaštitu prirode Srbije izvršiti identifikaciju granica Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" na terenu, digitalnoj ortofoto karti i katastarskom planu.
Na operat, odnosno zapisnik o utvrđivanju granica iz stava 2. ovog člana, Vlada daje saglasnost na predlog Ministarstva.
Granice i površine, utvrđene, opisane i verifikovane na način propisan u st. 2. i 3. ovog člana, smatraće se merodavnim u svim stvarima koje se tiču sprovođenja ove uredbe.
Upravljač će u roku od 18 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe zasnovati digitalnu bazu podataka, odnosno geografski informacioni sistem o prirodnim i stvorenim vrednostima, nepokretnostima, aktivnostima i drugim podacima od značaja za upravljanje Specijalnim rezervatom prirode "Gutavica".
Upravljač će najkasnije u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe doneti i dostaviti Ministarstvu na saglasnost akt o naknadi za korišćenje zaštićenog područja Specijalnog rezervata prirode "Gutavica".
Sredstva za sprovođenje Plana upravljanja obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, Fonda za zaštitu životne sredine, od naknade za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Upravljača i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Planovi uređenja prostora, planovi, programi i osnove iz oblasti šumarstva, lovstva, upravljanja ribljim fondom, vodoprivrede, poljoprivrede i turizma i drugi programi i planovi koji se odnose na korišćenje prirodnih resursa i prostora u zaštićenom području Specijalnog rezervata prirode "Gutavica" usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije, ovom uredbom i Planom upravljanja.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
OPIS GRANICA
SPECIJALNOG REZERVATA PRIRODE "GUTAVICA"
Rezervat se nalazi na Golijskom šumskom području, u G.J. "Cmiljevac - Bukova glava 2" i celokupnom površinom poklapa se sa katastarskom parcelom broj 1909 KO Ugao. Šuma je nepravilnog oblika, sa svih strana okružena pašnjacima i ograđena bodljikavom žicom. Katastarska parcela broj 1909 nalazi se unutar daleko veće katastarske parcele broj 1906 kojom gazduje JP "Srbijašume" koja se vodi kao pašnjak 5. klase. U blizini nema druge šume, tako da je i sama prirodna granica jasno izražena, a sastojina uočljiva i sa velike daljine. Postupkom revizije zadržane su postojeće granice zaštićenog prirodnog dobra.
POPIS KATASTARSKIH PARCELA PODRUČJA SPECIJALNI REZERVAT PRIRODE "GUTAVICA"
Režim zaštite II stepena
OPŠTINA SJENICA
KO UGAO
KP BR. 1909/deo