PRAVILNIKO DOSTAVLJANJU OBAVEZNOG PRIMERKA ELEKTRONSKIH PUBLIKACIJA DEPOZITNIM BIBLIOTEKAMA I NJIHOVOM KORIŠĆENJU("Sl. glasnik RS", br. 98/2011) |
Ovim pravilnikom propisuju se uslovi dostavljanja obaveznog primerka elektronskih publikacija depozitnim bibliotekama i njihovom korišćenju.
Elektronska publikacija, saglasno Zakonu o obaveznom primerku publikacija (u daljem tekstu: Zakon), jeste:
1) publikacija objavljena u elektronskoj formi kao posebna fizička celina (na različitim nosačima: disketa, CD, DVD, Blu Ray Disc, USB, i sl.),
2) publikacija koja je dostupna na internetu,
3) publikacija pripremljena za štampu u formatu koji odgovara međunarodnim standardima univerzalne dostupnosti informacija (dalje u tekstu: digitalna kopija obaveznog primerka štampane publikacije).
Obavezu dostavljanja obaveznog primerka elektronskih publikacija depozitnim bibliotekama - Narodnoj biblioteci Srbije i Biblioteci matice srpske, saglasno Zakonu, imaju izdavači i distributeri, to jest pravna ili fizička lica koja izdaju publikacije radi njihove distribucije u Republici Srbiji, odnosno distribuiraju u Republici Srbiji tokom godine više od deset primeraka elektronskih publikacija.
Publikacije objavljene u elektronskoj formi kao posebne fizičke celine (disketa, CD, DVD, Blu Ray Disc, USB, i sl.) dostavljaju se depozitnim bibliotekama, u pet primeraka, bez elektronske zaštite pristupa ili sa odgovarajućom šifrom za pristup.
Digitalne kopije obaveznog primerka štampane publikacije dostavljaju se depozitnim bibliotekama, u PDF formatu, pojedinačno za svaku publikaciju, od korica do korica, u jednom fajlu.
Obavezni elementi PDF formata koji se dostavlja su:
1) bilo koja verzija PDF-a od verzije 1.0 do verzije 1.7 i dalje,
2) rezolucija od 72 dpi, RGB paleta boja, sa JPG kompresijom slika,
3) glavni tekst ne sme da bude vektorski, to jest pretvoren u krive,
4) sve stranice publikacija treba da budu razdvojene,
5) PDF fajl za monografske publikacije treba imenovati po COBISS ID broju za tu publikaciju, a za sve druge vrste publikacija u dogovoru sa stručnjacima depozitnih biblioteka.
Digitalne kopije obaveznog primerka štampane publikacije dostavljaju se:
1) na optičkim diskovima, koji se uništavaju posle prebacivanja na servere depozitnih biblioteka,
2) putem elektronske pošte,
3) putem linka preko kojeg je omogućeno slanje fajlova (upload).
Izdavač prilikom deponovanja digitalne kopije obaveznog primerka štampane publikacije može da izabere jednu od tri ponuđene opcije:
1) deponovanje na oflajn serverima bez mogućnosti pristupa (takozvani dark archive),
2) deponovanje sa mogućnošću pristupa samo u prostorijama depozitnih biblioteka,
3) deponovanje sa mogućnošću otvorenog pristupa preko interneta.
Digitalne kopije obaveznog primerka štampane publikacije se, u skladu sa Zakonom, mogu koristiti samo na način koji onemogućava njihovo kopiranje i distribuciju, kao ni pristup formatu digitalnih kopija štampanih publikacija obaveznog primerka.
Depozitne biblioteke izrađuju poseban softver za dostavljanje, čuvanje i korišćenje digitalnih kopija obaveznog primerka štampanih publikacija, koji konvertuje PDF fajlove u slike JPG formata.
Slepim i slabovidim korisnicima se u čitaonicama depozitnih biblioteka omogućava korišćenje digitalnih kopija obaveznog primerka štampanih publikacija u txt formatu.
Ako nosilac autorskog prava želi da digitalna kopija obaveznog primerka njegove štampane publikacije bude u otvorenom pristupu (open source) preko servera depozitnih biblioteka, potpisuje tipski ugovor o otvorenom pristupu prilikom dostavljanja publikacije depozitnim bibliotekama.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".