PRAVILNIKO USLOVIMA KOJE MORA DA ISPUNJAVA OVLAŠĆENA LABORATORIJA ZA ISPITIVANJE KVALITETA ŠIRE, VINA I DRUGIH PROIZVODA U POGLEDU TEHNIČKE I PROFESIONALNE OSPOSOBLJENOSTI, REFERENTNIH METODA ZA FIZIČKO-HEMIJSKE I MIKROBIOLOŠKE ANALIZE VINA, KAO I SENZORNOG OCENJIVANJA("Sl. glasnik RS", br. 100/2011) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju uslovi koje mora da ispunjava ovlašćena laboratorija za ispitivanje kvaliteta šire, vina i drugih proizvoda u pogledu tehničke i profesionalne osposobljenosti, referentnih metoda za fizičko-hemijske i mikrobiloške analize šire, vina i drugih proizvoda, kao i senzornog ocenjivanja (u daljem tekstu: ovlašćena laboratorija).
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) Lista ocenjivača vina jeste lista senzornih ocenjivača koju utvrđuje ministar nadležan za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: ministar) u skladu sa zakonom kojim se uređuje vino;
2) referentne metode za fizičko-hemijsko ispitivanje i senzorno ocenjivanje šire, vina i drugih proizvoda u laboratoriji ovlašćenoj za obavljanje ispitivanja kvaliteta, senzorno ocenjivanje šire, "stonog" vina (vino bez geografskog porekla) i drugih proizvoda pre punjenja, deklarisanja i stavljanja u promet, kao i drugih ispitivanja za sopstvene potrebe proizvođača jesu metode koje su akreditovane od strane tela nadležnog za akreditaciju u Republici Srbiji;
3) referentne metode za fizičko-hemijsko, mikrobiloško ispitivanje, kao i senzorno ocenjivanje šire, vina i drugih proizvoda u laboratoriji ovlašćenoj za obavljanje poslova ispitivanja kvaliteta i senzornog ocenjivanja "stonog sortnog" vina, službenih uzoraka u postupku inspekcijskog nadzora, postupka vezanog za geografsko poreklo vina i sl. jesu metode koje propisuje Međunarodna organizacija za lozu i vino (Organisation Internationale de la Vigne et du Vin), a koje su akreditovane od strane tela nadležnog za akreditaciju u Republici Srbiji;
4) senzorni ocenjivač šire, vina i drugih proizvoda (u daljem tekstu: senzorni ocenjivač) jeste lice obučeno za senzorno ocenjivanje šire, vina i drugih proizvoda u skladu sa zakonom kojim se uređuje vino, upisano na Listu ocenjivača vina;
5) senzorno ocenjivanje "stonog" vina (vino bez geografskog porekla) uključujući i "stono sortno" vino i uvozno vino u rinfuznom stanju, šire i drugih proizvoda jeste ocenjivanje pod šiframa senzornih osobina vina radi utvrđivanja ispunjenosti propisanih uslova i minimalne senzorne ocene za "stona" vina (vino bez geografskog porekla), ocenjivanje karakteristika sorte, odnosno sorti kod "stonog sortnog" vina ili šire, određivanje senzornih osobina uvoznog vina u rinfuznom stanju radi utvrđivanja istovetnosti sa senzornim osobinama navedenim u sertifikatu države izvoznice, kao i ocenjivanje pod šiframa senzornih osobina šire i drugih proizvoda radi utvrđivanja ispunjenosti propisanih uslova za širu i druge proizvode i eventualnih mana, kvarenja ili nedostataka šire, vina i drugih proizvoda;
6) senzorno ocenjivanje uvoznog vina u originalnom pakovanju i drugih proizvoda jeste određivanje senzornih osobina uvoznog vina i drugih proizvoda pod šiframa radi utvrđivanja njihove istovetnosti sa senzornim osobinama navedenim u sertifikatu države izvoznice, kao i radi utvrđivanja eventualnih mana, kvarenja ili nedostataka;
7) senzorno ocenjivanje vina sa geografskim poreklom jeste senzorno predocenjivanje ili krajnje ocenjivanje pod šiframa vina koje je u proceduri kontrole ispunjenosti uslova za korišćenje oznake i stavljanje vina sa geografskim poreklom u promet iz date godine berbe ili vina sa geografskim poreklom koje u roku od dve godine od dana izvršenog senzornog ocenjivanja još uvek nije napunjeno u originalno pakovanje, kao i ocenjivanje u proceduri postkontrole, odnosno u cilju utvrđivanja eventualnih mana, kvarenja ili nedostataka.
Ovlašćena laboratorija u pogledu tehničke i profesionalne osposobljenosti, mora da:
1) ima sedište na području Republike Srbije;
2) je od strane tela nadležnog za akreditaciju u Republici Srbiji akreditovana prema standardu SRPS ISO/IEC 17025 - "Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje" za obavljanje:
(1) fizičko-hemijskih ispitivanja,
(2) mikrobiloških ispitivanja,
(3) senzornih ispitivanja,
(4) uzorkovanja šire, vina i drugih proizvoda,
3) ima stručni kadar.
Pored uslova iz člana 3. ovog pravilnika ovlašćena laboratorija u pogledu tehničke osposobljenosti mora da ima i:
1) prostoriju za preuzimanje uzoraka i čuvanje uzoraka;
2) prostoriju za:
(1) smeštaj uređaja i instrumenata za ispitivanje,
(2) smeštaj hemikalija, laboratorijskog posuđa, opreme i potrošnog materijala,
(3) pranje i sušenje laboratorijskog posuđa i opreme,
3) prostoriju za senzorno ocenjivanje;
4) odgovarajuću opremu, instrumente, sprave, uređaje i ostalo što obezbeđuje nesmetano i bezbedno izvođenje laboratorijskih ispitivanja, odnosno senzornog ocenjivanja, referentne materijale i hemijske standarde za laboratorijsko ispitivanje, odnosno senzorno ocenjivanje, kao i sredstva i opremu za transport i čuvanje uzoraka, utvrđene u skladu sa obimom ovlašćenja, kao i aktom o akreditaciji i obuhvaćenim obimom akreditacije;
5) opremu, instrumente, sprave, uređaje i ostalo što u pogledu tehničkih karakteristika, rasporeda instalacija, namene, načina korišćenja i tehničkog održavanja zadovoljava odgovarajuće standarde;
6) odgovarajuću zaštitnu opremu i uspostavljene procedure za bezbedan rad zaposlenih i sprečavanje mogućnosti njihovog inficiranja, kao i procedure za sprečavanje nekontrolisanog iznošenja infektivnih agenasa i štetnih materija izvan laboratorije u zavisnosti od nivoa biološke sigurnosti, obima ovlašćenja i vrste mikroorganizama koje ispituje;
7) opremu za gašenje požara, kao i opremu za pružanje prve pomoći.
Prostorija za senzorno ocenjivanje mora da ima zidove neutralnih (svetlih) boja, u kojoj je obezbeđeno potpuno odsustvo buke i stranih mirisa i koja je opremljena adekvatnom ventilacijom, rashladnim uređajem za pripremu i čuvanje uzoraka za senzorno ocenjivanje, odgovarajućim brojem degustacionih čaša i adekvatnih posuda za prosipanje ostataka, kao i uređajima i opremom kojima se obezbeđuje neintenzivno osvetljenje kontinualnog spektra, temperatura prostorije od 18-24°C i relativna vlažnost vazduha u prostoriji od 60-70%.
Prostorija iz stava 1. ovog člana mora da ima najmanje deset kabina za senzorno ocenjivanje za svakog senzornog ocenjivača posebno ili sto sa belom radnom površinom za senzorno ocenjivanje pri čemu prostor namenjen jednom senzornom ocenjivaču mora biti belim paravanom odvojen od prostora ostalih senzornih ocenjivača.
Ovlašćena laboratorija u pogledu stručnog kadra mora da ima zaposleno lice u stalnom radnom odnosu, odgovorno za:
1) organizaciju poslova, ispitivanje kvaliteta i senzorno ocenjivanje šire, vina i drugih proizvoda u proizvodnji, kao i "stonog" vina (vino bez geografskog porekla) i drugih proizvoda pre njihovog punjenja, deklarisanja i stavljanja u promet, kao i za druga ispitivanja za sopstvene potrebe proizvođača, nadzor nad sprovođenjem procedura rada, izvođenje metoda laboratorijskih ispitivanja i izdavanje laboratorijskih rezultata, i/ili
- organizaciju poslova, ispitivanje kvaliteta i senzorno ocenjivanje "stonog sortnog" vina, službenih uzoraka u postupku inspekcijskog nadzora, u postupku uvoza, izvoza, postupku vezanom za geografsko poreklo vina i sl., i/ili
- saradnju sa ministarstvom nadležnim za poslove poljoprivrede i nacionalnim laboratorijama drugih zemalja, organizaciju uporednih testova između ovlašćenih laboratorija, organizaciju poslova potvrde analize i superanalize za potrebe ovlašćenih laboratorija, organizaciju obuka za kandidate za senzorne ocenjivače i provere sposobnosti senzornih ocenjivača, i/ili
- izotopsko ispitivanje i druge složene analize, kao i
2) najmanje jedno lice za obavljanje fizičko-hemijskih ispitivanja šire, vina i drugih proizvoda sa najmanje dve godine radnog iskustva na ovim poslovima;
3) najmanje jedno lice za obavljanje poslova sekretara prilikom senzornog ocenjivanja;
4) najmanje jedno lice za obavljanje poslova uzorkovanja koje je prošlo obuku o uzorkovanju u trajanju od najmanje 20 radnih sati od strane laboratorije, odnosno drugih stručnih pravnih lica.
Lica iz stava 1. tačka 1) ovog člana ne smeju zavisiti od poslovnih, finansijskih i drugih pritisaka i uticaja koji mogu uticati na njihovu analizu, ocenu, odnosno stručni rad.
Ovlašćena laboratorija ispunjava uslove u pogledu profesionalne osposobljenosti za senzorno ocenjivanje ako ima najmanje pet lica koja su upisana na Listu ocenjivača vina i koja imaju:
1) potvrdu o završenoj obuci za senzorno ocenjivanje vina koja je obuhvatala najmanje 60 sati nastavne i praktične obuke i koja je sprovedena od predavača odgovarajućih kvalifikacija od kojih je najmanje jedan član Komisije za senzorno ocenjivanje vina koju imenuje ministar u skladu sa zakonom kojim se uređuje vino (u daljem tekstu: Komisija), odnosno potvrdu o završenoj obuci za senzorno ocenjivanje vina koja je obuhvatala najmanje 60 sati nastavne i praktične obuke inostrane organizacije ako je obuka obavljena u inostranstvu;
2) dokaz o učestvovanju u senzornom ocenjivanju vina na najmanje 10 zvaničnih manifestacija, odnosno dokaz o senzornom ocenjivanju najmanje 200 uzoraka vina;
3) pozitivno mišljenje o stručnoj osposobljenosti za vršenje senzornog ocenjivanja dobijeno od strane najmanje tri člana Komisije.
Senzorni ocenjivači koji su do dana stupanja na snagu ovog pravilnika upisani na Listu ocenjivača vina ne moraju da ispunjavaju uslove iz stava 1. ovog člana.
Ovlašćena laboratorija u pogledu referentnih metoda za fizičko-hemijsko ispitivanje kvaliteta i senzorno ocenjivanje šire, vina i drugih proizvoda u proizvodnji, kao i "stonog" vina (vino bez geografskog porekla) i drugih proizvoda pre njihovog punjenja, deklarisanja i stavljanja u promet, kao i za druga ispitivanja za sopstvene potrebe proizvođača, mora da bude akreditovana od strane tela nadležnog za akreditaciju u Republici Srbiji.
Ovlašćena laboratorija u pogledu referentnih metoda za ispitivanje kvaliteta i senzorno ocenjivanje "stonog sortnog" vina, službenih uzoraka u postupku inspekcijskog nadzora, postupku vezanom za geografsko poreklo vina i sl. mora da bude akreditovana od strane tela nadležnog za akreditaciju u Republici Srbiji prema metodama propisanim od strane Međunarodne organizacija za lozu i vino (Organisation Internationale de la Vigne et du Vin).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. februara 2012. godine, osim odredbe člana 3. stav 1. tačka 2) podtačka (4) koja se primenjuje od 1. jula 2012. godine.