PRAVILNIKO USLOVIMA I NAČINU UTVRĐIVANJA ZAŠTIĆENOG PODRUČJA, LISTI ZAŠTIĆENIH PODRUČJA, USLOVIMA I NAČINU PRAĆENJA RADI MOGUĆEG OTKRIVANJA POJAVE ONIH ŠTETNIH ORGANIZAMA ZA KOJE JE TO PODRUČJE PROGLAŠENO ZAŠTIĆENIM, KAO I O BRISANJU ZAŠTIĆENOG PODRUČJA SA LISTE ZAŠTIĆENIH PODRUČJA("Sl. glasnik RS", br. 100/2011) |
Ovim pravilnikom propisuju se uslovi i način utvrđivanja zaštićenog područja, lista zaštićenih područja, uslovi i način praćenja radi mogućeg otkrivanja pojave onih štetnih organizama za koje je to područje proglašeno zaštićenim, kao i brisanje zaštićenog područja sa liste zaštićenih područja.
Zaštićeno područje utvrđuje se pod sledećim uslovima:
1) da jedan ili više štetnih organizama navedenih u Pravilniku o listama štetnih organizama i listama bilja, biljnih proizvoda i propisanih objekata ("Službeni glasnik RS", broj 7/10), za koje se područje proglašava zaštićenim nisu endemski ili odomaćeni na tom području, iako su postojali povoljni uslovi za njegovu pojavu;
2) da postoji opasnost da se određeni štetni organizmi pod povoljnim ekološkim uslovima odomaće na određenim vrstama bilja, uprkos činjenici da ti štetni organizmi nisu endemski ili odomaćeni na teritoriji Republike Srbije.
Zaštićeno područje utvrđuje se u skladu sa sačinjenim planom aktivnosti o istraživanjima, stalnom nadzoru i sistemu vođenja evidencija o rezultatima ispitivanja.
Istraživanja iz stava 1. ovog člana zasnivaju se na poznavanju biologije jednog ili više štetnih organizama zbog kojih se područje proglašava zaštićenim, kao i na praćenju karakteristika poljoprivrede i okoline na tom području, pri čemu se koriste odgovarajuće metode analiza, uključujući i pregled supstrata za gajenje i pregled useva, a po potrebi i laboratorijska testiranja.
Stalni nadzor o prisustvu ili odsustvu štetnih organizama zbog kojih se područje proglašava zaštićenim sprovodi se u odgovarajuće vreme, a najmanje jednom godišnje.
Stalni nadzor nad štetnim organizmima koji pripadaju životinjskom carstvu, izuzev nematoda, koji su relevantni za šumsko bilje ili biljne proizvode koji se uobičajeno uzgajaju na otvorenom sprovodi se primenom metode kartiranja, uspostavljanjem sveobuhvatne mreže posmatračkih mesta u relevantnom području, kao i beleženjem podataka za svako mesto posmatranja (broj, geografske koordinate, topografija, opis lokaliteta).
Prilikom određivanja mesta posmatranja uzima se u obzir veličina područja koje okružuje mesto posmatranja radi pravilnog izbora mesta posmatranja i odgovarajućeg postupka procene, a u posebnim slučajevima, kada postoji velika opasnost od unošenja jednog ili više štetnih organizama, određuju se i dodatna mesta posmatranja.
Na mestima posmatranja beleže se meteorološki podaci, naročito količina padavina i temperatura i edafski podaci, kao i ekstremni događaji (suša, obilne kiše i sl) koji mogu uticati na posmatranje.
Prilikom beleženja meteoroloških podataka na mestima posmatranja mogu se koristiti i podaci obližnjih meteoroloških stanica.
Na svakom mestu posmatranja naročita pažnja obraća se na:
1) reprezentativni broj jedinica bilja ili biljnih proizvoda;
2) jednu ili više glavnih biljaka domaćina ili biljnih proizvoda na kojima se mogu pojaviti štetni organizmi zbog kojih se područje proglašava zaštićenim, a kada je to potrebno i na druge biljke domaćine.
Vizuelni pregledi radi utvrđivanja simptoma ili znakova prisustva štetnih organizama zbog kojih se područje proglašava zaštićenim sprovode se u vreme kada se očekuje da su ti simptomi ili znakovi najvidljiviji.
Kada postoji sumnja na pojavu jednog ili više štetnih organizama zbog kojih se područje proglašava zaštićenim sprovodi se laboratorijsko ispitivanje uzoraka.
Na mestima posmatranja, po potrebi, koriste se mamci koji privlače odgovarajuće štetne organizme, a njihov tip, broj i metode hvatanja određuju se u zavisnosti od biologije štetnog organizma.
Kada se utvrdi da određeno područje ispunjava uslove iz člana 2. ovog pravilnika, to područje proglašava se kao:
1) zaštićeno područje u kojem prisustvo jednog ili više štetnih organizama nije utvrđeno, iako su postojali povoljni uslovi za njihovu pojavu;
2) zaštićeno područje u kojem postoji opasnost od zaraze određenim štetnim organizmima pod povoljnim ekološkim uslovima na određenim vrstama bilja, a prisustvo tih štetnih organizama do sada nije utvrđeno na teritoriji Republike Srbije.
Zaštićeno područje iz stava 1. ovog člana stavlja se na listu zaštićenih područja.
U zaštićenom području radi mogućeg otkrivanja pojave štetnih organizama za koje je to područje proglašeno zaštićenim sprovodi se stalno, odnosno periodično praćenje.
Stalno praćenje sprovodi se pod uslovom da je proglašeno zaštićeno područje u kojem prisustvo jednog ili više štetnih organizama nije utvrđeno, iako su postojali povoljni uslovi za njihovu pojavu.
Povremeno praćenje sprovodi se pod uslovom da je proglašeno zaštićeno područje u kojem postoji opasnost od zaraze određenim štetnim organizmima pod povoljnim ekološkim uslovima na određenim vrstama bilja, a prisustvo tih štetnih organizama do sada nije utvrđeno na teritoriji Republike Srbije.
Stalno i povremeno praćenje iz st. 1. i 2. ovog člana sprovodi se na način određen planom aktivnosti iz člana 3. ovog pravilnika.
Kada se stalnim ili povremenim praćenjem u zaštićenom području sprovedenim na način propisan ovim pravilnikom utvrdi prisustvo jednog ili više štetnih organizama za koje je to područje proglašeno zaštićenim, a fitosanitarne mere za njihovo iskorenjivanje nisu preduzimane ili su preduzimane, ali su bile neefikasne u periodu od najmanje dve uzastopne godine, to područje gubi status zaštićenog područja i briše se sa liste zaštićenih područja.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. januara 2015. godine.