REŠENJE

O ODREĐIVANJU NAZIVA ULICA NA PODRUČJU GRADA ŠAPCA

("Sl. list grada Šapca i opština: Bogatić, Vladimirci i Koceljeva", br. 27/2011)

I - Određuju se nazivi novo projektovanim ulicama u gradu Šapcu, i to:

1. Na 827 m ul. "VI Puka" (bočna, desno) - ULICA "Dr. LAZARA PETROVIĆA"

(Šabac 1897 - Beograd 1962), Školovao se do studija u rodnom gradu a Medicinske nauke studirao u Beču gde je i doktorirao. Bio je redovni profesor i upravnik klinike za bolesti usta, Stomatološkog fakulteta u Beogradu. Jedan je od osnivača Stomatološkog fakulteta, njegov prodekan i dekan. Radio je i kao lekar Okružne bolnice u Šapcu i vlastite zubarske ordinacije. U oblasti stomatologije objavio je pet knjiga i veliki broj radova u zemlji i inostranstvu gde je po pozivu bio čest predavač.

2. Na 138 m ul. "Stojana Čupića" (bočna, levo) - ULICA "ROBERTA TOLINGERA"

(Čehoslovačka 1859 - Šabac 1911). Kao svršeni student Muzičkog konzervatorijuma u Pragu, radio je u Zagrebu, Kikindi i Cetinju. Dolaskom u Šabac postaje profesor Šabačke gimnazije. Zaljubljenik i propagator srpske muzičke tradicije. Autor je preko pedeset muzičkih dela: kamernih, vokalnih za hor, glas i klavir. Njegov instrument je violončelo. Kao učitelj muzike i pevanja zaslužan je za oživljavanje muzičkog života u Šapcu.

3. Na 39 m ul. "Zeke Buljubaše" (bočna, desno) - ULICA "VOJISLAVA S. RADOVANOVIĆA"

(Pavlica 1894 - Beograd 1957). Bio je učenik Gimnazije u Šapcu. Kao geograf, antropogeograf, geomorfolog, geolog i naučnoistraživački radnik bio je sledbenik ideja Jovana Cvijića. Radio je kao asistent, docent, i redovni profesor na Univerzitetu u Beogradu, kao direktor Etnografskog muzeja SANU i kao urednik brojnih izdanja Srpskog etnografskog zbornika. Bio je doktor antropogeografskih nauka i član Srpske akademije nauka i umetnosti.

4. Na 344 m ul. "Zeke Buljubaše" (bočna 2, desno) - ULICA "LJUBOMIRA KOVAČEVIĆA"

(Petnica 1848 - Vrnjci 1918). Bio je učenik Gimnazije u Šapcu. Istoričar po struci, priređivač brojnih izdanja i numizmatičar. Radio je kao profesor Velike škole u Beogradu, ministar prosvete i kao sekretar Akademije nauka. Objavio je više knjiga, uz brojne radove u više publikacija.

5. Na 692 m ul. "Stefana Prvovenčanog" (bočna 1, levo) - ULICA "DRAGE LJOČIĆ"

(Šabac 1855 - Beograd 1926). Prva žena lekar u Srbiji. Osnovnu školu je završila u Šapcu, a gimnaziju u Beogradu jer u to vreme nije bilo ženske gimnazije u Šapcu. Diplomirala je na Medicinskom fakultetu u Cirihu. Po položenom stručnom ispitu dozvoljeno joj je da radi privatno, a na "ukazni" rad u državnoj službi nije imala pravo jer je bila žena. Ukupno u Srbiji tada je bilo 79 lekara većim delom stranaca. Kao prva žena lekar u Srbiji, u državnoj službi počela je da radi 1882. godine.

6. Na 743 m ul. "Stefana Prvovenčanog" (bočna 2, levo) - ULICA "PAVLA SIMIĆA"

Ikonostas u Šabačkoj crkvi radio je od 1853. do 1856. godine. Uradio je oko sedamdeset raznih ikona od kojih je dobar deo stradao u Prvom svetskom ratu, nekoliko portreta, među njima i portret prote Jovana Pavlovića, koji se nalazi u Narodnom muzeju u Beogradu. Nikola Kusovac, istoričar umetnosti i znalac te vrste slikarstva, isticao je ikonostas u Šapcu kao osnov i obrazac crkvenog slikarstva u nas.

7. Na 1783 m ul. "Stefana Prvovenčanog" (bočna 3, desno) - ULICA "ČIVIJAŠKA"

Postoji nekoliko pisanih i usmenih verzija vezanih za anegdotu o Šabačkoj čiviji i Valjevskoj podvali. Na osnovu te anegdote Šapčani su dobili nadimak Čivijaši što je simbol dobronamernih šaljivdžija. Nadimak je odoleo i vremenskom trajanju više od jednog veka.

8. Na 2329 m ul. "Pocerska" (bočna, desno) - ULICA "DEČANSKA"

Srednjevekovni srpski manastir na reci Bistrici, između Peći i Đakovice, osnovao je kralj Stefan III, koji je po njemu dobio u narodu ime Dečanski a gde je i sahranjen. Podignut je između 1327. i 1335. godine. Njegov graditelj je bio fra Vita iz Kotora. Manastir je znamenit po svojoj arhitekturi, dekorativnoj plastici i freskama.

9. Na 2329 m ul. "Pocerska" (bočna 1, desno) - ULICA "GRAČANIČKA"

Manastir na Kosovu sa crkvom posvećenom blagoveštenju. Podigao ga je kralj Milutin oko 1315. godine. Živopisan 1321-1322. godine. Stradao od Turaka naročito u godini Kosovske bitke i posle pada Novog brda pod Turke (1455). U 16. veku u njemu je radila jedna od najznačajnijih srpskih štamparija. Ističe se izvanrednom arhitekturom, živopisom i ikonopisom.

10. Na 2329 m ul. "Pocerska" (bočna 2, desno) - ULICA "KALENIĆKA"

Manastir Kalenić, nalazi se nedaleko od Rekovca, posvećen je Vavedenju bogorodičinom. Prema ktitorskim predanjima, podigao ga je krajem prve ili u drugoj polovini 15. veka Protovestijar Bogdan sa ženom Milicom i bratom Petrom. Više puta stradao je od Turaka, obnovio ga je Knez Miloš 1823. godine. Konačno je restauriran 1930. godine. Poznat je po izuzetnoj arhitekturi, dekorativnoj plastici i živopisu.

11. Na 2329 m ul. "Pocerska" (bočna 3, desno) - ULICA "KRUŠEDOLSKA"

Krušedol, manastir na Fruškoj gori, osnovali su 1504-1514. godine članovi kuće Brankovića, Vladika Maksim (ranije Despot Đorđe) i njegova mati Angelina. Čine ga dve crkve: Blagoveštenska crkva i crkva Sretenja Gospodnjeg. Poznat je po bogatom fresko slikarstvu, ikonostasu i drvorezbarskom nameštaju. U njemu su sahranjeni posmrtni ostaci značajnih ličnosti iz srpske istorije (Čarnojevići, Brankovići, Raškovići, Kralj Milan Obrenović i dr.)

12. Na 2289 m ul. "Pocerska" (bočna 4, desno) - ULICA "LJUBOSTINJSKA"

Manastir Ljubostinja nalazi se nedaleko od Trstenika. Posvećen je Uspenju Bogorodice. Njegov ktitor je knjeginja Milica. Zidanje crkve je završeno 1388/89. godine, a živopis crkve je završen 1402-1405. Stradao je od Turaka u više navrata. Pripada moravskoj školi, a izdvaja se svojom izuzetnom arhitekturom, dekorativnom plastikom i fresko slikarstvom. U njemu počivaju mošti Knjeginje Milice, monahinje Evdokije.

13. Na 2264 m ul. "Pocerska" (bočna 5, desno) - ULICA "MILEŠEVSKA"

Manastir Mileševa se nalazi nedaleko od Prijepolja, na reci Mileševki. Posvećen je Vaznesenju Hristovom. Zadužbina je Kralja Vladislava, sina Stefana Prvovenčanog, sinovca Svetog Save. Sagrađen je i živopisan oko 1234-1236. godine. U njemu je do 1593. godine počivalo telo Svetog Save. Stradao je od Turaka u nekoliko navrata od kraja 17. do 19. veka. U njemu je u 16. veku, u dva maha radila štamparija. Obnovljen je 1863. godine. U manastiru se čuvaju najuspeliji primerci fresko slikarstva u Evropi u 13. veku (beli anđeo i dr.).

14. Na 619 m ul. "Letnjikovačka" (bočna 1, desno) - ULICA "OSTROŠKA"

Manastir Ostrog se nalazi kod Nikšića. Glavna manastirska crkva Vavedenja Bogorodice podignuta je 1774. godine na mestu crkve Svetog Đorđa koju su Turci sagradili 1770. god.. Gornji manastir Ostrog, posvećen je Svetom Krstu, nalazi se na visini od 800 metara, sagrađen je uz jednu stenu. U njemu je sahranjen zetski Mitropolit Vasilije, poznat u narodu kao Sveti Vasilije Ostroški.

15. Na 83 m ul. "Posavotamnavske" (bočna 1, levo) - ULICA "RAČANSKA"

Manastir Rača nalazi se na Drini, u okolini Bajine Bašte. Posvećen je Vaznesenju. Tradicionalno se vezuje za Kralja Dragutina Nemanjića kao svog osnivača. Više puta je stradao od Turaka a potpuno je obnovljen 1835. godine.

16. Na 163 m ul. "Posavotamnavske" (bočna 2, levo) - ULICA "SOPOĆANSKA"

Manastir Sopoćani nalazi se na izvoru Raške kod Novog Pazara. Zadužbina je Kralja Uroša I Nemanjića. Podignut je u sedmoj deceniji 13. veka. Sopoćanska crkva je bila mauzolej Kralja Uroša i njegove porodice. Manastir je u više navrata rušen od strane Turaka. 1689. godine je bio potpuno razoren, a obnovljen je 1926. godine. Poznat je po arhitekturi i izuzetno vrednom živopisu.

17. Na 258 m ul. "Kostadinovića put" (bočna 1, desno) - ULICA "STUDENIČKA"

Manastir Studenica nalazi se na istoimenoj reci kod Ušća, u Srbiji. U srednjem veku bio je najznačajniji srpski manastir. Od 1208-1215. godine, njen prvi arhimandrit bio je Sveti Sava. Manastir je podigao Stevan Nemanja između 1183-1196. godine. Tu se zamonašio a u ovu zadužbinu su prenete i njegove mošti 1208-1209. godine. U 17. i 18. veku stradao je u više navrata, ali je i obnovljen.

18. Na 695 m ul. "Kostadinovića put" (bočna 2, desno) - ULICA "TADIJE P. KOSTIĆA"

Rođen 1863. godine a rukopoložen 1887. godine u manastiru Savinja. Bio je učitelj u Golupcu, Ivanjici i Karanu a sveštenik u Čačku, Gornjem Milanovcu, Nišu, Šapcu i Beogradu. Sakupljao je i objavljivao narodne umotvorine, pripovetke, eseje, zapise, priče i pesme i bio urednik listova "Takovo", Glas eparhije niške" i humoristično-satiričnog lista "Kića". Odlikovan je Ordenom Svetog Save drugog, četvrtog i petog stepena, Takovskim krstom i činom Protojereja.

19. Na 767 m ul. "Pocerska" (bočna 3, desno) - ULICA "TRIFUNA ĐUKIĆA"

Rođen je u Brskutu u Crnoj Gori 1889. godine, a umro u Beogradu 1966. godine. Bio je profesor gimnazija u Prištini, Smederevu, Šapcu i Druge muške gimnazije u Beogradu. Od 1950. do 1956. godine bio je profesor Bogoslovije Svetog Save, koja se tada nalazila u manastiru Rakovica. Bio je književnik, prevodilac i istoričar književnosti.

20. Na 820 m ul. "Kostadinovića put" (bočna 4. desno) - ULICA "ALIMPIJA VASILJEVIĆA"

Rođen je 1831. godine u Veliševcima kod Ljiga, a umro u Beogradu 1911. godine. Bio je pisar požarevačkog okruga, profesor u šabačkoj gimnaziji, profesor beogradske bogoslovije, profesor požarevačke polugimnazije, rektor Velike škole, ministar prosvete i crkvenih dela, član Državnog saveta i pomoćnik ministra prve klase.

21. Na 850 m ul. "Kostadinovića put" (bočna 5, desno) - ULICA "GLASINAČKA"

Glasinac je, pored ostalog, poznat i kao neolitsko arheološko nalazište koje je od velikog značaja, tako da se ceo tip takvih nalaza u nauci naziva "glasinačka kultura".

22. Na 915 m ul. "Kostadinovića put" (bočna 6, desno) - ULICA "DUBLJANSKA"

Boj na Dublju odigrao se 12. juna 1915. godine, u kome su srpski ustanici pod vođstvom vojvode Miloša Obrenovića, kasnije Kneza Srbije, odneli odlučujuću pobedu nad turskom vojskom, posle koje je Srbija oslobođena viševekovne turske vlasti.

23. Na 960 m ul. "Kostadinovića put" (bočna 7, desno) ULICA "ŠUMATOVAČKA"

Bitka na Šumatovcu odigrala se 23. avgusta 1876. godine i to je najsjajnija pobeda srpske vojske u srpsko-turskim ratovima 1876-1878. Važnu ulogu imala je Šabačka brigada koja je na vreme stigla kao pojačanje i dala značajan doprinos pobedi srpske vojske nad Turcima.

24. Na 79 m ul. "Majevička" (bočna 1, levo) - ULICA "ČEGARSKA"

Bitka na Čegru je jedna od presudnih bitaka vođenih u Prvom srpskom ustanku između srpskih ustanika i Turaka, a odigrala se 31. maja 1809. godine na brdu Čegar (potkovica, stopalo) kod sela Kamenica nadomak Niša. Izginulo je oko 4.000 Srba i 16.000 Turaka. Svojim junaštvom istakao se resavski vojvoda Stevan Sinđelić. Turski paša je u znak osvete i opomene naredio da se od lobanja palih srpskih ustanika sagradi Ćele-kula na ulazu u Niš. U Ćele-kulu su uzidane 952 lobanje i danas stoji kao simbol Srba za nezavisnost.

25. Na 140 m ul. "Majevička" (bočna 2. levo) - ULICA "KRUNSKA"

26. Na 249 m ul. "Milana Rakića" (bočna 1, desno) - ULICA "ŽELEZNIČKA"

27. Na 293 m ul. "Milana Rakića" (bočna 2, desno) - ULICA "SVETOPOLJSKA"

II - Poništavaju se tačke 9. 10. i 11. Rešenja Skupštine Grada Šapca o određivanju naziva ulica na području grada Šapca br. 110-2/2010-08 od 18.06.2010. godine.