PLANZDRAVSTVENE ZAŠTITE IZ OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA U REPUBLICI SRBIJI ZA 2012. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 15/2012) |
Osnovni cilj donošenja Plana zdravstvene zaštite u oblasti obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2012. godinu je da se obezbedi što potpunija realizacija prava i potreba osiguranih lica po nivoima zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, u okviru raspoloživih kapaciteta zdravstvene službe i opredeljenih finansijskih sredstava, a prema utvrđenim prioritetima za sprovođenje zdravstvene zaštite.
Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja stanovništva u Republici Srbiji za 2012. godinu polazi od opredeljenja i ciljeva zdravstvene politike Republike Srbije (Zdravstvena politika, vizija sistema zdravstvene zaštite u Republici Srbiji, strategija i akcioni plan reforme sistema zdravstvene zaštite u Republici Srbiji 2003. godine) i posebnih strategija u oblasti unapređenja zdravlja i zdravstvene zaštite stanovništva (Strategija razvoja mladih u Republici Srbiji, Strategija razvoja zaštite mentalnog zdravlja, Strategija za prevenciju i kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti Republike Srbije, Strategija kontrole duvana, Strategija za smanjenje siromaštva, Strategija javnog zdravlja Republike Srbije, Strategija za palijativno zbrinjavanje i druge) i dostignutog nivoa razvoja zdravstvene zaštite, zdravstvene delatnosti i kapaciteta zdravstvene zaštite i ostvarivanja prava i zdravstvenih potreba stanovništva - osiguranih lica u prethodnom periodu.
Zakonske osnove za izradu Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja stanovništva u Republici Srbiji za 2012. godinu čine pozitivni zakonski propisi Republike Srbije koji utvrđuju i regulišu prava stanovništva i osiguranih lica u oblasti zdravstvene zaštite, obavezno zdravstveno osiguranje, organizaciju zdravstvene zaštite i zdravstvene delatnosti kao okvir za ostvarivanje prava u oblasti zdravstvene zaštite i druge pretpostavke za realizaciju istih prava i zdravstvenih potreba stanovništva (Zakon o zdravstvenoj zaštiti, Zakon o zdravstvenom osiguranju i druga akta koji regulišu ovu oblast, Uredba o Planu mreže zdravstvenih ustanova Republike Srbije, Pravilnik o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji i drugi).
Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja stanovništva u Republici Srbiji za 2012. godinu je ujedno i posebna faza i instrument u oblasti planiranja aktivnosti u realizaciji ciljeva iz Nacionalnog programa "Srbija protiv raka" i posebnih nacionalnih programa prevencije i rane detekcije tipa 2 dijabetesa, za prevenciju raka dojke, raka grlića materice i za prevenciju kolorektalnog karcinoma. Dosadašnje aktivnosti na sprovođenju tzv. "oportunističkog skrininga" za određene rizične populacione grupe ujedno podržavaju i započete aktivnosti na sistemskom uvođenju organizovanog populacionog skrininga. Stoga, u Planu se utvrđuju i potrebni preduslovi u ovoj oblasti koji se odnose na zakonsku i normativnu regulativu u oblasti zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i u oblasti finansiranja predloženih mera i aktivnosti u Planu zdravstvene zaštite.
Statističko-dokumentacionu i analitičku osnovu za izradu Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za 2012. godinu, a prema stručno-metodološkom uputstvu za pripremu i izradu Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja čine:
- rezultati i pokazatelji ostvarivanja prava u oblasti zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u prethodnom periodu, dostignuti ciljevi u unapređenju, zaštiti i očuvanju zdravlja i obuhvaćenosti stanovništva preventivnim i drugim merama zdravstvene zaštite u Republici Srbiji, na nivou okruga i u zdravstvenim ustanovama, u okviru analiza i izveštaja instituta i zavoda za javno zdravlje, Instituta za javno zdravlje Srbije i drugih zdravstvenih ustanova i organizacija (Analiza planiranog i ostvarenog obima i sadržaja prava osiguranih lica na primarnu zdravstvenu zaštitu u Republici Srbiji u 2010. godini, Analiza planiranog i ostvarenog obima i sadržaja prava osiguranih lica na stacionarnu zdravstvenu zaštitu u Republici Srbiji u 2010. godini), kao i podaci iz planskih tabela o fakturisanoj realizaciji usluga i izveštaja o radu zdravstvenih ustanova u okviru godišnjih izveštaja za 2010. godinu Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje;
- pokazatelji o obimu i kvalitetu rada zdravstvenih ustanova iz Plana mreže zdravstvenih ustanova, na osnovu podataka i izveštaja u okviru zvanične zdravstvene statistike i istraživanja kvaliteta rada zdravstvenih ustanova (Izveštaj o unapređenju kvaliteta rada u zdravstvenim ustanovama Republike Srbije u 2010. godini);
- pokazatelji o korišćenju zdravstvene zaštite osiguranika, o oboljevanju i zdravstvenom stanju stanovništva Republike Srbije na osnovu analize podataka zvanične zdravstvene statistike i vitalne i demografske statistike Republičkog zavoda za statistiku Srbije (Analiza razvoja zdravstvene zaštite, Analiza zdravstvenog stanja stanovništva Republike Srbije, Izveštaj o realizaciji Programa zdravstvene zaštite stanovništva od zaraznih bolesti u 2010. godini na teritoriji Republike Srbije, Izveštaj o zaraznim bolestima u 2010. godini na teritoriji Republike Srbije i drugi), kao i posebna istraživanja zdravstvenog stanja stanovništva, rizika po zdravlje u okviru stilova i ponašanja u vezi zdravlja, uslova životne i radne sredine i drugih pokazatelja.
Za utvrđivanje, procene i planiranje zdravstvenih potreba stanovništva i osiguranih lica u oblasti zdravstvene zaštite korišćeni su i aktuelni podaci Republičkog zavoda za statistiku Republike Srbije iz demografske i vitalne statistike (procena broja i strukture stanovništva po polu i starosti i najznačajnijim populacionim i vulnerabilnim grupama i kategorijama, od 30. juna 2010. godine, vitalnim i demografskim kretanjima i starenju populacije), podaci Ministarstva prosvete i obrazovanja o upisanoj školskoj deci i omladini u osnovne i srednje škole, broju studenata kao i drugi dostupni podaci.
Planom zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2012. godinu se utvrđuju i planiraju:
1. Zdravstvene potrebe osiguranih lica Republike Srbije;
2. Prioriteti za sprovođenje zdravstvene zaštite osiguranih lica;
3. Ciljevi i mere zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge za realizaciju zdravstvenih potreba osiguranih lica po nivoima zdravstvene zaštite;
4. Pretpostavke i uslovi za realizaciju Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i predloženih promena u oblasti sprovođenja "oportunističkog" i uvođenja organizovanog skrininga
4.1. Kapaciteti zdravstvene službe,
4.2. Finansiranje Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja;
5. Način praćenja sprovođenja i realizacije Plana zdravstvene zaštite za 2012. godinu.
1. ZDRAVSTVENE POTREBE OSIGURANIH LICA NA PODRUČJU REPUBLIKE SRBIJE
Zdravstvene potrebe osiguranih lica na području Republike Srbije utvrđuju se i planiraju sa Republičkim zavodom za zdravstveno osiguranje za 2012. godinu:
- u skladu sa utvrđenim pravima na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja (Pravilnik o sadržaju i obimu prava na zdravstvenu zaštitu iz obaveznog zdravstvenog osiguranja i o participaciji za 2011. godinu, "Službeni glasnik RS", broj 7/2011),
- zavisno od nivoa realizacije prava u prethodnom periodu i ostvarivanja planiranih ciljeva u oblasti unapređenja i zaštite zdravlja, na nivou Republike,
- u okviru broja registrovanih osiguranih lica kod izabranih lekara (obim registracije građana po pojedinim izabranim lekarima i domovima zdravlja kao indikator dostupnosti zdravstvene zaštite),
- zavisno od demografskih, vitalnih kretanja i procene zdravstvenog stanja i korišćenja zdravstvene zaštite u okviru realizacije Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji u prethodnom periodu i na nivou okruga.
Zdravstvene potrebe se utvrđuju po oblastima i nivoima zdravstvene zaštite i zdravstvene delatnosti i planiraju u okviru raspoloživih kapaciteta zdravstvene službe (zdravstvene ustanove u okviru Plana mreže zdravstvenih ustanova i u određenim ustanovama van plana mreže).
Zdravstvene potrebe osiguranih lica na području AP Kosovo i Metohija na primarnom nivou zdravstvene zaštite u oblasti preventivne zdravstvene zaštite, u oblasti dijagnostike, lečenja i rehabilitacije i na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite u oblasti stacionarnog lečenja i specijalističko konsultativnih i dijagnostičkih usluga i u oblasti javnog zdravlja planiraju se u skladu sa pravima osiguranika iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u odnosu na nivo realizacija potreba i korišćenje zdravstvene zaštite i zdravstvenih usluga u prethodnom periodu, kao i u okviru raspoloživih kapaciteta zdravstvene službe na području AP Kosovo i Metohija za realizaciju utvrđenih zdravstvenih potreba.
Vrsta, struktura i obim zdravstvenih potreba i nivo zdravstvene zaštite za realizaciju istih, zavise od veličine populacije, starosne i polne strukture, zdravstvenih potencijala i vulnerabilnosti stanovništva i populacionih grupa, njihove opterećenosti bolestima, od prepoznavanja potreba od strane medicinske struke i društva odnosno zdravstvene politike i od neposrednih korisnika zdravstvene zaštite.
Na utvrđivanje vrste i obima zdravstvenih potreba utiču i faktori životne i društvene sredine (higijensko-epidemiološka situacija, prirodne nepogode, akcidenti, društveno-ekonomska kretanja, standard, nivo obrazovanja, kulture, običaji i navike), dostupnost zdravstvene službe i raspoloživi zdravstveni kapaciteti (organizacija i rad zdravstvene službe i obezbeđenost medicinskom opremom i kadrom) i drugi faktori koji određuju nivo mogućnosti ostvarivanja prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u oblasti korišćenja zdravstvene zaštite.
Zdravstvene potrebe u oblasti preventivne zdravstvene zaštite (promocija zdravlja i zdravstveno-vaspitni rad, obavezna aktivna imunizacija i prema kliničkim indikacijama i eksponiranim lica, opšte higijenske, epidemiološke i druge preventivne mere i usluge u individualnim i u slučajevima masovnog oboljevanja, potrebe za preventivnim i ciljanim pregledima u interesu unapređenja, zaštite i očuvanje zdravlja određenih populacionih i vulnerabilnih grupa i sprečavanja oboljenja i poremećaja i radi blagovremenog otkrivanja bolesti u ranoj i početnoj fazi i druge aktivnosti) utvrđuju se na primarnom nivou zdravstvene zaštite, gde se i realizuju u najvećem obimu, kao i na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite.
Zdravstvene potrebe u slučaju bolesti i povrede u vezi pregleda, dijagnostičkih, terapijskih, usluga medicinske rehabilitacije i drugih zdravstvenih usluga, utvrđuju se i planiraju na svim nivoima zdravstvene zaštite, u odnosu na registrovana oboljenja (prevalenciju i incidenciju oboljevanja) učestalost i tendencije u kretanju oboljenja u populaciji (broj i starosna struktura obolelih) i na određenom području, u odnosu na sociomedicinski značaj oboljenja i korišćenje zdravstvene zaštite. Ove potrebe proističu na osnovu zahteva korisnika koji ih prepoznaju, ili ih inicira zdravstvena služba u hitnim i drugim stanjima, radi zaštite od mogućih zdravstvenih posledica, nesposobnosti, privremene onesposobljenosti, trajnog invaliditeta i u preveniranju smrtnosti.
Najveći deo zdravstvenih potreba (u odnosu na zdravstvene preglede i usluge) utvrđuje se na primarnom nivou zdravstvene zaštite, gde se i obezbeđuje i zadovoljava - oko 85%. Za manji deo stanovništva, do 15% zdravstvenih potreba se realizuju na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite.
1.1. Procena i utvrđivanje zdravstvenih potreba na primarnom nivou zdravstvene zaštite
Zdravstvene potrebe osiguranih lica, posebnih populacionih i vulnerabilnih kategorija stanovništva Republike Srbije procenjuju se i planiraju koristeći aktuelnu procenu stanovništva Republičkog zavoda za statistiku, prema kojoj u Republici Srbiji u 2010. godini ima 7.291.436 stanovnika.
Stanovništvo Republike Srbije pripada veoma zreloj populaciji, sa veoma izraženim procesom starenja.
- Stanovništvo starije od 65 godina čini 16,9% ukupne populacije i uz populaciju starosti sa 50 i više godina (visoko učešće i muškaraca i žena u svojoj populacionoj grupi, muškarci sa 36,1% i žene sa 40,9% u ženskoj populaciji) je i među najučestalijim korisnicima zdravstvene zaštite u oblasti usluga lečenja, dijagnostike i rehabilitacije;
- U većini okruga učešće stare populacije (iznad 65 godina) je iznad proseka Republike i dostiže i do 24% (Zaječarski okrug); učešće starih sa preko 20% u ukupnoj populaciji je u Kolubarskom, Mačvanskom, Braničevskom, Topličkom i Pirotskom okrugu. Raški i Pčinjski okrug imaju relativno najmanje učešće starijih iznad 65 godina (14%, odnosno 13,3%) u ukupnom broju stanovnika.
Zdravstvene potrebe mlađih populacionih grupa, koje su osnova vitalnosti i zdravstvenih potencijala stanovništva Republike Srbije (deca u uzrastu od 0-6 godina čine oko 6-7% populacije, a mladi od 7-19 godina oko 14%, školska do 19 godina i studentska populacija do 26 godina starosti), određuje osetljivost u određenim periodima razvoja što ih čini značajnim i među najučestalijim korisnicima prava u oblasti zdravstvene zaštite, naročito u oblasti preventivne zdravstvene zaštite.
Zdravstvene potrebe vulnerabilnih grupa i kategorija, definisane od medicinske struke i u okviru istraživanja zdravlja i rizika za oboljevanje, kao potencijalnih korisnika utvrđuju se zavisno od veličine iste populacije i u okviru raspoloživih kapaciteta zdravstvene službe:
- U populaciji žena, starijih od 15 godina zdravstvene potrebe za 3.209.418 žena prema proceni veličine vulnerabilne grupe: za žene generativnog doba (15-49 godina), prema proceni 1.677.562 žena; za žene iznad 40 godina - 2.023.213 žena; za žene od 25 do 69 godina - 2.243.980 žena i žene od 45 do 69 godina starosti - 1.252.705 žena;
- Kod odraslog stanovništva, značajne populacione grupe sa aspekta učestalih rizika po zdravlje i značaja blagovremene realizacije potencijalnih potrebama za otkrivanjem rizika ili oboljenja: kod odraslih od 19 do 34 godine (procena 1.494.268 stanovnika); kod odraslih sa 35 i više godina (procena 4.271.872 lica) i kod odraslih oba pola sa 50 i više godina (oko 2.811.236).
Zdravstvene potrebe male i predškolske dece starosti od 0-6 godina
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite:
- sistematski pregled novorođenčadi (oko 69.000 novorođenčadi), sa obuhvatom 95%;
- sistematski pregled odojčadi u 3, 6, 9. i 12. mesecu života sa najmanjim obuhvatom od 95%;
- kontrolni pregledi odojčadi, pred vakcinaciju (2 meseca do 1 godine), sa 3 pregleda, do 95% obuhvat;
- sistematski pregledi kod male dece u drugoj i četvrtoj godini života i kontrolni pregledi u trećoj i petoj godini života, sa obuhvatom do 90% dece ovih uzrasta;
- sistematski pregled sa šest/sedam godina, pred polazak u školu, kod sve dece ovog uzrasta;
- preventivni pregledi specijalističkih službi, ORL i oftalmološke službe i fizijatrijski pregled u okviru opšteg sistematskog pregleda dece ovog uzrasta pred polazak u školu, za svu decu;
- posete patronažne sestre novorođenčetu, odojčetu i odojčetu sa posebnim potrebama i malom detetu u uzrastu od 1 do 2 godine i detetu do 4 godine starosti, sa obuhvatom do 90%;
- obavezna aktivna imunizacija dece određenog uzrasta (novorođenčadi, odojčadi, male i predškolske dece), sa potpunim obuhvatom, najmanje 95%;
- obavezna imunizacija dece eksponirane određenim zaraznim bolestima i aktivna imunizacija po kliničkim indikacijama u skladu sa Pravilnikom o imunizaciji i načinu zaštite lekovima ("Službeni glasnik RS", broj 11/06).
U slučaju bolesti i povrede
- oko 8 pregleda godišnje (5 prvih i 3 ponovna pregleda) po detetu radi utvrđivanja dijagnoze i lečenja.
Zdravstvene potrebe školske dece i omladine (uzrast od 7 do 19 godina)
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite:
- preventivni sistematski pregledi za sve učenike osnovne škole neparnih razreda (za oko 285.000 upisanih učenika prvog, trećeg, petog i sedmog razreda) i za sve učenike srednje škole neparnih razreda (oko 132.000 učenika);
- kontrolni pregledi po potrebi, prema proceni lekara, za učenike osnovne i učenike srednje škole, parnih razreda;
- obavezna aktivna imunizacija određenih uzrasta školske dece i omladine sa obuhvatom od najmanje 95% lica određenog uzrasta.
U slučaju bolesti i povrede
- prosečno oko 4 lekarska pregleda godišnje (3 prva i 1 ponovni pregled) po školskom detetu, radi utvrđivanja dijagnoze i lečenja.
Zdravstvene potrebe studenata
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite:
- sistematski pregledi studenata u 1. i 3. godini studija, obuhvat do 90%;
- kontrolni pregledi, po potrebi i proceni lekara.
U slučaju bolesti i povrede
- broj i vrsta pregleda na bazi registrovanih oboljenja u prethodnoj godini i trenda oboljevanja.
Zdravstvene potrebe žena starijih od 15 godina u vezi generativnih funkcija i stanja:
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite:
- najmanje dva preventivna pregleda sa obuhvatom do 20% žena generativnog doba 15-49 godina (335.512 žena) u vezi planiranja porodice;
- preventivni pregledi trudnica (oko 69.000 trudnica) u toku trajanja cele trudnoće najmanje 5 pregleda, sa ciljem da se obuhvate sve trudnice u prvom trimestru trudnoće, uključuje se i prvi ultrazvučni pregled; potrebe trudnica sa rizičnom trudnoćom za što potpunijim obuhvatom u praćenju zdravlja trudnica i toka trudnoće (procena medicinske struke je da oko 20% trudnica su sa rizičnom trudnoćom);
- posete patronažne sestre trudnici u toku trudnoće (obuhvat 95%), trudnici sa rizičnom trudnoćom više poseta, prema potrebi;
- preventivni prvi i kontrolni pregled kod porodilja, nakon 6 nedelja, odnosno nakon 6 meseci posle porođaja, sa obuhvatom do 90%;
- posete patronažne sestre babinjari sa novorođenčetom u obimu prema Pravilniku (obuhvat 95%).
U oblasti ranog otkrivanja oboljenja i poremećaja:
- preventivni ginekološki pregledi kod najmanje 20% žena starijih od 15 godina;
- izvođenje skrininga raka grlića materice (ciljani pregled radi ranog otkrivanja raka grlića materice) kod najmanje 20% žena starosti od 25 do 69 godina, koje nisu imale taj pregled u prethodnoj godini;
- izvođenje skrining mamografija (ciljani pregled na rano otkrivanje raka dojke) kod najmanje 20% žena starosti od 45 do 69 godina;
U slučaju bolesti i povrede u periodu generativne funkcije i stanja (trudnoća, porođaj, menopauza):
- prosečno 1 pregled po ženi starijoj od 15 godina kod lekara godišnje, radi utvrđivanja dijagnoze i lečenja.
Zdravstvene potrebe odraslih lica, starijih od 19 godina:
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite
- sistematski pregledi kod najmanje 20% osoba starosti od 19 do 34 godine radi ranog otkrivanja i sprečavanja određenih rizika za oboljevanje od hroničnih masovnih bolesti i drugih oboljenja, posebno malignih oboljenja;
- u prevenciji kardiovaskularnih bolesti i dijabetesa otkrivanje faktora rizika kod 20% muškaraca starijih od 35 godina i kod žena starijih od 45 godina, sa ciljem da se svi obuhvate u ovim starosnim grupama u sledećih 5 godina;
- izvođenje skrininga raka debelog creva (ciljani pregled radi ranog otkrivanja raka debelog creva) kod najmanje 20% osoba starosti od 50 do 69 godina pomoću testa na okultno krvarenje u stolici; pregled se obavlja kod osoba koje nisu imale taj pregled u prošloj godini;
- patronažne posete kod najmanje 30% osoba starijih od 65 godina;
- patronažne posete obolelim licima i porodici obolelih prema uputu lekara doma zdravlja;
- obavezna aktivna imunizacija lica eksponiranih određenim zaraznim bolestima, na osnovu procene obolevanja i povređivanja i korišćenja u prethodnoj godini (protiv tetanusa lica određenog uzrasta, besnila),
- aktivna imunizacija po kliničkim indikacijama u skladu sa Pravilnikom o imunizaciji i načinu zaštite lekovima ("Službeni glasnik RS", broj 11/06);
U slučaju bolesti i povrede
- prosečno oko 3 pregleda lekara godišnje (1 prvi i 2 ponovna pregleda) po odrasloj osobi starijoj od 19 godina, radi utvrđivanja dijagnoze i lečenja.
Potrebe u oblasti stomatološke zdravstvene zaštite
- kod dece od 0-6 godina, školske dece, omladine i studenata, kod trudnica, porodilja i sveg ostalog radno sposobnog stanovništva, podrazumevaju sve vrste stomatoloških usluga iz sadržaja obavezne stomatološke zaštite, kao dela obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Opšti ciljevi u oblasti preventivne zdravstvene zaštite za 2012. godinu
- Da se poveća realizacija preventivnih mera u odnosu na ostvarenu u 2010. godini i dostigne utvrđeni obim prava prema Pravilniku: u zdravstvenoj zaštiti novorođenčeta i odojčeta, male dece uzrasta u trećoj, četvrtoj i petoj godini života; u zdravstvenoj zaštiti žena u vezi planiranja porodice, trudnica u prvom trimestru trudnoće, porodilja u okviru prvih i kontrolnih pregleda nakon 6 nedelja i 6 meseci posle porođaja;
- Da se poveća procenat osoba obuhvaćenih kroz oportunistički skrining u oblasti ranog otkrivanja raka debelog creva kod odraslih, za oba pola, iznad 50 godina, kod žena u starosnoj grupi 25 do 69 u oblasti ranog otkrivanja raka grlića materice i kod žena iznad 45 do 69 godina u oblasti ranog otkrivanja raka dojke, kao preduslov uvođenja organizovanog skrininga u sledećem planskom periodu;
- Da se obezbedi što potpunija (na nivou zdravstvene ustanove i po izabranom lekaru) registracija osiguranih lica-građana, do 95%, a posebno kod ginekologa gde je u dosadašnjem periodu bila nezadovoljavajuća.
Zdravstvene potrebe obolelih i povređenih lica u okviru najznačajnijih populacionih i vulnerabilnih kategorija za 2012. godinu se utvrđuju u okviru korišćenja zdravstvene zaštite kod izabranog lekara, a u vezi registrovanog morbiditeta na primarnom nivou zdravstvene zaštite.
Zdravstvene potrebe u vezi oboljevanja od akutnih zaraznih bolesti
Utvrđuju se u odnosu na broj i strukturu obolelih lica registrovanih u skladu sa Pravilnikom o prijavljivanju zaraznih bolesti i drugih slučajeva utvrđenih Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", broj 98/05 član 21) i u okviru 70 zaraznih bolesti, koje se obavezno prijavljuju.
U Republici Srbiji u 2010. godini je prijavljeno ukupno 354.018 lica obolelih, sa incidencijom 4.835,78 na 100.000 stanovnika; održava se dominantno učešće grupe respiratornih zaraznih bolesti u ukupnom obolevanju, od 92,21%; redosled učestalosti zaraznih bolesti je nepromenjen, i u 2010. godini dominira grupa streptokoknih bolesti; kao posledica od akutnih zaraznih bolesti je umrlo 254 lica, stopa mortaliteta od 3,46/100.000 stanovnika).
Vodeći uzroci smrti od zaraznih bolesti u 2010. godini su bili septikemija (76 slučajeva), tuberkuloza (38), pneumonija (30), gripa (29 lica) i smrtni ishodi povezani sa bolestima HIV-a (26 lica).
Zdravstvene potrebe u vezi oboljevanja od tuberkuloze
Utvrđuju se u odnosu na ukupan broj obolelih (prema podacima za 2010. godinu registrovano je 1435 obolelih od tuberkuloze, sa incidencom tuberkuloze od 19,6 obolelih na 100.000 stanovnika). Inače, ova stopa incidencije je postignuta i održava se zahvaljujući sprovođenju projekta "Kontrola tuberkuloze u Srbiji" (cilj je bio da se stopa incidencije svede ispod 25/100.000).
Potrebe obolelih od tuberkuloze utvrđuju se i u odnosu na strukturu obolelih i težinu oboljenja kod registrovanih lica, broj recidiva i eksponiranih lica iz kontakta sa obolelim i trenda obolevanja, koji je u opadanju u poslednjem petogodišnjem periodu.
Zdravstvene potrebe u vezi oboljevanja od nezaraznih oboljenja od najvećeg javnozdravstvenog značaja
Potrebe u vezi oboljevanja od nezaraznih oboljenja (obolelih od šećerne bolesti, malignih bolesti i akutnog koronarnog sindroma i drugih nezaraznih oboljenja) na teritoriji Republike Srbije utvrđuju se u odnosu na broj, strukturu i učestalost obolevanja, na osnovu podataka iz populacionih registara (stanje u 2009. godini na području Republike Srbije) i drugih izvora i to:
Kod obolelih od malignih bolesti
Prema petogodišnjoj prevalenciji procenjen je broj obolelih od malignih bolesti, oko 90.000 osoba (izvor podataka: Međunarodna asocijacija registara za rak u Lionu, a na osnovu podataka Registra za rak Republike Srbije, IZJZ Srbije);
Ukupan broj novoobolelih osoba u Republici Srbiji u 2009. godini je 34.994, uzrasta od 0 do 75 i više godina; u uzrastu od 0 do 19 godina je - 278 osoba oba pola.
U strukturi obolelih i dalje kod muškaraca dominiraju maligni tumori bronha i pluća (4.195 novoobolele osobe), maligni tumori debelog creva i rektuma (2.355 novoobolele osobe) i maligni tumori prostate (2.064 novoobolele osobe).
Kod žena najveći broj novoobolelih je od malignih tumora dojke (4.250 osoba), malignih tumora debelog creva i rektuma (1.490 osoba) i grlića materice (1.355 osoba).
Kod obolelih od šećerne bolesti
Prema IDF-u (International Diabetes Federation) Diabetes Atlas, 4 edicija, podaci za Srbiju su sledeći:
Procena je da 613.400 osoba uzrasta 20-79 godina imaju šećernu bolest (336.400 muškaraca i 277.000 žena). Po starosnim grupama: od 20-39 godina ukupno 67.600 osoba; od 45-59 godina ukupno 221.700 osoba; od 60-79 godina 324.100 osoba.
Procenjena prevalencija dijabetesa u Republici Srbiji prema ovom izvoru podataka je 8,6%. Prema istim procenama 30.670 dece uzrasta od 0-14 godina ima dijagnozu dijabetesa tipa 1.
Ukupan broj novoobolelih u Republici Srbiji u 2009. godini od oboljenja Tip 1 je 873 osoba, od Tip 2 šećerne bolesti je 16.363 osobe. U uzrastu od 0 do 19 godina oboljenje tip 1 ima 207 osobe, a tip 2 ima 12 osoba oba pola.
Kod obolelih od akutnog koronarnog sindroma
Ukupan broj obolelih osoba od akutnog koronarnog sindroma u 2009. godini je 23.039 lica (uzrasta od 0 do 75 i više godina), od kojih je u uzrastu od 0 do 19 godina obolelo 5 osoba oba pola.
Zdravstvene potrebe obolelih od navedenih oboljenja i drugih masovnih nezaraznih oboljenja, planiraju se u okviru posebnih preventivnih programa i u okviru Strategije za prevenciju i kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti Republike Srbije.
Cilj je da se potrebe obolelih u okviru preventivne zdravstvene zaštite preusmere na suzbijanje i eliminaciju rizika od oboljevanja, i tako sve više smanji obim potreba za procedurama i intervencijama na sekundarnim i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite.
Zdravstveno vaspitni rad i promocija zdravlja u okviru aktuelnih sadržaja sa ciljem unapređenje zdravlja, razvijanja pozitivnih stilova u okviru ponašanja u životu i radu, u zaštiti i očuvanju zdravlja i sprečavanju određenih oboljenja. Procenjuje se kao potreba u radu sa malom decom i roditeljima, sa omladinom, studentima, trudnicama, porodiljama, starim licima, u okviru polivalentne patronaže, u zdravstvenoj zaštiti odraslih, u stomatološkoj zaštiti i u drugim oblastima primarne zdravstvene zaštite, kao i na drugim nivoima zdravstvene zaštite, uključujući i određena oboljenja.
Potrebe u oblasti patronaže sa sadržajem iz preventivne zaštite (tabela 6) utvrđuju se za vulnerabilne kategorije (trudnice, porodilje, novorođenče, odojče i odojče pod rizikom, malo i školsko dete, stara lica iznad 65 godina) i za obolela lica od određenih bolesti i njihove porodice.
Potrebe u oblasti opštih higijenskih mera i protivepidemijske zaštite celokupne populacije i pojedinih kategorija (aktivna imunizacija kao preventabilne mere od određenih bolesti vulnerabilnih kategorija i imunizacija obolelih ili povređenih lica u prevenciji komplikacija i napredovanje oboljenja).
Potrebe u oblasti preventivnih pregleda (sistematski, kontrolni, ciljani) u kontroli i nadzoru nad zdravstvenim stanjem populacije i preventivnih usluga.
Zdravstvene potrebe obolelih lica u vezi korišćenja određene vrste zdravstvene zaštite i zdravstvenih usluga:
- Potrebe u oblasti hitne medicinske pomoći za 25% osiguranika;
- U oblasti kućnog lečenja i nege za oko 3% osiguranika;
- U oblasti rendgen, ultrazvučne dijagnostike i laboratorijske dijagnostike (za hematološke analize; biohemijske analize i analize pregleda urina) zdravstvene potrebe se procenjuju u skladu sa korišćenjem istih usluga na primarnom nivou zdravstvene zaštite u prethodnom periodu;
- Potrebe u vezi određenih usluga dijagnostike ili specijalističko-konsultativne službe i delatnosti fizikalne medicine i rehabilitacije procenjuju se u skladu sa zahtevima, kao i prema proceni i uputu izabranog lekara.
Zdravstvene potrebe u oblasti dijalize
Potrebe u oblasti dijalize (na osnovu ažurirane baze podataka pacijenata koji se leče dijalizom u Republici Srbiji za 2010. godinu), odnose se na ukupno 4533 pacijenta, koji se dijaliziraju u 52 zdravstvenih ustanova - dijaliznih centara (od toga 4080 pacijenata u zdravstvenim ustanovama i 453 pacijenata u kućnim uslovima, koji se leče peritoneumskim programom).
Procenjuje se da će se broj pacijenata koji ostvaruju lečenje dijalizom na teret zdravstvenog osiguranja u Srbiji u 2012. godini povećati na osnovu procenjenog trenda oboljevanja od hronične bubrežne insuficijencije.
1.2. Zdravstvene potrebe na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite
Zdravstvene potrebe na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite utvrđuju se i planiraju se na osnovu korišćenja bolničke zdravstvene zaštite i u okviru registrovanog bolničkog morbiditeta.
Najčešći razlozi hospitalizacije lica, u odnosu na grupe bolesti prema MKB-10, su bolesti sistema krvotoka, tumori, bolesti sistema za varenje, sistema za disanje i bolesti mokraćno-polnog sistema i grupa registrovanih stanja "trudnoća, rađanje i babinje".
U okviru navedenih grupa registrovanih oboljenja i stanja prema MKB-10, u prvih deset najčešćih pojedinačnih bolesti po redosledu spadaju: spontani porođaj kod jednoplodne trudnoće; šećerna bolest - insulinozavistan oblik; stezanje u grudima; infarkt mozga; preponska kila; povišen krvni pritisak, nepoznatog porekla; druga hronična opstruktivna bolest pluća; zloćudni tumor dojke; šećerna bolest - insulinonezavisan oblik i zloćudni tumor dušnika i pluća.
Na sekundarnom i tercijernom nivou zdravstvene zaštite se realizuju zdravstvene potrebe, koje zbog složenosti oboljenja, povreda i zbog prirode stanja, ugroženosti vitalnih funkcija zahtevaju specijalizovanu i visoko specijalizovanu dijagnostiku i specijalističko konsultativne preglede i usluge, terapijske intervencije i rehabilitaciju u stacionarnim uslovima.
Potrebe za hospitalizacijom u Republici Srbiji očekuju se kod oko 15% stanovnika:
- najveći udeo (do 90%) u okviru ukupnih potreba za hospitalizacijom imaju zdravstvene potrebe u okviru zbrinjavanja, nege, lečenja i rehabilitacije zdravlja obolelih i povređenih;
- manji deo zdravstvenih potreba je u vezi sa određenim fiziološkim stanjima (trudnoća, porođaj) koja zahtevaju obaveznu hospitalizaciju i kao standard zdravstvene zaštite se realizuju u stacionarnim kapacitetima;
- značajne su zbog složenosti i uticaja na zdravlje obolelih potrebe u oblasti složenih hirurških dijagnostičko-terapeutskih i rehabilitacionih intervencija i procedura u oblasti kardiologije i kardiohirurgije, ortopedije, oftalmologije i drugih grana medicine, koje se uglavnom i u najvećem obimu obezbeđuju na sekundarnom i na tercijarnom nivou zdravstvene zaštite. Ove potrebe (vrsta i struktura i obim potreba) se procenjuju na osnovu evidencije o izvršenim istim intervencijama, kao i na osnovu Liste čekanja, uspostavljene metodologijom praćenja u svim zdravstvenim ustanovama u Republici Srbiji u navedenim oblastima.
Potrebe hospitalizovanih lica (oko 1.100.000 lica) u okviru zdravstvenih usluga (operacije, druge terapijske intervencije, specijalističko-konsultativni pregledi lekara, dijagnostičke usluge, fizioterapeutske i druge usluge rehabilitacije) očekuju se na nivou korišćenja u 2010. godini, odnosno:
- obezbeđenje operacije kod oko 39% hospitalizovanih lica (oko 430.000 operacija);
- obezbeđenje specijalističko-konsultativnih pregleda (oko 818.000 pregleda);
- laboratorijska dijagnostika za sva hospitalizovana lica, sa prosečnim obuhvatom 2,7 puta u toku hospitalizacije (oko 2.980.000 pacijenata - korisnika), pregledana prosečno oko 3,7 uzoraka i prosečno oko 14 analiza (ukupno hematoloških, biohemijskih i analize urina) po pacijentu korisniku;
- rendgen dijagnostika kod 69%, ultrazvučna dijagnostika kod oko 65% hospitalizovanih lica;
- dopler dijagnostika kod 17%, skener dijagnostika kod 14% i magnetna rezonanca kod oko 2,5% hospitalizovanih lica;
- usluge fizikalne medicine i rehabilitacije kod 15% hospitalizovanih bolesnika, prosečno oko 60 usluga po bolesniku;
- ukupne dijagnostičke usluge (spirometrija, kolonoskopija, bronhoskopija i druge), prosečno oko 2,5 usluga i oko 9 terapijskih usluga po hospitalizovanom bolesniku.
Potrebe u zdravstvenim uslugama za "ambulantne bolesnike" upućene sa primarnog nivoa zdravstvene zaštite u specijalističko-konsultativne službe, odnosno poliklinike stacionarnih ustanova, procenjene su u odnosu na ukupno stanovništvo, prema korišćenju u 2010. godini i očekuju se u sledećem obimu:
- oko 12.329.000 specijalističko-konsultativnih pregleda;
- u laboratorijskoj dijagnostici, očekuje se korišćenje usluga laboratorije kod oko 32% stanovnika kao ambulantnih pacijenata oko (2.330.000 ambulantnih pacijenata) i po pacijentu korisniku oko 2,7 pregledana uzorka i oko 12 ukupno hematoloških, biohemijskih i analiza urina;
- u rendgen dijagnostici kod oko 18% stanovnika; u ultrazvučnoj dijagnostici kod oko 12,5% stanovnika.
Za složenim dijagnostičkim uslugama:
- dopler dijagnostika kod oko 2,1% stanovnika, sa prosečno 1,5 usluga po korisniku;
- skener kod oko 2,4% stanovnika, sa prosečno oko 1,2 usluge po korisniku;
- magnetna rezonanca kod 0,5% stanovnika, sa prosečno oko 1,4 usluge po korisniku;
- usluge fizikalne medicine i rehabilitacije kod oko 5,4% stanovnika i prosečno oko 31 usluga po korisniku.
2. PRIORITETI ZA SPROVOĐENJE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE OSIGURANIH LICA
S obzirom na vrstu, složenost i učestalost određenih zdravstvenih potreba, a raspoložive kapacitete zdravstvene zaštite, u cilju što potpunije realizacije prava osiguranih lica u oblasti zdravstvene zaštite vezano za određene zdravstvene potrebe, utvrđuju se ovim Planom i planiraju prioriteti u okviru navedenih potreba na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite, po oblastima zdravstvene zaštite i kategorijama stanovništva.
Prioriteti za sprovođenje zdravstvene zaštite stanovništva na području Republike Srbije iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbije utvrđuju se i planiraju pre svega u odnosu na vulnerabilnost populacije, izloženosti rizicima za oboljevanje i njihovu učestalost, težinu i složenost oboljenja i stanja i druge karakteristike (akutnost, hroničnost, masovnost, infektivnost oboljenja, letalitet od određenih bolesti), a zatim u odnosu na raspoložive i opredeljene kadrovske, finansijske i druge kapacitete u zdravstvenoj zaštititi.
2.1. Prioriteti na primarnom nivou zdravstvene zaštite
U okviru stručno medicinske doktrine i uz stalnu dinamičnu procenu rizika od strane lekara, zavisno od ostvarenog, a potrebnog obuhvata za zaštitu od rizika određenih starosnih i populacionih grupa i prema polu, utvrđuju se i planiraju kao prioriteti:
- preventivna zdravstvena zaštita vulnerabilnih kategorija (dece od 0 do 6 godina, školske dece i omladine, trudnice, porodilje, starih lica) sa što potpunijim obuhvatom preventivnim merama i uslugama i lečenjem prema potrebi;
- promocija zdravlja i zdravih stilova života i zdravstveno-vaspitni rad sa vulnerabilnim i drugim kategorijama osiguranika, radi zaštite od bolesti i izloženosti većim rizicima po zdravlje;
- rano i blagovremeno otkrivanje malignih bolesti, naročito raka dojke, raka grlića materice i raka debelog creva;
- blagovremena dijagnostika rizika za oboljevanje (rizici gojaznosti, hipertenzije, u okviru ponašanja - zloupotrebe duvana, alkohola, droge i drugih psihoaktivnih supstanci, fizička neaktivnost, nasilje i drugo) i stalno istraživanje pojedinačnih i masovnih rizika kroz neposrednu zdravstvenu zaštitu pojedinaca i grupa u okviru sistematskih i preventivnih pregleda određenih starosnih grupa (19-34 godine i starijih od 35 godina) u cilju ranog otkrivanja i zdravstvene zaštite od obolevanja od hroničnih masovnih nezaraznih bolesti;
- zdravstvena zaštita obolelih od malignih bolesti, šećerne bolesti, kardiovaskularnih bolesti i drugih bolesti većeg socio-medicinskog značaja prema Zakonu o zdravstvenoj zaštiti, prema posebnim programima, koji uključuju preventivnu zdravstvenu zaštitu i lečenje i rehabilitaciju na primarnom nivou;
- preventivna zdravstvena zaštita stanovništva od zaraznih bolesti i odgovarajuća zdravstvena zaštita obolelih sa ciljem održavanja statusa zemlje bez poliomijelitisa i difterije, eliminacije autohtonih morbila, prevencije kongenitalne rubela infekcije i kontrole kongenitalnog rubela sindroma, eliminacije tetanusa novorođenčadi, kontrole drugih bolesti koje se mogu prevenirati vakcinacijom (pertusis, parotitis), kao i hepatitisa B, tuberkuloze, bakterijskih meningitisa i bolesti koje se prenose polnim putem.
- u stomatološkoj zdravstvenoj zaštiti stanovništva prioriteti su usluge stomatološke zdravstvene zaštite iz obaveznog osiguranja za trudnice i decu uzrasta od 0-6 i 7-14 godina uz obaveznu primenu metoda interceptivne stomatologije u cilju rane dijagnostike oboljevanja.
2.2. Prioriteti na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite
Prioriteti su:
- kontrola i zaštita zdravlja trudnica, porodilja i novorođenčadi;
- zdravstvena zaštita obolele dece i omladine;
- dijagnostika i lečenje obolelih prema posebnim programima i protokolima za lečenje: obolelih od akutnih zaraznih bolesti, zdravstvena zaštita od tuberkuloze, obolelih od malignih bolesti, obolelih od šećerne bolesti; obolelih od kardiovaskularnih oboljenja (akutni infarkt miokarda, šloga i hipertenzije);
- dijagnostika i lečenje hronične bubrežne insuficijencije; dijaliza obolelih od hronične bubrežne insuficijencije;
- dijagnostika i lečenje obolelih lica i od drugih bolesti većeg socio-medicinskog značaja prema Zakonu o zdravstvenoj zaštiti.
3. PLANIRANJE MERA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE I ZDRAVSTVENIH USLUGA ZA REALIZACIJU ZDRAVSTVENIH POTREBA OSIGURANIH LICA
Plan zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja za područje Republike Srbije objedinjava zdravstvene usluge u oblasti preventivnih mera zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge u oblasti dijagnostike, lečenja i rehabilitacije na nivou primarne zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge na nivou sekundarne i tercijarne zdravstvene zaštite u oblasti dijagnostike, lečenja i rehabilitacije za hospitalizovana lica i za ambulantne pacijente u okviru stacionarnih zdravstvenih ustanova i poliklinika ovih zdravstvenih ustanova.
Realizacija zdravstvenih potreba osiguranih lica za 2012. godinu, planira se u okviru kapaciteta zdravstvenih ustanova i službi u primarnoj zdravstvenoj zaštiti (dom zdravlja, zavodi) i zdravstvenih ustanova sekundarnog i tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite (bolnica, klinika, institut, kliničko-bolnički centar, klinički centar) u oblasti utvrđenih prava na zdravstvenu zaštitu iz člana 34-45. Zakona o zdravstvenom osiguranju:
- mere prevencije i ranog otkrivanja bolesti;
- pregledi i lečenja u vezi sa trudnoćom, porođajem i postnatalnim periodom;
- pregledi i lečenja u slučaju bolesti i povreda;
- pregledi i lečenja bolesti usta i zuba;
- medicinske rehabilitacije u slučaju bolesti i povreda;
- obezbeđenje i korišćenje lekova i medicinskih sredstava;
- obezbeđenje i korišćenje proteza, ortoza i drugih pomagala za kretanje stajanje i sedenje, pomagala za vid, sluh i govor, stomatološke nadoknade, kao i druga medicinsko-tehnička pomagala.
3.1. Planiranje mera i zdravstvenih usluga u primarnoj zdravstvenoj zaštiti
Preventivne mere i usluge lečenja i dijagnostike i medicinske rehabilitacije na primarnom nivou zdravstvene zaštite planiraju se po populacionim grupama i za vulnerabilne kategorije i grupe i u okviru timova sa izabranim lekarom u domovima zdravlja i zavodima (zavod za zdravstvenu zaštitu radnika, za zdravstvenu zaštitu studenata, zavod za stomatologiju, zavod za plućne bolesti i tuberkulozu, zavod za kožno-venerične bolesti, zavod za hitnu medicinsku pomoć i po oblastima zdravstvene zaštite.
Preventivne mere se planiraju i u okviru određenog obuhvata osiguranika (broj obuhvaćenih lica u okviru ukupne populacije i populacione grupe u %), zavisno od ostvarenja i dostignutog nivoa u prethodnom periodu i u odnosu na cilj koji treba dostići u 2012. godini, a u okviru prava osiguranika i u skladu sa kapacitetima zdravstvene službe.
Usluge lečenja i dijagnostike i medicinske rehabilitacije u slučaju bolesti i povreda planiraju se zavisno od zahteva i korišćenja u prethodnom periodu.
a) Zdravstvena zaštita dece 0-6 godina
U oblasti preventivne zdravstvene zaštite dece uzrasta od 0-6 godina, (tabela 1), planira se:
- ukupno oko 1.106.300 preventivnih pregleda (sistematski pregledi novorođenčeta i odojčeta, male dece u drugoj i četvrtoj godini, pred polazak u školu deteta sa 6 odnosno 7 godina i preventivni pregledi specijalista oftalmologije, otorinolaringologije i fizikalne medicine i rehabilitacije dece pred polazak u školu, kao i kontrolni pregledi odojčeta, i malog deteta u trećoj i petoj godini života) i zdravstvenih usluga (ultrazvučni pregled odojčeta u trećem mesecu života i drugi);
- u oblasti polivalentne patronažne zaštite planira se i oko 352.700 posete patronažne sestre novorođenčetu (i porodilji), 129.400 posete odojčetu, 20.300 posete odojčetu pod rizikom, 65.900 poseta malom detetu od 1-2 godine i 68.800 poseta malom detetu od 4 godine;
- u oblasti zdravstveno-vaspitnog rada planiraju se kod dece predškolskog uzrasta 263.300 usluge zdravstveno-vaspitnog rada (individualne i grupne metode rada);
- usluge u okviru obavezne aktivne imunizacije dece određenih uzrasta i potrebne količine vakcina.
U slučaju oboljenja i povreda planira se oko 4.010.700 pregleda lekara i 1.900.200 dijagnostičko-terapeutskih usluga.
Primarnu zdravstvenu zaštitu za decu 0-6 godina obezbeđuju pedijatrijska služba doma zdravlja, polivalentna patronaža, laboratorijska i rendgen služba u oblasti dijagnostike i specijalističke službe (ORL, oftalmologija i fizikalna medicina i rehabilitacija), organizovane u domovima zdravlja i zavodima, kao preventivne preglede u okviru opštih sistematskih pregleda kod sve dece pred polazak u školu.
b) Zdravstvena zaštita školske dece i omladine
U preventivnoj zdravstvenoj zaštiti školske dece i omladine (u osnovnoj i srednjoj školi) planira se (tabela 2):
- ukupno oko 858.200 preventivnih pregleda (sistematski i kontrolni pregledi, preventivni oftalmološki pregled) i usluga (laboratorijske usluge, aktivna imunizacija), koje sprovode službe za zdravstvenu zaštitu školske dece, dijagnostičke službe, specijalističko-konsultativne službe, ORL i druge službe u okviru preventivnih pregleda;
Planira se i sistematski pregled dece i omladine u uzrastu od 15 do 19 godina koja ne nastavljaju školovanje:
- aktivna imunizacija određenih uzrasta školske dece i omladine i potrebne količine vakcina;
- u oblasti zdravstveno-vaspitnog rada planiraju se kod dece školskog uzrasta usluge (ukupno oko 237.900 usluga - individualne i grupne metode zdravstveno-vaspitnog rad);
- usluge u okviru obavezne aktivne imunizacije dece određenih uzrasta i potrebne količine vakcina.
U slučaju oboljenja i povreda planira se oko 3.747.800 pregleda lekara i 1.143.200 dijagnostičko-terapeutskih usluga.
v) Zdravstvena zaštita studenata
U preventivnoj zdravstvenoj zaštiti studenata prve i treće godine studija planira se oko 55.300 sistematskih pregleda i 36.600 usluga zdravstveno-vaspitnog rada;
U slučaju oboljenja i povreda kod studenata se planira i oko 162.800 pregleda lekara radi dijagnostike oboljenja i lečenja i 24.200 dijagnostičko-terapijskih usluga.
g) Zdravstvena zaštita odraslih
U zdravstvenoj zaštiti odraslih lica starosti iznad 19 godina (tabela 4.), planira se ukupno oko 1.528.000 preventivnih pregleda lekara u cilju blagovremenog otkrivanja oboljenja i posebno malignih oboljenja i to naročito kod rizičnih kategorija: sistematski pregledi kod lica starosti 19-35 godina (263.000 pregleda) i za lica starija od 35 godina (875.000 pregleda) i 390.000 skrininga (ciljani pregled) za rak debelog creva u ciljnoj grupi 50-69 godina starosti (prema Nacionalnom Programu);
- kod lica starih od 65 i više godina planira se oko 338.100 poseta patronažne sestre;
- u oblasti zdravstveno-vaspitnog rada ukupno oko 1.231.900 usluga zdravstveno vaspitnog rada usluge, ukupno 237.900 usluga (individualne i grupne metode zdravstveno-vaspitnog rada);
- obavezna imunizacija lica eksponiranih određenim zaraznim bolestima, na osnovu procene i korišćenja u prethodnoj godini i potrebne količine vakcina i imunobioloških preparata;
- aktivna imunizacija lica po kliničkim indikacijama i potrebne količine vakcina.
U slučaju oboljenja i povreda planira se oko 25.788.000 pregleda lekara i 14.036.000 dijagnostičko-terapijskih usluga.
Zdravstvenu zaštitu odraslih lica u oblasti preventive i lečenja obezbeđuju službe opšte medicine i medicine rada.
Preventivna zdravstvena zaštita žena u svim domovima zdravlja i zavodima, planira se prema utvrđenoj metodologiji i prema obimu prava iz Pravilnika.
- U oblasti zdravstvene zaštite trudnica, porodilja i žena generativnog doba u vezi planiranja porodice, planira se ukupno oko 1.292.000 preventivna pregleda i usluge:
- u vezi sa planiranjem porodice, planira se oko 530.000 pregleda i usluga;
- u vezi sa trudnoćom oko 641.850 preventivna pregleda i usluga;
- u vezi zdravstvene zaštite porodilja i u postnatalnom periodu planira se ukupno oko 121.000 pregleda, od kojih prvi pregled u prvih 6 nedelja posle porođaja i kontrolni pregled nakon 6 meseci posle porođaja.
- U oblasti ranog otkrivanja oboljenja i malignih oboljenja dojke i grlića materice planira se ukupno oko 1.241.000 preventivnih pregleda:
- 524.000 preventivnih ginekoloških pregleda žena starijih od 15 godina u okviru ranog otkrivanja oboljenja;
- 459.000 skrininga (ciljani pregled) grlića materice žena od 25 do 69 godina;
- 258.000 skrining mamografija (ciljani pregled) žena starosti 45-69 godina na primarnom nivou zdravstvene zaštite, zavisno od dostupnih aparata i obezbeđenog i edukovanog kadra.
U slučaju oboljenja i povreda planira se 1.293.000 pregleda lekara i 1.544.756 dijagnostičko-terapijskih usluga.
Posete patronažne sestre u vezi preventivne zaštite planiraju se: kod porodilje sa novorođenčetom, oko 352.680 poseta, kod trudnica 61.600 poseta i 15.170 poseta trudnici sa visoko rizičnom trudnoćom.
U oblasti zdravstveno-vaspitnog rada ukupno oko 176.750 zdravstveno vaspitnih usluga (individualne i grupne metode zdravstveno-vaspitnog rada);
đ) U preventivnoj stomatološkoj zaštiti dece, omladine, trudnica i porodilja planiraju se preventivne mere (stomatološki, sistematski i kontrolni pregledi). Obim preventivnih mera - usluga iznosi 1 pregled u godini, tj. školskoj godini ili fiziološkom stanju kod porodilja i trudnica (tabela 8), dok se obimi dijagnostičkih i terapijskih usluga moraju usklađivati sa obimom odgovarajućih, istoimenih a fakturisanih usluga iz prethodne godine.
Ukazivanje hitne medicinske pomoći (tabela br. 9) u okviru terapijskih, dijagnostičkih usluga, pregleda i intervencije lekara i drugih medicinskih radnika planira se na mestu povređivanja i razboljevanja: ukupno oko 526.000 lekarskih pregleda i pružanja 155.000 dijagnostičko-terapijskih usluga.
U zdravstvenim ustanovama planira se oko 1.418.600 lekarskih pregleda i pružanja 2.298.800 dijagnostičko-terapijskih usluga.
Delatnost sprovode zavodi za hitnu medicinsku pomoć i službe hitne medicinske pomoći u domovima zdravlja.
Planiraju se i usluge sanitetskog prevoza za pacijente na dijalizi i ostale pacijente (20.974.657 km).
ž) Kućno lečenje i medicinska nega
U okviru organizovane službe za kućno lečenje i medicinsku negu planira se oko 493.960 lekarskih pregleda i 1.914.500 dijagnostičko-terapijskih usluga (tabela 10).
Palijativno zbrinjavanje u domovima zdravlja i zavodima, zavisno od kapaciteta službe i potreba obolelih, planiraju se u okviru ukupnog broja usluga tima za palijativno zbrinjavanje, oko 230.500 usluga i potrebe za 209.845 pacijenata za palijativno zbrinjavanje.
z) Dijagnostika u primarnoj zdravstvenoj zaštiti
Usluge dijagnostike u primarnoj zdravstvenoj zaštiti obolelih i povređenih lica planiraju se (tabela 11 i 12) u domovima zdravlja i zavodima, ili na nivou zdravstvenog centra ili opšte bolnice, ukoliko su završile organizacijske transformacije u zdravstvu, zavisno od zahteva i očekivanog korišćenja i na bazi predloga planiranih zdravstvenih usluga u zdravstvenim ustanovama dostavljenih od strane instituta i zavoda za javno zdravlje za područje okruga i to:
- ukupno oko 33.655.200 laboratorijskih analiza (7.568.000 hematoloških analiza, 18.305.400 biohemijskih analiza, 7.666.160 analiza urina, i 115.600 analiza stolice);
- usluga rendgen dijagnostike ukupno oko 1.016.600 usluga (51.400 usluge skopije i 848.830 usluga rendgen grafije) i 574.300 usluga ultrazvučne dijagnostike;
i) Specijalističko-konsultativna delatnost
U zdravstvenim ustanovama primarne zdravstvene zaštite, u domovima zdravlja i zavodima, u okviru zahteva korisnika i po uputu izabranih lekara od osiguranika u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, planira se ukupno oko 3.798.800 specijalističko-konsultativnih pregleda lekara i 3.115.800 dijagnostičko-terapijskih usluga (tabela 13) i to u: pneumoftiziologiji, internoj medicini, ORL, oftalmologiji, neuropsihijatriji i drugim granama medicine.
j) Fizikalna medicina i rehabilitacija
U oblasti fizikalne medicine i rehabilitacije u primarnoj zdravstvenoj zaštiti (u domovima zdravlja i zavodima) planiraju se (tabela 14), za potrebe obolelih i povređenih osiguranika planira se oko 72.600 preventivnih pregleda, 560.700 pregleda lekara u slučaju bolesti i povređivanja, kao i 6.779.530 fizioterapijskih usluga. i rehabilitacije u primarnoj zdravstvenoj zaštiti (u domovima zdravlja i zavodima) planiraju se (tabela 14), za potrebe obolelih i povređenih osiguranika i radi nastavka lečenja i rehabilitacije.
k) Lekovi i medicinska sredstva i medicinsko-tehnička pomagala
Planiraju se na primarnom nivou na osnovu realizacije u prethodnom periodu. Apoteke planiraju nabavku lekova, medicinskih sredstava i potrošnog materijala u skladu sa planovima potreba: apoteke planiraju broj gotovih lekova na recept na teret sredstava obaveznog zdravstvenog osiguranja, kao i broj izrađenih magistralnih lekova na osnovu plana potreba.
Propisivanje lekova i medicinsko tehničkih pomagala sprovode izabrani lekari primarne zdravstvene zaštite u skladu sa stručno-medicinskom doktrinom i u okviru propisa RFZO i propisa zdravstvene zaštite, prema Listi lekova i prema zaključenim odgovarajućim ugovorima apoteka i Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje.
3.2. Planiranje zdravstvenih usluga na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite
Zavisno od vrste, složenosti i težine oboljenja i povreda i patoloških stanja, akutne ili hronične prirode i drugih karakteristika obolela lica se upućuju u stacionarne zdravstvene ustanove radi hospitalizacije i pružanja odgovarajućih zdravstvenih usluga za ista lica ili radi konsultativnih lekarskih i dijagnostičkih pregleda u bolničkoj zdravstvenoj zaštiti.
Plan potreba za smeštajem, negom i bolničkim lečenjem, kao osnovnih aktivnosti bolnica, iskazan je kroz očekivani broj korisnika - pacijenata na hospitalizaciji na sekundarnom i tercijarnom nivou i obim i strukturu usluga za hospitalizovane pacijente, a za ambulantne pacijente koji koriste polikliničku zdravstvenu zaštitu u stacionarnim zdravstvenim ustanovama kroz broj i strukturu zdravstvenih usluga.
Očekuje se u Republici Srbiji, u okviru raspoloživih kapaciteta bolničkih postelja (37.595 postelja) da se hospitalizuje oko 1.100.690 lica, u okviru prosečne stope hospitalizacije od 151 bolnički lečenih lica na 1000 stanovnika i sa daljom tendencijom snižavanja prosečne dužine lečenja (oko 9,5 dana u 2010.). Planira se oko 10.439.800 bolničkih dana za hospitalizovana lica. Obim i struktura usluga za hospitalizovana lica se planiraju po nivoima bolničke zdravstvene zaštite i po tipu bolničkih zdravstvenih ustanova (tabela 15), kao i prosečna dužina lečenja.
Za planiranje zauzetosti bolničkih postelja, u okviru kapaciteta za ovu delatnost utvrđenih Uredbom o Planu mreže zdravstvenih ustanova i posteljnih kapaciteta, koriste se sledeći bolnički standardi u zavisnosti od vrste i nivoa stacionarne zdravstvene ustanove:
A) za ustanove za kratkotrajnu hospitalizaciju prosečna dužina lečenja do 8,5 dana i prosečna dnevna zauzetost posteljnih kapaciteta od 70% do 80% na nivou Republike Srbije,
- Domovi zdravlja sa stacionarom - 80%;
- Opšte bolnice - 70%;
- Klinike - 80%;
- Instituti - 80%;
- Kliničko-bolnički centri - 70%;
- Klinički centri -75%.
B) za ustanove za dugotrajnu hospitalizaciju prosečna dnevna zauzetost postelja od 85% i to:
- Specijalne bolnice za psihijatrijske bolesti - 80%;
- Specijalne bolnice za plućne bolesti - 75%;
- Specijalne bolnice za rehabilitaciju - 95%;
- Ostale specijalne bolnice - 80%.
U opštim bolnicama kao prvom referalnom sistemu, koje u okviru sekundarnog nivoa zdravstvene zaštite obezbeđuju i pružaju specijalističko - konsultativnu zdravstvenu zaštitu i zbrinjavaju i leče akutna oboljenja, stanja i povrede (kratkotrajna hospitalizacija), potrebe su planirane za oko 522.000 hospitalizovanih pacijenata i u okviru utvrđenih standarda za dužinu lečenja do 8,5 dana.
Na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite, u specijalnim bolnicama, planira se dugotrajna hospitalizacija psihijatrijskih bolesnika, produženo bolničko lečenje obolelih od tuberkuloze i nespecifičnih plućnih bolesti, produženo bolničko lečenje obolelih od šećerne bolesti i drugih metaboličkih poremećaja i celokupan tretman medicinske rehabilitacije za hospitalizovane i ambulantne pacijente.
Na ovom nivou se očekuje oko 95.000 pacijenata i njihove potrebe se zadovoljavaju na nivou okruga i Republike. Prosečna dužina bolničkog lečenja i drugi bolnički standardi kao pokazatelji strukture i funkcionisanja ovog dela bolničkog sistema veoma se razlikuju po vrstama delatnosti i vrsti i strukturi hospitalizovanih bolesnika.
Na tercijarnom nivou zdravstvene zaštite u stacionarnim zdravstvenim ustanovama planira se kratkotrajna hospitalizacija obolelih i povređenih lica i za pružanje visokospecijalizovanih usluga: klinike - 37.000 pacijenata, instituti - 100.000 pacijenata, kliničko-bolnički centri - 75.000 pacijenata, VMA - 20.000 pacijenata i klinički centri - 250.000 pacijenata.
U zdravstvenim ustanovama sa stacionarnim kapacitetima planiraju se ukupne usluge za hospitalizovana lica (tabela 16): oko 429.570 operacija, 817.660 specijalističko-konsultativnih pregleda, 42.237.640 usluga laboratorijske dijagnostike, 755.780 usluga rendgen i 717.550 usluga ultrazvučne dijagnostike, složene dijagnostičke usluge 191.000 dopler, 158.400 skener, 27.920 magnetna rezonanca, 9.006.000 terapijskih intervencija i 9.126.430 usluge fizikalne medicine i rehabilitacije.
U polikliničkoj zdravstvenoj zaštiti na sekundarnom i tercijarnom nivou bolničke zdravstvene zaštite planiraju se za ambulantne pacijente (tabela 16 i 16a):
- oko 12.328.800 specijalističko konsultativnih pregleda,
- dijagnostičko-terapijske usluge: oko 27.682.400 laboratorijskih usluga, 1.328.800 usluga rendgena, 915.430 usluga ultrazvučne dijagnostike, 3.041.300 terapijskih intervencija i 11.357.000 usluga fizikalne i medicinske rehabilitacije;
- usluge složenih dijagnostičkih procedura, dopler oko 149.850, skener 176.700 i korišćenje magnetna rezonance 33.110 usluga.
Stacionarna zdravstvena ustanova obezbeđuje osiguranom licu lekove za vreme stacionarnog lečenja, lečenja u dnevnoj bolnici i u toku ambulantno-polikliničkog lečenja pod uslovom da je na otpusnoj listi utvrđena dalja terapija istim lekom, u skladu sa planom potreba.
Osiguranim licima se obezbeđuju medicinsko-tehnička pomagala (proteze, ortoze i druga pomagala za kretanje, stajanje i sedenje, pomagala za vid, sluh, govor, stomatološke nadoknade, kao i druga medicinsko-tehnička pomagala) potrebna za lečenje i rehabilitaciju u skladu sa opštim aktom Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje - Beograd i prema Planu RFZO - Beograd za 2011. godinu.
4. PRETPOSTAVKE I USLOVI ZA REALIZACIJU PLANA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE IZ OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA I PREDLOŽENIH PROMENA U OBLASTI SPROVOĐENJA "OPORTUNISTIČKOG" I UVOĐENJA ORGANIZOVANOG SKRININGA
- Obezbeđivanje podrške i saglasnosti Ministarstva zdravlja i Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje za predložene promene Plana zdravstvene zaštite u pravcu postepenog uvođenja organizovanog skrininga raka grlića materice, raka dojke i raka debelog creva i za uvođenje kapitacije u okviru finansiranja primarne zdravstvene zaštite, kao metode plaćanja u primarnoj zdravstvenoj zaštiti u okviru zakonskih i normativnih akata (Izmene i dopune Zakona o zdravstvenom osiguranju i Pravilnika o sprovođenju obaveznog zdravstvenog osiguranja, Pravilnik o sadržaju i obimu zdravstvene zaštite, Pravilnik o Nomenklaturi zdravstvenih usluga).
- Vreme za uvođenje ovih promena se očekuje u drugoj polovini 2012. godine;
- Puna podrška Ministarstva zdravlja i RFZO na uspostavljanju sistema bolje informisanosti i motivacije za zdravstvene ustanove, zdravstvene radnike i saradnike kao izvršioce zadataka u okviru sprovođenje predloženih promena u Planu zdravstvene zaštite za 2012. godinu, kao i za osigurana lica u oblasti obezbeđenja finansijskih sredstava, sa predlogom stimulacija i nagrađivanja za koje se planira organizovani skrining, sa ciljem da se obezbedi:
- što potpunija registracija svih osiguranih lica na gravitacionom području i na nivou zdravstvene ustanove,
- povećanje obuhvata organizovanim skriningom navedenih rizičnih kategorija,
- praćenje ostvarivanja promena putem postojećih podataka/indikatora i novih indikatora.
4.1. Kapaciteti zdravstvene službe za realizaciju plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja
Planirane mere zdravstvene zaštite i zdravstvene usluge u predlogu Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, definisanih standarda i utvrđenog obima i sadržaja, realizovaće se u opredeljenim kapacitetima (kadar, postelje) za zdravstvenu zaštitu u skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti, Zakonom o zdravstvenom osiguranju ("Službeni glasnik RS", broj 107/05) i prema Uredbi o Planu mreže zdravstvenih ustanova ("Službeni glasnik RS", br. 42/06, 119/07, 84/08, 71/09, 85/09 i 24/10), kao i prema Pravilniku o bližim uslovima za obavljanje zdravstvene delatnosti u zdravstvenim ustanovama i drugim oblicima zdravstvene službe ("Službeni glasnik RS", br. 43/06 i 112/09).
U okviru sprovođenja skrininga (oportunističkog skrininga i započinje i organizovani skrining, sve-ciljani pregled) raka dojke, grlića materice i raka debelog creva angažovaće se ugovoreni i edukovani kadar na primarnom nivou zdravstvene zaštite: za mamografiju dojke obučen radiolog i tehničar, a za rak grlića materice angažovanje ginekologa i za rak debelog creva lekar opšte medicine i medicinska sestra.
Na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite obezbediće se centri sa obučenim kadrom za dalje sprovođenje aktivnosti nakon "pozitivnih rezultata" posle skrininga na primarnom nivou.
4.2. Finansiranje plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja
Republički fond zdravstveno osiguranje Srbije će utvrditi potrebna finansijska sredstava za sprovođenje Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2012. godinu, na osnovu planiranog obima i sadržaja mera zdravstvene zaštite, po nivoima zdravstvene zaštite i prema oblastima zdravstvene zaštite i na osnovu plana drugih aktivnosti i potreba osiguranih lica (lekovi, medicinsko-tehnička pomagala), kao i za zdravstvenu zaštitu osiguranika na područje AP Kosovo i Metohija, u skladu sa Pravilnikom o uslovima, kriterijumima i merilima za zaključivanje ugovora sa davaocima zdravstvenih usluga i za utvrđivanje naknade za rad za 2012. godinu. U toku 2012. godine planira se uvođenje finansiranja primarne zdravstvene zaštite metodom "kapitacije" koja će takođe uticati na uspešnost sprovođenja planova rada ustanova.
5. NAČIN PRAĆENJA SPROVOĐENJA I REALIZACIJE PLANA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE ZA 2012. GODINU
Usvojeni Planovi rada zdravstvenih ustanova na području upravnog okruga predstavljaju osnovu za ugovaranje planirane zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja sa odgovarajućom filijalom RFZO.
Način sprovođenja i praćenje realizacije Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja definisani su kroz Metodologiju za planiranje zdravstvene zaštite Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje i metodologiju za finansiranje zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja koja će biti dopunjena novim kriterijumima i indikatorima za praćenje sprovođenja mera zdravstvene zaštite, posebno prioritetnih mera, koje uključuju pre svega skrininge i indikatorima za rezultate ostvarene nakon sprovođenja mera, predviđenih za nivo zdravstvenih ustanova i za izvršioce, zdravstvene radnike i saradnike.
Instituti/zavodi za javno zdravlje predložiće kriterijume i indikatore za praćenje i ocenu realizacije Planova rada zdravstvenih ustanova.
Način sprovođenja, praćenje i rezultati realizacije Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja predstavlja prioritet u okviru opšteg interesa u oblasti zdravstvene zaštite stanovništva i u nadležnosti Ministarstva zdravlja.
Planovi rada treba da podrže postepeno uvođenje kapitacije (predlog u drugoj polovini 2012. godine), kao metoda finansiranja primarne zdravstvene zaštite sa definisanim kriterijumima za finansiranje i indikatorima za praćenje efikasnosti sprovođenja planova rada. To podrazumeva:
1. Potpunu registraciju osiguranih lica kod izabranih lekara.
Registraciju je moguće pratiti kao postotak povećanja registrovanih građana u gravitacionom okruženju na nivou doma zdravlja i po pojedinom izabranom lekaru u poređenju sa prethodnom godinom.
Plan treba da ugradi finansijske kriterijume za nagrađivanje ili kazne za domove zdravlja, proporcionalno sa zalaganjem i rezultatima, da bi se poboljšala registracija osiguranika u odnosu na prethodnu godinu:
Primer: registracija iznad 90%: primanje celokupnog budžeta
registracija iznad 95%: primanje 102% budžeta
registracija 80-90%: primanje 98% budžeta
registracija ispod 80%: primanje 96% budžeta.
2. Realizaciju obuhvata skriningom u okviru utvrđivanja minimalnog obuhvata, kao granice za finansiranje zdravstvene zaštite i optimalnog nivoa u okviru stimulacije i nagrađivanja zdravstvene ustanove i zdravstvenih radnika.
Cilj je povećanje broja i procenta građana koji učestvuju u oportunističkom skriningu tako što u tekućoj godini ulaze u skrining novi, a ne isti građani kao prethodne godine. To je moguće pratiti upoređivanjem lista registrovanih građana, koji su ušli u skrining u tekućoj godini.
3. Racionalizacija u pružanju pojedinih usluga iz domena dijagnostike i terapije i u propisivanju lekova (faktori finansiranja)
Sa uvođenjem kapitacije očekuje se, uz poštovanje prioriteta, izbegavanje dupliranja usluga kod iste populacije, smanjivanje broja planiranih pregleda i dijagnostičko terapijskih usluga do 20-25% čime će se obezbediti više vremena za planiranje i realizaciju povećanog obima organizovanog skrininga.
Praćenjem upućivanja bolesnika na sekundarni nivo zdravstvene zaštite po lekaru primarne zdravstvene zaštite (procenat upućenih, a registrovanih pacijenata) kao i broj propisanih recepata po lekaru sa aspekta medicinske opravdanosti omogućiće racionalniju preraspodelu i kontrolu troškova zdravstvene zaštite.
U Prilogu Plana zdravstvene zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u Republici Srbiji za 2012. godinu je Predlog plana zdravstvenih usluga iz obaveznog zdravstvenog osiguranja na nivou okruga u Republici Srbiji.
Ovaj plan, po dobijanju saglasnosti Ministarstva zdravlja objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".