ODLUKA O UTVRĐIVANJU LOKALITETA BELOVODE KOD PETROVCA NA MLAVI ZA ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE ("Sl. glasnik RS", br. 50/2012)

1. Lokalitet Belovode kod Petrovca na Mlavi utvrđuje se za arheološko nalazište.

2. Lokalitet Belovode (u daljem tekstu: arheološko nalazište), nalazi se na teritoriji opštine Petrovac na Mlavi, na katastarskim parcelama broj: 6385, 6386, 6387, 6388/1, 6388/2, 6389, 6390, 6391, 6392, 6393, 6417, 6420/1, 6420/2, 6422, 6423, 6424, 6426, 6427, 6428/1, 6428/2, 6429, 6431, 6432, 6433, 6434, 6435, 6436/1, 6436/2, 6436/3, 6436/4, 6436/5, 6437/1, 6437/2, 6438, 6439/1, 6439/2, 6440, 6441, 6442, 6443, 6444, 6445, 6446/1, 6446/2, 6446/3, 6447/1, 6447/2, 6448, 6449, 6450, 6451, 6452/1, 6452/2, 6453/1, 6453/2, 6465/1, 6465/2, 6466, 6467, 6468, 6469, 6473, 6474 i 6475 KO Veliko Laole, u privatnoj svojini, i na katastarskim parcelama broj: 3157, 3158, 3159, 3161/1, 3161/3, 3162/1, 3162/2, 3163, 3164, 3165, 3166 i 3167 KO Krvije, u privatnoj svojini, i na katastarskoj parceli broj 6421 KO Veliko Laole, u državnoj svojini.

Granica arheološkog nalazišta ide spoljnim ivicama katastarskih parcela broj: 6385, 6386, 6387, 6388/1, 6388/2, 6389, 6390, 6391, 6392, 6393, 6417, 6420/2, 6424, 6441, 6453/1, 6453/2, 6465/1, 6465/2, 6466, 6467, 6469, 6473 i 6475 KO Veliko Laole, u privatnoj svojini, katastarskih parcela broj: 3157, 3158, 3161/1, 3161/3, 3162/2, 3163, 3164, 3165 i 3166 KO Krvije, u privatnoj svojini.

Arheološko nalazište nalazi se na teritoriji sela Veliko Laole i Krvije, 8 km jugozapadno od Petrovca na Mlavi, na središnjem delu toka reke Busur. Nalazište obuhvata površinu oko 75 ha. Praistorijsko naselje je bilo formirano na zatalasanom platou ovalne konfiguracije sa bogatim šumskim pokrivačem i pašnjacima. Nalazište čine ostaci praistorijskog naselja iz perioda vinčanske kulture. Na osnovu specijalizovane analize životinjskih kostiju utvrđeno je da je život u praistorijskom naselju trajao od 5400 - 4500 godina stare ere u periodu vinčanske kulture.

Arheološko nalazište je evidentirano 1954. godine kada su u Narodni muzej u Požarevcu pristigli raznovrsni i brojni površinski nalazi. Od 1994. godine realizovana su sistematska istraživanja u organizaciji Narodnog muzeja u Beogradu u saradnji sa stručnjacima Narodnog muzeja u Požarevcu i Zavičajnog muzeja u Petrovcu na Mlavi.

Na istraženoj površini od 400 m², otkriven je niz stambenih objekata, pomoćnih zgrada ekonomskog karaktera i jedna ritualno-kultna celina u okviru koje su istražene tri peći, jedno vatrište i veliki broj celog i ulomljenog posuđa, a posebno je važan nalaz četiri figurine govečeta od pečene zemlje. Ovaj prostor ukazuje na ritual posvećen plodnosti pripitomljene životinje. Prikupljeni su brojni pokretni nalazi, među kojima se izdvajaju predmeti koji ukazuju na najraniju pojavu rudarstva i metalurgije i na složenije oblike stočarstva u preistoriji Evrope. Među pokretnim nalazima pet predmeta spadaju u izuzetnu, nultu, kategoriju po muzeološkom, naučnom i materijalnom značaju.

Arheološko nalazište predstavlja jedan od centara razvoja vinčanske kulture i rane metalurgije bakra na centralnom balkanskom području. O tome svedoči dug kontinuitet života, brojni zanatski i umetnički proizvodi od pečene zemlje i bakra, ostaci stambene arhitekture, veličina naselja i geografski položaj. Nalazište je izuzetno značajno za naučno proučavanje i detaljnu analizu materijalnih ostataka koji se odnose na primenu složene metalurške tehnike u mlađoj fazi vinčanskog perioda. Izuzetni nalazi na Belovodama omogućavaju celovitu naučnu interpretaciju, kao i kvalitetnu i slojevitu prezentaciju kulturnog kontinuiteta u Braničevskoj oblasti.

3. Zaštićena okolina arheološkog nalazišta obuhvata katastarske parcele broj: 6365, 6366/1, 6366/2, 6367, 6368, 6369, 6370, 6371, 6372, 6373, 6374, 6375, 6376, 6377, 6378, 6379, 6380/1, 6380/2, 6381/1, 6381/2, 6382, 6383, 6384, 6394, 6395, 6396, 6397, 6398, 6399, 6400, 6401, 6411, 6412, 6413, 6414, 6415/1, 6415/2, 6416, 6418, 6419, 6453/3, 6454, 6455/1, 6455/2, 6455/3, 6455/4, 6456, 6457, 6458, 6459, 6460, 6461, 6462, 6463, 6464, 6470, 6471, 6472, 6476, 6477, 6478, 6479, 6480, 6481/1, 6481/2, 6482, 6483/1, 6483/2, 6484/1, 6484/2, 6484/3, 6484/4, 6485/1 i 6485/2 KO Veliko Laole, u privatnoj svojini, katastarske parcele broj: 884, 885/1, 885/2, 885/3, 885/4, 886, 887/1, 887/2, 887/3, 887/4 , 887/5, 889, 890/1, 890/2, 3114, 3115/1, 3115/2, 3116, 3117, 3118, 3119, 3120, 3121, 3122, 3123, 3124, 3125, 3126, 3127, 3149, 3152, 3153, 3154, 3155, 3156 i 3161/2 KO Krvije, u privatnoj svojini, katastarske parcele broj: 6421, 11450, 11453 i 11455 KO Veliko Laole, u državnoj svojini i katastarske parcele broj: 888, 3081, 3176 i 3194 KO Krvije, u državnoj svojini.

Granica zaštićene okoline ide spoljnim ivicama katastarskih parcela broj: 6365, 6366/2, 6367, 6401, 6411, 6412, 6413 i 6456 KO Veliko Laole, u privatnoj svojini, katastarskih parcela broj: 3115/2, 3116, 3117, 3118, 3126, 3149 i 3152 KO Krvije, u privatnoj svojini, katastarskih parcela broj: 11450, 11453 i 11455 KO Veliko Laole, u državnoj svojini i katastarske parcele broj 3081 KO Krvije, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite arheološkog nalazišta:

1) zabrana izgradnje infrastrukture, industrijskih, javnih i komercijalnih objekata i postrojenja, osim u slučaju poboljšanja postojeće infrastrukture uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatnu prezentaciju nalaza;

2) izgradnja stambenih i pomoćnih objekata, izvođenje građevinskih radova i promena oblika terena dozvoljavaju se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatnu prezentaciju nalaza;

3) zabrana izvođenja rudarskih radova, eksploatacije sirovina kao i svih vrsta istražnih radova;

4) zabrana obrade zemljišta dubokim oranjem, rigolovanje zemljišta za vinograde i voćnjake do dubine veće od 0,30 m;

5) čuvanje, obezbeđivanje i stalno fizičko održavanje arheološkog nalazišta;

6) sađenje visoke vegetacije i pošumljavanje prostora dozvoljava se samo na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

7) zabrana vađenja peska, šljunka, kamena ili zemlje i bilo koje vrste oštećenja, osim za potrebe prezentacije arheološkog nalazišta;

8) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih ili radioaktivnih;

9) zabrana neovlašćenog prikupljanja pokretnih arheoloških površinskih nalaza.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline arheološkog nalazišta:

1) izgradnja infrastrukture, industrijskih, javnih i komercijalnih objekata i postrojenja dozvoljava se uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatnu prezentaciju nalaza;

2) izgradnja stambenih i pomoćnih objekata, izvođenje građevinskih radova i promena oblika terena dozvoljavaju se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatnu prezentaciju nalaza;

3) zabrana izvođenja rudarskih radova i eksploatacije sirovina;

4) zabrana sađenja visoke vegetacije i pošumljavanja, osim na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

5) zabrana promene postojećeg vodotoka, dok se regulacioni radovi na vodotoku mogu izvoditi u slučaju ugroženosti u interesu arheološkog nalazišta;

6) promena oblika i nivelacija terena, vađenja peska, šljunka, kamena ili zemlje dozvoljava se samo na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

7) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih ili radioaktivnih.

8) zabrana neovlašćenog prikupljanja pokretnih arheoloških površinskih nalaza.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".