ODLUKA O UTVRĐIVANJU LOKALITETA PREKO SLATINE U OMOLJICI ZA ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE ("Sl. glasnik RS", br. 50/2012)

1. Lokalitet Preko Slatine u Omoljici utvrđuje se za arheološko nalazište.

2. Lokalitet Preko Slatine u Omoljici (u daljem tekstu: arheološko nalazište) nalazi se na teritoriji opštine Pančevo, na katastarskim parcelama broj: 4732, 4733/1, 4733/2, 4734/1, 4734/2, 4734/3, 4734/4, 4735, 4736/1 i 4736/2 KO Omoljica, u privatnoj svojini.

Granica arheološkog nalazišta ide spoljnim ivicama katastarskih parcela broj.: 4732, 4733/1, 4733/2, 4734/1, 4734/2, 4734/3, 4734/4, 4735, 4736/1 i 4736/2 KO Omoljica, u privatnoj svojini.

Arheološko nalazište nalazi se u ataru sela Omoljica, oko 5 km severoistočno od sela, na površini 17,9 hektara, pored desne obale vodotoka Slatine na izduženoj gredi u pravcu severozapad - jugoistok koja je izdignuta 3-4 m od obale kanala.

Stručnjaci Narodnog muzeja Pančevo u saradnji sa Katedrom za nacionalnu arheologiju srednjeg veka Filozofskog fakulteta u Beogradu arheološki su istražili površinu od 235 m² u periodu od 2004-2006. godine. Najznačajniji nalazi su ostaci temelja jednobrodne crkve sa polukružnom apsidom, južno od crkve ostaci temelja građevine od opeke i maltera u obliku bazena za vodu, a oko crkve naselje i groblje iz perioda XII-XIII veka.

Crkva je imala jedan brod i duboku, potkovičastu apsidu. Dužina crkve je 12 m, a širina 6,4 m, orijentisana je u pravcu severoistok-jugozapad. Temelji crkve su širine 1,1-1,3 m i otkriveni na dubini od 30-40 cm od površine tla, neposredno ispod sloja oranja. Oko crkve istraženo je 158 grobova. Pokojnici su ukopavani u grobne rake pravougaonog oblika. Značajnu karakteristiku groblja čine prilozi: novac koji je najčešće stavljan pokojniku u usta ili u vrećicu od kože pored glave, kao i nalazi naušnica, prstenja i ogrlica od perli. Otkriven je do sada nepoznati tip naušnice na teritoriji Srbije - od srebra sa filigranski ažuriranim jagodama i dve kupe od tordirane žice sa granulama.

Izgradnja i trajanje crkve i vreme sahranjivanja određeni su na osnovu nalaza novca i nakita u period druge trećine XII i prve polovine XIII veka, a crkva je srušena u vreme najezde Mongola 1242. godine i više nije obnovljena.

Nalaz crkve i pojedinih delova nakita je jedinstven i izuzetno značajan. Značaj arheološkog nalazišta je u mogućnosti da se obave celovita sistematska istraživanja groblja i naselja i time uz već otkrivene ostatke crkve naučno rekonstruiše i interpretira period XII-XIII veka u Južnom Banatu. Posebno je važno da se ostaci crkve mogu konzervirati i odgovarajućim projektom prezentacije nalazišta omogućiti pristup stručnoj i široj javnosti.

3. Zaštićena okolina arheološkog nalazišta obuhvata sledeće katastarske parcele broj: 3465/1, 3465/2, 3467/1, 3467/2, 3468/1, 3468/2, 3468/3, 3468/5, 4736/3, 4736/4, 4736/5, 4736/6 i 4737 KO Omoljica, u privatnoj svojini i katastarske parcele broj: 3466, 3544, 4730, 4731 i 4818 KO Omoljica, u državnoj svojini.

Granica zaštićene okoline arheološkog nalazišta ide spoljnim ivicama katastarskih parcela broj: 3465/1, 3465/2, 3467/1, 3467/2, 3468/1, 3468/2, 3468/3, 3468/5, 4736/3, 4736/4, 4736/5, 4736/6 i 4737 KO Omoljica, u privatnoj svojini i katastarskih parcela broj: 3466, 3544, 4730, 4731 i 4818 KO Omoljica, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite arheološkog nalazišta:

1) izgradnja infrastrukture, industrijskih, javnih i komercijalnih objekata i postrojenja dozvoljava se na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

2) promena oblika terena dozvoljava se samo u funkciji prezentacije arheološkog nalazišta;

3) zabrana izgradnje stambenih i pomoćnih objekata na arheološkom nalazištu;

4) zabrana obrade zemljišta dubokim oranjem, rigolovanje zemljišta do dubine veće od 0,30 m i izvođenja melioracionih radova;

5) zabrana izvođenja rudarskih radova, eksploatacija sirovina kao i svih vrsta istražnih radova;

6) sađenje visoke vegetacije i pošumljavanje prostora dozvoljava se samo na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

7) zabrana vađenja peska, šljunka, kamena ili zemlje i bilo koja vrsta oštećenja arheološkog profila, osim za potrebe prezentacije arheološkog nalazišta;

8) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih i radioaktivnih.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline arheološkog nalazišta:

1) izgradnja infrastrukture, industrijskih, javnih i komercijalnih objekata i postrojenja dozvoljava se na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

2) promena oblika terena dozvoljava se samo u funkciji prezentacije arheološkog nalazišta i uz adekvatnu prezentaciju nalaza;

3) zabrana izvođenja rudarskih radova, eksploatacija sirovina dok se istražni radovi mogu izuzetno dozvoliti rešenjem nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture;

4) zabrana obrade zemljišta dubokim oranjem, rigolovanje zemljišta do dubine veće od 0,30 m, zabrana sadnje voćnjaka i izvođenja melioracionih radova, osim na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

5) zabrana sađenja visoke vegetacije i pošumljavanja, osim na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

6) promena oblika i nivelacija terena, vađenja peska, šljunka, kamena ili zemlje dozvoljava se samo na prostoru koji je u potpunosti arheološki istražen;

7) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija - hemijski agresivnih, eksplozivnih, otrovnih i radioaktivnih.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije ".