ODLUKAO OGRANIČENJIMA POJEDINIH OBLIKA DEPONOVANJA I ULAGANJA SREDSTAVA TEHNIČKIH REZERVI I O NAJVIŠIM IZNOSIMA POJEDINIH DEPONOVANJA I ULAGANJA GARANTNE REZERVE DRUŠTVA ZA OSIGURANJE("Sl. glasnik RS", br. 87/2012) |
1. Ovom odlukom propisuju se ograničenja pojedinih oblika deponovanja i ulaganja sredstava za pokriće tehničkih rezervi društva za osiguranje iz člana 114. Zakona o osiguranju (u daljem tekstu: Zakon) i najviši iznosi pojedinih deponovanja i ulaganja garantne rezerve društva za osiguranje iz člana 116. Zakona.
2. Društvo za osiguranje (u daljem tekstu: društvo) sredstva za pokriće tehničkih rezervi deponuje i ulaže (u daljem tekstu: plasira) u oblike iz člana 114. st. 1. i 2. Zakona i u druge oblike propisane ovom odlukom.
Drugim oblicima iz stava 1. ove tačke smatraju se:
- instrumenti tržišta novca koje izdaje Republika Srbija;
- dužničke hartije od vrednosti koje izdaju države članice Evropske unije, odnosno Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (u daljem tekstu: OECD), centralne banke države članice Evropske unije, odnosno OECD-a ili hartije od vrednosti za koje garantuje neki od ovih subjekata;
- dužničke hartije od vrednosti i akcije pravnih lica sa sedištem u državama članicama Evropske unije, odnosno OECD-a;
- prenosna premija, rezervisane štete i matematička rezerva, koji padaju na teret saosiguravača, reosiguravača ili retrocesionara;
- unapred isplaćeni iznos osigurane sume do visine otkupne vrednosti utvrđene ugovorom o životnom osiguranju - predujam.
Društvo može da plasira sredstva u oblike iz st. 1. i 2. ove tačke ako su ti oblici procenjeni u skladu sa odlukom kojom se uređuje način procenjivanja bilansnih i vanbilansnih pozicija društva, kao i u skladu s Međunarodnim računovodstvenim standardima pod uslovom da nisu u suprotnosti s tom odlukom.
Društvo može da plasira sredstva u oblike iz člana 114. st. 1. i 2. Zakona u lica koja se u smislu Zakona smatraju povezanim licima, pod uslovima propisanim Zakonom i ovom odlukom, ukupno ne više od 10% tehničkih rezervi životnih, odnosno neživotnih osiguranja.
3. Plasiranja sredstava za pokriće tehničkih rezervi životnih osiguranja u pojedine oblike iz tačke 2. ove odluke ne mogu biti veća od sledećih procenata iznosa tih rezervi:
1) za ukupna plasiranja:
- od 10% - u obveznice, odnosno druge dužničke hartije od vrednosti i akcije kojima se ne trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti (u daljem tekstu: hartije kojima se ne trguje), tj. u dužničke hartije od vrednosti i akcije koje nisu uključene na regulisano tržište, odnosno na multilateralnu trgovačku platformu (u daljem tekstu: MTP), a od 5% za plasiranja u akcije kojima se ne trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti (u daljem tekstu: akcije kojima se ne trguje), tj. akcije koje nisu uključene na regulisano tržište, odnosno na MTP,
- od 35% - u depozite kod banaka sa sedištem u zemlji,
- od 30% - u nepokretnosti i druga stvarna prava na nepokretnostima u zemlji - ako su upisani u zemljišne, odnosno druge javne knjige, ako donose prinos, odnosno ako je u vezi s njima moguće očekivati prinos, ako je njihova kupovna cena određena na osnovu procene ovlašćenog procenjivača i ako su bez tereta (investicione nekretnine i izgradnja nekretnina namenjenih tržištu),
- od 10% - u unapred isplaćeni iznos osigurane sume do visine otkupne vrednosti utvrđene ugovorom o životnom osiguranju - predujam;
2) za pojedinačna plasiranja:
- od 10% - u obveznice, odnosno druge dužničke hartije od vrednosti autonomnih pokrajina i jedinica lokalne samouprave kojima se trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti (u daljem tekstu: obveznice autonomnih pokrajina i jedinica lokalne samouprave kojima se trguje), tj. u dužničke hartije od vrednosti koje izdaju autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave kojima se trguje na regulisanom tržištu, odnosno na MTP, kao i u dužničke hartije od vrednosti koje izdaju autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave kod kojih je u odluci o izdavanju, odnosno prospektu jasno izražena namera uključivanja na regulisano tržište, odnosno na MTP (jednog izdavaoca),
- od 5% - u obveznice, odnosno druge dužničke hartije od vrednosti i akcije kojima se trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti (u daljem tekstu: hartije ostalih pravnih lica kojima se trguje), tj. u dužničke hartije od vrednosti i akcije kojima se trguje na regulisanom tržištu (segment listing i segment nije listing - open market), odnosno na MTP, u dužničke hartije od vrednosti kod kojih je u odluci o izdavanju, odnosno prospektu jasno izražena namera uključivanja na regulisano tržište, odnosno na MTP i u dužničke hartije od vrednosti i akcije pravnih lica sa sedištem u državama članicama Evropske unije, odnosno OECD-a (jednog izdavaoca),
- od 1% - u hartije kojima se ne trguje, tj. u dužničke hartije od vrednosti i akcije koje nisu uključene na regulisano tržište, odnosno na MTP (jednog izdavaoca),
- od 10% - ukupno u depozite kod jedne banke,
- od 10% - u jednu nepokretnost i druga stvarna prava na nepokretnosti u zemlji, odnosno u više nepokretnosti koje su međusobno tako povezane da predstavljaju jedno ulaganje - ako su upisani u zemljišne, odnosno druge javne knjige, ako donose prinos, odnosno ako je u vezi s njima moguće očekivati prinos, ako je njihova kupovna cena određena na osnovu procene ovlašćenog procenjivača i ako su bez tereta (investicione nekretnine i izgradnja nekretnina namenjenih tržištu).
4. Plasiranja sredstava za pokriće tehničkih rezervi neživotnih osiguranja u pojedine oblike iz tačke 2. ove odluke ne mogu biti veća od sledećih procenata iznosa tih rezervi:
1) za ukupna plasiranja:
- od 10% - u hartije kojima se ne trguje, tj. u dužničke hartije od vrednosti i akcije koje nisu uključene na regulisano tržište, odnosno na MTP, a od 5% za plasiranja u akcije kojima se ne trguje, tj. u akcije koje nisu uključene na regulisano tržište, odnosno na MTP,
- od 40% - u depozite kod banaka sa sedištem u zemlji,
- od 20% - u nepokretnosti i druga stvarna prava na nepokretnostima u zemlji - ako su upisani u zemljišne, odnosno druge javne knjige, ako donose prinos, odnosno ako je u vezi s njima moguće očekivati prinos, ako je njihova kupovna cena određena na osnovu procene ovlašćenog procenjivača i ako su bez tereta (investicione nekretnine);
2) za pojedinačna plasiranja:
- od 10% - u obveznice autonomnih pokrajina i jedinica lokalne samouprave kojima se trguje, tj. u dužničke hartije od vrednosti koje izdaju autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave kojima se trguje na regulisanom tržištu, odnosno na MTP, kao i u dužničke hartije od vrednosti koje izdaju autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave kod kojih je u odluci o izdavanju, odnosno prospektu jasno izražena namera uključivanja na regulisano tržište, odnosno na MTP (jednog izdavaoca),
- od 5% - u hartije ostalih pravnih lica kojima se trguje, tj. u dužničke hartije od vrednosti i akcije kojima se trguje na regulisanom tržištu, odnosno na MTP, u dužničke hartije od vrednosti kod kojih je u odluci o izdavanju, odnosno prospektu jasno izražena namera uključivanja na regulisano tržište, odnosno na MTP i u dužničke hartije od vrednosti i akcije pravnih lica sa sedištem u državama članicama Evropske unije, odnosno OECD-a (jednog izdavaoca),
- od 1% - u hartije kojima se ne trguje, tj. u dužničke hartije od vrednosti i akcije koje nisu uključene na regulisano tržište, odnosno na MTP (jednog izdavaoca),
- od 10% - ukupno u depozite kod jedne banke,
- od 10% - u jednu nepokretnost i druga stvarna prava na nepokretnosti u zemlji, odnosno u više nepokretnosti koje su međusobno tako povezane da predstavljaju jedno ulaganje - ako su upisani u zemljišne, odnosno druge javne knjige, ako donose prinos, odnosno ako je u vezi s njima moguće očekivati prinos, ako je njihova kupovna cena određena na osnovu procene ovlašćenog procenjivača i ako su bez tereta (investicione nekretnine).
5. Društvo može plasirati u hartije od vrednosti koje u Republici Srbiji izdaju međunarodne finansijske organizacije pod uslovom da je Republika Srbija njihov član.
6. Društvo može plasirati u akcije kojima se trguje na MTP iz tač. 3. i 4. ove odluke ako ispunjavaju i uslov da se njima trguje metodom kontinuiranog trgovanja.
7. Društvo može plasirati u dužničke hartije od vrednosti kojima se trguje na segmentu koji nije listing (open market), odnosno na MTP iz tač. 3. i 4. ove odluke, kao i u dužničke hartije od vrednosti kod kojih je u odluci o izdavanju, odnosno prospektu jasno izražena namera uključivanja na segment koji nije listing (open market), odnosno na MTP, ako ispunjavaju sledeće uslove:
- da imaju obezbeđeno ispunjenje obaveza iz njih, i to na način utvrđen propisom kojim se uređuju forma i minimalni sadržaj informacija koje treba uključiti u prospekt i osnovni prospekt;
- da je reviziju finansijskih izveštaja izdavaoca ovih hartija za poslednju godinu izvršio ovlašćeni revizor i da je na njihovu istinitost i objektivnost dao pozitivno mišljenje u skladu sa zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija.
8. Društvo može plasirati u dužničke hartije od vrednosti iz tač. 3. i 4. ove odluke koje izdaju autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave ako ispunjavaju sledeće uslove:
- da postoji garancija Republike Srbije za njihovu emisiju, odnosno pravnog lica ili strane države (državne agencije), sa kreditnim rejtingom koji su agencije za procenu boniteta Standard&Poor's ili Fitch-IBCA utvrdile s najmanje "A", odnosno Moody's s najmanje "A2" i
- da njihov izdavalac ima kreditni rejting na nivou kreditnog rejtinga Republike Srbije, a ne manji od rejtinga koji su agencije Standard&Poor's ili Fitch-IBCA utvrdile s najmanje "BB-", odnosno Moody's s najmanje "Ba3".
Ako hartije od vrednosti iz stava 1. ove tačke ne ispunjavaju uslove iz te tačke, društvo može u te hartije jednog izdavaoca plasirati do 5% tehničkih rezervi.
9. Društvo može u inostranstvu plasirati u dužničke hartije od vrednosti koje izdaju države članice Evropske unije, odnosno OECD-a i centralne banke države članice Evropske unije, odnosno OECD-a, u hartije od vrednosti za koje garantuje neki od ovih subjekata i u hartije od vrednosti koje u inostranstvu izdaju međunarodne finansijske organizacije - pod uslovom da ove hartije imaju kreditni rejting koji su agencije za procenu boniteta Standard&Poor's ili Fitch-IBCA utvrdile s najmanje "A", odnosno Moody's s najmanje "A2".
10. Društvo može u inostranstvu plasirati u dužničke hartije od vrednosti pravnih lica sa sedištem u državama članicama Evropske unije, odnosno OECD-a iz tač. 3. i 4. ove odluke pod uslovom da se ovim hartijama trguje na berzanskom tržištu u tim državama i da imaju kreditni rejting koji su agencije za procenu boniteta Standard&Poor's ili Fitch-IBCA utvrdile s najmanje "A", odnosno Moody's s najmanje "A2".
11. Društvo može u inostranstvu plasirati u akcije pravnih lica sa sedištem u državama članicama Evropske unije, odnosno OECD-a iz tač. 3. i 4. ove odluke pod sledećim uslovima:
- da su najmanje godinu dana uvršćene u službenu kotaciju berze u tim državama;
- da njihova minimalna tržišna kapitalizacija iznosi trista miliona evra.
12. Ograničenja plasiranja iz tač. 3. i 4. ove odluke ne odnose se na hartije od vrednosti i instrumente tržišta novca koje su izdale Republika Srbija i Narodna banka Srbije, odnosno na hartije od vrednosti za koje garantuje neki od navedenih subjekata, na sredstva u blagajni i na poslovnim računima društava kod banaka u Republici Srbiji, kao ni na dužničke hartije od vrednosti koje su izdale države članice Evropske unije, odnosno OECD-a, centralne banke država članica Evropske unije, odnosno OECD-a i međunarodne finansijske organizacije, odnosno na hartije od vrednosti za koje garantuje neki od ovih subjekata.
13. Društvo može izuzetno prekoračiti ograničenja plasiranja iz tač. 3. i 4. ove odluke ako bi time sprečilo povrede ili ugrožavanja prava osiguranika, korisnika osiguranja i trećih oštećenih lica - i to samo uz prethodnu saglasnost Narodne banke Srbije, i ne duže od jedne godine.
Uz zahtev za dobijanje saglasnosti iz stava 1. ove tačke, društvo je dužno da Narodnoj banci Srbije dostavi obrazloženi pismeni zahtev i uz njega priloži dinamički plan za usklađivanje sa ograničenjima plasiranja iz tač. 3. i 4. ove odluke. Ovaj plan sadrži aktivnosti za obezbeđenje propisanih ograničenja, kao i ovlašćenja i odgovornost članova uprave društva i svih lica angažovanih na sprovođenju tog plana.
14. Društvo je dužno da sredstva za pokriće tehničkih rezervi i sredstva garantne rezerve (u daljem tekstu: sredstva) plasira u skladu s principom prudentnosti, posebno vodeći računa o profilu rizika, limitima tolerancije rizika (kvalitativnim i kvantitativnim), te primenom svojih strategija i politika za upravljanje rizicima plasmana sredstava, na način utvrđen st. od 2. do 5. ove tačke.
Društvo je dužno da sredstva za pokriće tehničkih rezervi plasira u najboljem interesu svih osiguranika i korisnika osiguranja, na način koji odgovara prirodi i trajanju obaveza iz ugovora o osiguranju, odnosno reosiguranju, uzimajući u obzir valutnu usklađenost imovine i obaveza, a, u slučaju sukoba interesa, dužno je da obezbedi njihov plasman u najboljem interesu osiguranika i korisnika osiguranja.
Društvo može plasirati sredstva samo u oblike čiju rizičnost može valjano da utvrdi, meri, kontroliše i njome upravlja, u kom slučaju o tome sačinjava izveštaje.
Društvo je dužno da plasman sredstava vrši na način koji obezbeđuje likvidnost, sigurnost, profitabilnost i adekvatnu diversifikaciju plasmana sredstava u celini, kao i raspoloživost tih sredstava za izmirenje svih obaveza, očekivanih i neočekivanih.
Adekvatnom diversifikacijom iz stava 4. ove tačke smatra se izbegavanje prekomernog oslanjanja na bilo koji oblik sredstava, na sredstva koja je emitovao isti emitent ili emitenti koji pripadaju istoj grupi, izbegavanje prekomernog oslanjanja na bilo koju geografsku oblast, kao i izbegavanje prekomerne koncentracije i akumulacije rizika u portfoliju plasmana u celini.
Uz ispunjenje ostalih uslova iz ove tačke, društvo je dužno da obezbedi da plasman sredstava u oblike kojima se ne trguje na regulisanom tržištu i na MTP bude na oprezno određenom nivou, kao i da ulaganje u ta sredstva ne izloži društvo prekomernoj koncentraciji rizika.
15. Društvo je dužno da obezbedi da iznos sredstava za pokriće tehničkih rezervi koja plasira u oblike iz tačke 2. ove odluke u svakom trenutku bude veći od tehničkih rezervi ili jednak tim rezervama.
16. Strategija za upravljanje rizicima plasmana sredstava iz tačke 14. ove odluke naročito sadrži:
- pregled i definicije svih rizika plasmana kojima je društvo izloženo ili može biti izloženo;
- dugoročne ciljeve plasmana tih sredstava utvrđene poslovnom politikom i strategijom društva, kao i sklonost ka rizicima plasmana određenu u skladu s tim ciljevima;
- osnovna načela preuzimanja rizika plasmana i upravljanja tim rizicima;
- osnovna načela procesa procene rizika plasmana.
Društvo je dužno da strategiju za upravljanje rizicima plasmana redovno ocenjuje i da je, po potrebi, menja, a naročito u slučaju značajnijih izmena poslovne politike i strategije društva, odnosno promena u makroekonomskom okruženju u kome društvo posluje.
Politikama za upravljanje rizicima plasmana sredstava iz tačke 14. ove odluke naročito se uređuje:
- način organizovanja procesa upravljanja ovim rizicima društva i jasno razgraničenje odgovornosti zaposlenih u svim fazama tog procesa;
- metode za identifikovanje i merenje ovih rizika, odnosno procenu pojedinačnih vrsta tih rizika;
- mere za ublažavanje pojedinačnih vrsta ovih rizika i pravila za primenu tih mera;
- način praćenja i kontrole pojedinačnih vrsta ovih rizika;
- principe funkcionisanja sistema internih kontrola, okvir i učestalost stres testiranja (procena potencijalnih efekata specifičnih događaja i/ili promene više faktora rizika na plasmane i rezultat poslovanja), kao i postupanje u slučajevima nepovoljnih rezultata stres testova.
Društvo je dužno da najmanje jednom godišnje preispituje i, po potrebi, menja politike za upravljanje rizicima plasmana i da obezbedi procenu vrednosti plasmana, a ako nastanu značajnije promene u rizičnom profilu plasmana - i češće.
17. Drugim oblicima iz tačke 2. ove odluke se izuzetno, do 31. decembra 2017. godine, smatraju i potraživanja za nedospele premije neisteklih neživotnih osiguranja, saosiguranja i reosiguranja, i to do 10% iznosa tehničkih rezervi neživotnih osiguranja.
Društvo je dužno da o potraživanjima iz stava 1. ove tačke koja nisu dospela za naplatu vodi posebnu evidenciju, koja sadrži, i to za svakog osiguranika koji nije povezano lice - podatke o nazivu osiguranika i broju polise, o broju fakture (za pravna lica), o ukupnom iznosu premije i o iznosu premije koja nije dospela (iznos nedospelih rata).
18. Društvo je dužno da akt poslovne politike kojim se uređuju uslovi i način plasiranja sredstava uskladi sa odredbama ove odluke u roku od 60 dana od dana njenog stupanja na snagu.
Društvo je dužno da prvi izveštaj s podacima iz ove odluke dostavi Narodnoj banci Srbije do 5. novembra 2012. godine, prema podacima na dan 30. septembra 2012. godine.
19. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o ograničenjima pojedinih oblika deponovanja i ulaganja sredstava tehničkih rezervi i o najvišim iznosima pojedinih deponovanja i ulaganja garantne rezerve društva za osiguranje ("Službeni glasnik RS", br. 35/2008, 111/2009 i 3/2011).
20. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".