ODLUKAO UTVRĐIVANJU ENERGETSKOG BILANSA REPUBLIKE SRBIJE ZA 2013. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 122/2012) |
1. Utvrđuje se Energetski bilans Republike Srbije za 2013. godinu, koji je odštampan uz ovu odluku i čini njen sastavni deo.
2. Ovu odluku objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".
ENERGETSKI BILANS
REPUBLIKE SRBIJE ZA 2013. GODINU
Energetski bilans predstavlja dokument kojim se utvrđuju godišnji iznosi energije i energenata potrebni za uredno i sigurno snabdevanje korisnika energije (neposrednih potrošača) za period od tri godine: realizaciju za 2011. godinu, procenu stanja za 2012. i plan za 2013. godinu. Ovaj dokument je izrađen na osnovu mesečnih i godišnjih podataka o proizvodnji, preradi i snabdevanju energijom i energentima u skladu sa metodologijom Međunarodne Agencije za energiju i Eurostata.
Sve veličine iskazane su u fizičkim jedinicama i to čvrsta goriva u hiljadama t, tečna goriva u milionima t, gasovita goriva u milionima m3 (svedeni metar kubni gasa), električna energija u GWh, toplotna energija u TJ i u milionima tona ekvivalentne nafte (Mtoe). Jedna tona ekvivalentne nafte iznosi 41,868 GJ ili 11,630 MWh električne energije ili dve tone kamenog uglja odnosno 5,586 t sirovog lignita. Svođenje je urađeno iz razloga što prirodni gas iz domaće proizvodnje nije istog energetskog kvaliteta, odnosno odstupa od standardnog kvaliteta prirodnog gasa koji se plasira u potrošnji. To je jedan od razloga zašto dolazi do razlike u podacima u programu poslovanja javnih preduzeća i energetskom bilansu.
U Tabeli 1: prikazani su faktori za konverziju jedinica energije u međunarodnoj statistici.
Svi tokovi energije posmatraju se u okviru tri sistema energije:
- Sistem primarne energije u okviru koje se daje struktura ukupno raspoložive primarne energije za potrošnju. To je domaća proizvodnja na bazi korišćenja sopstvenih resursa primarne energije (ugalj, nafta, prirodni gas, hidropotencijal, obnovljivi izvori energije) i neto uvoza (koji predstavlja razliku između uvoza i izvoza energenata) primarne energije, uključujući i neto uvoz električne energije. Prikaz korišćenja obnovljivih izvora energije (OIE) obuhvata statistiku iskorišćenosti hidropotencijala, proizvodnju i korišćenje geotermalne i proizvodnju čvrste biomase, odnosno ogrevnog drveta. Obaveze koje Republika Srbija ima po Ugovoru o Energetskoj zajednici nameću da se što pre sprovede potpuno evidentiranje korišćenja svih oblika obnovljivih izvora energije.
- Sistem transformacija primarne energije u okviru kojeg se prikazuju energenti potrebni za procese transformacije primarne energije, te proizvodnja energije (uključujući sopstvenu potrošnju, gubitke u transformaciji, prenosu i distribuciji energije do krajnjih potrošača). Strukturu ovog nivoa čine termoelektrane, hidroelektrane, termoelektrane - toplane, toplane, industrijske energane, rafinerije nafte, prerada uglja, i visoke peći.
- Sistem finalne energije objedinjuje potrošnju energije za neenergetske svrhe (neenergetska potrošnja) i potrošnju finalne energije u energetske svrhe. Potrošnja finalne energije u energetske svrhe iskazuje se na dva načina. Prvi način obuhvata strukturu sektora potrošnje, a to su industrija, saobraćaj i ostalo (domaćinstva, javne i komercijalne delatnosti i poljoprivreda). Drugi način obuhvata strukturu energenata: čvrsta goriva, tečna goriva, gasovita goriva, električna energija, toplotna energija, OIE. Budući da nema dovoljno pouzdanih podataka o strukturi potrošnje finalne energije u energetske svrhe, ova struktura je u najvećoj meri procenjena.
Za izradu Energetskog bilansa Republike Srbije za 2013. godinu korišćeni su podaci Republičkog zavoda za statistiku, Agencije za energetiku, Uprave carina, JP "Elektroprivreda Srbije", JP "Elektromreža Srbije", JP "Srbijagas", JP "Transnafta", "NIS" a.d., JP PEU "Resavica", toplana u okviru sistema daljinskog grejanja i proizvođača visokopećnog gasa.
Na osnovu dobijenih podataka i njihove obrade, ustanovljeni su pojedinačni, odnosno sektorski bilansi nafte i naftnih derivata, prirodnog gasa, uglja, električne, toplotne energije i bilans OIE, te su isti objedinjeni u Tabeli 3: Zbirni energetski bilans Republike Srbije.
Prikazani podaci odnose se na teritoriju Republike Srbije bez podataka sa teritorije Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, osim u delu proizvodnje električne energije koja se prikazuje zasebno.
Tabela 1: Faktori za konverziju jedinica energije u međunarodnoj statistici
U: Iz: |
TJ |
Gcal |
Mtoe |
MBtu |
GWh |
Teradžul (TJ) |
1 |
238,8 |
2,388 x 10-5 |
947,8 |
0,2778 |
Gigakalorija (Gcal) |
4,1868 x 10-3 |
1 |
10-7 |
3,968 |
1,163 x 10-3 |
Mtoe |
4,1868 x 104 |
107 |
1 |
3,968 x 107 |
11630 |
Miliona Btu (MBtu) |
1,0551 x 10-3 |
0,252 |
2,52 x 10-8 |
1 |
2,931 x 10-4 |
Gigavat sati (GWh) |
3,6 |
860 |
8,6 x 10-5 |
3412 |
1 |
Napomena: Btu je oznaka za milion tona britanske toplotne jedinice.
2. ENERGETSKI BILANSI PO VRSTAMA ENERGENATA
2.1. Nafta, derivati nafte i biogoriva
Proizvodnja nafte i gasa u Srbiji obavlja se na 59 naftnih polja sa 815 bušotina na kojima se primenjuju različite metode eksploatacije. "Naftna industrija Srbije" a.d. (NIS a.d.) je jedina kompanija u Srbiji koja se bavi istraživanjem i proizvodnjom nafte i gasa.
Prerada nafte odvija se u dve rafinerije u sastavu NIS a.d. ukupnog kapaciteta prerade 7,3 miliona tona sirove nafte/godišnje u Pančevu i Novom Sadu. U njima se proizvode motorna i energetska goriva, putni i industrijski bitumeni, petrohemijske sirovine, specijalni benzini, rastvarači i drugi proizvodi na bazi nafte.
U novembru 2012. godine počeo je sa radom novi kompleks postrojenja MHC/DHT (blagi hidrokrekinga i hidroobrada benzina i dizela), čime je NIS a.d. završio veliki projekat modernizacije prerađivačkih kapaciteta Rafinerije nafte Pančevo. Dubina prerade povećana je na 84%, a udeo proizvodnje belih derivata na 76%. Obim industrijskog otpada u atmosferu ovim projektom se smanjuje do nivoa koji propisuju norme Evropske unije. Od 2013. godine Rafinerija NIS u Pančevu u potpunosti će preći na proizvodnju benzina i dizela čiji će kvalitet biti u skladu sa zahtevima EU standarda.
U toku ove rekonstrukcije, izvršeni su i obimni radovi na modernizaciji i izgradnji objekata industrijske infrastrukture rafinerije i realizovani brojni ekološki projekti.
Transport derivata nafte u Srbiji se obavlja železničkim, brodskim i drumskim saobraćajem. Od rafinerija do terminalskih postrojenja uglavnom se obavlja železničkim i brodskim transportom, a u razvozu, do krajnjih potrošača, drumskim. Trenutno raspoloživi kapaciteti ovih vrsta transporta zadovoljavaju potrebe za transport ovog energenta. Jedini davalac usluga cevovodnog transporta u Srbiji je JP "Transnafta". Delatnosti ovog javnog preduzeća su transport nafte naftovodima (aktuelna delatnost) i derivata nafte produktovodima (planirana delatnost) na celoj teritoriji Republike Srbije.
Trenutno se cevovodni transport u Republici Srbiji realizuje samo korišćenjem naftovoda od Sotina na granici sa Republikom Hrvatskom, do Pančeva. Deonica Sotin - Novi Sad dugačka je 63,3 km, a deonica Novi Sad - Pančevo 91 km. Ovaj naftovod je deo magistralnog Jadranskog naftovoda (JANAF), puštenog u rad 1979. godine. Infrastrukturu ovog naftovoda sačinjavaju terminal u Novom Sadu, koji je lociran uz Rafineriju nafte Novi Sad i ima četiri skladišna rezervoara od po 10000 m3 i pumpnu stanicu i merna stanica koja je locirana uz Rafineriju nafte Pančevo.
Delatnost prometa nafte i derivata nafte uključujući i biogoriva i komprimovani prirodni gas i skladištenja karakteriše veliki broj privrednih subjekata. Do kraja 2011. godine izdato je 13 licenci za skladištenje nafte i naftnih derivata, 191 za trgovinu naftom i derivatima nafte na veliko, a 370 za trgovinu derivatima nafte na malo.
Maloprodaja derivata nafte na teritoriji Srbije se obavlja kroz razvijenu i razgranatu trgovačku mrežu od oko 1.440 maloprodajna objekata. Ovu mrežu, u kojoj je najdominantniji "NIS Petrol", ogranak NIS a.d., čine i mreže maloprodajnih objekata velikih svetskih i regionalnih naftnih kompanija: "Lukoil - Beopetrol" a.d. "OMV Srbija", "EKO YU" a.d., "Intermol" d.o.o., "Petrol", "AVIA" i domaćih preduzetnika, koju čine ili pojedinačni objekti sa robnom markom trgovca ili mali nezavisni lanci ("MB GAS OIL" d.o.o., "EURO GAS", "ELP", i dr.).
U skladu sa Zakonom o energetici proizvodnja, transport i trgovina biogorivom su energetske delatnosti. Potrebno je doneti odgovarajuću podzakonsku regulativu koja će stimulisati domaću proizvodnju ove vrste goriva, kao i stavljanje ove vrste goriva u promet. U 2012. godini registrovan je uvoz biodizela u iznosu od 1916 tona a što je manje od 1% od ukupne količine naftnih derivata koji su uveženi u 2012. godini. Pomenuta količina je uključena u bilans nafte i naftnih derivata.
Bilans nafte obuhvata proizvodnju, uvoz i izvoz sirove nafte, preradu sirove nafte u rafinerijama kao i proizvodnju, uvoz, izvoz i potrošnju derivata nafte.
Proizvodnja sirove nafte se odnosi na proizvodnju u zemlji i proizvodnju u Angoli, ali se bilansira samo domaća proizvodnja. Snabdevanje sirovom naftom za preradu u rafinerijama obezbediće se iz domaće proizvodnje (43%) i iz uvoza (57% od ukupnih potreba). Domaća proizvodnja sirove nafte planirana za 2013. godinu iznosi 1,220 miliona t, što je za 8% više od procenjene proizvodnje u 2012. godini, koja iznosi 1,130 miliona t.
Proizvodnja nafte u Angoli je planirana u iznosu od 55790 t, odnosno 13% manje u odnosu na proizvodnju u 2012. godini koja je procenjena na 64170 t.
Uvoz sirove nafte u 2013. godini planiran je u količinama od 1,660 miliona t, što je za 55% više od procenjenog uvoza u 2012. godini koji iznosi 1,073 miliona t.
Prerada sirove nafte odvija se na dva lokaliteta, Novi Sad i Pančevo. Za preradu se koristi raspoloživa sirova nafta obezbeđena iz domaće proizvodnje, uvoza i zaliha, kao i komponente za preradu (poluproizvodi). Prerada sirove nafte i poluproizvoda planirana je u količini od 3,409 miliona t, što je za 55% više od procenjene prerade u 2012. godini koja je iznosila 2,195 miliona t.
Struktura planirane prerade nafte u 2013. godini je sledeća:
- Prerada domaće sirove nafte 1,216 miliona tona;
- Prerada uvozne nafte 1,788 miliona tona;
- Prerada poluproizvoda 0,404 miliona tona.
Proizvodnja derivata nafte u 2013. godini planirana je u količinama od 3,273 miliona t, što je za 50% više u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2012. godini koja iznosi 2,187 miliona t. U strukturi planirane proizvodnje derivata nafte dominira proizvodnja dizela sa 34%, zatim motorni benzini učestvuju sa 14%, ulja za loženje sa 14%, tečni naftni gas sa 4%, i ostali derivati sa 34%.
Imajući u vidu ukupne potrebe za naftnim derivatima u 2013. godini, kao i značajno veću planiranu domaću proizvodnju naftnih derivata, planirano je da se nedostajuće potrebne količine naftnih derivata u količini od 1550 miliona tona obezbede iz uvoza. To je za 30% manje od procenjenog uvoza u 2012. godini koji iznosi 2,200 miliona t. U 2013. godini je planiran i značajan izvoz naftnih derivata od 800 000 t što je za 2,3 puta više nego u 2012. godini kada je procenjen na 350 000 t. To znači da će se od ukupne potrebne količine naftnih derivata oko 20% obezbediti iz neto uvoza, a preostala količina iz domaće proizvodnje.
Finalna potrošnja derivata nafte u 2013. godini planirana je u količinama od 3,624 miliona t, što je gotovo na istom nivou u odnosu na procenjenu potrošnju u 2012. godini koja iznosi 3,648 miliona t.
U strukturi finalne potrošnje naftnih derivata razlikujemo:
- Finalnu potrošnju u neenergetske svrhe koja je u 2013. godini planirana u iznosu od 0,562 miliona t, što je gotovo na istom nivou neenergetske potrošnje u 2012. godini u iznosu od 0,592 miliona t;
- Finalnu potrošnju u energetske svrhe po sektorima potrošnje, a to su industrija, saobraćaj i ostalo (domaćinstva, javne i komercijalne delatnosti, poljoprivreda). Planirana potrošnja za 2013. godinu u iznosu od 3,062 miliona t je gotovo na istom nivou kao i potrošnja u 2012. godini od 3,056 miliona t. U strukturi ove finalne potrošnje naftnih derivata za 2013. godinu, industrija učestvuje sa 17%, saobraćaj sa 70%, a ostali sektori sa 13%.
U Republici Srbiji koristi se prirodni gas sa domaćih nalazišta i uvozni gas. Najveća nalazišta prirodnog gasa smeštena su u Vojvodini, a kapacitet ovih nalazišta dovoljan je da zadovolji oko 20% trenutnih potreba Republike Srbije za prirodnim gasom.
Jedina kompanija u Srbiji koja se bavi istraživanjem i proizvodnjom prirodnog gasa je "Naftna industrija Srbije" (NIS a.d.). U sastavu NIS a.d. je i Rafinerija gasa u Elemiru, čija je osnovna delatnost priprema domaćeg prirodnog gasa za transport i proizvodnju tečnog gasa i benzina.
Nedostajuće količine gasa Srbija uvozi iz Rusije. Ovaj gas proizvodi Gazprom Njeft, do Srbije stiže preko Ukrajine i Mađarske i u Srbiju ulazi, na trenutno jednoj ulaznoj tački, Horgošu.
Ceo gasovodni sistem visokog pritiska, koga čine magistralni i razvodni gasovodi i objekti na njima, osim magistralnog gasovoda MG-9, deonica Pojate - Niš, u vlasništvu je JP "Srbijagas". Navedena deonica magistralnog gasovoda MG-9 je u vlasništvu "Jugorosgaz" a.d.
Gasovodne mreže srednjeg pritiska i lokalne distributivne mreže niskog pritiska nalaze se u vlasništvu JP "Srbijagas", Jugorosgaz-a, kao i 34 lokalna distributera.
Transport i distribucija prirodnog gasa za potrebe Republike Srbije, kao i tranzit prirodnog gasa za potrebe Bosne i Hercegovine, obavlja se u okviru JP "Srbijagas".
Skladištenje prirodnog gasa obavlja preduzeće Podzemno skladište gasa "Banatski Dvor", d.o.o. (PSG BD) čiji su osnivači JP "Srbijagas" i "Gazprom Germania Gmbh". Skladište predstavlja porozna peščarska stena koja se prostire na oko 54 km2, na dubini od 1000 do 1200 m. Objekat PSG BD lociran je 22 km istočno od grada Zrenjanina i 44 km od glavnog gasnog razvodnog čvora u Gospođincima kod Novog Sada.
Bilans prirodnog gasa obuhvata proizvodnju prirodnog gasa, uvoz i potrošnju.
Ukupne planirane količine prirodnog gasa u 2013. godini potrebne za potrošnju iznose 2826,588 miliona m3, što je za 29% više od procenjenih raspoloživih količina u 2012. godini u iznosu 2191,782 miliona m3.
Potrebne količine prirodnog gasa u 2013. godini obezbediće se 17% iz domaće proizvodnje i 83% iz uvoza. Ukupna domaća proizvodnja u 2013. godini planirana je u količini od 484,667 miliona m3, što je za 1% manje u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2012. godini koja iznosi 491,818 miliona m3.
Uvozom prirodnog gasa (najvećim delom iz Rusije, zatim iz Mađarske i Švajcarske) obezbediće se preostale potrebne količine u 2013. godini u iznosu od 2449,921 miliona m3, što je za 35% više od procenjenog uvoza u 2012. godini koji iznosi 1816,055 miliona m3.
Količine potrebne za proizvodnju električne i toplotne energije u 2013. godini iznose 847,158 miliona m3, što je za 12% manje od procenjene potrošnje u 2012. godini koja iznosi 957,785 miliona m3.
Neenergetska potrošnja u iznosu od 379,194 miliona m3 je za 64% veća od procenjene potrošnje u 2012. godini koja iznosi 230,657 miliona m3.
Planirane količine za finalnu potrošnju u energetske svrhe su za 64% veće od procenjene potrošnje u 2012. godini i iznose 1526,075 miliona m3. U finalnoj potrošnji prirodnog gasa industrija učestvuje sa 71,3% (1087,796 miliona m3), saobraćaj 0,3% (4,131 miliona m3), domaćinstva 17,2% (262,572 miliona m3), javne i komercijalne delatnosti 9,7% (147,38 miliona m3) i poljoprivreda 1,6% (24,20 miliona m3).
Bilans uglja obuhvata proizvodnju, preradu, uvoz, izvoz i potrošnju uglja, kao i proizvodnju i potrošnju visokopećnog gasa. Potrebne količine uglja za uredno snabdevanje kupaca u 2013. godini obezbediće se 98% iz domaće proizvodnje i 2% iz uvoza.
Proizvodnja uglja obuhvata proizvodnju kamenog uglja, mrkog uglja i lignita i to u sledećim rudnicima:
- Rudnici sa podzemnom eksploatacijom uglja (JP PEU "Resavica") u kojima se proizvodi kameni, mrki ugalj i lignit;
- Rudnici sa površinskom eksploatacijom uglja (površinski kopovi Kolubara i Kostolac) u kojima se proizvodi lignit i koji se nalaze u sastavu JP "Elektroprivreda Srbije";
- Rudnik sa podvodnom eksploatacijom uglja (Kovin) u kome se proizvodi lignit.
Planirana proizvodnja uglja iz rudnika sa podzemnom eksploatacijom je za 4% veća od proizvodnje u 2012. godini (616,3 hiljada t) i iznosi 641,0 hiljada t.
Proizvodnja uglja iz površinske eksploatacije je planirana u količinama od 39,676 miliona t (sa površinskih kopova Kolubara planirana je eksploatacija u iznosu od 29,971 miliona t, a sa površinskog kopa Kostolac 9,705 miliona t) što je za 5% veća količina u odnosu na 2012. godinu (37,781 miliona t).
Planirana proizvodnja rudnika sa podvodnom eksploatacijom uglja je za 30% veća u odnosu na 2012. godinu i u 2013. godini će iznositi 220 hiljada t.
U strukturi domaćih ugljeva lignit učestvuje sa 98%, a 2% se odnosi na kameni i mrki ugalj. Od ukupne domaće proizvodnje uglja, planirano je da se u 2013. godini 94% ove proizvodnje potroši za proizvodnju električne energije u termoelektranama.
Neto uvoz uglja obuhvata uvoz deficitarnih količina uglja i to na prvom mestu uvoz koksa za potrebe metalurškog kompleksa i uvoz visokokaloričnog kamenog uglja za potrebe industrije, a zatim i uvoz mrkog uglja za široku potrošnju. U okviru neto uvoza uglja obuhvaćen je i izvoz minimalnih količina mrkog uglja, lignita, sušenog lignita i koksa. Uvoz uglja u 2013. godini planiran je u količini od 0,436 Mtoe, što je za 20% manje od procenjenog uvoza u 2012. godini koji iznosi 0,545 Mtoe.
Ukupne raspoložive količine uglja iz domaće proizvodnje uglja i neto uvoza u 2013. godini planirane su u iznosu od 8,144 Mtoe. U strukturi potrošnje ove količine uglja u 2013. godini planirana je najveća potrošnja uglja za transformacije i to u iznosu od 7,256 Mtoe odnosno 89% od ukupno raspoložive količine. Potrošnja za transformacije obuhvata sledeće:
- Potrošnju za proizvodnju električne i toplotne energije u iznosu 7,086 Mtoe, a to je za 7% više od procenjene potrošnje u iznosu od 6,636 Mtoe u 2012. godini;
- Potrošnja za preradu uglja u sušari i visokim pećima, odnosno potrošnja lignita za proizvodnju sušenog "kolubarskog" lignita, kao i količine koksa za visoke peći i proizvodnju i potrošnju visokopećnog gasa. Planirana potrošnja za preradu u 2013. godini u iznosu od 0,170 Mtoe je za 45% manja od količine koja je utrošena u 2012. godini zbog prestanka rada Železare Smederevo. Proizvodnja sušenog lignita u 2013. godini iznosiće 450 hiljada t, odnosno za 15% će biti manja od proizvodnje u 2012. godini.
Finalna potrošnja uglja (uključujući sušeni lignit i visokopećni gas) u 2013. godini biće za 11% manja od procenjene potrošnje u 2012. i iznosiće 1,076 Mtoe. Ove količine obuhvataju potrošnju za neenergetske svrhe (0,022 Mtoe) i finalnu potrošnju u energetske svrhe (1,053 Mtoe). U strukturi finalne potrošnje za energetske svrhe industrija učestvuje sa 39%, a ostali sektori sa 61% (u okviru kojih dominira potrošnja domaćinstava sa 30%).
Kapaciteti za proizvodnju električne energije u Republici Srbiji obuhvataju:
- Termoelektrane (TE), snaga na pragu ovih postrojenja iznosi 3907 MW, odnosno 5142 MW sa postrojenjima na teritoriji AP Kosovo i Metohija,
- Termoelektrane - toplane (TE-TO), snage 336 MW,
- Hidroelektrane (HE), snaga na pragu ovih postrojenja iznosi 2883 MW (uključujući i male hidroelektrane), odnosno 2915 MW sa postrojenjima na teritoriji AP Kosovo i Metohija,
- Elektrane na vetar, snage 0,5 MW,
- Solarne elektrane, snage 0,1 MW,
- Elektrane na biogas, snage 2,7 MW,
- Industrijske energane. Proizvodnja električne energije se prati u okviru Republičkog zavoda za statistiku. U tridesetak industrijskih preduzeća postoje energane koje omogućuju spregnutu proizvodnju električne i toplotne energije, kapaciteta oko 250 MW, od čega najveći broj nije u operativnom stanju.
Većina postrojenja za proizvodnju električne energije nalazi se u vlasništvu JP "Elektroprivreda Srbije".
Prenos električne energije, upravljanje distributivnom mrežom i organizovanje tržišta električne energije je u nadležnosti JP "Elektromreža Srbije" (JP EMS). Prenosni sistem električne energije čine mreže 400 kV, 220 kV i deo mreže 110 kV, kao i drugi energetski objekti, telekomunikacioni sistem, informacioni sistem i druga infrastruktura neophodna za funkcionisanje elektroenergetskog sistema.
Prenosni sistem, bez KiM, se sastoji od 28 transformatorskih stanica 400/x i 220/x kV/kV instalisane snage 13.283 MVA (od čega je 25 trafostanica instalisane snage 12.981 MVA u vlasništvu JP EMS), 8 razvodnih postrojenja i vodova napona 400, 220 i 110 kV ukupne dužine od 9.432 km (od čega je 8.991 km dalekovoda u vlasništvu JP EMS). U vlasništvu JP EMS je i 57 transformatorskih stanica 110/x kV/kV, koje do kraja 2012. godine treba da budu predate privrednim društvima za distribuciju električne energije.
Delatnost distribucije električne energije na teritoriji Republike Srbije bez Kosova i Metohije se obavlja u okviru pet privrednih društava za distribuciju električne energije - PD Elektrovojvodina d.o.o. Novi Sad, PD Elektrodistribucija Beograd d.o.o. Beograd, PD Elektrosrbija d.o.o. Kraljevo, PD Jugoistok d.o.o. Niš i PD Centar d.o.o. Kragujevac. Distributivni sistem, bez teritorije Kosova i Metohije, se sastoji od oko 153.000 km distributivnih vodova, naponskog nivoa 110, 35, 20, 10 i 0,4 kV i 34.881 transformatorska stanica ukupne instalisane snage 29.155 MVA, kojima se električna energija distribuira do krajnjih kupaca. U vlasništvu privrednih društava je 33.286 transformatorskih stanica ukupne instalisane snage 24.968 MVA i oko 147.500 km distributivnih vodova svih naponskih nivoa. Do kraja 2012. godine, privredna društva za distribuciju električne energije treba da preuzmu od JP EMS 57 trafostanica 110/x kV/kV.
Bilansirana električna energija obuhvata:
- Proizvodnju električne energije u termoelektranama, termoelektranama - toplanama, hidroelektranama, industrijskim energanama;
- Uvoz i izvoz električne energije;
- Gubitke u prenosu i distribuciji;
- Potrošnju energetskog sektora u okviru kojeg je i potrošnja za pumpne akumulacije;
- Finalnu potrošnju po sektorima potrošnje.
Bruto proizvodnja električne energije u 2013. godini planira se u iznosu od 37649 GWh, što je za 2% više u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2012. godini koja iznosi 36926 GWh. Struktura planirane proizvodnje električne energije je sledeća:
- Termoelektrane će proizvesti 28150 GWh ili 75%;
- Termoelektrane - toplane 192,5 GWh ili manje od 1%;
- Hidroelektrane 9116 GWh ili 24%, u strukturi proizvodnje električne energije iz hidroelektrana, protočne učestvuju sa 89%, akumulacijske sa 7%, reverzibilne sa 3% i male hidroelektrane sa manje od 1%;
- Industrijske energane 190 GWh, od čega na biogas 12,860 GWh, što je manje od 1%;
- Elektrane na vetar, 0,69 GWh;
- Solarne elektrane, 0,14 GWh.
Planirana domaća proizvodnja električne energije u 2013. godini gotovo u potpunosti će zadovoljiti potrebe za električnom energijom.
Uvoz (sa tranzitom) električne energije u 2013. godini iznosiće 5835 GWh što je za 9% manje u odnosu na procenjeni uvoz u 2012. godini koji iznosi 6.441 GWh. Za potrebe snabdevanja tržišta Republike Srbije električnom energijom u 2013. godini osim proizvodnje iz postojećih kapaciteta, javno preduzeće "Elektroprivreda Srbije" će obezbediti i dodatne sledeće količine:
- iz uvoza će se obezbediti količina od 1547 GWh po osnovu dugoročnih i godišnjih ugovora iz sledećih izvora:
- 927 GWh iz angažovanja HE Piva po osnovu dugoročnog ugovora sa Elektroprivredom Crne Gore o poslovno tehničkoj saradnji;
- 620 GWh od elektroprivrede Republike Srpske po osnovu dugoročnog ugovora o poslovno tehničkoj saradnji;
Ova planirana količina uvoza je za 99% veća od procenjene količine uvoza u 2012. godini koja iznosi 779,035 GWh;
- kupovinom na unutrašnjem tržištu količina od 482 GWh od čega 67 GWh od povlašćenih proizvođača električne energije.
Izvoz (sa tranzitom) električne energije u 2013. godini iznosiće 5707 GWh što je za 5% više u odnosu na procenjeni izvoz u 2012. godini koji iznosi 5.457 GWh. U ukupnoj količini izvoza, planirane količine električne energije raspoložive za izvoz drugim kompanijama koje nisu na teritoriji Republike Srbije bez KiM iznose 1430 GWh, što je na gotovo istom nivou kao i u 2012. godini kada je procenjeni izvoz 1453,617 GWh.
Potrošnja električne energije u energetskom sektoru u 2013. godini iznosiće 4146 GWh, što je 2% manje od 4241 GWh koliko je procenjena potrošnja u 2012. godini. U okviru ove potrošnje sopstvena potrošnja JP EPS iznosiće 3309 GWh, od čega je potrošnja za pumpne akumulacije 516 GWh a za potrebe termoelektrana i hidroelektrana u funkciji proizvodnje 519 GWh.
Gubici prenosa u 2013. godini su planirani u iznosu od 1098 GWh, što je nešto više od procenjenih gubitaka u 2012. godini koji iznose 1.078 GWh. Gubici distribucije u 2013. godini su planirani u iznosu od 4.495 GWh, što je nešto manje nego procenjeni gubici u 2012. godini koji iznose 4.699 GWh.
Planirane količine iz proizvodnje i uvoza po osnovu dugoročnih ugovora i ostalih potraživanja u potpunosti će zadovoljiti potrebe potrošača za električnom energijom u Republici Srbiji.
Finalna potrošnja električne energije u 2013. godini planirana je u iznosu od 28.039 GWh, što je na gotovo istom nivou procenjene finalne potrošnje u 2012. godini koja iznosi 27.891 GWh. U strukturi potrošnje industrija učestvuje sa 25%, saobraćaj sa manje od 1%, domaćinstva sa 53%, javne i komercijalne delatnosti sa 19% i poljoprivreda sa 1,2%.
Finalna potrošnja električne energije predstavlja bruto proizvodnju uvećanu za uvoz (sa tranzitom) i umanjenu za: izvoz (sa tranzitom), potrošnju električne energije u energetskom sektoru i gubitke u prenosu i distribuciji.
Autonomna pokrajina Kosovo i Metohija
Proizvodnja električne energije u 2013. godini u elektranama AP Kosovo i Metohija planirana je u iznosu od 5.620 GWh, što je za 2% više u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2012. godini koja iznosi 5.525 GWh. Podaci o proizvodnji i potrošnji električne energije na teritoriji AP Kosovo i Metohija nisu obuhvaćeni energetskim bilansom.
Kapaciteti za proizvodnju toplotne energije u Republici Srbiji instalisani su:
- Toplanama u okviru sistema daljinskog grejanja koji postoji u 55 gradova/opština dok je ukupno 59 privrednih subjekata koji se bave delatnostima proizvodnje, distribucije i snabdevanja toplotnom energijom u okviru centralizovanih sistema grejanja (uzimajući u obzir i teritoriju Kosova i Metohije). Sistem gradskih toplana, čine toplotni izvori, instalisane snage oko 6.100 MW, i odgovarajuće distributivne mreže ukupne dužine trase oko 2.100 km, sa ukupnim brojem podstanica od 20.600.
- Termoelektranama (TE) i to TE Kolubara, TE Kostolac i TE Nikola Tesla, gde se proizvedena toplotna energija koristi za grejanje Lazarevca, Obrenovca, Kostolca i Požarevca.
- Termoelektranama - toplanama (TE-TO) i to TE-TO Novi Sad, TE-TO Zrenjanin i TE-TO Sremska Mitrovica, koje se nalaze u okviru JP "Elektroprivreda Srbije".
- Industrijskim energanama u sistemu industrijske energetike nalaze se toplotni izvori toplotne snage oko 6.300 MW instalisani u više stotina industrijskih preduzeća. Koriste se za proizvodnju toplotne energije za potrebe proizvodnih procesa i grejanja radnog prostora u industrijskim preduzećima.
- Individualnim kotlarnicama koje nisu obuhvaćene energetskim bilansom.
Bilans toplotne energije obuhvata potrošnju energenata, proizvodnju toplotne energije u termoelektranama, termoelektranama - toplanama, toplanama i industrijskim energanama, gubitke u distribuciji kao i finalnu potrošnju po sektorima potrošnje.
Planirana je proizvodnja toplotne energije u 2013. godini od 34.401 TJ a to je za 15% manje u odnosu na 2012. godinu za koju je procenjena proizvodnja u iznosu od 40.445 TJ. U strukturi planirane proizvodnje, termoelektrane učestvuju sa 6%, termoelektrane toplane takođe sa 5%, industrijske energane sa 25% i toplane sa 64%.
Planirani gubici u distribuciji od 2785 TJ su manji u 2013. godini od procenjenih gubitaka u 2012. godini koji iznose 3381 TJ.
Finalna potrošnja toplotne energije u 2013. godini planirana je u iznosu od 30.723 TJ, što je manje za 15% od potrošnje u 2012. godini koja iznosi 36.119 TJ. U strukturi potrošnje industrija učestvuje sa 42% i domaćinstva i ostali sektori sa 58%.
2.6. Obnovljivi izvori energije
Bilansiranje energije iz obnovljivih izvora energije obuhvata proizvodnju i potrošnju električne energije iz velikih i malih vodenih tokova, energije vetra i sunca, kao i proizvodnju i potrošnju toplotne energije iz geotermalne energije i čvrste biomase (ogrevno drvo, pelet i briket).
U strukturi planirane domaće proizvodnje primarne energije za 2013. godinu, obnovljivi izvori energije učestvuju sa 1,835 Mtoe što je 16%, u domaćoj proizvodnji primarne energije. U ovoj strukturi najveće je učešće čvrste biomase 58%, hidropotencijala 41%, dok biogas, energija vetra, sunca i geotermalna energija učestvuju sa manje od 1%.
Planirana proizvodnja primarne energije iz obnovljivih izvora je 3% manja u odnosu na procenjenu proizvodnju u 2012. godini koja iznosi 1,885 Mtoe i to pre svega zbog manjeg planiranog hidropotencijala, ali je struktura učešća obnovljivih u ovom iznosu gotovo ista kao i u 2013. godini.
Proizvodnja električne energije iz velikih i malih vodenih tokova obuhvaćena je u sklopu poglavlja o ukupnoj proizvodnji električne energije u Republici Srbiji. U 2013. godini planirano je korišćenje hidropotencijala velikih vodenih tokova u količini od 9116 GWh ili 0,778 Mtoe, što je za 9% manje od procenjenog u 2012. godini koji iznosi 0,856 Mtoe. Proizvodnja električne energije malih hidroelektrana u okviru sistema JP EPS kao i malih hidroelektrana koje isporučuju električnu energiju JP EPS, u 2013. godini planirana je u iznosu od 64 GWh ili 0,006 Mtoe, što je približno isto kao i procenjena proizvodnja u 2012. godini.
Osim toga postoje i manja postrojenja na biogas, solarnu i energiju vetra koja proizvode električnu energiju.
Proizvodnju geotermalne energije prati Republički zavod za statistiku u okviru svojih statističkih istraživanja. Planirana proizvodnja u 2013. godini je na nivou procenjene u 2012. godini i iznosi 0,006 Mtoe. Količina proizvedene geotermalne energije koristi se isključivo za grejanje. Ovim podatkom nije obuhvaćeno i korišćenje geotermalane energije kroz upotrebu toplotnih pumpi.
Proizvodnja i potrošnja čvrste biomase obuhvata proizvodnju i potrošnju ogrevnog drveta, peleta i briketa u energetske svrhe (za potrebe grejanja). U okviru aktivnosti Energetske zajednice u oblasti obnovljivih izvora energije, a za potrebe definisanja ciljeva, sprovedeno je istraživanje o potrošnji biomase za sve potpisnice Ugovora o Energetskoj zajednici. Ovim istraživanjem utvrđena je proizvodnja i potrošnja biomase za 2009. i 2010. godinu. Na osnovu ovih podataka definisan je cilj u oblasti obnovljivih izvora energije koji Republika Srbija treba da ostvari u 2020. godini, a to je 27% učešća obnovljivih izvora energije u bruto finalnoj potrošnji energije. U okviru aktivnosti na izradi nove Strategije razvoja energetike napravljene su projekcije Energetskog bilansa do 2030. godine. Iz ovih projekcija preuzeti su podaci o proizvodnji i potrošnji čvrste biomase, a za potrebe izrade ovog dokumenta. Planirana proizvodnja čvrste biomase u 2013. godini je 1,068 Mtoe. Potrošnja čvrste biomase odvija se dominantno u okviru široke potrošnje i to u sektoru domaćinstva i delimično javnim i komercijalnim delatnostima za potrebe zagrevanja prostorija. Upotreba ogrevnog drveta za potrebe zagrevanja karakteristika je ruralnih krajeva i obodnih delova prigradskih naselja. Po pravilu ruralni krajevi gravitiraju područjima sa visokom produkcijom drvne mase ili je pak udaljeno od ostalih izvora snabdevanja i domaćinstva su sa niskom kupovnom moći, tako da je ogrevno drvo cenovno najprihvatljivije i nema alternativu. Upotreba ogrevnog drveta u obodnim delovima prigradskih naselja zadržaće se i u narednim godinama. Ovo iz razloga niske kupovne moći stanovništva sa jedne strane i visoke cene konvencionalnih goriva (lož ulje, tečni gas, ugalj), spore izgradnje distributivne gasne mreže i skupe ugradnje gasne instalacije sa druge strane, koja je po pravilu bez olakšica i povoljnih kreditnih uslova.
3. UKUPNE POTREBE ZA ENERGIJOM
Ukupne potrebe za energijom Republike Srbije (bez potreba za energijom na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija) na godišnjem nivou prikazuju se u okviru zbirnog energetskog bilansa prikazanog u tabeli 3, a na osnovu prethodno definisanih pojedinačnih bilansa za naftu i derivate nafte, prirodni gas, ugalj, električnu i toplotnu energiju i energiju iz obnovljivih izvora energije. Posebno u okviru zbirnog energetskog bilansa je utvrđena:
- Ukupna domaća proizvodnja primarne energije;
- Uvoz i izvoz energije i energenata;
- Ukupno raspoloživa primarna energija za potrošnju;
- Energenti za energetske transformacije;
- Potrošnja energetskog sektora;
- Gubici u prenosu i distribuciji;
- Neenergetska potrošnja;
- Finalna potrošnja energenata po sektorima potrošnje i po energentima.
Ukupna količine primarne energije potrebne za potrošnju u 2013. godini iznosi 16,739 Mtoe što je za 5% više od procenjene ukupne količine primarne energije za potrošnju u 2012. godini koja iznosi 15,992 Mtoe. Potrebna količina primarne energije obezbediće se 67% iz domaće proizvodnje i 33% iz neto uvoza.
Domaća proizvodnja primarne energije obuhvata eksploataciju/korišćenje domaćih resursa uglja, sirove nafte, prirodnog gasa i obnovljivih izvora energije (hidropotencijal, geotermalna energija, i ogrevno drvo) na godišnjem nivou. Planirana proizvodnja primarne energije u 2013. godini iznosi 11,259 Mtoe i veća je za 4% od procenjene proizvodnje u 2012. godini koja iznosi 10,852 Mtoe. U strukturi proizvodnje primarne energije ugalj učestvuje sa 69%, nafta sa 11%, prirodni gas sa 4%, hidropotencijal 7%, ogrevno drvo sa 9%, dok geotermalna, solarna i energija vetra kao i biogas sa manje od 1%.
Planirani neto uvoz primarne energije u 2013. godini je u količini od 4,950 Mtoe, što je nešto manje od procenjenog neto uvoza u 2012. godini koji iznosi 5,169 Mtoe. Najveće učešće u neto uvozu od 52%, ima sirova nafta i derivati nafte, zatim prirodni gas 39% i visokokalorični ugljevi (koks i kameni ugalj) 8%.
Ukupna primarna energija raspoloživa za potrošnju koristi se za:
- Transformacije u termoelektranama, hidroelektranama, termoelektranama - toplanama, toplanama, industrijskim energanama, rafinerijama nafte, preradi uglja, visokim pećima;
- Potrošnju energetskog sektora (sopstvena potrošnja);
- Gubitke u prenosu i distribuciji energije i energenata;
- Finalnu potrošnju energije u neenergetske svrhe (potrošnja energenata kao sirovine);
- Potrošnju finalne energije (potrošnja krajnjih korisnika) u energetske svrhe.
Kao ulazni energenti sistema transformacija najzastupljeniji je ugalj sa 64%, potom sirova nafta i poluproizvodi sa 21%, hidropotencijal sa 7%, prirodni gas sa 6%, derivati nafte 2%.
U strukturi transformisanih oblika energije proizvedeni derivati nafte učestvuju sa 44% (3,337 Mtoe), električna energija sa 42% (3,212 Mtoe), toplotna energija sa 11% (0,821 Mtoe) i sušeni lignit sa 3% (0,189 Mtoe).
Potrošnja finalne energije u neenergetske svrhe u 2013. godini od 0,915 Mtoe je za 14% veća od potrošnje u 2012. godini.
Potrošnja finalne energije u energetske svrhe predstavlja sumu primarne energije koja se ne koristi u transformacijama (koristi se direktno u sektorima potrošnje) i energije koja se dobija u procesima transformacija, umanjenu za potrošnju energetskog sektora, gubitke u prenosu i distribuciji energije i energenata i neenergetsku potrošnju.
Potrošnja finalne energije u energetske svrhe u 2013. godini planirana je u količini od 9,690 Mtoe, što je za 2% više u odnosu na 2012. godini za koju je procenjen iznos od 9,528 Mtoe. U strukturi potrošnje finalne energije saobraćaj učestvuje sa 24%, industrija sa 30%, dok ostali sektori zajedno (domaćinstva, poljoprivreda i javne i komercijalne delatnosti) učestvuju sa 46%.
Porast potrošnje u 2013. godini planiran je u sektoru industrije i to za 7% u odnosu na potrošnju iz 2012. godine, dok u ostalim sektorima potrošnja ostaje na nivou 2012.
U strukturi potrošnje finalne energije po energentima u 2013. godini tečna goriva učestvuju sa 33%, električna energija sa 25%, čvrsta goriva sa 11%, gasovita goriva sa 13% i toplotna energija sa 8%, a geotermalna energija i ogrevno drvo zajedno sa 11%. Planirana potrošnja tečnih goriva i električne energije će biti gotovo na istom nivou kao i procenjena potrošnja u 2013. godini, dok će potrošnja gasovitih goriva biti veća za 64% u odnosu na 2012. godinu, a potrošnja toplotne energije i uglja će se smanjiti za 15 odnosno 12%.
Na osnovu utvrđenih energetskih tokova za 2011. godinu, procenjenih vrednosti za 2012. godinu kao i planiranih vrednosti u 2013. godini uočava se sledeće:
- Domaća proizvodnja primarne energije u 2012. godini je manja u odnosu na 2011. godinu kao i na planiranu u 2013. godini i to pre svega zbog manje domaće proizvodnje uglja za potrebe proizvodnje električne energije u termoelektranama.
- U 2012. i 2013. godini je značajno manji uvoz uglja i to pre svega koksa zbog smanjenog obima proizvodnje Železare Smederevo.
- Domaća proizvodnja sirove nafte ima značajan trend rasta i to za 7% u 2013. godini u odnosu na 2012. godinu odnosno za 11% u 2012. godini u odnosu na 2011. godinu;
- Dolazi do značajnog pada korišćenja hidropotencijala zbog loše hidrologije. U 2011. godini on je za 9% manji od iznosa u 2012. godini dok su za 2013. godinu predviđanja da će biti za 7% manji u odnosu na 2012.
- Uvoz sirove nafte je u 2012. godini bio manji čak za 23% u odnosu na 2011. godinu, zbog manjeg obima rafinerijske prerade, dok je u 2013. godini planiran rast uvoza za 55% u odnosu na 2012. Manji obim rafinerijske prerade u 2012. godini se odrazio i na rast uvoza naftnih derivata i to za 45% u odnosu na 2011. godinu. Međutim u 2013. godini planirano je povećanje obima rafinerijske prerade za 50% u odnosu na 2012. godinu, ali je planirano i povećanje izvoza naftnih derivata za više od dva puta u odnosu na dosadašnji period.
- Uvoz prirodnog gasa takođe raste u odnosu na 2011. godinu i to u 2012. godini za 4% odnosno u 2013. godini za 35%.
- Projektovana uvozna zavisnost u 2013. godini je 29,58% i manja je za 8% od uvozne zavisnosti u 2012. godini. Ovo je pre svega zbog već pomenutog pada uvoza koksa, kao i projektovnog manjeg uvoza naftnih derivata zbog planiranog povećanja obima rafinerijske prerade.
- Proizvodnja električne energije u 2012. i 2013. godini ima trend pada u odnosu na 2011. godinu, a što je pre svega uslovljeno lošom hidrologijom. Loša hidrološka situacija utiče na smanjenu proizvodnju protočnih hidroelektrana i na energetske rezerve u akumulacijama HE.
Kritična situacija je nastala krajem januara i u februaru 2012. godine, kada je zbog loših vremenskih prilika i izuzetno niskih temperatura, Vlada preduzela mere ograničene isporuke električne energije u periodu od 3. februara 2012. do 29. februara 2012. godine. Loša hidrološka situacija i ekstremno niske temperature u februaru 2012. godine uticale su na sigurnost snabdevanja energijom i energentima. Proizvodnja protočnih hidroelektrana je bila značajno smanjena, a problemi u proizvodnji i transportu uglja su naročito bili izraženi. Kao dodatna teškoća pojavio se i led na rekama koji je ugrozio ne samo rad HE, već i rashladnih sistema u TE, što je zahtevalo dodatno angažovanje plovila za razbijanje.
S druge strane zbog veoma niskih temperatura potrošnja električne energije je rasla. Nedostajuća količina električne energije je nadoknađena većim angažovanjem akumulacionih hidroelektrana, znatno većim angažovanjem TE-TO u odnosu na planiranu proizvodnju i kupovinom električne energije na slobodnom tržištu.
Radi realizacije ovog energetskog bilansa i povećanja sigurnosti snabdevanja energijom i energentima neophodno je ispuniti uslove predviđene Uredbom kojom se utvrđuju izmene i dopune Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine, koja je usvojena u aprilu 2010. godine ("Službeni glasnik RS", broj 27/10), a posebno:
- Potrebno je rešiti problem velikih finansijskih dugovanja i potraživanja energetskih subjekata jer ozbiljno utiče na mogućnost izvođenja remontnih i investicionih radova.
- Obezbediti izvršenje svih planiranih remonta.
- Intenzivirati aktivnosti u cilju povećanja korišćenja obnovljivih izvora energije.
- Sprovesti mere u smanjenju distributivnih gubitaka, podjednako i u distribuciji električne i toplotne energije i distribuciji gasa.
- Obezbediti potrebna sredstva i dodatna ulaganja u modernizaciju i podizanje proizvodnje u rudnicima uglja sa podzemnom eksploatacijom.
- Stvoriti zakonske uslove za sprovođenje mera i aktivnosti u oblasti energetske efikasnosti usvajanjem Zakona o racionalnoj upotrebi energije, a kojim će biti obuhvaćeni i proizvođači i potrošači energije. Glavni cilj ovog zakona jeste da se obezbedi i podrži racionalno i održivo korišćenje energije, čime bi se doprinelo sigurnijem snabdevanju energijom, povećanju stope zaposlenosti, konkurentnosti i zaštiti životne sredine. Takvi bi se ciljevi mogli postići uspostavljanjem tržišta za usluge energetske efikasnosti, promenom navika i ponašanja u vezi korišćenja energije, realizacijom programa i projekata povećanja energetske efikasnosti i sprovođenjem dugoročnih mera za povećanje energetske efikasnosti. Ovaj zakon bi trebalo da uvede minimalne zahteve energetske efikasnosti, energetski menadžment za velike i javne potrošače energije, energetsku reviziju i ostale odredbe koje podstiču ili nameću racionalno korišćenje energije.
U Tabeli 2. prikazani su osnovni energetski indikatori.
Tabela 2: Osnovni energetski indikatori
REPUBLIKA SRBIJA |
2011. |
2012. |
2013. |
EFIKASNOST TRANSFORMACIJA (FE/PE) |
0,57 |
0,60 |
0,58 |
Potrošnja PE po stanovniku (kg en/capita) |
2254,7 |
2225,1 |
2329,1 |
Potrošnja el. energije po stanovniku (kWh/capita) |
3895 |
3881 |
3901 |
Učešće domaćinstava u potrošnji el. energije |
52 |
53 |
53 |
Tabela 3: Zbirni Energetski bilans Republike Srbije
REPUBLIKA SRBIJA (bez podataka za KiM) |
fizičke jedinice |
REALIZACIJA 2011. |
PROCENA 2012. |
PLAN ZA 2013. |
2012/2011 |
2013/2012 |
|||
fizičke jedinice |
Mil ten |
fizičke jedinice |
Mil ten |
fizičke jedinice |
Mil ten |
% |
% |
||
PROIZVODNJA PRIMARNE ENERGIJE |
|
- |
11.163 |
- |
10.852 |
- |
11.259 |
97 |
104 |
Ugalj |
1000 t |
- |
7.823 |
- |
7.340 |
- |
7.715 |
94 |
105 |
Nafta* |
1000 t |
1064 |
1.122 |
1141 |
1.237 |
1258 |
1.327 |
110 |
107 |
Gas |
Mil m3 |
508 |
0.405 |
492 |
0.392 |
485 |
0.386 |
97 |
99 |
Hidropotencijal** |
GWh |
8660 |
0.745 |
9437 |
0.812 |
8801 |
0.757 |
109 |
93 |
Geotermalna energija |
TJ |
268 |
0.006 |
268 |
0.006 |
268 |
0.006 |
94 |
100 |
Čvrsta biomasa |
1000 t |
- |
1.063 |
- |
1.065 |
- |
1.068 |
100 |
100 |
Biogas |
Mil m3 |
- |
- |
3.5 |
0.002 |
7.664 |
0.004 |
- |
219 |
Solarna energija |
GWh |
0.000 |
0.000 |
0.095 |
0.000 |
0.140 |
0.000 |
100 |
147 |
Energija vetra |
GWh |
0.000 |
0.000 |
0.291 |
0.000 |
0.690 |
0.000 |
100 |
237 |
ZALIHE |
- |
- |
0.174 |
- |
-0.031 |
- |
0.376 |
-18 |
-1217 |
UVOZ |
- |
- |
5.879 |
- |
6.022 |
- |
6.270 |
102 |
104 |
Ugalj |
1000 t |
- |
0.802 |
- |
0.545 |
- |
0.436 |
68 |
80 |
Nafta |
1000 t |
2951 |
3.099 |
3273 |
3.467 |
3210 |
3.371 |
112 |
97 |
Sirova nafta |
1000 t |
1438 |
1.514 |
1073 |
1.162 |
1660 |
1.747 |
77 |
155 |
Naftni derivati |
1000 t |
1513 |
1.585 |
2200 |
2.305 |
1550 |
1.624 |
145 |
70 |
Gas |
Mil m3 |
1748 |
1.391 |
1816 |
1.446 |
2450 |
1.950 |
104 |
135 |
Električna energija |
GWh |
6701 |
0.576 |
6441 |
0.554 |
5835 |
0.502 |
96 |
91 |
Biomasa |
1000 t |
- |
0.010 |
- |
0.010 |
- |
0.010 |
100 |
97 |
IZVOZ |
- |
- |
0.976 |
- |
0.854 |
- |
1.319 |
87 |
155 |
Ugalj |
1000 t |
- |
0.008 |
- |
0.007 |
- |
0.007 |
99 |
100 |
Nafta |
1000 t |
341 |
0.337 |
350 |
0.346 |
800 |
0.790 |
103 |
228 |
Sirova nafta |
1000 t |
2 |
0.002 |
0 |
0.000 |
0 |
0.000 |
0 |
100 |
Naftni derivati |
1000 t |
339 |
0.335 |
350 |
0.346 |
800 |
0.790 |
103 |
228 |
Gas |
Mil m3 |
0 |
0.000 |
0 |
0.000 |
0 |
0.000 |
0 |
0 |
Električna energija |
GWh |
6979 |
0.600 |
5457 |
0.469 |
5707 |
0.491 |
78 |
105 |
Ogrevno drvo |
1000 t |
- |
0.031 |
- |
0.031 |
- |
0.031 |
99 |
100 |
NETO UVOZ ENERGENATA |
- |
- |
4.903 |
- |
5.168 |
- |
4.950 |
105 |
96 |
Ugalj |
1000 t |
- |
0.795 |
- |
0.538 |
- |
0.429 |
68 |
80 |
Nafta |
1000 t |
2610 |
2.762 |
2923 |
3.121 |
2410 |
2.581 |
113 |
83 |
Sirova nafta |
1000 t |
1436 |
1.512 |
1073 |
1.162 |
1660 |
1.747 |
77 |
150 |
Naftni derivati |
1000 t |
1174 |
1.250 |
1850 |
1.959 |
750 |
0.834 |
157 |
43 |
Gas |
Mil m3 |
1748 |
1.391 |
1816 |
1.446 |
2450 |
1.950 |
104 |
135 |
Električna energija |
GWh |
-278 |
-0.024 |
984 |
0.085 |
128 |
0.011 |
-354 |
13 |
Biomasa |
1000 t |
- |
-0.021 |
- |
-0.021 |
- |
-0.021 |
99 |
102 |
UKUPNA PRIMARNA ENERGIJA ZA POTROŠNJU |
- |
- |
16.192 |
- |
15.992 |
- |
16.739 |
99 |
105 |
Ugalj |
1000 t |
- |
8.741 |
- |
7.878 |
- |
8.144 |
90 |
103 |
Nafta |
1000 t |
3578 |
3.783 |
4112 |
4.424 |
4199 |
4.523 |
117 |
102 |
Gas |
Mil m3 |
2389 |
1.902 |
2192 |
1.745 |
2827 |
2.250 |
92 |
129 |
Električna energija |
GWh |
-278 |
-0.024 |
984 |
0.085 |
128 |
0.011 |
-354 |
13 |
Hidropotencijal |
GWh |
8660 |
0.745 |
9437 |
0.812 |
8801 |
0.757 |
109 |
93 |
Geotermalna energija |
TJ |
268 |
0.006 |
268 |
0.006 |
268 |
0.006 |
94 |
100 |
Biomasa |
1000 t |
- |
1.038 |
- |
1.040 |
- |
1.043 |
100 |
100 |
Biogas |
Mil m3 |
- |
- |
3.5 |
0.002 |
7.664 |
0.004 |
- |
219 |
Solarna energija |
GWh |
0.000 |
0.000 |
0.095 |
0.000 |
0.140 |
0.000 |
100 |
147 |
Energija vetra |
GWh |
0.000 |
0.000 |
0.291 |
0.000 |
0.690 |
0.000 |
100 |
237 |
UVOZNA ZAVISNOST (%) |
- |
- |
30.28 |
- |
32.32 |
- |
29.58 |
107 |
92 |
UČEŠĆE U UKUPNOJ BRUTO POTROŠNJI (%) |
|||||||||
Ugalj |
1000 t |
- |
53.944 |
- |
49.264 |
- |
48.654 |
91 |
99 |
Nafta |
1000 t |
- |
23.348 |
- |
27.664 |
- |
27.023 |
118 |
98 |
Gas |
Mil m3 |
- |
11.739 |
- |
10.912 |
- |
13.444 |
93 |
123 |
Električna energija |
GWh |
- |
-0.148 |
- |
0.529 |
- |
0.066 |
-359 |
12 |
Hidropotencijal |
GWh |
- |
4.596 |
- |
5.078 |
- |
4.522 |
110 |
89 |
Geotermalna energija |
TJ |
- |
0.039 |
- |
0.038 |
- |
0.036 |
95 |
96 |
Čvrsta biomasa |
1000 t |
- |
6.406 |
- |
6.503 |
- |
6.231 |
102 |
96 |
Biogas |
Mil m3 |
- |
0.000 |
- |
0.013 |
- |
0.024 |
100 |
191 |
Solarna energija |
GWh |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
- |
- |
Energija vetra |
GWh |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
- |
- |
BRUTO PROIZVODNJA ELEKTRIČNE ENERGIJE |
GWh |
38600 |
3.320 |
36926 |
3.176 |
37649 |
3.238 |
96 |
102 |
Termoelektrane |
GWh |
28672 |
2.466 |
26207 |
2.254 |
28150 |
2.421 |
91 |
107 |
Hidroelektrane*** |
GWh |
9243 |
0.795 |
10014 |
0.861 |
9116 |
0.784 |
108 |
91 |
Termoelektrane-toplane |
GWh |
455 |
0.039 |
526 |
0.045 |
193 |
0.017 |
116 |
37 |
Industrijske energane |
GWh |
230 |
0.020 |
179.524 |
0.015 |
190.471 |
0.016 |
78 |
106 |
od toga na biogas |
GWh |
0.118 |
0.000 |
6.610 |
0.001 |
12.860 |
0.001 |
5602 |
195 |
Solarne elektrane |
GWh |
0.000 |
0.000 |
0.095 |
0.000 |
0.140 |
0.000 |
100 |
147 |
Elektrane na vetar |
GWh |
0.000 |
0.000 |
0.291 |
0.000 |
0.690 |
0.000 |
100 |
237 |
ENERGENTI ZA PROIZVODNJU ELEKTRIČNE ENERGIJE U TERMOELEKTRANAMA I TE-TO |
- |
- |
7.196 |
- |
6.651 |
- |
7.040 |
92 |
106 |
Ugalj |
1000 t |
- |
7.065 |
- |
6.477 |
- |
6.955 |
92 |
107 |
Nafta |
1000 t |
- |
0.009 |
- |
0.019 |
- |
0.011 |
215 |
57 |
Gas |
Mil m3 |
- |
0.122 |
- |
0.155 |
- |
0.075 |
127 |
48 |
ENERGENTI ZA DRUGE TRANSFORMACIJE |
- |
- |
5.099 |
- |
4.534 |
- |
5.581 |
89 |
123 |
Rafinerije |
1000 t |
- |
2.593 |
- |
2.323 |
- |
3.591 |
90 |
155 |
Prerada uglja |
1000 t |
- |
0.200 |
- |
0.200 |
- |
0.170 |
100 |
85 |
Ostalo |
- |
- |
2.306 |
- |
2.011 |
- |
1.820 |
87 |
91 |
RAZMENA |
|
- |
0.001 |
- |
0.000 |
- |
0.000 |
0 |
|
POTROŠNJA ENERGETSKOG SEKTORA |
- |
- |
0.519 |
- |
0.501 |
- |
0.514 |
97 |
103 |
GUBICI |
- |
- |
0.662 |
- |
0.631 |
- |
0.590 |
95 |
93 |
POTROŠNJA FINALNE ENERGIJE (FE) |
- |
- |
10.042 |
- |
10.330 |
- |
10.606 |
103 |
103 |
NEENERGETSKA POTROŠNJA |
- |
- |
0.790 |
- |
0.801 |
- |
0.915 |
101 |
114 |
POTROŠNJA FINALNE ENERGIJE U ENERGETSKE SVRHE |
- |
- |
9.252 |
- |
9.528 |
- |
9.690 |
103 |
102 |
PO SEKTORIMA |
|||||||||
Industrija |
- |
- |
2.708 |
- |
2.662 |
- |
2.822 |
110 |
107 |
Saobraćaj |
- |
- |
2.015 |
- |
2.328 |
- |
2.276 |
100 |
101 |
Ostalo (Domaćinstva, JKD, Poljoprivreda) |
- |
- |
4.529 |
- |
4.538 |
- |
4.409 |
104 |
100 |
PO ENERGENTIMA |
|||||||||
Čvrsta goriva |
1000 t |
- |
1.271 |
- |
1.180 |
- |
1.155 |
120 |
96 |
Tečna goriva |
1000 t |
2637.000 |
2.742 |
2888.742 |
3.304 |
2900.998 |
2.758 |
101 |
101 |
Gasovita goriva |
M Stm3 |
1141 |
0.908 |
928 |
0.739 |
1526 |
1.253 |
113 |
119 |
Električna energija |
GWh |
27991 |
2.407 |
27891 |
2.399 |
28039 |
2.440 |
102 |
101 |
Toplotna energija |
TJ |
37008 |
0.884 |
36119 |
0.863 |
30723 |
0.871 |
102 |
100 |
OIE (geotermalna energija, biomasa) |
- |
|
1.040 |
|
1.043 |
|
1.031 |
100 |
100 |
* Domaća proizvodnja sirove nafte i poluproizvoda
** Nije uključena proizvodnja iz reverzibilne HE
*** Uključena proizvodnja iz reverzibilne HE