ODLUKAO UTVRĐIVANJU NACIONALNE KONTROLNE LISTE ROBE DVOSTRUKE NAMENE("Sl. glasnik RS", br. 20/2013) |
1. Ovom odlukom utvrđuje se Nacionalna kontrolna lista robe dvostruke namene.
2. Nacionalna kontrolna lista iz tačke 1. ove odluke odštampana je uz ovu odluku i čini njen sastavni deo.
3. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o utvrđivanju Nacionalne kontrolne liste robe dvostruke namene ("Službeni glasnik RS", broj 53/11).
4. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
NACIONALNA KONTROLNA LISTA ROBE DVOSTRUKE NAMENE
Ova lista je u potpunosti usklađena sa Evropskom direktivom 388/2012 od 19. aprila 2012. godine (Regulation (EU) No 388/2012 of the European Parliament and of the Council of 19 april 2012) i u njoj su primenjene međunarodno dogovorene kontrole robe dvostruke namene uključujući Vasenar Sporazum (Wassenaar Arrangement), Režim kontrole raketne tehnologije (the Missile Technology Control Regime - MTCR), Grupa nuklearnih snabdevača (the Nuclear Suppliers' Group - NSG), Australijska grupa (the Australia Group) i Konvencija o hemijskom oružju (the Chemical Weapons Convention - CWC).
1. Za kontrolu robe izrađene ili modifikovane za vojnu upotrebu, videti važeću Nacionalnu kontrolnu listu naoružanja i vojne opreme. Napomene u ovoj listi date pod nazivom "Videti takođe Nacionalnu kontrolnu listu naoružanja i vojne opreme (NKL NVO)" odnose se na navedenu listu.
2. Kontrola robe dvostruke namene primenjuje se pri izvozu i uvozu robe koja ne podleže kontroli (uključujući i postrojenja), kada sadrži jednu ili više komponenti koje podležu kontroli i predstavljaju suštinski element te robe i moguće ih je izdvojiti i upotrebiti u druge svrhe.
N.B.: U proceni da li se komponenta(e) koja podleže kontroli može smatrati suštinskim elementom, neophodno je u obzir uzeti faktore količine, vrednosti i tehnološkog znanja tzv. "know-how", kao i druge specifične okolnosti koje mogu da deklarišu kontrolisanu komponentu (ili komponente) suštinskim elementom robe koja se nabavlja.
3. Roba koja je navedena u ovoj listi obuhvata i novu i polovnu robu.
4. U nekim slučajevima hemikalije su u listi prikazane imenom i CAS brojem. Lista se odnosi na hemikalije sa istom strukturnom formulom (uključujući hidrate), bez obzira na ime ili CAS broj. CAS brojevi su prikazani da pomognu u identifikaciji date hemikalije ili smeše, nezavisno od nomenklature. CAS broj ne može biti korišćen kao jedinstveni identifikator zato što neke forme hemikalija sa liste imaju različite CAS brojeve, a smeše koje sadrže te hemikalije mogu takođe imati različite CAS brojeve.
NAPOMENA O NUKLEARNOJ TEHNOLOGIJI (NTN)
(Tumačiti uz odeljak E Kategorije 0)
"Tehnologija" koja je u direktnoj vezi sa bilo kojom od roba koje podležu kontroli u Kategoriji 0, kontroliše se u skladu sa odredbama Kategorije 0.
"Tehnologija" neophodna za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" robe koja podleže kontroli ostaje pod kontrolom, čak i kada se primenjuje na robu koja toj kontroli ne podleže.
Dozvola za izvoz robe takođe podrazumeva da se istom krajnjem korisniku može izvesti minimum "tehnologije" potrebne za instalaciju, rad, održavanje i remont robe.
Kontrola transfera "tehnologije" ne odnosi se na informacije koje su od "javnog značaja", niti na "osnovna naučna istraživanja".
OPŠTA TEHNOLOŠKA NAPOMENA (GTN)
(Tumačiti uz odeljak E Kategorija od 1 do 9)
Izvoz "tehnologije" "neophodne" za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" robe koja podleže kontroli u Kategorijama od 1 do 9, kontroliše se u skladu sa odredbama Kategorija od 1 do 9.
"Tehnologija" neophodna za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" robe koja podleže kontroli ostaje pod kontrolom, čak i kada se primenjuje na robu koja toj kontroli ne podleže.
Kontrola se ne odnosi na onu "tehnologiju" koja je minimum potreban za instalaciju, rad, održavanje (proveru) i remont one robe koja ne podleže kontroli ili čiji je izvoz odobren.
N.B.: Ovo ne oslobađa kontrole "tehnologiju" kakva je navedena pod 1E002.e., 1E002.f., 8E002.a. i 8E002.b.
Kontrola transfera "tehnologije" ne odnosi se na informacije koje su "javno dobro", niti na "osnovna naučna istraživanja" kao ni na minimum informacija neophodnih za upotrebu nekog patenta.
OPŠTA NAPOMENA UZ SOFTVER (GSN)
(Ova napomena stavlja van snage svaku kontrolu u okviru odeljka D Kategorija od 0 do 9)
Kategorije od 0 do 9 ne kontrolišu "softver" koji je ili:
a. Javno dostupan zbog toga što se:
1. Prodaje u maloprodaji sa skladišta i bez ograničenja na sledeće načine:
a. Direktnom kupovinom;
b. Poručivanjem preko pošte;
c. Poručivanjem elektronskim putem, ili
d. Poručivanjem putem telefona; i
2. Projektuje za instalaciju od strane korisnika bez dalje suštinske pomoći proizvođača; ili
N.B.: Stavka a. Opšte napomene uz softver ne odnose se na "softver" naveden u kategoriji 5 - Deo 2 ("zaštita informacija").
b. "Javno dobro".
AKRONIMI I SKRAĆENICE KOJI SE KORISTE U OVOJ LISTI
Akronim ili skraćenica koji se koriste kao definisani termini, nalaze se u delu pod nazivom Definicije termina korišćenih u ovoj listi.
Akronim ili Skraćenica |
Značenje |
ABEC |
Annual Bearing Engineers Commitee - Godišnji skup inženjera |
AGMA |
American Gear Manufacturers' Association - Američki savez proizvođača opreme |
AHRS |
attitude and heading reference system - sistem za određivanje položaja i navođenje |
AISI |
American Iron and Steel Institute - Američki institut za gvožđe i čelik |
ALU |
arithmetic logic unit - aritmetička logička jedinica |
ANSI |
American National Standards Institute - Američki državni institut za standarde |
ASTM |
the American Society for Testing and Materials - Američko društvo za ispitivanje i materijale |
ATC |
air traffic control - kontrola vazdušnog saobraćaja |
AVLIS |
atomic vapour laser isotope separation - separacija izotopa laserom iz gasne faze |
CAD |
computer-aided-design - kompjuterski dizajn |
CAS |
Chemical Abstracts Service - služba časopisa Chemical Abstracts |
CCIT |
International Telegraph and Telephone Consultative Commitee - Međunarodna savetodavna komisija za telefonske i telegrafske usluge |
CDU |
control and display unit - upravljačka jedinica sa terminalom |
CEP |
circular error probable - verovatnoća radijalne greške |
CNTD |
controlled nucleation thermal deposition - kontrolisano toplotno taloženje jezgara kristalizacije |
CRISLA |
chemical reaction by isotope selective laser activation - hemijska reakcija izazvana izotopskom selektivnom laserskom aktivacijom |
CVD |
chemical vapour deposition - hemijsko taloženje iz gasne faze |
CW |
chemical warfare - hemijski rat |
CW |
continous wave - kontinualni talas (za lasere) |
DME |
distance measuring equipment - oprema za merenje razdaljine |
DS |
directionally solidified - usmereno očvrsnut |
EB-PVD |
electron beam physical vapour deposition - fizičko taloženje iz gasne faze snopom elektrona |
EBU |
European Broadcasting Union - Evropski savez za radio emitovanje |
ECM |
electro-chemical machining - elektrohemijska mašinska obrada |
ECR |
electron cyclotron resonance - rezonanca elektronskog akceleratora naelektrisanih nuklearnih čestica |
EDM |
electron discharge machines - mašine s električnim pražnjenjem |
EEPROMS |
electrically erasable programmable read only memory - električno izbrisiva programabilna čitačka memorija |
EIA |
Electronic Industries Association - Udruženje elektronskih industrija |
EMC |
electromagnetic compatibility - elektromagnetna kompatibilnost |
ETSI |
European Telecommunications Standards Institute - Evropski institut za standarde u oblasti telekomunikacija |
FFT |
Fast Fourier Transform - brza Furijeova transformacija |
GLONASS |
global navigation satellite system - satelitski sistem globalne navigacije |
GPS |
global positioning system - globalni sistem pozicioniranja |
HBT |
hetero-bipolar transistors - hetero-bipolarni tranzistori |
HDDR |
High density digital recording - digitalno zapisivanje velike gustine |
HEMT |
hight electron mobility transistors - tranzistori sa velikom pokretljivošću elektrona |
ICAO |
International Civil Aviation Organisation - Međunarodna organizacija civilnog vazduhoplovstva |
IEC |
International Electro-technical Commision - Međunarodna elektrotehnička komisija |
IEEE |
Institute of Electrical and Electronic Engineers - Institut inženjera elektrotehnike i elektronike |
IFOV |
instantaneous-field-of-view - trenutno vidno polje |
ILS |
instrument landing system - instrumentacioni sistem za sletanje |
IRIG |
Inter-range instrumentation group - međupoligonska grupa instrumenata |
ISA |
international standard atmosphere - standardna atmosfera |
ISAR |
inverse synthetic aperture radar - radar sa inverzno sintetičkom aperturom |
ISO |
International Organisation for Standardisation - Međunarodna organizacija za mere i standarde |
ITU |
International Telecommunication Union - Međunarodni savez za telekomunikacije |
JIS |
Japanese Industrial Standard - Japanski industrijski standard |
JT |
Joule-Thomson - Džul-Tomson |
LIDAR |
Light detection and ranging - detekcija i određivanje daljine svetlosnim zračenjem |
LRU |
line replaceable unit - jedinica zamenljiva na licu mesta |
MAC |
message authentication code - kod za autorizaciju poruka |
Mach |
Ratio of speed of an object to speed of sound (after Ernst Mach) - odnos brzine objekta i brzine zvuka (po Ernestu Mahu) |
MLIS |
molecular laser isotopic separation - laserska separacija izotopa iz molekula |
MLS |
microwave landing systems - sistemi za sletanje pomoću mikrotalasa |
MOCVD |
metal organic chemical vapour deposition - organsko hemijsko taloženje metala iz gasne faze |
MRI |
magnetic resonance imaging - formiranje slike magnetnom rezonancom |
MTBF |
mean-time-between-failures - srednje vreme između otkaza |
Mtops |
million theoretical operations per second - milion teorijskih operacija u sekundi |
MTTF |
mean-time-to-failure - srednje vreme do otkaza |
NBC |
Nuclear, Biological and Chemical - nuklearno, biološko i hemijsko |
NDT |
non-destructive test - ispitivanje bez oštećenja uzorka |
PAR |
precision approach radar - precizni radar za navođenje |
PIN |
personal identification number - lični identifikacioni broj |
Ppm |
parts per million - delova po milionu |
PSD |
power spectral density - spektralna gustina snage |
QAM |
quadrature-amplitude-modulation - kvadraturna amplitudna modulacija |
RF |
radio frequency - radio frekvencija |
SACMA |
Suppliers of Advanced Composite Materials Association - Udruženje snabdevača kompozitnim materijalima nove generacije |
SAR |
synthetic aperture radar - radar sa sintetičkom aperturom |
SC |
single crystal - pojedinačni kristal |
SLAR |
sidelooking airborne radar - avionski radar bočne pretrage |
SMPTE |
Society of Motion Picture and Television Engineers - Udruženje filmskih i televizijskih inženjera |
SRA |
Shop replaceable assembly - sklop zamenljiv u radionici |
SRAM |
static random access memory - statička RAM memorija |
SRM |
SACMA Recommended Methods - metode koje je preporučilo Udruženje snabdevača kompozitnim materijalima nove generacije |
SSB |
single sideband - jedan bočni opseg |
SSR |
secondary surveillance radar - sekundarni osmatrački radar |
TCSEC |
trusted computer system evaluation criteria - pouzdani kriterijumi za procenu računarskih sistema |
TIR |
total indicated reading - ukupno zahtevano očitavanje |
UV |
ultraviolet - ultraljubičasto |
UTS |
ultimate tensile strength - maksimalna otpornost na istezanje |
VOR |
very high frequency omni-directional range - dijapazon s kružnim dijagramom zračenja vrlo visoke frekvencije |
YAG |
yttrium/aluminium garnet - itrijum/aluminijum granat |
N.B. |
Nota Bene (lat.) - posebna napomena |
NKL NVO |
Nacionalna kontrolna lista naoružanja i vojne opreme objavljena je kao sastavni deo Odluke o utvrđivanju nacionalne kontrolne liste naoružanja i vojne opreme u "Službenom glasniku RS", broj 112/12 od 27. novembra 2012. godine. |
Definicije termina navedenih između 'jednostrukih znaka navoda' date su u tehničkoj napomeni uz odgovarajući pojam.
Definicije pojmova navedenih između "dvostrukih znaka navoda" date su kako sledi:
N.B.: Reference koje se tiču kategorije date su u zagradama iza termina koji se definiše.
"APP - Adjusted Peak Performance" (4) videti "Podešena maksimalna performansa - PMP"
N.B.: Videti Kategoriju 4, tehničku napomenu.
"Aeroprofili promenljive geometrije" (7) podrazumevaju korišćenje zakrilaca izlaznih ivica ili trimera, pretkrilaca napadnih ivica ili otklona obrtnog čeonog dela, čijim se položajima može upravljati tokom leta.
"Agensi/materije za suzbijanje nereda" "Agensi za kontrolu" (1) označavaju supstance koje, pod očekivanim uslovima primene u kontrolne svrhe, kod ljudi proizvode iritaciju ili paralisanje, koji nestaju u kratkom vremenu nakon prestanka izlaganja.
Tehnička napomena
Suzavci su podvrsta "agenasa za suzbijanje nereda".
"Aktivni piksel" (6. 8)1 je najmanji (pojedinačni) element matričnog niza u čvrstom stanju koji vrši funkciju fotoelektričnog prenosa pri izlaganju svetlosnom (elektromagnetnom) zračenju.
"Aktivni sistemi za kontrolu leta" (7) su sistemi koji sprečavaju neželjeno kretanje ili opterećenja struktura "letelica" i raketa, na osnovu autonomne obrade izlaznih podataka sa više senzora, a zatim generišu neophodne preventivne komande za izvršenje automatske kontrole.
"Analizator signala" (3) označava uređaj koji može da meri i prikaže osnovna svojstva jednofrekventnih komponenti višefrekventnih signala.
"Asimetrični algoritam" (5) označava kriptografski algoritam koji koristi različite matematičke kodove za šifrovanje i dešifrovanje.
N.B.: Obično se "asimetrični algoritmi" koriste za upravljanje kodom.
"Automatsko praćenje cilja" (6) označava tehniku obrade koja automatski određuje i obezbeđuje kao izlaz ekstrapoliranu vrednost najverovatnijeg položaja cilja u realnom vremenu.
"Bacanje" (2) (van pravog hoda) označava aksijalni pomak za jedan obrtaj glavnog vretena izmeren u ravni normalnoj na osu vretena u tački blizu spoljašnje ili unutrašnje površine koja se ispituje (ref. ISO 230/1 1986, paragraf 5.63).
"Bespilotna letelica (BL)" (9) - podrazumeva svaki vazduhoplov koji je sposoban da započne let i održava kontrolisani let i navigaciju bez prisustva ljudi u kabini.
"Brzina digitalnog prenosa" (definicije) označava ukupni protok bitova informacije koja se direktno prenosi na bilo koju vrstu medija.
N.B.: Videti takođe pod "Brzina ukupnog digitalnog prenosa".
"Brzina odstupanja" (žiro) (7) predstavlja srednju vrednost izlaza žiroskopa po datom vremenu, merenu u specificiranim radnim uslovima, koja funkcionalno ne zavisi od ulazne rotacije ili ubrzanja. "Brzina otklona" obično se izražava u stepenima po času (deg/hr). (IEEE STD 528.2001)
"Brzina ukupnog digitalnog prenosa" (5) označava broj bitova, uključujući linijsko kodovanje, pripremu, itd. u jedinici vremena koji prođe između odgovarajuće opreme u sistemu digitalnog prenosa.
N.B.: Videti takođe "brzinu digitalnog prenosa".
"CEP" (verovatnoća radijalne greške) (7) je mera tačnosti gađanja; prečnik kruga sa centrom u meti, za određeni domet, u koji upada 50% bojevih glava sa punjenjem.
"Civilna letelica" (1 3 4 7) označava one "letelice" navedene u objavljenim spiskovima zvaničnih organa civilnog vazduhoplovstva koje imaju dozvolu letenja na komercijalnim civilnim domaćim i stranim letovima ili služe u pravno dozvoljene civilne, privatne ili poslovne svrhe.
N.B.: Videti takođe "letelica".
"CW laser - laser sa kontinualnim zračenjem" (6) označava "laser" koji daje kontinualnu izlaznu energiju duže od 0,25 s.
"Deformabilna ogledala" (6) (takođe poznata pod nazivom adaptivna optička ogledala) označavaju ogledala koja imaju:
a. jednu kontinualnu optičku reflektujuću površinu koja se dinamički deformiše primenom individualnih obrtnih momenata ili sila da bi se kompenzovale distorzije u obliku optičkog talasa upadnom na ogledalo; ili
b. višestruke optičke reflektujuće elemente koji se mogu pojedinačno i dinamički repozicionirati primenom obrtnih momenata ili sila da bi se kompenzovale distorzije u obliku optičkog talasa upadnom na ogledalo.
"Difuziono vezivanje" (1 2 9) označava molekularno spajanje u čvrstom stanju najmanje dva odvojena metala u jednu celinu čija je čvrstoća jednaka čvrstoći najslabijeg materijala.
"Digitalni računar" (4 5) označava opremu koja može, u formi jedne ili više diskretnih promenljivih, da izvršava sve navedeno:
a. prima podatke;
b. memoriše podatke ili instrukcije u fiksnim ili promenljivim uređajima za memorisanje;
c. obrađuje podatke pomoću memorisanog niza instrukcija koji se može modifikovati; i
d. obezbedi izlazne podatke.
N.B.: Modifikacije memorisanog niza instrukcija obuhvataju zamenu fiksnih uređaja za memorisanje, ali ne i fizičku promenu ožičenja ili međuveza.
"Dinamički analizatori signala" (3) označavaju "analizatore signala" koji koriste digitalne tehnike uzorkovanja i transformacije za formiranje Furijeovog spektra od datog talasnog oblika, uključujući informacije o amplitudi i fazi.
N.B.: Videti takođe pod "analizatori signala".
"Direktno hidrauličko presovanje" (2) označava proces deformacije pri kome se koristi elastični mehur napunjen tečnošću u direktnom kontaktu s komadom koji se obrađuje.
"Država - učesnica" (7 9) je država koja se pridržava Sporazuma iz Vasenara. (videti www.wassenaar.org).
"Države - (ne)potpisnice Konvencije o hemijskom oružju)" (1) su one države za koje Konvencija o zabrani razvijanja, proizvodnje, skladištenja i upotrebe hemijskog oružja nije (jeste) stupila na snagu.
"Efektivni gram" (0 1) "specijalnih fisionih materijala" označava:
a. za izotope plutonijuma i uranijum-233, težinu izotopa u gramima;
b. za uranijum obogaćen za 1 procenat ili više izotopom uranijuma-235, težinu elementa u gramima pomnoženu kvadratom njegovog obogaćenja izraženo u obliku decimalnog težinskog udela;
c. za uranijum obogaćen za manje od 1 procenta izotopom uranijuma-235, težinu elementa u gramima pomnoženu sa 0,0001.
"Ekscentricitet" (2) označava osni pomak u jednom obrtaju glavnog vretena merenog u ravni normalnoj na čeonu ploču vretena, u tački do obima čeone ploče vretena (Referenca: ISO230/1 1986, paragraf 5.61).
"Ekspertni sistemi" (4 7) označavaju sisteme koji obezbeđuju rezultate primenom pravila na podatke koji su memorisani nezavisno od "programa" i sposobni su za bilo šta od sledećeg:
a. za automatsku modifikaciju "izvornog koda" unetog od strane korisnika;
b. za obezbeđivanje znanja povezanog s klasom problema na kvazi-prirodnom jeziku; ili
c. za sticanje znanja potrebnog za njihov razvoj (simbolička obuka).
"Ekstrakcija rastopa" (1) označava proces 'brzog očvršćavanja' i ekstrahovanja trakastog legiranog proizvoda uvođenjem kratkog segmenta rotirajućeg ohlađenog bloka u kupku rastopljene legure metala.
N.B.: 'Brzo očvršćavanje': očvršćavanje rastopljenog materijala pri brzinama hlađenja većim od 1000 K/s.
"Ekvivalentna gustina" (6) označava optičku masu po jedinici optičke oblasti projektovane na optičku površinu.
"Eksplozivi" (1) su čvrste, tečne ili gasovite supstance ili smeše koje, upotrebljene za primarna, inicijalna ili glavna punjenja u bojevim glavama, za demoliranje ili u druge svrhe, treba da izazovu detonaciju.
"Elektronski sklop" (2 3 4 5) označava više elektronskih komponenti (npr. 'elemente kola', 'diskretne komponente', integrisana kola itd.) povezanih zajedno u cilju izvršavanja specifičnih funkcija, koje su zamenljive kao celine i obično se mogu rasklopiti.
N.B. 1: 'Element kola': pojedinačni aktivni ili pasivni funkcionalni deo elektronskog kola, kao npr. jedna dioda, jedan tranzistor, jedan otpornik, jedan kondenzator itd.
N.B. 2: 'Diskretna komponenta': odvojeno upakovan 'element kola' sa svojim sopstvenim spoljašnjim vezama.
"Elektronski upravljiva fazna antenska rešetka" (5 6) označava antenu koja formira snop pomoću kuplovanja faza, tj. pravac snopa se kontroliše pomoću složenih koeficijenata pobude elemenata koji emituju, a pravac tog snopa može da varira po azimutu ili elevaciji, ili po oba pravca, primenom električnog signala i pri transmisiji i pri prijemu.
"Energetski materijali" (1) predstavljaju supstance ili smeše koje hemijski reaguju ispuštajući energiju potrebnu za željenu primenu. "Eksplozivi", "pirotehnička sredstva" i "raketna goriva" su podklasa energetskih materijala.
"Faktor skaliranja" (žiroskop ili akcelerometar) (7) označava odnos promene u izlazu prema promeni u ulazu koji se meri. Faktor skale se uglavnom izračunava kao nagib prave linije koji se može podesiti metodom najmanjih kvadrata na podatke ulaza/izlaza cikličnim variranjem ulaza unutar njegovog opsega.
"Fiksno" (5) označava da algoritam za kodiranje ili kompresiju ne može da primi eksterno uvedene parametre (npr. kriptografske promenljive ili kodne promenljive), te da ne može biti modifikovan od strane korisnika.
"Frekvencijska agilnost radara" (6) označava svaku tehniku koja menja, u pseudo-slučajnom nizu, noseću frekvenciju impulsnog radarskog predajnika između impulsa ili grupa impulsa za iznos koji je jednak ili veći od širine opsega impulsa.
"Frekvencijsko skakanje" (5) označava oblik "proširenog spektra" u kome se frekvencija transmisije jednostrukog komunikacionog kanala menja slučajnim ili pseudoslučajnim nizom diskretnih koraka.
"Gasna atomizacija" (1) označava proces redukovanja mlaza metalne legure na kapljice prečnika 500 mikrometara ili manje pomoću struje gasa pod velikim pritiskom.
"Geografski dispergovan" (6) označava da je svaka lokacija udaljena jedna od druge za više od 1500 m u svakom pravcu. Mobilni senzori se uvek smatraju "geografski dispergovanim".
"Glavna memorija" (4) označava primarnu memoriju za podatke ili instrukcije za brzi pristup od strane centralne procesorske jedinice. Sastoji se od unutrašnje memorije "digitalnog računara" i bilo koje njegove hijerarhijske ekstenzije, kao što su keš memorija ili proširena memorija sa nesekvencijalnim pristupom.
"Gorivne ćelije" (8) su elektrohemijske naprave/uređaji koje hemijsku energiju direktno pretvaraju u jednosmernu struju (DC) koristeći gorivo iz spoljašnjeg izvora.
"Grupisanje" (1) označava kombinovanje komad po komad termoplastičnih vlakana i ojačanih vlakana radi dobijanja ojačane vlaknaste "matrice" u konačnom obliku.
"Hemijska smeša" (1) označava čvrst, tečan ili gasoviti proizvod sastavljen od dve ili više komponenata koje ne reaguju uzajamno u uslovima skladištenja date smeše.
"Hemijski laser" (6) označava "laser" u kome pobuđena sredina nastaje kao proizvod izlazne energije hemijske reakcije.
"Hibridno integrisano kolo" (3) označava bilo koju kombinaciju integrisanih kola, ili integrisanog kola sa 'elementima kola' ili 'diskretnim komponentama' povezanih zajedno u cilju izvršavanja specifičnih funkcija, a koje ima sve sledeće karakteristike:
a. sadrži bar jedan nehermetizovan uređaj;
b. povezani su tipičnim IC proizvodnim metodama;
c. zamenljivo je kao celina; i
d. obično ne postoji mogućnost da se rasklopi.
N.B. 1: 'Element kola': pojedinačni aktivni ili pasivni funkcionalni deo elektronskog kola, kao npr. jedna dioda, jedan tranzistor, jedan otpornik, jedan kondenzator, itd.
N.B. 2: 'Diskretna komponenta': odvojeno upakovan 'element kola' sa svojim sopstvenim spoljašnjim vezama.
"Imunootrov" (1) je spoj jednoćelijskog specifičnog monoklonalnog antitela i "otrova" ili "podjedinice otrova" koji selektivno utiče na zaražene ćelije.
"Impulsni laser" (6) označava "laser" sa "trajanjem impulsa" manjim ili jednakim 0,25s.
"Integrisano kolo s više čipova" (3) označava dva ili više "monolitnih integrisanih kola" spojenih na zajedničkoj "podlozi".
"Integrisano kolo tipa filma" (3) označava niz 'elemenata kola' i metalnih veza formiran nanošenjem debelog ili tankog sloja filma na izolacionu "podlogu".
N.B.: 'Element kola' je pojedinačni aktivni ili pasivni funkcionalni deo elektronskog kola kao, na primer jedna dioda, jedan tranzistor, jedan otpornik, jedan kondenzator itd.
"Izolacija" (9) se nanosi na delove raketnog motora, npr. kućište, mlaznicu, dovode, zaporne delove kućišta, a obuhvata ploče umrežene ili delimično umrežene smeše gume koje sadrže izolacioni ili vatrostalni materijal. Može se takođe naći i na priključnim kapicama za popuštanje napona ili na zaklopcima.
"Izolovane žive kulture" (1) obuhvataju žive kulture u neaktivnom obliku i u osušenim preparatima.
"Izostatičke prese" (2) označavaju opremu kojom se zatvorena komora stavlja pod pritisak različitim sredstvima (gasom, tečnošću, čvrstim česticama itd.) u cilju stvaranja podjednakog pritiska u svim pravcima unutar komore na komad koji se obrađuje ili na materijal.
"Izveštaj o stanju sistema" (6) označava obrađen, usklađen (fuzija radarskih podataka o meti s pozicijom plana leta) i ažuriran izveštaj o poziciji letelice tokom leta na raspolaganju kontrolorima kontrole letenja.
"Izvorni kod" (ili izvorni jezik) (6 7 9) je pogodan izraz jednog ili više procesa koje sistem za programiranje može da pretvori u oblik pogodan za realizaciju odgovarajućom opremom ("objektni kod" (ili objektni jezik)).
"Javno dobro" (Napomene, sve) kako je ovde primenjeno, označava "tehnologiju" ili "softver" koji su postali dostupni bez ograničenja za njihovu dalju upotrebu (ograničenja koja se tiču autorskih prava ne znače da "tehnologija" ili "softver" nisu "javno dobro").
"Jednostrani nagib" (akcelerometar) (7) označava srednju vrednost izlaza akcelerometra po datom vremenu, merenu u specificiranim radnim uslovima, koja funkcionalno ne zavisi od ulazne rotacije ili ubrzanja. "Jednostrani nagib" se izražava u g ili metrima u sekundi na kvadrat (g ili m/s2). (IEEE STD 528.2001) (Micro g je jednako 1x10-6 g)
"Kaljenje prskanjem" (1) označava proces "brzog očvršćavanja" mlaza rastopljenog metala koji se nakon nailaska na ohlađeni blok oblikuje u ljuske.
N.B.: 'Brzo očvršćavanje': očvršćavanje rastopljenog materijala pri brzinama hlađenja većim od 1000 K/s.
"Komplet za vođenje" (7) označava sisteme koji integrišu proces merenja i izračunavanja pozicije i brzine letelice (tj. navigaciju) s procesom kompjuterskog izračunavanja i slanja komandi sistemima za upravljanje letom letelica u cilju korekcije putanje leta.
"Kompozit" (1 2 6 8 9) označava "matricu" i jednu ili više dopunskih faza koje se sastoje od čestica, niti, vlakana ili njihovih kombinacija, koje imaju jednu ili više posebnih namena.
"Kompresija impulsa" (6) označava kodovanje i obradu dugog impulsa radarskog signala u formu kratkog, a da su pri tome očuvane vrednosti visokoimpulsne energije.
"Kontroler komunikacionog kanala" (4) označava fizički interfejs koji kontroliše protok sinhronih ili asinhronih digitalnih informacija. To je sklop koji se može integrisati u računar ili telekomunikacionu opremu s ciljem obezbeđenja pristupa komunikacijama.
"Kontroler za pristup mreži" (4) označava fizički interfejs za distribuiranu prekidačku mrežu. Koristi zajednički medijum koji radi istom "brzinom digitalnog prenosa" koristeći arbitražu (npr. u smislu znaka ili nosioca) za prenos. Nezavisno od drugih, selektuje pakete podataka ili grupe podataka (npr. IEEE 802) njemu upućenih. Predstavlja sklop koji se može ugraditi u računar ili telekomunikacionu opremu u cilju obezbeđenja pristupa komunikacijama.
"Kosmička letelica" (7 9) označava aktivne i pasivne satelite i kosmičke sonde.
"Krajnji efektori" (2) označavaju hvataljke, "aktivne delove alata" kao i bilo koji drugi alat pričvršćen za osnovu na kraju manipulativne ruke "robota".
N.B.: 'Aktivni deo alata' označava uređaj za primenu pogonske sile, energije obrade ili osetljivosti na komad koji se obrađuje.
"Kriptografija" (5) označava disciplinu koja objedinjuje principe, sredstva i metode za transformaciju podataka u cilju sakrivanja sadržaja informacije, sprečavanja neotkrivenih modifikacija ili sprečavanja njenog neovlašćenog korišćenja. "Kriptografija" je ograničena na transformaciju informacije i koristi jedan ili više "tajnih parametara" (npr. kripto promenljive) ili odgovarajuće upravljanje šiframa.
N.B.: "Tajni parametar": konstanta ili šifra poznata samo ograničenom broju upućenih.
"Kriptografska aktivacija" (5) označava bilo koju tehniku koja aktivira ili omogućava kriptografsku opciju kroz sigurni mehanizam primenjen od strane proizvođača uređaja, i posebno je vezan za dati uređaj ili korisnika za kojeg se kriptografska opcija aktivira ili omogućuje (npr., licenca na bazi serijskog broja ili instrument za autorizaciju kao što je digitalno potpisani sertifikat).
"Kvantna kriptografija" (5) označava familiju tehnika za utvrđivanje zajedničkog koda za "kriptografiju" merenjem kvantno-mehaničkih osobina fizičkog sistema (uključujući i one fizičke osobine eksplicitno sadržane u kvantnoj optici, kvantnoj teoriji polja ili kvantnoj elektrodinamici).
"Kritična temperatura" (1 3 5) (ponekad se odnosi na temperaturu pretvaranja) nekog specifičnog "superprovodnog" materijala označava temperaturu na kojoj materijal gubi svu otpornost prema toku jednosmerne električne struje.
"Laser" (0 2 3 5 6 7 8 9) je sklop komponenti koji proizvodi i prostorno i vremenski koherentnu svetlost koja je pojačana stimulisanom emisijom zračenja.
N.B.: Videti takođe: "hemijski laser"; "super snažni laser"; "laser sa prenosom".
"Laser sa prenosom" (6) označava laser u kome je laserska sredina pobuđena prenosom energije putem sudara atoma/molekula koji ne proizvode lasersku reakciju sa atomima/molekulima koji to čine.
"Letelica" (1 7 9) označava vazduhoplov s fiksnim, pokretnim, rotirajućim krilima (helikopter) ili obrtnim rotorom ili krilima (za vertikalno poletanje).
N.B.: Videti takođe "civilna letelica".
"Leteći objekti lakši - od - vazduha" (9) jesu baloni ili vazdušne jedrilice koji se kreću kroz vazduh pomoću toplog vazduha ili drugih gasova koji su lakši od vazduha, kao što su helijum ili vodonik.
"Lična mreža" (5) je sistem za razmenu podataka koji poseduje sve niže navedene karakteristike:
a. omogućava proizvoljnom broju nezavisnih, međusobno povezanih 'informatičkih uređaja' da direktno komuniciraju jedan s drugim; i
b. ograničen je na komunikaciju između uređaja u geografskoj oblasti u neposrednoj okolini osobe ili kontrolnog uređaja (npr. soba, kancelarija ili automobil).
Tehnička napomena
'Informatički uređaj' označava opremu koja može da šalje ili prima nizove informacija u digitalnom obliku.
"Linearnost" (2) (obično izražena kao mera nelinearnosti) označava najveće odstupanje konkretne karakteristike (prosečna veličina na skali očitavanja), pozitivno ili negativno, u odnosu na pravu liniju koja je tako pozicionirana da bi se maksimalne devijacije izjednačile i svele na najmanju moguću meru.
"Lokalna mreža" (4 5) je sistem komunikacije podacima koji poseduje sve niže navedene karakteristike:
a. omogućava proizvoljnom broju nezavisnih "informatičkih uređaja" da direktno komuniciraju jedan s drugim; i
b. ograničen je na geografsku oblast srednje veličine (npr. poslovnu zgradu, postrojenje, centar, skladište).
N.B.: 'Informatički uređaj' označava opremu koja može da šalje ili prima nizove informacija u digitalnom obliku.
"Magnetni gradiometri" (6) su instrumenti projektovani da detektuju prostorne promene magnetnih polja koja potiču od izvora izvan instrumenta. Sastoje se od više "magnetometara" i prateće elektronike čiji je izlaz mera gradijenta magnetnog polja.
N.B.: Videti takođe "pojedinačni magnetni gradiometar".
"Magnetometri" (6) su instrumenti projektovani da detektuju magnetna polja koja potiču od izvora izvan instrumenta. Sastoje se od jednog senzora magnetnog polja i prateće elektronike čiji je izlaz mera magnetnog polja.
"Maksimalna/impulsna snaga" (6) označava najviši nivo snage postignut za "vreme trajanja laserskog impulsa".
"Materijali otporni na koroziju usled dejstva UF6" (0) mogu biti bakar, nerđajući čelik, aluminijum, aluminijum oksid, legure aluminijuma, nikl ili legura koja sadrži 60 ili više težinskih procenata nikla i fluorovanih polimera ugljovodonika otpornih na UF6, u skladu s tipom procesa separacije.
"Matrica" (1 2 8 9) označava izuzetno homogenu fazu koja ispunjava prostor između čestica, niti ili vlakana.
"Matrični detektor" (6 8) označava linearni ili dvodimenzionalni planarni sloj, ili kombinaciju planarnih slojeva, pojedinačnih elemenata detektora, sa ili bez elektronike za očitavanje, koji funkcionišu u žižnoj ravni.
N.B.: Ovim nije obuhvaćen komplet elemenata pojedinačnog detektora ili bilo koji detektori koji se sastoje od dva, tri ili četiri elementa pod uslovom da vreme kašnjenja i integracija nisu obuhvaćeni datim elementom.
"Mehaničko legiranje" (1) označava proces legiranja koji nastaje kao rezultat vezivanja, loma i ponovnog vezivanja osnovnih i glavnih praškastih legura usled mehaničkog udara. Nemetalne čestice mogu biti inkorporirane u leguru dodavanjem odgovarajućih praškastih materijala.
"Mikrokolo mikrokompjutera" (3) označava "monolitno integrisano kolo" ili "integrisano kolo sa više čipova" koje sadrži aritmetičku logičku jedinicu (ALU) sposobnu za vršenje opštih instrukcija iz interne memorije na podacima iz interne memorije.
N.B.: Unutrašnja memorija može se povećati pomoću spoljašnje memorije.
"Mikrokolo mikroprocesora" (3) označava "monolitno integrisano kolo" ili "integrisano kolo sa više čipova" koje sadrži aritmetičku logičku jedinicu (ALU) sposobnu za vršenje serije opštih instrukcija iz spoljašnje memorije.
N.B.1.: "Mikrokolo mikroprocesora" obično ne sadrži integrisanu memoriju dostupnu korisniku, iako memorija prisutna na čipu može biti korišćena za izvršavanje logičke funkcije.
N.B.2.: Ovim su obuhvaćeni skupovi čipova kreirani da rade zajedno da bi se obezbedilo funkcionisanje "mikrokola mikroprocesora".
"Mikroorganizmi" (1 2) označavaju bakterije, viruse, mikoplazme, rikecije, hlamidije ili gljivice, u prirodnom ili izmenjenom obliku, bilo u obliku "izolovanih živih kultura", bilo kao materijal koji obuhvata živu materiju namerno pelcovanu ili kontaminiranu ovim kulturama.
"Mogućnost programiranja dostupna korisniku" (6) znači da korisnik može da unosi, menja ili zamenjuje "programe" na bilo koji način osim:
a. fizičkim menjanjem žica ili međuveza; ili
b. podešavanjem funkcijskih kontrola što se odnosi i na unošenje parametara.
"Monofilament" (1) ili filament je najmanji deo vlakna, obično nekoliko mikrometara u prečniku.
"Monolitno integrisano kolo" (3) označava kombinaciju pasivnih ili aktivnih 'elemenata kola' ili i jednih i drugih koji:
a. su formirani difuzionim procesima, implantacijom ili procesima depozicije, u/na jednom poluprovodničkom komadu materijala, takozvanom "čipu";
b. mogu se smatrati nerazdvojivim; i
c. izvršavaju funkcije kola.
N.B.: 'Element kola' je pojedinačni aktivni ili pasivni funkcionalni deo elektronskog kola, kao na primer jedna dioda, jedan tranzistor, jedan otpornik, jedan kondenzator, itd.
"Monospektralni senzori slika" (6) mogu da primaju podatke u obliku slika iz jednog diskretnog spektralnog opsega.
"Nagibno vreteno" (2) označava vreteno-držač alata koje tokom mašinske obrade menja ugaoni položaj centralne linije u odnosu na bilo koju drugu osu.
"Nefluorovani" (1) znači da je moguće prespojiti ili dalje polimerizovati potrebom toplote, zračenja, katalizatora, itd., ili da je moguće topiti bez pirolize.
"Neodređenost merenja" (2) je karakterističan parametar koji određuje, sa verovatnoćom od 95%, u kom opsegu oko izlazne vrednosti merljive promenljive se nalazi njena tačna vrednost. Ona obuhvata nekorigovane sistematske devijacije, nekorigovano usporavanje i slučajne devijacije (ref. ISO 10360-2, ili VDI/VDE 2617).
"Neuralni računar" (4) označava računarski uređaj projektovan ili modifikovan da podražava ponašanje neurona ili skupa neurona, tj. računarski uređaj koji se odlikuje sposobnošću hardvera da modulira količinu i broj višestrukih međuveza računarskih komponenti na osnovu prethodnih podataka.
"Nuklearni reaktor" (0) označava kompletni reaktor koji može da radi tako da uspostavi kontrolisanu održivu lančanu reakciju fisije. "Nuklearni reaktor" uključuje i sve ono što se nalazi unutar reaktorskog suda ili je direktno povezano s njim, opremu koja kontroliše nivo snage u jezgru, kao i komponente koje normalno sadrže primarni hladilac jezgra reaktora, dolaze u direktan kontakt s njim ili ga kontrolišu.
"Numerička kontrola" (2) označava automatsku kontrolu procesa pomoću uređaja koji koristi numeričke podatke obično unete dok je operacija u toku (ref. ISO 2382).
"Objektni kod" (9) označava formu u kojoj je izražen jedan ili više procesa ("izvorni kod" (izvorni jezik)), podesnu za obradu računarskom opremom, koja je kompilirana sistemom za programiranje.
"Oblikovani komad" (6) označava monolitni sastav čije su dimenzije podesne za proizvodnju optičkih elemenata kao što su ogledala ili optički prozori.
"Obloga unutrašnjeg zida" (9) se odnosi na graničnu površinu između čvrstog raketnog goriva i kućišta ili izolirajuće obloge. Obično je reč o disperziji na bazi tečnih polimera vatrostalnih ili izolacionih materijala, kao što su npr. hidroksi-terminovan polibutadien (HTPB) punjen ugljenikom ili neki drugi polimer s dodatim vulkanizirajućim premazom, nanetim raspršivačem ili premazivanjem preko unutrašnjeg zida kućišta.
"Obogaćeni uranijum" (0) označava uranijum koji sadrži izotope 235 ili 233 ili oba u takvoj količini da je odnos sume ovih izotopa u odnosu na izotop 238 je veći od odnosa izotopa 235 i izotopa 238 koji nastaje u prirodi (izotopski odnos 0.71%).
"Obrada signala" (3 4 5 6) označava obradu signala-nosilaca informacija dobijenih spolja algoritmima kao što su kompresija vremena, filtriranje, ekstrakcija, selekcija, korelacija, konvolucija ili transformacije između domena (npr. brza Furijeova transformacija ili Volšova transformacija).
"Obrada u realnom vremenu" (2 6 7) označava obradu podataka od strane računarskog sistema, uz obezbeđivanje zahtevanog nivoa usluga, u funkciji raspoloživih izvora unutar garantovanog vremena odziva, bez obzira na opterećenje sistema, nakon stimulacije od strane spoljašnjeg događaja.
"Opseg instrumenta" (6) označava određeni nedvosmislen opseg indikatorskog uređaja (displeja) radara.
"Optičko pojačanje" (5), u optičkim komunikacijama, označava metod pojačanja koji uvodi pojačanje optičkih signala generisanih odvojenim optičkim izvorom, bez konvertovanja u električne signale, tj. koristeći poluprovodničke optičke pojačavače, luminescentne pojačavače sa optičkim vlaknima.
"Optički niz senzora za kontrolu leta" (7) je mreža distribuiranih optičkih senzora koja pomoću snopova "lasera" obezbeđuje podatke o kontroli leta u realnom vremenu pri obradi na letelici.
"Optički računar" (4) označava računar projektovan ili modifikovan da koristi svetlost za predstavljanje podataka, a čiji su elementi računarske logike zasnovani na direktno kuplovanim optičkim uređajima.
"Optičko integrisano kolo" (3) označava "monolitno integrisano kolo" ili "hibridno integrisano kolo" koje sadrži jedan deo ili više njih projektovanih da funkcionišu kao fotosenzor ili fotopredajnik ili da izvršavaju optičke ili elektrooptičke funkcije.
"Optičko prekidanje" (5) označava usmeravanje ili prekidanje signala u optičkom obliku bez konverzije u električne signale.
"Optimizacija putanje leta" (7) je postupak kojim se svode na najmanju moguću meru devijacije četvorodimenzionalne (vreme i prostor) željene trajektorije zasnovan na maksimiziranju performanse ili efikasnosti za zadatke misije.
"Osiromašeni uranijum" (0) označava uranijum u kome izotopa 235 ima manje nego u prirodi.
"Osnovni element" (4), kako je navedeno u kategoriji 4, jeste "osnovni element" kada je njegova vrednost zamene veća od 35% ukupne vrednosti sistema čiji je on element. Vrednost elementa je cena koju je proizvođač ili ugrađivač sistema platio za dati element. Ukupna vrednost je uobičajena cena na međunarodnom tržištu za pojedinačne kupce u trenutku proizvodnje ili utvrđivanja isporuke.
"Osnovno naučno istraživanje" (Napomene, opšte i o nuklearnoj tehnologiji) označava eksperimentalni ili teorijski rad čiji je osnovni cilj sticanje novih saznanja o osnovnim principima pojava ili primetnih činjenica, a koji nije primarno usmeren ka nekom posebnom praktičnom cilju.
"Osnovno vreme kašnjenja usled prostiranja na gejtu" (3) označava vrednost vremena kašnjenja usled prostiranja, koje odgovara osnovnom gejtu korišćenom u "monolitnom integrisanom kolu". Za "porodicu" "monolitnih integrisanih kola", ovaj parametar može biti preciznije određen ili kao vreme kašnjenja usled prostiranja po tipičnom gejtu unutar date 'porodice', ili kao tipično vreme kašnjenja usled prostiranja po gejtu unutar date 'porodice'.
N.B. 1: Ne treba mešati "osnovno vreme kašnjenja usled prostiranja na gejtu" s ulaznim / izlaznim vremenom kašnjenja složenog "monolitnog integrisanog kola".
N.B. 2: 'Porodica' se sastoji od svih integrisanih kola na koje se odnosi sve niže navedeno što obuhvata metodologiju njihove izrade i specifikacije, izuzev njihovih sledećih funkcija:
a. uobičajenu arhitekturu hardvera i softvera;
b. uobičajenu tehnologiju projektovanja i proizvodnje; i
c. uobičajene osnovne karakteristike.
"Otrovi" (1 2) označavaju otrove u obliku namerno izolovanih preparata ili mešavina, bez obzira na način njihovog dobijanja, s izuzetkom otrova koji su kontaminanti drugih materijala poput patoloških uzoraka, useva, prehrambenih proizvoda ili semenih zaliha "mikroorganizama".
"Podesivo" (6) označava sposobnost "lasera" da proizvede kontinualni izlaz na svim talasnim dužinama u opsegu od nekoliko prelaza u "laseru". "Laser" sa izborom linije proizvodi diskretne talasne dužine unutar jednog laserskog prelaza i ne smatra se "podesivim".
"Podjedinica otrova" (1) je strukturalno i funkcionalno diskretna komponenta čitavog "otrova".
"Podloga" (3) označava pločicu od osnovnog materijala sa šemom međuveza ili bez nje, na/u koju se mogu smestiti "diskretne komponente" ili integrisana kola ili oboje.
N.B. 1: 'Diskretna komponenta': posebno upakovan "element kola" sa svojim spoljašnjim vezama.
N.B. 2: 'Element kola': pojedinačni aktivni ili pasivni funkcionalni deo elektronskog kola, kao npr. jedna dioda, jedan tranzistor, jedan otpornik, jedan kondenzator, itd.
"Pogodni za upotrebu u kosmosu" (3 6 8) odnosi se na proizvode projektovane, proizvedene i ispitane da zadovolje specijalne električne, mehaničke ili zahteve okoline za korišćenje pri lansiranju i upotrebi satelita ili sistema za letenje na velikim visinama koji rade na visinama od 100 km ili većim.
"Podešena maksimalna performansa - PMP" (4) je podešena maksimalna brzina pri kojoj "digitalni računar" izvršava operacije sabiranja i množenja sa pokretnim zarezom sa 64-bitnom ili većom tačnošću, a izražava se u Weighted TeraFLOPS (WT), u jedinicama od 1012 podešenih operacija pokretnog zareza u sekundi.
N.B.: Videti kategoriju 4, tehničku napomenu.
"Pojačanje slike" (4) označava obradu eksterno izvedenih slika-nosilaca informacija pomoću algoritama kao što su kompresija vremena, filtriranje, ekstrakcija, selekcija, korelacija, konvolucija ili transformacije između domena (npr. brza Furijeova transformacija ili Volšova transformacija). Ovim nisu obuhvaćeni algoritmi koji koriste samo linearnu ili rotacionu transformaciju pojedine slike, kao što su translacija, ekstrakcija karakteristika, registracija ili lažna obojenost.
"Pojedinačni magnetni gradiometar" (6) sastoji se od jednog senzora gradijenta magnetnog polja i prateće elektronike čiji je izlaz mera gradijenta magnetnog polja.
N.B.: Videti takođe "magnetni gradiometar".
"Ponovljivost" (7) označava približno slaganje između ponovljenih merenja iste promenljive pod istim radnim uslovima kada se dešavaju promene u uslovima ili ne-operativnim periodima između merenja (Referenca: IEEE STD 528-2001 (1 s standardne devijacije)).
"Potpuna kontrola leta" (7) označava automatsko upravljanje promenljivim vrednostima stanja "letelice" i putanjom leta da bi se ispunili ciljevi misije u skladu s promenama podataka o ciljevima, opasnostima i drugim letelicama u realnom vremenu.
"Pređa" (1) je snop uvrnutih 'kablova'.
N.B.: 'Kabl' je snop "monofilamenata" (obično preko 200) uređenih približno paralelno.
"Pretforme od ugljeničnih vlakana" (1) označavaju uređeni razmeštaj obloženih ili neobloženih vlakana za građenje kostura nekog dela pre uvođenja "matrice" da bi se formirao "kompozit".
"Prethodno razdvojen" (0 1) označava primenu bilo kog procesa čija je svrha povećanje koncentracije kontrolisanog izotopa.
"Pretpređa" (1) je snop (obično 12-120) približno paralelnih "kablova".
N.B.: 'Kabl' je snop "monofilamenata" (obično preko 200) uređenih približno paralelno.
"Pretvarači pritiska" (2) su uređaji koji konvertuju (pretvaraju) izmerene vrednosti pritiska u električni signal.
"Prilagođeno za korišćenje u ratu" (1) podrazumeva bilo koju promenu ili odabir (kao što je promena stepena čistoće, roka trajanja, virulencije, karakteristika širenja ili otpornost na UV zračenje) u cilju povećanja efikasnosti nanošenja gubitaka u ljudstvu ili životinjama, onesposobljavanju opreme ili uništenju useva ili okoline.
"Primarna kontrola leta" (7) označava stabilnost "letelice" ili kontrolu manevrisanja pomoću generatora sila/momenat, tj. pomoću aerodinamičkih upravljačkih površina ili pomoću vektora potiska.
"Prirodni uranijum" (0) označava uranijum sa smešama izotopa koji postoji u prirodi.
"Program" (2 6) označava redosled instrukcija za izvršavanje procesa u obliku pogodnom za elektronski kompjuter.
"Proizvodna oprema" (1 7 9) označava alat, šablone, pomoćne alatke, trnove, kalupe, matrice, stezne alate, mehanizme za ravnanje, opremu za ispitivanje, ostalu mašineriju i delove za njih, ograničene na one posebno projektovane ili modifikovane za "razvoj" ili za jednu ili više faza "proizvodnje".
"Proizvodni kapaciteti" (7 9) označavaju "proizvodnu opremu" i prateći specijalno napravljen softver integrisan u instalacije za "razvoj" ili za jednu ili više faza "proizvodnje".
"Proizvodnja" (Napomene; opšte, o nuklearnoj tehnologiji, sve) označava sve faze proizvodnje kao što su: konstruisanje, inženjering proizvodnje, izrada, ugradnja, sklapanje, inspekcija, ispitivanje, obezbeđivanje kvaliteta.
"Prošireni spektar" (5) označava tehniku kojom se energija u komunikacionom kanalu relativno uskog opsega proširuje na mnogo širi spektar energija.
"Radar proširenog spektra" (6) - videti "Radarski prošireni spektar".
"Radarski prošireni spektar" (6) označava bilo koju tehniku modulacije za proširivanje energije koja potiče od signala s relativno uskim frekvencijskim opsegom na mnogo širi opseg frekvencija pomoću slučajnog ili pseudoslučajnog kodovanja.
"Projektili" (1 3 6 7 9) označavaju kompletne raketne sisteme i bespilotne letelice nosivosti od najmanje 500 kg korisnog tereta i dometa od najmanje 300 km.
"Raspodeljeno po ITU" (3 5) označava dodeljivanje frekvencijskih opsega u skladu sa ITU radio propisima za primarne, dozvoljene i sekundarne usluge.
N.B.: Nisu obuhvaćene dodatne i alternativne alokacije.
"Razlomljena širina opsega" (3 5) označava "trenutnu širinu opsega" podeljenu centralnom frekvencijom, izraženu u procentima.
"Razvoj" (Napomene; opšte, o nuklearnoj tehnologiji, sve) se odnosi na sve faze koje prethode serijskoj proizvodnji, a to su: projektovanje, istraživanje projektovanja, analize projektovanja, koncepcije projektovanja, sklapanje i ispitivanje prototipova, probna proizvodnja, konstrukcioni podaci, proces transformisanja podataka o konstrukciji u proizvod, projektovanje konfiguracije, integracija i šeme.
"Rezolucija" (2) označava najmanji inkrement mernog instrumenta; na digitalnim instrumentima, reč je o najmanjem bitu od značaja (ref. ANSI B -89.1.12.).
"Robot" (2 8) označava manipulativni mehanizam koji može da radi kontinuirano ili sa prekidima, uz upotrebu senzora, i poseduje sve sledeće karakteristike:
a. multifunkcionalan je;
b. može da pozicionira ili orijentiše materijale, delove, alate ili specijalne uređaje različitim pokretima u trodimenzionalnom prostoru;
c. sadrži tri ili više servo uređaja sa zatvorenom ili otvorenom petljom koji mogu da obuhvate step motore; i
d. poseduje "mogućnost programiranja dostupnu korisniku" putem metoda poduči/ponovi ili putem elektronskog računara koji može biti programabilan logički kontroler, tj. bez mehaničke intervencije.
N.B.: Gornja definicija ne obuhvata sledeće uređaje:
1. Manipulativne mehanizme kojima se upravlja manualno /putem teleoperatera;
2. Manipulativne mehanizme s određenim redosledom radnih operacija koji predstavljaju uređaje koji se automatski kreću i funkcionišu na osnovu mehanički programiranih pokreta. Program je mehanički ograničen fiksnim graničnicima, kao što su osovinice ili zupci. Redosled pokreta i selekcija puteva/uglova nisu varijabilni niti se mogu menjati mehaničkim, elektronskim ili električnim sredstvima;
3. Manipulativne mehanizme s mehanički kontrolisanim varijabilnim redosledom radnih operacija koji predstavljaju uređaje koji se automatski kreću i funkcionišu na osnovu mehanički programiranih pokreta. Program je mehanički ograničen fiksnim, ali podesivim graničnicima, kao što su osovinice ili zupci. Redosled pokreta i selekcija puteva/uglova su varijabilni u okviru fiksne šeme programa. Varijacije ili modifikacije šeme programa (npr. promene osovinica ili zamena zubaca) u jednoj ili više osa kretanja izvršavaju se jedino mehaničkim operacijama;
4. Manipulativne mehanizme s varijabilnim redosledom bez servo upravljanja koji predstavljaju uređaje koji se automatski kreću i funkcionišu na osnovu mehanički programiranih pokreta. Program je varijabilan ali redosledom pokreta upravlja samo binarni signal iz mehanički određenog električnog binarnog uređaja ili podesivi graničnici;
5. Kranove mehaničkih dizalica definisane kao manipulativni sistemi u Dekartovom koordinatnom sistemu, izrađene kao integralni deo vertikalne rešetke kontejnera skladišta i projektovane za pristup sadržaju tih kontejnera za skladištenje ili pretraživanje.
"Rotaciona atomizacija" (1) označava proces redukovanja stajaćeg ili tekućeg tečnog metala na kapljice prečnika 500 mikrometara ili manje pomoću centrifugalne sile.
"Signalizacija po zajedničkom kanalu" (5) je metoda signalizacije po kojoj jedan kanal između centrala prenosi, označenim porukama, signalizacione informacije koje se odnose na višestrukost kola ili poziva, kao i ostale informacije, kao što su informacije neophodne za upravljanje mrežom.
"Simetrični algoritam" (5) označava algoritam enkripcije koji koristi identičnu šifru i za šifrovanje i za dešifrovanje.
N.B.: "Simetrični algoritmi" se obično koriste za tajnost podataka.
"Sintisajzer frekvencije" (3) označava bilo koju vrstu izvora frekvencije, bez obzira na primenjenu konkretnu tehniku, koji proizvodi mnoštvo simultanih ili alternativnih izlaznih frekvencija, iz jednog ili više izlaza, kontrolisan, izveden ili uređen od strane manjeg broja standardnih (ili glavnih) frekvencija.
"Sistemi kompenzacije" (6) sastoje se od primarnog skalarnog senzora, jednog ili više referentnih senzora (npr. vektorskih magnetometara) sa softverom koji smanjuju rotacioni šum platforme kao krutog tela.
"Sistemi navigacije na osnovu referentnih podataka" (Data-Based Referenced Navigation -"DBRN") (7) jesu sistemi koji koriste različite izvore integrisanih podataka prethodno dobijenih geo-mapiranjem da bi se obezbedila precizna informacija o navigaciji pod dinamičkim uslovima. Izvori podataka obuhvataju batimetrijske mape, mape zvezda, mape gravitacije, magnetske mape ili 3-D digitalne mape terena.
"Sistemi za praćenje" (6) označavaju obrađene, korelisane (fuzija radarskih podataka o cilju i planirane putanje leta) i ažurirane izveštaje o položaju letelice dostupne kontrolerima centra za kontrolu vazdušnog saobraćaja.
"Sistolički matrični računar" (4) označava računar u kome korisnik može da kontroliše tok i modifikaciju podataka na nivou logičkog gejta.
"Sitnjenje" (1) označava proces koji svodi neku supstancu na čestice drobljenjem ili mlevenjem.
"Složeni obrtni sto" (2) označava sto na kome komad koji se obrađuje može da rotira i da se naginje oko dve neparalelne ose, što se može istovremeno koordinirati radi "upravljanja konturnom obradom".
"Slučajni ugaoni pomak" (7) označava ugaonu grešku nastalu u vremenu usled postojanja belog šuma u ugaonoj brzini (IEEE STD 528 - 2001).
"III/V smeše" (3 6) predstavljaju polikristalne ili binarne ili složene monokristalne proizvode koji se sastoje od elemenata grupe IIIA i VA iz tablice Mendeljejevog periodnog sistema (npr. galijum arsenid, galijum-aluminijum arsenid, indijum-fosfid).
"Softver" (Napomene; o softveru, sve) označava skup jednog ili više "programa" ili "mikroprograma" smeštenih u bilo koji fizički medijum.
N.B.: 'Mikroprogram' označava niz elementarnih instrukcija, čuvanih u posebnoj memoriji, čije je izvršenje inicirano uvođenjem referentne instrukcije u registar instrukcija.
"Specifična zatezna čvrstoća" (0 1 9) je kritična zatezna čvrstoća u paskalima, ekvivalentna N/m2 podeljena specifičnom težinom u N/m3, izmerena na temperaturi (296±2) K ((23±2)°C) i pri relativnoj vlažnosti od (50±5)%.
"Specifični modul" (0 1 9) je Jungov modul u paskalima, ekvivalentan sa N/m2 podeljen specifičnom težinom u N/m3, izmeren na temperaturi (296 ±2) K ((23±2)°C) i pri relativnoj vlažnosti od (50±5)%.
"Specijalni fisioni materijal" (0) označava plutonijum-239, uranijum-233, "uranijum obogaćen izotopima 235 ili 233", kao i bilo koji materijal koji sadrži prethodno navedeno.
"SHPL" je ekvivalentno "supersnažnom laseru".
"Spinovanje rastopa" (1) označava proces 'brzog očvršćavanja' rastopljenog metalnog mlaza koji se nakon nailaska na rotirajući ohlađeni blok oblikuje u ljuske, trake ili šipke.
N.B.: 'Brzo očvršćavanje': očvršćavanje rastopljenog materijala pri brzinama hlađenja većim od 1.000 K/s.
"Srednja izlazna snaga" (6) označava ukupnu izlaznu energiju "lasera" izraženu u J podeljenu "vremenom trajanja laserske emisije" u s.
"Stabilnost" (7) označava standardnu devijaciju (1 sigma) varijacije određenog parametra od njegove baždarene vrednosti izmerene pod stabilnim temperaturnim uslovima. Ovo se može izraziti u funkciji vremena.
"Superlegure" (2 9) označavaju legure ili jedinjenja na bazi nikla, kobalta ili gvožđa čija je čvrstoća veća od čvrstoće bilo koje legure iz serije AISI 300 na temperaturama preko 922 K (649°C) pod izuzetno strogim uslovima okoline i radnim uslovima.
"Superplastično oblikovanje" (1 2) označava proces deformacije pri kome se upotrebljava toplota za metale koji normalno imaju niske vrednosti elongacije (manje od 20%) u tački loma na sobnoj temperaturi pri standardnom ispitivanju na zatezanje, da bi se tokom procesa dobile najmanje dva puta veće vrednosti elongacije od datih.
"Superprovodno" (1 3 5 6 8) označava materijale, tj. metale, legure i jedinjenja, koji mogu da izgube svu svoju električnu otpornost, tj. koji mogu da dostignu beskonačnu električnu provodljivost i da provode velike količine električne energije bez Džulovog zagrevanja.
N.B.: "Superprovodno" stanje materijala je individualno karakterisano "kritičnom temperaturom", kritičnim magnetnim poljem, koje je funkcija temperature, i kritičnom gustinom struje koja je, međutim, funkcija i magnetnog polja i temperature.
"Supersnažni laser" ("SHPL") (6) označava "laser" koji može da proizvede izlaznu energiju (ukupnu ili bilo koji deo) veću od 1 KJ za 50 ms ili čija prosečna snaga ili snaga neprekidne emisije prelazi 20 KW.
"Sve raspoložive kompenzacije" (2) označava da su razmotrene sve moguće mere koje proizvođaču stoje na raspolaganju da sve sistematske greške pozicioniranja svede na najmanju moguću meru za svaki konkretni model mašine-alata, ili da sve merne greške za konkretnu mašinu za merenje koordinata svede na najmanju moguću meru.
"Sveobuhvatno digitalno upravljanje motorom" - "FADEC sistemi" (Full Authority Digital Engine Control System) (7 9) označava digitalni elektronski upravljački sistem za gasne turbine koji može nezavisno da kontroliše pogon mašine u celom radnom opsegu, od zahtevanog početka rada do zahtevanog obustavljanja rada, kako pri normalnim, tako i u uslovima kvara.
"Širina opsega u realnom vremenu" (2 3) za "dinamičke analizatore signala" predstavlja najširi frekvencijski opseg koji analizator može da proizvede kao izlaz za displej ili memoriju, a da ne izazove diskontinuitet u analizi ulaznih podataka. Za višekanalne analizatore, konfiguracija kanala sa najvećom "širinom opsega u realnom vremenu" biće korišćena za izračunavanje.
"Tačnost" (Accuracy) (2 6), obično izražena kao mera netačnosti, označava najveće odstupanje konkretne vrednosti, pozitivno ili negativno, u odnosu na prihvaćen standard ili tačnu vrednost.
"Tehnologija" (Napomene; opšte, o nuklearnoj tehnologiji, sve) označava specifične informacije neophodne za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" robe. Ove informacije su u obliku 'tehničkih podataka' ili 'tehničke pomoći'.
N.B. 1: 'Tehnička pomoć' može biti u obliku uputstava, učenja veština, obuke, praktičnog znanja i savetodavnih usluga i može da obuhvati prenos 'tehničkih podataka'.
N.B 2: 'Tehnički podaci' mogu biti u obliku tehničkih crteža, planova, dijagrama, modela, formula, tabela, tehničkih projekata i specifikacija, priručnika i instrukcija u pisanom obliku ili na nekom drugom medijumu ili uređaju poput diska, trake, ROM memorije.
"Tolerancija greške" (4) je sposobnost računarskog sistema da, nakon bilo kakvog otkaza bilo koje komponente hardvera ili "softvera", nastavi s funkcionisanjem bez intervencije čoveka na datom nivou opsluživanja koji obezbeđuje: kontinuitet rada, integritet podataka i oporavljanje opsluživanja u datom vremenu.
"Trajanje lasera" (def) je vreme u toku koga "laser" emituje zračenje, što u slučaju "impulsnih lasera" označava vreme u kome se emituje jedan ili serija uzastopnih impulsa.
"Traka" (1) je materijal napravljen od isprepletanih ili u istom pravcu poređanih 'monofilamenata', 'kablova', 'pretpređe', 'traka vlakana' ili 'pređa' itd., obično impregniran smolom.
N.B.: 'Kabl' je snop "monofilamenata" (obično preko 200) uređenih približno paralelno.
"Traka vlakna" (1) je skup "monofilamenata", obično približno paralelnih.
"Trenutna širina opsega" (3 5 7) označava širinu opsega u kome izlazna snaga ostaje konstantna do 3 dB bez podešavanja ostalih parametara rada.
"Uglovno odstupanje" (2) označava najveću razliku između ugaonog položaja i konkretnog, veoma precizno izmerenog ugaonog položaja, nakon što se radni komad koji se obrađuje na radnom stolu okretanjem pomeri iz svog početnog položaja (ref. VDI/VDE 2617, Nacrt: "Obrtni stolovi na koordinatnim mernim mašinama").
"Ukupna gustina struje" (3) označava ukupan broj amper-zavojaka u kalemu (tj. ukupan zbir zavojaka pomnožen s maksimalnom strujom svakog zavojka) podeljen ukupnim poprečnim presekom kalema (uključujući superprovodničke niti, metalnu matricu u kojoj su utisnute superprovodničke niti, hermetizirajući materijal, kanale za hlađenje itd.).
"Upotreba" (Napomene; opšte, o nuklearnoj tehnologiji, sve) označava funkcionisanje, instaliranje (uključujući instaliranje na terenu), održavanje (proveravanje), opravku, remont i reparaciju.
"Upravljanje konturnom obradom" (2) označava dva ili više "numerički kontrolisana" pokreta koji se odvijaju u skladu s instrukcijama koje bliže određuju sledeći zahtevani položaj i zahtevane veličine pomeranja za dati položaj. Ove veličine pomeranja variraju jedna u odnosu na drugu tako da se generiše željena kontura (ref. ISO/DIS 2806-1980).
"Upravljanje snagom" (7) označava promenu predate snage signala visinomera tako da je primljena snaga na visini leta "letelice" uvek na minimumu neophodnom za određivanje visine.
"Uranijum obogaćen izotopima 235 ili 233" (0) označava uranijum koji sadrži izotope 235 ili 233, ili oba, u količini takvoj da je izotopski količnik zbira ovih izotopa u odnosu na izotop 238 veći od odnosa izotopa 235 i izotopa 238 koji se sreće u prirodi (izotopski količnik 0,71 %).
"Uže" (1) predstavlja snop "monofilamenata" koji su približno paralelno postavljeni.
"Vakcina" (1) je medicinski proizvod namenjen stimulisanju zaštitnog imunološkog odgovora kod ljudi i životinja u cilju prevencije bolesti.
"Vakuumska atomizacija" (1) označava proces redukovanja tekućeg rastopa metala na kapljice prečnika 500 mikrometara ili manje brzom evolucijom rastvorenog gasa pri izlaganju vakuumu.
"Višespektralni senzori slike" (6) mogu da vrše simultanu ili serijsku akviziciju podataka u obliku slika iz dva ili više diskretnih spektralnih opsega. Senzori koji imaju više od dvadeset diskretnih spektralnih opsega ponekad se nazivaju hiperspektralni senzori slika.
"Vlaknasti ili filamentni materijali" (0 1 8) obuhvataju:
a. neprekidne "monofilamente";
b. neprekidnu "pređu" i "pretpređu";
c. "trake", prediva, proizvoljno spojene i upletene materijale;
d. iseckana vlakna, sirovinska vlakna i filc od slepljenih vlakana;
e. tanka vlakna, bilo monokristalna bilo polikristalna, bilo koje dužine;
f. aromatičnu poliamidnu pulpu.
"Vreme smirivanja" (3) označava vreme potrebno da izlaz postigne jednu polovinu bita krajnje vrednosti pri prebacivanju između bilo koja dva nivoa konvertora.
"Vreme trajanja laserske emisije" (def) označava vremenski period u kome "laser" emituje "lasersko" zračenje, koje u slučaju "impulsnog lasera" odgovara vremenu u kome je emitovan jedan impuls ili serija uzastopnih impulsa.
"Vremenska komutacija frekvencije" (3 5) označava vreme (tj. kašnjenje) koje je potrebno signalu prilikom komutacije od početne selektovane izlazne frekvencije da dostigne selektovanu finalnu izlaznu frekvenciju ili ± 0.05% njene vrednosti. Uređaji koji imaju specificirani frekventni opseg manji od ± 0.05% oko njihove centralne frekvence, definišu se kao nepodesni za komutaciju frekvencije.
"Vremenska konstanta" (6) označava vreme za koje porast struje, od trenutka primene svetlosne pobude, dostigne vrednost od 1 do 1/e od konačne vrednosti (tj. 63% od konačne vrednosti).
"Vruće izostatičko zgušnjavanje" (2) označava proces primene pritiska na liv pod temperaturama koje prelaze 375 K (102°C) u zatvorenoj komori različitim sredstvima (gasom, tečnošću, čvrstim česticama itd.) da bi se stvorila podjednaka sila u svim pravcima i tako redukovale ili eliminisale unutrašnje šupljine u livu.
"Zahtevano" (Napomene; opšte od 1 do 9), primenjeno na "tehnologiju" ili "softver", odnosi se samo na onaj deo "tehnologije" ili "softvera" koji je posebno potreban za dostizanje ili proširivanje nivoa kontrolisanih performansi, karakteristika ili funkcija. Takve "zahtevane" tehnologije mogu koristiti različiti proizvodi.
"Zaštita informacija" (4 5) obuhvata sva sredstva i funkcije koji obezbeđuju pristupačnost, tajnost ili integritet informacija ili komunikacija, isključujući sredstva i funkcije čija je svrha zaštita od neispravnosti. Ovim su obuhvaćene "kriptografija", "kriptografska aktivacija", 'kriptoanaliza', zaštita od nenamernih emitovanja kao i bezbednost kompjutera.
N.B.: 'Kriptoanaliza': analiza kriptografskog sistema ili njegovih ulaza i izlaza u cilju izvođenja poverljivih varijabli ili osetljivih podataka, uključujući čist tekst.
"Zračna osetljivost" (6) je zračna osetljivost (mA/W) = 0,807 x (talasna dužina u nm) x kvantna efikasnost (QE).
"Vršna obloga" (9) označava stacionarnu komponentu prstena (ravnu ili segmentiranu) pričvršćenu za unutrašnju površinu kućišta turbine ili obradu na spoljašnjoj ivici lopatice turbine, koja pre svega obezbeđuje zaptivenost između stacionarnih i rotacionih komponenti.
___________
1(*) Brojevi u zagradama odgovaraju broju ili brojevima kategorije gde se nalazi definisani pojam.
NUKLEARNI MATERIJALI, POSTROJENJA I OPREMA
0A |
Sistemi, oprema i delovi |
0A001 |
"Nuklearni reaktori" i posebno projektovana ili pripremljena oprema i delovi za njih, kao što sledi: |
|
a. "Nuklearni reaktori"; |
|
b. Metalni sudovi, ili značajniji radionički izrađeni delovi za njih, uključujući poklopac reaktorskog suda za reaktorski sud pod pritiskom, posebno projektovani ili pripremljeni da se u njih postavi jezgro "nuklearnog reaktora"; |
|
c. Oprema za rukovanje, specijalno projektovana ili pripremljena za punjenje ili uklanjanje goriva iz "nuklearnog reaktora"; |
|
d. Kontrolne šipke posebno projektovane ili pripremljene za kontrolu procesa fisije u "nuklearnom reaktoru", podupiruće ili noseće strukture za njih, mehanizmi za pokretanje šipki i cevi za vođenje šipki; |
|
e. Cevi visokog pritiska specijalno projektovane ili pripremljene za postavljanje gorivnih elemenata i hladilaca primarnog kola u "nuklearnom reaktoru", za radne pritiske više od 5,1 MPa; |
|
f. Cirkonijum metal i legure kod kojih je odnos hafnijuma prema cirkonijumu manji od 1:500 težinskih delova, u obliku cevi ili sklopova cevi posebno projektovanih ili pripremljenih za korišćenje u "nuklearnom reaktoru"; |
|
g. Rashladne pumpe posebno projektovane ili pripremljene za cirkulaciju hladilaca u primarnom kolu "nuklearnih reaktora"; |
|
h. "Unutrašnji delovi nuklearnog reaktora" posebno projektovani ili pripremljeni za upotrebu u "nuklearnom reaktoru", uključujući noseće kolone za jezgro, kanale za gorivne elemente, termičke zaštite, pregrade, ploču za rešetku jezgra i ploče difuzora; |
|
i. Izmenjivači toplote (generatori pare) posebno projektovani ili pripremljeni za upotrebu u primarnom rashladnom kolu "nuklearnog reaktora"; |
|
j. Instrumenti za detekciju i merenje neutronskog zračenja posebno projektovani ili pripremljeni za određivanje nivoa neutronskog fluksa unutar jezgra "nuklearnog reaktora". |
0B |
Oprema za testiranje proveru i proizvodnju |
0B001 |
Postrojenja za separaciju izotopa "prirodnog uranijuma", "osiromašenog uranijuma" i "specijalnih fisionih materijala", i posebno projektovana ili pripremljena oprema i delovi za njih, kao što sledi: |
|
a. Postrojenja za separaciju izotopa "prirodnog uranijuma", "osiromašenog uranijuma" i "specijalnih fisionih materijala", kao što sledi: |
|
b. Gasne centrifuge i sklopovi i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za proces separacije gasnim centrifugama, kao što sledi: |
|
c. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za proces separacije gasnom difuzijom, kao što sledi: |
|
d. Oprema i delovi posebno projektovani ili pripremljeni za postupak aerodinamičke separacije, kao što sledi: |
|
e. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za proces separacije hemijskom izmenom, kao što sledi: |
|
f. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za proces separacije jonskom izmenom, kao što sledi: |
|
g. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za lasersku separaciju izotopa iz atomske pare (AVLIS), kao što sledi: |
|
h. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za postrojenja za molekularnu "lasersku" separaciju izotopa (MLIS) ili za hemijske reakcije izazvane izotopski selektivnom aktivacijom "laserom" (CRISLA), kao što sledi: |
|
i. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za proces plazma separacije, kao što sledi: |
|
j. Oprema i delovi, posebno projektovani ili pripremljeni za elektromagnetni separacioni proces, kao što sledi: |
0B002 |
Posebno projektovani ili pripremljeni pomoćni sistemi, oprema i delovi, kao što sledi, za postrojenje za separaciju izotopa navedeno u 0B001, napravljeno od ili zaštićeno "materijalima otpornim na koroziju izazvanu delovanjem UF6": |
|
a. Napojni autoklavi, peći ili sistemi koji se koriste za uvođenje UF6 u proces obogaćivanja; |
|
b. Desublimatori ili hladni odvajači, koji se koriste za uklanjanje UF6 iz procesa obogaćivanja za sledeći prenos nakon zagrevanja; |
|
c. Stanice proizvoda i ostataka za prebacivanje UF6 u kontejnere; |
|
d. Stanice za prevođenje u tečno stanje ili očvršćavanje koje se koriste za uklanjanje UF6 iz procesa obogaćivanja komprimovanjem, hlađenjem i prevođenjem UF6 u tečni ili čvrst oblik; |
|
e. Cevovodi i vezni sistemi posebno projektovani za rukovanje UF6 u okviru kaskada za gasnu difuziju, centrifugiranje ili aerodinamičkih kaskada; |
|
f. 1. Vakuum priključci ili vakuum veze usisnog kapaciteta od 5m3/min ili većeg; ili |
|
g. UF6 maseni spektrometri/jonski izvori posebno projektovani ili pripremljeni za kontinualno uzimanje uzoraka iz napojnog fluida ulazu, proizvoda ili ostataka iz UF6 gasnih struja, a koji poseduju sve sledeće navedene osobine: |
0B003 |
Postrojenja za konverziju uranijuma i oprema posebno projektovana ili pripremljena za to, kao što sledi: |
|
a. Sistem za konverziju koncentrata ruda uranijuma u UO3; |
0B004 |
Postrojenja za proizvodnju ili obogaćivanje teške vode, deuterijuma ili jedinjenja deuterijuma i posebno projektovana ili pripremljena oprema i delovi za njih, kao što sledi: |
|
a. Postrojenja za proizvodnju teške vode, deuterijuma ili jedinjenja deuterijuma, kao što sledi: |
|
b. Oprema i delovi, kao što sledi: |
0B005 |
Pogoni posebno projektovani za izradu gorivih elemenata za "nuklearne reaktore" i posebno projektovana ili konstruisana oprema za njih. |
0B006 |
Pogoni za preradu ozračenih gorivih elemenata "nuklearnog reaktora", i posebno projektovana ili pripremljena oprema i njene komponente. |
0B007 |
Postrojenja za preradu plutonijuma i oprema posebno projektovana ili pripremljena za njih, kao što sledi: |
0C |
Materijali |
0C001 |
"Prirodni uranijum" ili "osiromašeni uranijum" ili torijum u obliku metala, legura, hemijskih jedinjenja ili koncentrata, i bilo koji drugi materijal koji sadrži jedan ili više navedenih elemenata; |
0C002 |
"Posebni fisioni materijali" |
0C003 |
Deuterijum, teška voda (deuterijum-oksid) i druga jedinjenja deuterijuma, i smeše i rastvori koji sadrže deuterijum u kojima izotopski odnos deuterijuma prema vodoniku prelazi 1:5000. |
0C004 |
Grafit za nuklearnu primenu, stepena čistoće manjeg od 5 delova na milion 'bornog ekvivalenta' i gustine veće od 1,5 g/cm3. |
|
Napomena 2: U 0C004 'borni ekvivalent' (BE) je definisan kao zbir BE z za nečistoće (isključujući BE ugljenik jer se ugljenik ne smatra nečistoćom) uključujući bor, gde je: |
0C005 |
Posebno pripremljena jedinjenja ili prahovi za proizvodnju pregrada za gasnu difuziju, otpornih na koroziju usled dejstva UF6 (tj. nikl ili legure koje sadrže 60 težinskih procenata ili više nikla, aluminijum-oksid i potpuno fluorovani ugljovodonični polimeri), koji imaju čistoću od 99,9 težinskih procenata i veću, i srednju veličinu čestica manju od 10 mikrometara, mereno standardom Američkog društva za testiranje i materijale (ASTM) B330, i visoki stepen ujednačenosti veličine čestica. |
0D |
Softver |
0D001 |
"Softver" posebno razvijen ili modifikovan za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" robe navedene u ovoj kategoriji. |
0E |
Tehnologija |
0E001 |
"Tehnologija" u skladu sa Napomenom o nuklearnoj tehnologiji za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" robe navedene u ovoj kategoriji. |
SPECIJALNI MATERIJALI I OPREMA KOJA SE ODNOSI NA NJIH
1A |
Sistemi, oprema i delovi |
1A001 |
Delovi načinjeni od flouorovanih materijala, kao što sledi: |
|
a. Zaptivači, zaptivni prstenovi, zaptivni materijali ili lopatice za gorivo specijalno projektovani za "letelice" ili primenu u aviokosmičkoj tehnici, koji sadrže više od 50 % težinskih bilo kojih materijala navedenih u 1C009.b. ili 1C009.c.; |
|
b. Piezoelektrični polimeri i kopolimeri načinjeni od viniliden fluoridnih (CAS 75-38-7) materijala, navedenih u 1C009.a. i imaju sve navedene osobine: |
|
c. Zaptivači, zaptivke, sedišta ventila, lopatice ili membrane koji imaju sve navedene osobine: |
1A002 |
"Kompozitne" strukture ili laminati koji sadrže bilo šta od sledećeg: |
|
N.B.: VIDI TAKOĐE 1A202, 9A010 I 9A110. |
|
a. Sastoje se od organskohemijske "matrice", i materijala navedenih u 1C010.c., 1C010.d. ili 1C010.e.; ili |
1A003 |
Proizvodi koji ne mogu dalje umrežavati od aromatičnih poliimida u obliku filma, listova ili trake sa ma kojom od sledećih karakteristika: |
|
a. Debljinom koja je veća od 0,254 mm; ili |
|
b. Prevučeni ili laminirani ugljenikom, grafitom, metalima ili magnetnim supstancama. |
1A004 |
Oprema i delovi za zaštitu i detekciju, koji nisu navedeni u NKL NVO, kao što sledi: |
|
a. Zaštitne maske, cedila i oprema za dekontaminaciju projektovani ili modifikovani za zaštitu od napred navedenog ili specijalno projektovane komponente za: |
|
b. Zaštitna odela, rukavice i čizme posebno razvijeni ili modifikovani za zaštitu od bilo kog od napred navedenih: |
|
c. Nuklearni, biološki i hemijski (NBH) sistemi za detekciju posebno razvijeni ili modifikovani za detekciju ili identifikaciju bilo kog od napred navedenih ili specijalno razvijenih komponenata za: |
|
d. Elektronska oprema projektovana za automatsku detekciju ili identifikaciju prisustva tragova "eksploziva" i korišćenje tehnika "detekcije tragova" (npr. površinski akustični talasi, spektrometrija pokretljivosti jona, diferencijalna spektrometrija pokretljivosti, masena spektrometrija) |
|
Napomena: 1A004 ne kontroliše: |
1A005 |
Balistički panciri za zaštitu tela i posebno za njih projektovani delovi, različiti od onih koje su proizvedene po vojnim standardima ili specifikacijama, ili njihovi ekvivalenti po performansama. |
|
Napomena 1: 1A005 ne kontroliše pojedinačna zaštitna sredstva i pribor, kada se nalaze u ličnoj opremi korisnika za njegovu ličnu zaštitu. |
1A006 |
Oprema, specijalno projektovana ili modifikovana za neutralisanje ili uništenje improvizovanih eksplozivnih naprava kao što sledi, ili specijalno projektovanih komponenata i pribora za: |
1A007 |
Oprema ili uređaji, specijalno projektovani da iniciraju punjenja i uređaje koji sadrže "energetske materijale", električnim putem, kao što sledi: |
1A008 |
Eksplozivna punjenja, uređaji i komponente kao što sledi: |
1A102 |
Delovi od ponovo zasićenih pirolizovanih ugljenik-ugljenik materijala projektovanih za svemirske letelice definisane u 9A004 ili sondažne rakete definisane u 9A104. |
1A202 |
Kompozitne strukture osim onih navedenih u 1A002, u obliku cevi, a koje zadovoljavaju sledeće karakteristike: |
|
a. Unutrašnji prečnik između 75 mm i 400 mm; i |
1A225 |
Platinizirani katalizatori specijalno projektovani ili pripremljeni za podsticanje reakcije razmene izotopa vodonika između vodonika i vode za izdvajanje tricijuma iz teške vode ili za proizvodnju teške vode. |
1A226 |
Specijalizovana punjenja za kolone koja se mogu upotrebiti u odvajanju teške od obične vode, a koje zadovoljavaju sledeće karakteristike: |
|
a. Napravljena su od mrežice od fosforne bronze hemijski tretirane radi poboljšanja kvašenja; i |
1A227 |
Prozori visoke gustine (olovno staklo ili drugo) za zaštitu od zračenja, koji imaju sve navedene karakteristike, i za njih posebno projektovani okviri: |
|
a. "Hladne površine" veće od 0,09 m2; |
|
Tehnička napomena: |
1B |
Oprema za testiranje, proveru i proizvodnju |
1B001 |
Oprema za proizvodnju vlakana, preprega, pretformi ili "kompozita" navedenih u 1A002 ili 1C010, kao što sledi, i specijalno konstruisani delovi ili dodaci za nju: |
1B001 |
a. Mašine za namotavanje niti kod kojih su kretanja za pozicioniranje, uvijanje i motanje vlakana koordinisana i programirana u tri ili više "primarno servo-pozicionirajućih" osa, specijalno projektovane za proizvodnju "kompozitnih" struktura ili laminata od "vlaknastih ili filamentnih materijala"; |
b. Mašine za slaganje traka kod kojih se kretnje za pozicioniranje i polaganje traka ili listova koordiniraju i programiraju u pet ili više primarno servo-pozicionirajućih osa, posebno projektovane za proizvodnju "kompozitnih" struktura za "rakete" i tela letelica; |
|
Napomena: U 1B001.b. "raketa" označava kompletne raketne sisteme i bespilotne letelice. |
|
Tehnička napomena: |
|
Napomena: 1B001.c. ne kontroliše tekstilne mašine koje nisu modifikovane za gore navedene krajnje primene. |
|
d. Oprema posebno konstruisana ili adaptirana za proizvodnju ojačanih vlakana, kao što sledi: |
|
e. Oprema za proizvodnju preprega navedenih u 1C010.e. metodom rastopa; |
|
f. Oprema za nedestruktivno trodimenzionalno ispitivanje defekata, koja koristi ultrazvučnu ili rendgensku tomografiju i specijalno je konstruisana za "kompozitne" materijale, kao: |
|
g. Mašine za slaganje traka vlakana kod kojih se kretnje za pozicioniranje i polaganje traka vlakana ili listova koordiniraju i programiraju u dve ili više "primarnih servo-pozicionirajućih" osa, posebno projektovane za proizvodnju "kompozitnih" struktura za 'rakete' i tela letelica. |
|
1B002 |
Oprema za proizvodnju legura metala, prahova legura metala ili legiranih materijala, posebno razvijenih da onemoguće kontaminaciju i specijalno razvijenih za korišćenje u jednom od procesa navedenih u 1C002.c.2. |
1B003 |
Alatke, matrice, kalupi, ili stege za "superplastično oblikovanje" ili "difuziono vezivanje" titanijuma ili aluminijuma ili njihovih legura, specijalno konstruisani za proizvodnju: |
|
a. Tela letelica ili struktura vazduhoplova; |
1B101 |
Druga oprema koja nije navedena u 1B001, za "proizvodnju" strukturnih kompozita kao što sledi, kao i posebno konstruisani delovi i dodaci za nju: |
1B101 |
N.B.: VIDI TAKOĐE 1B201. |
a. Mašine za namotavanje niti kod kojih su kretanja za pozicioniranje, uvijanje i motanje vlakana mogu biti koordinisana i programirana u tri ili više osa, specijalno projektovane za proizvodnju kompozitnih struktura ili laminata od "vlaknastih ili filamentnih materijala", kao i upravljački sistemi za koordinaciju i programiranje; |
|
b. Mašine za slaganje traka kod kojih se kretnje za pozicioniranje i polaganje traka ili listova mogu koordinirati i programirati u dve ili više osa, posebno projektovane za proizvodnju kompozitnih struktura za tela letelica i "raketa"; |
|
c. Oprema posebno konstruisana ili adaptirana za "proizvodnju" "vlaknastih ili filamentnih materijala", kao što sledi: |
|
d. Oprema projektovana ili modifikovana za specijalnu obradu površine vlakana za proizvodnju preprega i pretformi navedenih u 9C110. |
|
1B102 |
"Proizvodna oprema" za proizvodnju metalnih prahova koja nije navedena u 1B002, i njeni delovi kao što sledi: |
|
a. "Proizvodna oprema" za proizvodnju metalnog praha upotrebljiva za "proizvodnju", u kontrolisanoj atmosferi, sferičnih ili atomiziranih materijala navedenih u 1C011.a, 1C011.b, 1C111.a.1, 1C111.a.2. ili u NKL NVO. |
1B115 |
Oprema koja nije navedena u 1B002 ili 1B102, za proizvodnju pogonskih goriva ili sastojaka pogonskih goriva, kao što sledi, kao i posebno projektovani sastavni delovi za nju: |
|
a. "Proizvodna oprema" za "proizvodnju", rukovanje i prijemnu kontrolu tečnih pogonskih goriva ili njihovih sastojaka navedenih u 1C011.a., 1C011.b., 1C111 ili u NKL NVO; |
1B116 |
Specijalno konstruisane mlaznice za proizvodnju pirolitički obrađenog materijala oblikovanog na kalupu, trnu ili drugom supstratu od prekursorskih gasova koji se razlažu u temperaturnom intervalu od 1573 K (1300°C) do 3173 K (2900°C) pri pritiscima od 130 Pa do 20 kPa. |
1B117 |
Šaržni mikseri za mešanje pod vakuumom u opsegu od nula do 13,326 kPa, sa mogućnošću kontrole temperature komore za mešanje i koji imaju sledeće karakteristike, kao i delove specijalno konstruisane za njih: |
|
a. Ukupan zapreminski kapacitet od 110 litara ili više; i |
1B118 |
Kontinualni mikseri za mešanje pod vakuumom u opsegu od nula do 13,326 kPa, sa mogućnošću kontrole temperature komore za mešanje i koji imaju sledeće karakteristike, kao i delovi posebno konstruisani za njih: |
|
a. Dve ili više osovina za mešanje/gnječenje; ili |
1B119 |
Drobilice s ubrizgavanjem upotrebljive za drobljenje ili mlevenje supstanci navedenih u 1C011.a., 1C011.b., 1C111 ili u NKL NVO, kao i delovi posebno konstruisani za njih. |
1B201 |
Mašine za namotavanje niti koje nisu navedene u 1B001 ili 1B101, kao i odgovarajuća oprema, kao što sledi: |
|
a. Mašine za namotavanje niti koje poseduju sve sledeće navedene karakteristike: |
b. Oprema za koordinisanje i programiranje mašina za namotavanje niti, navedenih u 1B201.a.; |
|
c. Precizna vretena za mašine za namotavanje niti, navedenih u 1B201.a. |
|
1B225 |
Ćelije za elektrolitičku proizvodnju fluora kapaciteta većeg od 250 g fluora na čas. |
1B226 |
Elektromagnetni separatori izotopa projektovani ili opremljeni sa jednim ili više jonskih izvora koji obezbeđuju ukupnu struju jonskog mlaza od 50 mA ili veću. |
1B227 |
Konvertori za sintezu amonijaka ili jedinice za sintezu amonijaka, kod kojih se sintetički gas (azot i vodonik) izdvaja iz amonijak/vodonik izmenjivačke kolone visokog pritiska i sintetizovani amonijak se vraća u navedenu kolonu. |
1B228 |
Vodonično hlađene destilacione kolone koje poseduju sledeće karakteristike: |
|
a. Konstruisane da rade na unutrašnjim temperaturama od 35 K (-238°C) ili nižim; |
1B229 |
Voda-vodonik sulfid izmenjivačke kolone sa podovima i "unutrašnja punjenja", kao što sledi: |
|
a. Voda-vodonik sulfid izmenjivačke kolone sa podovima, koje poseduju sve navedene karakteristike: |
b. 'Unutrašnja punjenja' za voda-vodonik sulfid izmenjivačke kolone sa podovima navedenim u 1B229.a. |
|
Tehnička napomena: |
|
1B230 |
Pumpe sposobne da pokreću koncentrovane ili razblažene rastvore kalijum-amidnog katalizatora u tečnom amonijaku (KNH2/NH3), koje poseduju sve sledeće navedene karakteristike: |
|
a. Gasno nepropusne (tj. hermetički zatvorene); |
1B231 |
Tricijumska postrojenja ili pogoni ili oprema za njih, kao što sledi: |
|
a. Postrojenja ili pogoni za proizvodnju, regeneraciju, ekstrakciju, koncentraciju ili rukovanje tricijumom; |
b. Oprema za tricijumska postrojenja ili pogone, kao što sledi: |
|
1B232 |
Turboekspanderi ili turboekspander-kompresorski kompleti koji poseduju obe sledeće karakteristike: |
|
a. Projektovani su za rad na izlaznoj temperaturi od 35 K (-238°C) ili nižoj; i |
1B233 |
Postrojenja ili pogoni za razdvajanje izotopa litijuma i oprema za njih, kao što sledi: |
|
a. Postrojenja ili pogoni za razdvajanje izotopa litijuma; |
|
b. Oprema za razdvajanje izotopa litijuma, kao što sledi: |
1C |
Materijali |
|
Tehnička napomena: |
1C001 |
Materijali specijalno proizvedeni za upotrebu kao apsorberi elektromagnetnih talasa, ili polimeri, elektroprovodni po svojoj suštini, kao što sledi: |
1C001 |
a. Materijali za apsorpciju frekvencija viših od 2x108 Hz ali nižih od 3x1012 Hz; |
|
b. Keramičkih materijala čiji je eho veći od 20% u poređenju sa metalom u frekventnom opsegu koji je veći od ±15% centralne frekvencije upadnog zračenja, i koji nisu u stanju da izdrže temperature više od 800 K (527°C); |
1C002 |
Legure metala, prahovi legura metala i legirane materijale, kao što sledi: |
1C002 |
Napomena: 1C002 ne kontroliše legure metala, prahove legura metala i legirajuće materijale koji su podloga supstrata za nanošenje prevlaka. |
a. Aluminidi, kao što sledi: |
|
b. Metalne legure, kao što sledi, načinjene od praha ili čestica materijala navedenih u 1C002.c.: |
|
c. Prahovi metalnih legura ili usitnjen materijal za materijal, koji imaju sve sledeće navedene osobine: |
|
d. Legirani materijali koji poseduju sve sledeće karakteristike: |
|
1C003 |
Magnetni materijali, svih tipova i u bilo kom obliku, koji poseduju bilo koju od sledećih karakteristika: |
1C003 |
a. Početnu relativnu permeabilnost od 120.000 ili veći i debljinu od 0,05 mm i manju; |
b. Magnetostriktivne legure, koje poseduju bilo koju od sledećih osobina: |
|
|
c. Amorfne ili "nanokristalne" strugotine trake, koje poseduju sve sledeće karakteristike: |
1C004 |
Uranijum-titanijum legure ili legure volframa sa "matricom" zasnovanom na gvožđu, niklu ili bakru, koje sadrže sve od sledećeg: |
|
a. Gustinu koja prelazi 17,5 g/cm3; |
1C005 |
"Superprovodljivi" "kompozitni" provodnici duži od 100 m ili mase koja prelazi 100 g, kao što sledi: |
1C005 |
a. "superprovodljivi" "kompozitni" provodnici koji sadrže jedno ili više niobijum-titan vlakana koji imaju sve od sledećih karakteristika: |
b. "Superprovodljivi" "kompozitni" provodnici koji se sastoje od jednog ili više "superprovodljivih" vlakana različitih od niobijum-titanskih, koji poseduju sve od sledećeg: |
|
c. "Superprovodljivi" "kompozitni" provodnici koji se sastoje od jednog ili više "superprovodljivih" vlakana koji zadržavaju "superprovodljivost" iznad 115 K (-158,16°). |
|
1C006 |
Fluidi i maziva, kao što sledi: |
|
a. Hidraulične tečnosti koji sadrže, kao glavne sastojke, bilo koju sledeću smešu ili materijal: |
1C007 |
Materijali na bazi keramike, "nekompozitni" keramički materijali, materijali sa keramičkom "matricom", i prekursorski materijali, kao što sledi: |
|
a. Materijali na bazi prostih ili kompleksnih titanijum-borida koji sadrže manje od 5 000 ppm metalnih nečistoća, ne računajući namerno dodate, prosečne veličine čestica jednake ili manje od 5 μm i sa ne više od 10 % čestica većih od 10 μm; |
|
2. Imaju zateznu čvrstoću veću od 12,7x103 m; |
1C008 |
Nefluorovani polimerni materijali, kao što sledi: |
|
a. Imidi, kao što sledi: |
1C009 |
Neobrađena fluorovana jedinjenja, kao što sledi: |
|
a. Kopolimeri vinilidenfluorida koji sadrže 75% ili više beta kristalne strukture bez rastezanja; |
1C010 |
"Vlaknasti ili filamentni materijali" kao što sledi: |
|
a. Organski "vlaknasti ili filamentni materijali", koji poseduju obe sledeće karakteristike: |
|
Napomena 2: 1C010.e. ne kontroliše: |
1C011 |
Metali i jedinjenja, kao što sledi: |
|
a. Metali veličine čestica ispod 60 μm bilo da su sferične, atomizirane, sferoidne, pahuljaste ili mlevene, dobijene od materijala koji sadrži 99% ili više cirkonijuma, magnezijuma ili njihovih legura; |
b. Bor ili legure bora veličine čestica od 60 μm ili manje i to: |
|
c. Gvanidin-nitrat(CAS 506-93-4); |
|
d. Nitrogvanidin (NQ) (CAS 556-88-7). |
|
1C012 |
Materijali kao što sledi: |
|
a. Plutonijum u bilo kom obliku sa sadržajem izotopa plutonijum-238 iznad 50% težinskih. |
b. "Prethodno razdvojen" neptunijum-237 u bilo kom obliku. |
|
1C101 |
Materijali i oprema za smanjenje uočljivosti kao što su radarska refleksija, ultraljubičasti/infracrveni karakteristični odrazi, akustički odrazi, osim onih navedenih u 1C001, upotrebljivi za "rakete", raketne podsisteme i bespilotne letelice navedene u 9A012. |
1C102 |
Ponovo zasićeni pirolizovani ugljenik-ugljenik materijali projektovani za svemirske lansirne letelice navedene u 9A004 ili sondažne rakete navedene u 9A104. |
1C107 |
Grafitni i keramički materijali, osim navedenih u 1C007, kao što sledi: |
|
a. finozrni grafit, nasipne gustine 1,72 g/cm3 ili veće, mereno na 288 K (15°C), veličine čestica 100 mm ili manje, upotrebljiv za mlaznice raketa i vrhove (nosne kape) letelica s ponovnim ulaskom u atmosferu koji se mogu upotrebiti za izradu nekog od navedenih proizvoda; |
1C111 |
Pogonska goriva i hemijski sastojci za njih, a koji nisu navedeni u 1C011, kao što sledi: |
1C111 |
a. Pogonske supstance: |
|
a. Trimetilhidrazin (CAS 1741-01-1); |
1C116 |
Marejdžing (martenzitno stareni) čelici (čelici opšte karakterisani visokim sadržajem nikla, veoma niskim sadržajem ugljenika i korišćenjem dodatnih elemenata ili taloga sklonih starenju) sa zateznom čvrstoćom od 1500 MPa ili većom, mereno na 293 K (20 °C), u obliku limova, ploča ili cevi debljine zida ili ploče jednakom ili manjom od 5 mm. |
1C117 |
Materijali za proizvodnju komponenata 'raketa' i to: |
1C118 |
Titanijumom stabilisani dvostruko legirani nerđajući čelici (Ti-DSS) koji poseduju sve niže navedeno: |
|
a. Koji poseduju sve sledeće karakteristike: |
1C202 |
Legure koje nisu navedene u 1C002.b.3. ili b.4., kao što sledi: |
|
a. Legure aluminijuma koje imaju obe sledeće osobine: |
|
b. Legure titanijuma koje imaju obe sledeće osobine: |
1C210 |
'Vlaknasti ili filamentni materijali' ili preprezi, koji nisu navedeni u 1C010.a., b. ili e., kao što sledi: |
|
a. Ugljenični ili aramidni 'vlaknasti ili filamentni materijali' koji imaju bilo koju od sledećih osobina: |
1C216 |
Martenzitnostareni (marejdžing) čelici, koji nisu navedeni u 1C116, postižu zateznu čvrstoću od 2050 MPa ili veću, na 293 K (20 °C); |
1C225 |
Bor obogaćen u izotopu bor-10 (10B), u iznosu većem od prirodnog učešća, kao što sledi: elementarni bor, jedinjenja, smeše koje sadrže bor, proizvodi od njih, otpaci i opiljci od prethodnog. |
1C226 |
Volfram, volfram-karbid i legure koje sadrže više od 90% težinskih volframa, različite od onih navedenih u 1C117, koji poseduju obe sledeće osobine: |
|
a. U oblicima sa simetrijom šupljih cilindara (uključujući i segmente cilindara) koji imaju unutrašnji prečnik između 100 mm i 300 mm; i |
1C227 |
Kalcijum koji poseduje obe sledeće osobine: |
|
a. Sadrži manje od 1000 delova na milion (ppm) težinski metalnih nečistoća različitih od magnezijuma; i |
1C228 |
Magnezijum koji poseduje obe sledeće osobine: |
|
a. Sadrži manje od 200 delova na milion (ppm) težinski metalnih nečistoća različitih od kalcijuma; i |
1C229 |
Bizmut koji poseduje obe sledeće osobine: |
|
a. Čistoću od 99,99 % težinskih ili veću; i |
1C230 |
Berilijum metal, legure koje sadrže više od 50% težinskih berilijuma, jedinjenja berilijuma, proizvodi od njih, otpaci i opiljci od bilo čega od prethodnog, različito od onog što je navedeno u NKL NVO. |
|
Napomena: 1C230 ne kontroliše sledeće: |
1C231 |
Hafnijum metal, legure koje sadrže više od 60% težinskih hafnijuma, jedinjenja hafnijuma koje sadrže više od 60% težinskih hafnijuma, proizvodi od njih, otpaci i opiljci od bilo čega od prethodnog. |
1C232 |
Helijum-3 (3He), smeše koje sadrže helijum-3, i proizvodi ili uređaji koji sadrže bilo šta od prethodnog. |
1C233 |
Litijum obogaćen u izotopu litijum-6 (6Li) u iznosu većem od prirodnog učešća, i proizvodi ili uređaji koje sadrže obogaćeni litijum, kao što sledi: elementarni litijum, legure, jedinjenja, smeše koje sadrže litijum, proizvodi od njih, otpaci ili opiljci od bilo čega prethodnog. |
1C234 |
Cirkonijum sa sadržajem hafnijuma manjim od 1 težinskog dela hafnijuma u 500 delova cirkonijuma, kao što sledi: metal, legure koje sadrže više od 59% težinskih cirkonijuma, jedinjenja, proizvodi od njih, otpaci ili opiljci od bilo čega prethodnog. |
1C235 |
Tricijum, jedinjenja tricijuma, smeše koje sadrže tricijum u kojima odnos tricijuma prema vodoniku prelazi 1 deo u 1000, i proizvodi i uređaji koji sadrže bilo šta od prethodnog. |
1C236 |
Radionukleidi, alfa emiteri, koji poseduju vreme alfa poluraspada od 10 dana ili duže, ali manje od 200 godina, u sledećim oblicima: |
|
a. Elementarni; |
1C237 |
Radijum-226 (226Ra), legure radijuma-226, jedinjenja radijuma-226, smeše koje sadrže radijum-226, i proizvodi i uređaji koji sadrže bilo šta od prethodnog. |
|
Napomena: 1C237 ne kontroliše sledeće: |
1C238 |
Hlortrifluorid (ClF3). |
1C239 |
Brizantni eksplozivi koji nisu navedeni u NKL NVO, ili supstance ili smeše koje ih sadrže više od 2% težinskih, kristalne gustine veće od 1,8 g/cm3 i brzine detonacije veće od 8000 m/s. |
1C240 |
Nikl prah i porozni metalni nikl, koji nije naveden u 0C005, kao što sledi: |
|
a. Nikl prah koji poseduje obe sledeće osobine: |
1C350 |
Hemikalije koje se mogu upotrebiti kao prekursori za toksične hemijske agense, kao što sledi, i "hemijske smeše" koje sadrže jednu ili više njih: |
1C350 |
1. Thiodiglikol (111-48-8); |
2. Fosfor oksihlorid (10025-87-3); |
|
3. Dimetil metilfosfonat (756-79-6); |
|
4. VIDI NKL NVO za metil fosfonil difluorid (676-99-3); |
|
5. Metilfosfonil dihlorid (676-97-1); |
|
6. Dimetil fosfit (868-85-9); |
|
7. Fosfor trihlorid (7719-12-2); |
|
8. Trimetil fosfit (121-45-9); |
|
9. Tionil hlorid (7719-09-7); |
|
10. 3-hidroksi-1-metilpiperidin (3554-74-3); |
|
11. N,N-diizopropil-(beta)-aminoetil hlorid (96-79-7); |
|
12. N,N-diizopropil-(beta)-aminoetilmerkaptan (5842-07-9); |
|
13. 3-hinuklidinol (1619-34-7); |
|
14. Kalijum fluorid (7789-23-3); |
|
15. 2-hlorethanol (107-07-3); |
|
16. Dimetilamine (124-40-3); |
|
17. Dietil etilfosfonat (78-38-6); |
|
18. Dietil-N,N-dimetilfosfamid (2404-03-7); |
|
19. Dietil fosfit (762-04-9); |
|
20. Dimetilamin hidroklorid (506-59-2); |
|
21. Etil fosfinil dihlorid (1498-40-4); |
|
22. Etil fosfonil dihlorid (1066-50-8); |
|
23. VIDI NKL NVO za etil fosfonil difluorid (753-98-0); |
|
24. Vodonik fluorid (7664-39-3); |
|
25. Metil benzilat (76-89-1); |
|
26. Metil fosfinil dihlorid (676-83-5); |
|
27. N,N-diizopropil-(beta)-amino etanol (96-80-0); |
|
28. Pinacolil alkohol (464-07-3); |
|
29. VIDI NKL NVO ZA O-etil-2-diizopropilaminoetil metil fosfonit (57856-11-8); |
|
30. Trietil fosfit (122-52-1); |
|
31. Arsen trihlorid (7784-34-1) |
|
32. Benzilna kiselina (76-93-7); |
|
33. Dietil metilfosfonit (15715-41-0); |
|
34. Dimetil etilfosfonat (6163-75-3); |
|
35. Etil fosfinil difluorid (430-78-4); |
|
36. Metil fosfinil difluorid (753-59-3); |
|
37. 3-hinuklidinon (3731-38-2); |
|
38. Fosfor pentahlorid (10026-13-8); |
|
39. Pinakolon (75-97-8); |
|
40. Kalijum cijanid (151-50-8); |
|
41. Kalijum bifluorid (7789-29-9); |
|
42. Amonijum hidrogen fluorid (1341-49-7); |
|
1C350 |
43. Natrijum fluorid (7681-49-4) |
1C350 |
44. Natrijum bifluorid (1333-83-1); |
45. Natrijum cijanid (143-33-9); |
|
46. Trietanolamin (102-71-6); |
|
47. Fosfor pentasulfid (1314-80-3); |
|
48. Di-izopropilamin (108-18-9); |
|
49. Dietilaminoetanol (100-37-8); |
|
50. Natrijum sulfid (1313-82-2); |
|
51. Sumpor monohlorid (10025-67-9); |
|
52. Sumpor dihlorid (10545-99-0); |
|
53. Trietanolamin hidrohlorid (637-39-8); |
|
54. N,N-diizopropil-(beta)-aminoetil hlorid hidrohlorid (4261-68-1); |
|
55. metilfosfonska kiselina (993-13-5) |
|
56. dietil metilfosfonat (683-08-9); |
|
57. N,N-dimetilaminofosforil dihlorid (677-43-0); |
|
58. Triizopropilfosfit (116-17-6); |
|
59. Etildietanolamin (139-87-7); |
|
60. O,O-dietilfosforotioat (2465-65-8); |
|
61. O,O-dietilfosforoditioat (298-06-6); |
|
62. natrijumheksafluorosilikat (16893-85-9); |
|
63. metilfosfonotionski dihlorid (676-98-2); |
|
Napomena 1: Za uvoz i izvoz iz/u "države koje nisu potpisnice Konvencije o hemijskom oružju", 1C350 ne kontroliše "hemijske smeše" koje sadrže jednu ili više hemikalija navedenih u 1C350.1, .3,.5, .11, .12, .13, .17, .18, .21, .22, .26, .27, .28, .31, .32, .33, .34, .35, .36, .54, .55, 56, 57 i 63 u kojima udeo pojedinačnih navedenih sastojaka ne prelazi 10 % težinskih smeše. |
|
|
Napomena 3: 1C350 ne kontroliše "hemijske smeše" koje sadrže jednu ili više hemikalija navedenih u 1C350.2, .6, .7, .8, .9, .10, .14, .15, .16, .19, .20, .24, .25, .30, .37, .38, .39, .40, .41, .42, .43, .44, .45, .46, .47, .48, .49, .50, .51, .52 i .53, .58, .59, 60, .61 i .62 u kojima udeo pojedinačnih navedenih sastojaka ne prelazi 30 % težinskih smeše. |
1C351 |
Humani patogeni, zoonoze i "toksini", kao što sledi: |
1C351 |
a. Virusi, bilo da su prirodni, pojačani ili modifikovani, bilo da su u obliku "izolovanih živih kultura" ili kao agensi koji obuhvataju žive organizme koji su namerno inokulisani ili kontaminirani kulturama kao što su: |
1C351 |
1. Andes virus |
2. Chapare virus |
|
3. Chikungunya virus; |
|
4. Choclo virus |
|
5. Virus kongoansko-krimske hemoragične groznice; |
|
6. Virus denga groznice; |
|
7. Dobrava-Beograd virus hemoragijske groznice |
|
8. Virus istočnog konjskog encefalitisa; |
|
9. Ebola virus; |
|
10. Guanarito virus hemoragijske groznice; |
|
11. Nantaan virus; |
|
12. Hendravirus (Virus konjskih boginja) |
|
13. Virus japanskog encefalitisa; |
|
14. Junin virus; |
|
15. Kyasanur Forest virus; |
|
16. Laguna negra virus; |
|
17. Lassa virus; |
|
18. Louping ill virus |
|
19. Lujo virus; |
|
20. Virus limfocitnog horiomeningitisa (zapaljenja opni mozga); |
|
21. Machupo virus; |
|
22. Marburg virus; |
|
23. Virus majmunskih boginja (eng. monkey pox virus); |
|
24. Murray Valley virus encefalitisa |
|
25. Nipah virus |
|
26. Virus omske hemoragijske groznice; |
|
27. Oropouche virus; |
|
28. Rowassan virus; |
|
29. Rift Valley fever virus hemoragijske groznice; |
|
30. Rocio virus; |
|
31. Sabia virus južnoameričke hemoragične groznice |
|
32. Seoul virus hemoragijske groznice sa pulmonalnim i renalnim sindromom |
|
33. Sin Nombre virus hemoragijske groznice sa pulmonalnim sindromom |
|
34. St. Luis virus encefalitisa; |
|
35. Virus krpeljskog meningoencefalitisa (ruski proletnjo-letnji virus encefalitisa); |
|
36. Virus variole |
|
37. Virus venecuelanskog konjskog encefalitisa; |
|
38. Virus zapadnog konjskog encefalitisa; |
|
39. Virus žute groznice; |
|
1C351 |
b. Rikecije (Rickettsia) bilo da su prirodne, pojačane ili modifikovane, bilo da su u obliku "izolovanih živih kultura" ili kao agensi koji obuhvataju žive organizme koji su namerno inokulisani ili kontaminirani kulturama kao što su: |
1. Coxiella burnetii |
|
2. Bartonella quintana (Rochalimaea quintana, Rickettsia quintana); |
|
3. Rickettsia prowasecki; |
|
4. Rickettsia rickettsii; |
|
|
c. Bakterije, bilo da su prirodne, pojačane ili modifikovane, bilo da su u obliku "izolovanih živih kultura" ili kao agensi koji obuhvataju žive organizme koji su namerno inokulisani ili kontaminirani kulturama kao što su: |
1. Bacillus anthracis; |
|
2. Brucella abortus; |
|
3. Brucella melintensis; |
|
4. Brucella suis; |
|
5. Chlamydia psittaci; |
|
6. Clostridium botulinum; |
|
7. Francisella tularensis; |
|
8. Burkholderia mallei (Pseudomonas mallei); |
|
9. Burkholderia pseudomallei (Pseudomonas pseudomallei); |
|
10. Salmonella typhi; |
|
11. Shigella dysenteriae; |
|
12. Vibrio cholerae; |
|
13. Yersinia pestis; |
|
14. tipovi Clostridium perfringens koji proizvode epsilon toksin |
|
15. Enterohemoragične Echerichia coli, serotip O157, i drugi serotipovi koji proizvode verotoksin. |
|
|
d. "Toksini", koji slede, i njihove "podjedinice": |
1. toksini botulinuma; |
|
2. toksini Clostridium perfringens; |
|
3. Konotoksin; |
|
4. Ricin; |
|
5. Saksitoksin; |
|
6. Šiga toksin; |
|
7. toksini Staphylococcus aureus-a; |
|
8. Tetrodotoksin; |
|
9. Verotoksin i šiga-toksinu slični proteini, inaktivatori ribozoma |
|
10. Mikrocistin (Cyanginosin); |
|
11. Aflatoksini; |
|
12. Abrin; |
|
13. Kolera toksin; |
|
14. Diacetoxyscirpenol toksin; |
|
15. T-2 toksin; |
|
16. HT-2 toksin; |
|
17. Modeccin; |
|
18. Volkensin; |
|
19. Viskum album Lecitin 1 (Viscumin). |
|
Napomena: 1C351.d. ne kontroliše botulin toksine ili konotoksine u obliku proizvoda koji zadovoljava sve sledeće kriterijume: |
|
|
e. Gljivice, bilo da su prirodne, pojačane ili modifikovane, bilo da su u obliku "izolovanih živih kultura" ili kao agensi koji obuhvataju žive organizme koji su namerno inokulisani ili kontaminirani kulturama kao što su: |
1. Soccidioides immitis; |
|
2. Soccidioides posadasii. |
|
Napomena: 1C351 ne kontroliše "vakcine" ili "imunotoksine". |
|
1C352 |
Životinjski patogeni, kao što sledi: |
1C352 |
a. Virusi, bilo da su prirodni, pojačani ili modifikovani, bilo da su u obliku "izolovanih živih kultura" ili kao agensi koji obuhvataju žive organizme koji su namerno inokulisani ili kontaminirani kulturama kao što su: |
1C353 |
Genetski elementi i genetski modifikovani organizmi, kao što sledi: |
1C353 |
a. Genetski modifikovani organizmi ili genetski elementi koji sadrže nizove nukleinske kiseline povezane sa patogenošću organizama navedenih u 1C351.a., 1C351.b., 1C351.c., 1C351.e., 1C352 ili 1C354; |
1C354 |
Biljni patogeni, kao što sledi: |
|
a. Virusi, bilo da su prirodni, pojačani ili modifikovani, bilo da su u obliku "izolovanih živih kultura" ili kao agensi koji obuhvataju žive organizme koji su namerno inokulisani ili kontaminirani kulturama kao što su: |
|
1. Xanthomonas albilineans; |
1C450 |
Toksične hemikalije i prekursori toksičnih hemikalija, kao što sledi, i "hemijske smeše" koje sadrže jednu ili više njih: |
1C450 |
a. Toksične hemikalije, kao što sledi: |
1. Amiton: O,O-dietil S-[2-(dietilamino)etil] tiofosfat (78-53-5) i izvedene alkilovane ili protonovane soli; |
|
2. PFIB: 1,1,3,3,3-pentafluor-2-(trifluormetil)-1-propen (382-21-8); |
|
3. VIDI NKL NVO ZA BZ: |
|
4. Fosgen: karbonil dihlorid (75-44-5); |
|
5. Hlorcijan (506-77-4); |
|
6. Cijanovodonik (74-90-8); |
|
7. Hlorpikrin: Trihlornitrometan (76-06-2); |
|
Napomena 1: Za uvoz i izvoz iz/u "države koje nisu potpisnice Konvencije o hemijskom oružju", 1C450 ne kontroliše "hemijske smeše" koje sadrže jednu ili više hemikalija navedenih u 1C450.a.1. i.a.2. u kojima udeo pojedinačnih navedenih sastojaka ne prelazi 1% težinskih smeše. |
|
1D |
1D Softver |
1D001 |
"Softver" posebno razvijen ili modifikovan za "razvoj", "proizvodnju"ili "upotrebu" opreme navedene u 1B001 do 1B003. |
1D002 |
"Softver" za "razvoj" laminata i "kompozita" sa organskim "matricama", metalnim "matricama" ili ugljeničnim "matricama". |
1D003 |
"Softver" posebno razvijen ili modifikovan za funkcionisane opreme navedene u 1A004.c. |
1D101 |
"Softver" posebno razvijen ili modifikovan za "upotrebu" robe navedene u 1B101, 1B102, 1B115, 1B117, 1B118 ili 1B119. |
1D103 |
"Softver" posebno razvijen za analizu smanjenja uočljivosti, kao što su radarski odraz, ultraljubičasti/infracrveni karakteristični odrazi i akustički odrazi. |
1D201 |
"Softver" posebno razvijen za "upotrebu" robe navedene u 1B201. |
1E |
1E Tehnologija |
1E001 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "razvoj" ili "proizvodnju" opreme ili materijala navedenih u 1A001.b., 1A001.c., 1A002 do 1A005, 1B ili 1C. |
1E002 |
1E002 Ostale "tehnologije", kao što sledi: |
|
3. Prosti ili kompleksni karbidi silicijuma ili bora; ili |
1E101 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "upotrebu" robe navedene u 1A102, 1B001, 1B101, 1B102, 1B115 do 1B119, 1C001, 1C101, 1C107, 1C111 do 1C118, 1D101 ili 1D103. |
1E102 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "razvoj" "softvera" navedenih u 1D001, 1D101 ili 1D103. |
1E103 |
"Tehnologija" za regulisanje temperature, pritiska ili atmosfere u autoklavima ili hidroklavima, kada se koriste za "proizvodnju" "kompozita" ili poluproizvedenih "kompozita". |
1E104 |
"Tehnologija" vezana za "proizvodnju" pirolitički prerađenih materijala oblikovanih u kalupima, vretenima ili drugim supstratima iz gasova prekursora koji se razlažu na temperaturama u opsegu od 1.573 K (1.300 °C) do 3.173 K (2.900 °C) i pritiscima od 130 Pa do 20 kPa. |
1E201 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "upotrebu" robe navedene u 1A002, 1A202, 1A225 do 1A227, 1B201, 1B225 do 1B233, 1C002.b.3. ili b.4., 1C010.b., 1C202, 1C210, 1C216, 1C225 do 1C240 ili 1D201. |
1E202 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "razvoj" ili "proizvodnju" robe navedene u 1A 007, 1A202 ili 1A225 do 1A227. |
1E203 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "razvoj" "softvera" navedenih u 1D201. |
Kategorija 2
OBRADA MATERIJALA
2A |
Sistemi, oprema i sastavni delovi |
|
N.B.: Za bešumne pokretne ležajeve vidi NKL NVO. |
2A001 |
Antifrikciona ležišta i ležišni sistemi, kao što sledi i sastavni delovi za njih: |
|
a. Kuglični ležajevi i čvrsti kotrljajući ležajevi koji imaju tolerancije specificirane od strane proizvođača u skladu sa ISO 492 Klasa tolerancije 4 (ili nacionalni ekvivalenti) ili bolje i koji imaju i prstene i kuglične elemente (ISO5593) od monel metala (legure nikla, bakra, gvožđa i mangana) ili berilijuma; |
|
b. Ne koristi se. |
|
c. Aktivni magnetni ležišni sistemi koji koriste bilo šta od sledećeg: |
2A101 |
Radijalni kuglični ležajevi, osim navedenih u 2A001 koji imaju sve tolerancije specificirane od strane proizvođača u skladu sa ISO 492 Klasa tolerancije 2 (ili ANSI/ABMA-Army Ballistic Missile Agency, tj. Uprava za balističke projektile Kopnene Vojske SAD, Std 20 Klasa tolerancije ABEC-7, ili drugi nacionalni ekvivalenti) ili bolje i koji imaju sve navedene karakteristike: |
2A225 |
Vatrostalne posude napravljene od materijala otpornih na tečne aktinide metala, kao što sledi: |
|
a. Vatrostalne posude koje imaju obe navedene karakteristike: |
|
b. Vatrostalne posude koje imaju obe navedene karakteristike: |
|
c. Vatrostalne posude koje imaju sve navedene karakteristike: |
2A226 |
Ventili koji imaju sve navedene karakteristike: |
2B |
Oprema za testiranje, proveru i proizvodnju |
|
Tehničke napomene: |
2B001 |
Alatne mašine, kao što sledi, i bilo koja njihova kombinacija, za odvajanje (ili sečenje) metala, keramike ili "kompozita", koje u skladu sa tehničkom specifikacijom proizvođača mogu biti opremljene elektronskim uređajima za "numeričku kontrolu": |
|
a. Alatne mašine za struganje koje poseduju sve sledeće karakteristike: |
|
b. Alatne mašine za glodanje, koje poseduju bilo koju od sledećih karakteristika: |
|
c. Alatne mašine za brušenje, koje poseduju bilo koju od sledećih karakteristika: |
|
d. Mašine sa električnim pražnjenjem (EDM) bežičnog tipa sa dve ili više obrtnih osa koje mogu biti istovremeno korišćene za "upravljanje konturnom obradom"; |
|
e. Alatne mašine za uklanjanje metala, keramike ili "kompozita" sa svim sledećim karakteristikama: |
|
f. Mašine za duboko bušenje i obrtne mašine modifikovane za duboko bušenje, sa maksimalnom ostvarljivom dubinom otvora većom od 5000 mm i sa posebno projektovanim komponentama za to. |
2B002 |
Numerički upravljani mašinski alati opremljeni da proizvedu nesferične optičke površine i koji imaju sve od navedenih karakteristika: |
|
a. Završnu obradu površine manju (bolju) od 1,0 µm; |
2B003 |
"Numerički kontrolisane" ili ručne alatne mašine, kao i posebne komponente, kontrolni i pomoćni uređaji za njih, specijalno projektovani za struganje, završnu obradu, brušenje ili honovanje kaljenih (Rc = 40 ili više) cilindričnih, helikoidnih i dvostruko-helikoidnih zupčanika sa podeonim prečnikom većim od 1250 mm i sa širinom radnog kontakta jednakom ili većom od 15% podeonog prečnika, sa završnom obradom na kvalitet prema AGMA 14 ili boljom (ekvivalentno ISO 1328 klasa 3). |
2B004 |
Tople "izostatičke prese", sa svim sledećim, kao i sa specijalno projektovanim komponentama i pomoćnim uređajima za tu svrhu: |
|
a. Kontrolisano toplotno okruženje u zatvorenoj šupljini i šupljini komore unutrašnjeg prečnika od 406 mm ili većeg; i |
2B005 |
Sledeća oprema specijalno projektovana za nanošenje, obradu i kontrolu tokom obrade neorganskih gornjih slojeva, premaza i modifikacija površine, na neelektronskim donjim slojevima, primenom procesa prikazanih u tabeli i u odgovarajućim napomenama uz 2E003.f., kao i specijalno projektovane komponente za automatsko rukovanje, pozicioniranje, manipulaciju i kontrolu: |
|
a. Oprema "kontrolisana putem memorisanog programa" koja služi za proizvodnju putem hemijskog taloženja iz gasne faze (CVD) sa svim sledećim karakteristikama: |
2B006 |
Sistemi i oprema za kontrolu dimenzija ili merni sistemi i oprema, kao što sledi: |
|
a. Računarski kontrolisane, "numerički kontrolisane" koordinatne merne mašine (CMM) sa trodimenzionalnom (zapreminskom) greškom merenja dužine (E 0, MPE) u bilo kojoj tački unutar radnog opsega mašine (t.j. u okviru dužine osa) jednakom ili manjom (boljom) od (1,7 + L/1000)μm (L je merena dužina u mm), ispitane u skladu sa ISO10360-2 (2009); |
2B007 |
"Roboti" koji imaju bilo koju od sledećih karakteristika, i specijalno projektovani kontroleri i "krajnji efektori" za tu svrhu: |
|
a. Potpuna obrada trodimenzionalnih modela ili potpuna trodimenzionalna 'analiza mesta' u realnom vremenu, za generisanje ili modifikovanje "programa" ili za generisanje ili modifikovanje numeričkih programskih podataka; |
2B008 |
Sklopovi ili delovi, specijalno projektovani za alatne mašine, ili za sisteme i opremu za kontrolu dimenzija ili merne sisteme i opremu, kao što sledi: |
|
a. Povratna sprega po linearnoj poziciji (npr. uređaji induktivnog tipa, graduisane skale, infracrveni sistemi ili sistemi "lasera") ukupne "tačnosti" manje (bolje) od (800 + (600 x L x 10-3)) nm (L predstavlja efektivnu dužinu u mm); |
2B009 |
Mašine za oblikovanje rotacionim valjanjem sa ili bez promene debljine ranog komada koje, u skladu sa tehničkim specifikacijama proizvođača, mogu biti opremljene jedinicama za "numeričku kontrolu" ili računarskom kontrolom i koje imaju obe sledeće karakteristike: |
|
a. Dve ili više kontrolisanih osa od kojih najmanje dve mogu biti istovremeno korišćene za "upravljanje konturnom obradom"; i |
2B104 |
"Izostatičke prese" koje nisu navedene u 2B004, sa svim sledećim karakteristikama: |
|
a. Maksimalnim radnim pritiskom od 69 MPa ili većim; |
2B105 |
Peći za hemijsko taloženje iz gasne faze (CVD) koje nisu navedene u 2B005.a., projektovane ili modifikovane za densifikaciju ugljenik-ugljenik kompozita. |
2B109 |
Mašine za oblikovanje rotacionim valjanjem koje nisu navedene u 2B009, i specijalno projektovane komponente, kao što sledi: |
|
a. Mašine za oblikovanje rotacionim valjanjem sa obe sledeće karakteristike: |
2B116 |
Sistemi za ispitivanje vibracija, oprema i komponente za tu svrhu, kao što sledi: |
|
a. Sistemi za ispitivanje vibracija uz korišćenje tehnika povratne ili zatvorene sprege, i sa digitalnim kontrolerom, sa mogućnošću oscilovanja sistema na 10g rms ili više u čitavom opsegu frekvencija od 20 Hz do 2000 Hz, sa primenjenim silama od 50 kN ili više, mereno na 'golom stolu'; |
2B117 |
Kontrole opreme i procesa koji nisu navedeni u 2B004, 2B005.a., 2B104 ili 2B105, koji su projektovani i modifikovani za densifikaciju i pirolizu mlaznika raketa i vrha nosa balističkih raketa izrađenih od strukturnih kompozita. |
2B119 |
Mašine za balansiranje i odgovarajuća oprema, kao što sledi: |
|
a. Mašine za balansiranje sa svim sledećim karakteristikama: |
|
b. Indikatori projektovani ili modifikovani za korišćenje sa mašinama specificiranim u 2B119.a. |
2B120 |
Simulatori kretanja ili stolovi za merenje brzine, sa svim sledećim karakteristikama: |
|
a. Dve ili više osa; |
2B121 |
Stolovi za pozicioniranje (oprema za precizno pozicioniranje pri obrtanju oko bilo koje ose) koji nisu navedeni u 2B120, sa svim sledećim karakteristikama: |
|
a. Dve ili više osa; i |
2B122 |
Centrifuge za dobijanje ubrzanja iznad 100 g i sa kliznim prstenovima za prenos električne snage i informacija o signalima. |
2B201 |
Alatne mašine koje nisu navedene u 2B001, kao što sledi, za uklanjanje ili rezanje metala, keramike ili "kompozita" koje, u skladu sa tehničkim specifikacijama proizvođača, mogu biti opremljene elektronskim uređajima za istovremeno "upravljanje konturnom obradom" po dve ili više osa; |
|
a. Alatne mašine za glodanje, koje poseduju bilo koju od sledećih karakteristika: |
|
b. Alatne mašine za brušenje, koje poseduju bilo koju od sledećih karakteristika: |
2B204 |
"Izostatičke prese" koje nisu specificirane u 2B004 i 2B104 i odgovarajuća oprema, kao što sledi: |
|
a. "Izostatičke prese" sa obe sledeće karakteristike: |
2B206 |
Mašine, instrumenti ili sistemi za kontrolu dimenzija, koji nisu navedeni u 2B006, kao što sledi: |
|
a. Računarski kontrolisane ili numerički kontrolisane mašine za kontrolu dimenzija sa obe sledeće karakteristike: |
2B207 |
"Roboti", "krajnji efektori" i kontrolne jedinice, koji nisu specificirani u 2B007, kao što sledi: |
|
a. "Roboti" ili "krajnji efektori" specijalno projektovani u skladu sa nacionalnim bezbednosnim standardima primenljivim za rukovanje brizantnim eksplozivima (na primer, zadovoljavanje nominalne snage električnog koda za brizantne eksplozive); |
2B209 |
Mašine za oblikovanje rotacionim valjanjem sa ili bez promene debljine ranog komada koje mogu da vrše oblikovanje rotacionim valjanjem, osim onih navedenih u 2B009 i 2B109, i trnovi, kao što sledi: |
|
a. Mašine koje imaju obe sledeće karakteristike: |
2B219 |
Centrifugalne mašine za balansiranje u više ravni, fiksne ili prenosive, horizontalne ili vertikalne, kao što sledi: |
|
a. Centrifugalne mašine za balansiranje projektovane za balansiranje fleksibilnih rotora dužine od 600 mm ili više i sa svim sledećim karakteristikama: |
2B225 |
Daljinski manipulatori koji se mogu koristiti za daljinske akcije u operacijama radiohemijskog odvajanja ili u vrućim komorama, sa bilo kojom od sledećih karakteristika: |
|
a. Mogućnost penetracije kroz zid vruće komore od 0,6 m ili više (operacija kroz zid); ili |
2B226 |
Indukcione peći sa kontrolisanom atmosferom (vakuum ili inertni gas) i napajanje električnom energijom za njih: |
|
a. Peći koje poseduju sve sledeće karakteristike: |
|
b. Električna napajanja, sa specificiranom izlaznom snagom od 5 kW ili većom, specijalno projektovana za peći date u 2B226.a. |
|
Napomena: 2B226.a. ne kontroliše peći napravljene za preradu poluprovodničkih ploča. |
2B227 |
Vakuum ili druge metalurške peći za topljenje i livenje na kontrolisanoj atmosferi i sa odgovarajućom opremom, kao što su: |
|
a. Lučne peći za topljenje i livenje koje poseduju obe sledeće karakteristike: |
|
b. Peći za topljenje sa elektronskim mlazom i peći sa atomizacijom plazme i topljenjem, koje poseduju obe sledeće karakteristike: |
|
c. Računarska kontrola i sistemi upravljanja specijalno oblikovani za bilo koju peć specificiranu u 2B227.a. ili b. |
2B228 |
Oprema za proizvodnju rotora ili sklopova, oprema za ispravljanje rotora, trnovi za oblikovanje mehova i matrica: |
|
a. Oprema sklopa rotora za montiranje delova cevi rotora gasne centrifuge, pregrada i krajnjih poklopaca; |
2B230 |
"Pretvarači pritiska" koji mogu da mere apsolutne pritiske u bilo kojoj tački u opsegu od 0 do 13 kPa i imaju obe navedene karakteristike: |
|
a. Elemente osetljive na pritisak izrađene ili zaštićene aluminijumom, legurom aluminijuma, niklom ili legurom nikla sa više od 60 masenih % nikla; i |
2B231 |
Vakuum pumpe koje imaju sve navedene karakteristike: |
|
a. Veličinu ulaznog otvora jednaku ili veću od 380 mm; |
2B232 |
Višestepeni laki gasni topovi ili drugi sistemi topova velikih brzina (šinski, elektromagnetni i elektrotermički kao i drugi napredni sistemi) koji mogu da ispaljuju projektile do 2 km/s ili više. |
2B350 |
Postrojenja, oprema i komponente za hemijsku proizvodnju: |
|
a. Reakcioni sudovi ili reaktori, sa ili bez mešalice, ukupne unutrašnje (geometrijske) zapremine veće od 0,1 m3 (100 litara) i manje od 20 m3 (20.000 litara), gde su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili su prisutne, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
b. Mešalice za upotrebu u reakcionim posudama ili reaktorima specifikovanim pod 2B350.a., kao i rotirajući delovi, lopatice ili osovine projektovane za takve mešalice, gde su sve površine mešalice koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili su prisutne, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
c. Cisterne za skladištenje, kontejneri ili rezervoari ukupne unutrašnje (geometrijske) zapremine veće od 0,1 m3 (100 litara), gde su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili koje su prisutne, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
d. Izmenjivači toplote ili kondenzatori koji imaju površinu za razmenu toplote veću od 0,15 m2, a manju od 20 m2 kao i cevi, ploče, kalemovi ili blokovi (jezgra) projektovani za takve izmenjivače toplote ili kondenzatore, gde se sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili su prisutne, izrađuju od nekih od sledećih materijala: |
|
e. Destilacione ili apsorpcione kolone unutrašnjeg prečnika većeg od 0,1 m; kao i razvodnici tečnosti, razvodnici pare ili kolektori tečnosti projektovani za takve destilacione ili apsorpcione kolone, gde su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili su prisutne, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
f. Daljinski vođena oprema za punjenje čije su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
g. Ventili nazivne mere veće od 10 mm kod kojih su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili su prisutne, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
h. Sistem cevi s višestrukim zidovima koji poseduje priključak za detekciju curenja, kod koga su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju ili su prisutne, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
i. Pumpe s višestrukim zaptivačima, membranske ili mehovne pumpe bez dopunskog pogona ili na magnetni pogon, sa proizvođačkom specificiranom maksimalnom brzinom tečenja većom od 0,6 m3/h ili vakuum pumpe sa proizvođačkom specificiranom maksimalnom brzinom tečenja većom od 5 m3/h (na standardnoj temperaturi od (273K (0°C)) i pod standardnim pritiskom (101,3 kPa), kao i kućišta (tela pumpi), presovane obloge kućišta, rotirajući delovi pumpe, brizgalice rotora ili mlaznih pumpi, projektovani za takve pumpe kod kojih su sve površine koje dolaze u direktni kontakt sa hemikalijama koje se obrađuju, izrađene od nekih od sledećih materijala: |
|
j. Uređaji za žarenje napravljeni za uništavanje hemikalija navedenih u 1C350, koji imaju specijalno dizajnirane otpadne sisteme, specijalnu opremu za rukovanje i prosečnu temperaturu komore za sagorevanje veću od 1273 K (1000°C), kod kojih su sve površine u sistemu za otpad koje dolaze u direktni kontakt sa otpadnim materijama, izrađene od nekih od sledećih materijala ili obložene njima: |
2B351 |
Sistemi za monitoring toksičnih gasova i njihove pripadajuće komponente za detekciju, osim onih navedenih u 1A004, kao što sledi; i detektori; senzorski uređaji; i zamenljivi senzorski kertridži za njih: |
|
a. Projektovani za kontinualne operacije i upotrebljivi za otkrivanje agenasa za vođenje hemijskog rata ili hemikalija navedenih u 1C350, pri koncentracijama manjim od 0,3mg/m3; ili |
2B352 |
Oprema pogodna za korišćenje pri rukovanju biološkim materijalima, i to: |
|
a. Kompletna biološka oprema za reaktore pri P3, P4 nivou sigurnosti; |
|
b. Posude za fermentaciju pogodne za kultivisanje patogenih "mikro-organizama", virusa ili pogodne za proizvodnju toksina, bez razvijanja aerosola, koje imaju ukupni kapacitet od 20 litara ili veći; |
|
c. Centrifugalni separatori, pogodni za kontinualnu separaciju bez razvijanja aerosola, koji imaju sve navedene karakteristike: |
|
d. Poprečna (tangencijalna) oprema za filtraciju i komponente: |
|
e. Oprema za hladnu sterilizaciju suvim mržnjenjem sa kondenzatorom kapaciteta koji je veći od 10 kg leda na 24 sata i manji od 1000 kg leda na 24 sata; |
|
f. Zaštitna i prekrivajuća oprema, i to: |
|
g. Komore projektovane za ispitivanja aerosola sa "mikroorganizmima", virusima ili "toksinima", koje imaju kapacitet od 1 m3 ili veći. |
2C |
Materijali |
|
Nema |
2D |
Softver |
2D001 |
"Softver", koji nije naveden u 2D002, specijalno projektovan ili prilagođen za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" opreme navedene u 2A001 ili 2B001 do 2B009. |
2D002 |
"Softver" za elektronske uređaje, bilo da je deo uređaja ili sistema, omogućavajući takvom uređaju ili sistemu da funkcioniše kao jedinica "numeričke kontrole", sposoban da koordinira simultano više od četiri ose za "upravljanje konturnom obradom" |
2D101 |
"Softver", specijalno projektovan ili modifikovan za "upotrebu" opreme navedene u 2B104, 2B105, 2B109, 2B116, 2B117 ili od 2B119 do 2B122. |
2D201 |
"Softver", specijalno projektovan za "upotrebu" opreme u 2B204, 2B206, 2B207, 2B209, 2B219 ili 2B227. |
2D202 |
"Softver", specijalno projektovan ili modifikovan za "razvoj", "proizvodnju" ili "upotrebu" opreme navedene u 2B201. |
2E |
Tehnologija |
2E001 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "razvoj" opreme ili "softvera" navedenog u 2A, 2B ili 2D. |
2E002 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "proizvodnju" opreme navedene u 2A ili 2B. |
2E003 |
Druge "tehnologije", kao što sledi: |
|
a. "Tehnologija" za "razvoj" međusobno povezanih grafika kao integralni deo u jedinicama "numeričke kontrole" za pripremu ili modifikaciju programa tog dela; |
2E101 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "upotrebu" opreme ili "softvera" navedenih u 2B004, 2B009, 2B104, 2B109, 2B116, 2B119 do 2B122 ili 2D101. |
2E201 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "upotrebu" opreme ili "softvera" navedenih u 2A225, 2A226, 2B001, 2B006, 2B007.b., 2B007.c, 2B008, 2B009, 2B201, 2B204, 2B206, 2B207, 2B209, 2B225 do 2B232, 2D201 ili 2D202. |
2E301 |
"Tehnologija" u skladu sa Opštom tehnološkom napomenom za "upotrebu" roba navedenih u 2B350 do 2B352. |
__________
(1) Proizvođači koji mere tačnost pozicioniranja u skladu sa ISO 230/2 (1997.) trebalo bi da konsultuju kompetentne stručnjake u nadležnoj državnoj instituciji koja propisuje te mere.
Tabela
TEHNIKE TALOŽENJA (prevlaka)
|
1. Proces prevlačenja(1)* |
2. Supstrat |
3. Rezultantna prevlaka |
A. |
Hemijsko taloženje iz gasne faze (CVD) |
"Superlegure" |
Aluminidi za unutrašnje prolaze |
Keramika (19) i niskoekspanziona stakla (14) |
Silicidi |
||
Karbidi |
|||
Dielektrični slojevi (15) |
|||
Dijamant |
|||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Silicidi |
||
Karbidi |
|||
Vatrostalni metali |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
|
|
|
Dielektrični slojevi (15) |
Aluminidi |
|||
Legirani aluminidi (2) |
|||
Bor nitrid |
|||
Cementirani karbid volframa (16), silicijum-karbid (18) |
Karbidi |
||
Volfram |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Dielektrični slojevi (15) |
|||
Molibden i molibdenove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Berilijum i beriliumove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Dijamant |
|||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
Materijali za senzorska okna (9) |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Dijamant |
|||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
B. |
Fizičko taloženje iz gasne faze termičkim isparavanjem (TE-PVD) |
|
|
B.1. |
Fizičko taloženje iz gasne faze (PVD): Fizičko taloženje iz gasne faze snopom elektrona (EB-PVD) |
"Superlegure" |
Legirani silicidi |
Legirani aluminidi (2) |
|||
MCrAlX (5) |
|||
Modifikovani cirkonijum (12) |
|||
Silicidi |
|||
Aluminidi |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Keramika (19) i niskoekspanziona stakla (14) |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Čelik otporan na koroziju (7) |
MCrAlX (5) |
||
Modifikovani cirkonijum (12) |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Silicidi |
||
Karbidi |
|||
Vatrostalni metali |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Dielektrični slojevi (15) |
|||
Bor-nitrid |
|||
Cementirani karbid volframa (16), silicijum-karbid (18) |
Karbidi |
||
Volfram |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Dielektrični slojevi (15) |
|||
Molibden i molibdenove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Berilijum i berilijumove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Boridi |
|||
Berilijum |
|||
Materijali za senzorska okna (9) |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Titanijumove legure (13) |
Boridi |
||
Nitridi |
|||
B.2. |
Fizičko taloženje iz gasne faze (PVD) sa jonsko asistiranim otpornim zagrevanjem (jonska metalizacija) |
Keramika (19) i niskoekspanziona stakla (14) |
Dielektrični slojevi (15) |
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Cementirani karbid volframa (16), silicijum-karbid |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Molibden i molibdenove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Berilijum i berilijumove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Materijali za senzorska okna (9) |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
B.3. |
Fizičko taloženje iz gasne faze (PVD): "laser" isparavanje |
Keramika (19) i niskoekspanziona stakla (14) |
Silicidi |
Dielektrični slojevi ((15) |
|||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Dielektrični slojevi ((15) |
||
Cementirani karbid volframa (16), silicijum-karbid |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Molibden i molibdenove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Berilijum i berilijumove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Materijali za senzorska okna (9) |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Dijamantski ugljenik |
|||
B.4. |
Fizičko taloženje iz gasne faze (PVD): pražnjenje katode preko električnog luka |
"Superlegure" |
Legirani silicidi |
Legirani aluminidi (2) |
|||
MCrAlX (5) |
|||
Polimeri (11) i "kompoziti" sa organskom matricom |
Boridi |
||
Karbidi |
|||
Nitridi |
|||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
C. |
Pakovanje cementiranjem (videti A iznad za cementno zaptivanje) (10) |
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Silicidi |
Karbidi |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Titanijumove legure (13) |
Silicidi |
||
Aluminidi |
|||
Legirani aluminidi (2) |
|||
Vatrostalni metali i legure (8) |
Silicidi |
||
Oksidi |
|||
D. |
Rasprašivanje plazmom |
"Superlegure" |
MCrAlX (5) |
Modifikovani cirkonijum (12) |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Nikl-grafit koji se može brusiti |
|||
Materijali koji se mogu brusiti koji sadrže Ni-Cr-Al |
|||
Al-Si-poliestar koji se može brusiti |
|||
Legirani aluminidi (2) |
|||
Aluminijumske legure (6) |
MCrAlX (5) |
||
Modifikovani cirkonijum (12) |
|||
Silicidi |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Vatrostalni metali i legure (8) |
Aluminidi |
||
Silicidi |
|||
Karbidi |
|||
Čelik otporan na koroziju (7) |
MCrAlX (5) |
||
Modifikovani cirkonijum (12) |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Titanijumove legure (13) |
Karbidi |
||
Aluminidi |
|||
Silicidi |
|||
Legirani aluminidi (2) |
|||
Nikl-grafit koji se može brusiti |
|||
Materijali koji se mogu brusiti koji sadrže Ni-Cr-Al |
|||
Al-Si-poliester koji se može brusiti |
|||
E. |
Taloženje slarija |
Vatrostalni metali i legure (8) |
Stopljeni silicidi |
Stopljeni aluminidi izuzev za elemente otporne na toplotu |
|||
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Silicidi |
||
Karbidi |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
F. |
Taloženje prskanjem |
"Superlegure" |
Legirani silicidi |
Legirani aluminidi (2) |
|||
Aluminidi modifikovani plemenitim metalima (3) |
|||
MCrAlX (5) |
|||
Modifikovani cirkonijum (12) |
|||
Platina |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Keramika i niskoekspanziona stakla (14) |
Silicidi |
||
Platina |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Dielektrični slojevi ((15) |
|||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
Titanijumove legure (13) |
Boridi |
||
Nitridi |
|||
Oksidi |
|||
Silicidi |
|||
Aluminidi |
|||
Legirani aluminidi (2) |
|||
Karbidi |
|||
Ugljenik-ugljenik, keramika i "kompoziti" sa metalnom "matricom" |
Silicidi |
||
Karbidi |
|||
Vatrostalni metali |
|||
Njihove smeše (4) |
|||
Dielektrični slojevi ((15) |
|||
Bor-nitrid |
|||
Cementirani karbid volframa (16), silicijum-karbid (18) |
Karbidi |
||
Volfram |
|||
|
|
|
Njihove smeše (4) |
Dielektrični slojevi (15) |
|||
Bor-nitrid |
|||
Molibden i molibdenove legure |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Berilijum i berilijumove legure |
Boridi |
||
Dielektrični slojevi (15) |
|||
Berilijum |
|||
Materijali za senzorska okna (9) |
Dielektrični slojevi (15) |
||
Dijamantski ugljenik (17) |
|||
Vatrostalni metali i legure (8) |
Aluminidi |
||
Silicidi |
|||
Oksidi |
|||
Karbidi |
|||
G. |
Jonska implantacija |
Čelik koji podnosi visoke temperature |
Dodatak hroma, tantala ili niobijuma (kolombijum) |
Titanijumove legure (13) |
Boridi |
||
Nitridi |
|||
Berilijum i berilijumove legure |
Boridi |
||
Cementirani karbid volframa (16) |
Karbidi |
||
Nitridi |
___________
* Brojevi u zagradama odgovaraju brojevima u napomenama koje slede iza tabele.
NAPOMENE
uz tabelu TEHNIKE TALOŽENJA
1. Termin 'proces prevlačenja' uključuje repariranje i ponovno glačanje prevlake kao i originalnu prevlaku.
2. Termin 'prevlaka legiranog aluminida' uključuje jedan ili više koraka prevlačenja u kojem su jedan ili više elemenata nataloženi pre ili u toku primene aluminidne prevlake, čak i ako su ti elementi nataloženi drugim procesom prevlačenja. Međutim, on ne uključuje višestruku primenu procesa jednog stepena cementacije smešom prahova da se postigne legirani aluminid.
3. Termin 'plemenitim metalima modifikovani aluminid' prevlaka uključuje višestepeno oblaganje u kojem su plemenit metal ili plemeniti metali naneti nekim drugim procesom prevlačenja pre primene aluminidnog sloja.
4. Termin 'njihove smeše' uključuje materijale koji su ubačeni (stopljeni), sortirane sastave, ko-taloge i višeslojne taloge koji su dobijeni jednim ili pomoću više procesa prevlačenja navedenih u tabeli.
5. 'MCrAlX' se odnosi na prevlaku-leguru gde je M-kobalt, gvožđe, nikl ili njihova kombinacija, a X-hafnijum, itrijum, silicijum, tantal, u bilo kojoj količini, ili drugi namerni dodatak iznad 0,01 masenog % u različitim proporcijama i kombinacijama, izuzev:
a. CoCrAlY prevlaka koja sadrži manje od 22 masena % hroma, manje od 7 masenih % aluminijuma i manje od 2 masenih % itrijuma.
b. CoCrAlY prevlaka koja sadrži 22 do 24 težinska % hroma, 10 do 12 težinskih % aluminijuma i 0,5 do 0,7 težinskih % itrijuma.
c. NiCrAlY prevlaka koja sadrži 21 do 23 težinska % hroma, 10 do 12 težinskih % aluminijuma i 0,9 do 1,1 težinska % itrijuma.
6. Termin 'aluminijumska legura' se odnosi na leguru koja ima kritičnu čvrstoću na istezanje 190 MPa ili više, mereno na 293 K (20°C).
7. Termin 'čelik otporan na koroziju' odnosi se na čelike serije 300 AISI (Američkog instituta za gvožđe i čelik) ili ekvivalentne čelike po nacionalnim standardima.
8. 'Vatrostalni metali i legure' uključuju sledeće metale i njihove legure: niobijum (kolumbijum), molibden, volfram i tantal.
9. 'Materijali za senzorska okna': aluminijum-oksid, silicijum, germanijum, cink-sulfid, cink-selenid, galijum-arsenid, dijamant, galijum-fosfid, safir i sledeći halogenidi metala: materijali za senzorska okna prečnika većeg od 40 mm za cirkonijum-fluorid i hafnijum-fluorid.
10. 'Tehnologija' za jednostepenu cementaciju smešom prahova čvrstih profila (krila) nije kontrolisana Kategorijom 2.
11. 'Polimeri': poliimidi, poliestri, polisulfidi, polikarbonati i poliuretani.
12. 'Modifikovani cirkonijum-dioksid' odnosi se na dodatak drugih oksida metala (tj. kalcijuma, magnezijuma, itrijuma, hafnijuma, retke zemne okside) cirkonijum-dioksidu u cilju stabilizacije izvesnih kristalografskih faza i faznih sastava.
13. 'Titanijumove legure' odnose se samo na vazduhoplovne legure koje imaju kritičnu čvrstoću na istezanje 900 MPa ili više merenu na 293 K (20°C).
14. 'Niskoekspanziona stakla' odnose se na stakla koja imaju koeficijent termičke ekspanzije 1 x 10-7 K-1 ili manje mereno na 293 K (20°C).
15. 'Dielektrični slojevi' su prevlake napravljene od više slojeva izolatorskog materijala u kojem se karakteristike interferencije materijala različitog prelamanja koriste da reflektuju, propuštaju ili apsorbuju različite talasne dužine. Dielektrični slojevi se odnose na više od četiri dielektrična sloja ili na 'kompozitne' slojeve dielektrik/metal.
16. 'Cementirani karbid volframa' ne uključuje materijale alata za sečenje i oblikovanje koji se sastoje od volfram-karbida /(koblt, nikl), titan-karbid/ (kobalt, nikl), hrom-karbid/ nikl-hrom ili hrom karbid/nikl.
17. 'Tehnologija' specijalno propisana za nanošenje dijamantskog ugljenika na bilo šta od sledećeg ne podleže kontroli: magnetni pogoni diska i glave, oprema za izradu robe za jednokratnu upotrebu, ventili za slavine, akustičke dijafragme za zvučnike, delovi motora za automobile, alati za sečenje, kalupi za prosecanje-presovanje, kancelarijska automatizovana oprema, mikrofoni ili medicinska oprema ili kalupe za odlivanje ili izlivanje kalupa u plastici, izrađene od legura koje sadrže manje od 5% berilijuma.
18. 'Silicijum-karbid' ne uključuje materijale za alat za sečenje i oblikovanje.
19. Keramički supstrat, kao što je korišćen u ovom zapisu, ne uključuje keramičke materijale koji sadrže 5 težinskih %, ili više gline ili cementa u svom sastavu, bilo kao posebne konstituente bilo u kombinaciji.
TEHNIČKA NAPOMENA
uz tabelu TEHNIKE TALOŽENJA
PROCESI specificirani u koloni 1 Tabele definisani su na sledeći način:
a. Hemijsko taloženje iz gasne faze (CVD) je proces nanošenja sloja ili proces nanošenja prevlake za modifikaciju površine u kome se metal, legura, "kompozit", dielektrik ili keramika talože na zagrejan supstrat. Gasoviti reaktanti su razloženi ili sjedinjeni u blizini podloge što rezultuje taloženjem željenog elementa, legure ili jedinjenja na supstrat. Energija za ovo razlaganje ili proces hemijske reakcije, mogu biti obezbeđeni zagrevanjem podloge, pražnjenjem užarene plazme, ili "laserskim" zračenjem.
N.B.1 CVD uključuje sledeće procese: usmereno strujanje gasa van pakovanja-taloženja smeše prahova, pulsirajuće CVD, kontrolisano toplotno taloženje jezgara kristalizacije (CNTD), CVD procese pojačane ili asistirane plazmom.
N.B.2 Pakovanje označava da je supstrat uronjen u smešu praha.
N.B.3 Gasoviti reaktanti korišćeni van procesa pakovanja su dobijeni pomoću istih osnovnih reakcija i parametara kao u procesu cementnog pakovanja, osim što podloga koju treba prevući nije u kontaktu sa smešom praha.
b. Fizičko taloženje iz gasne faze termičkim isparavanjem (TE-PVD) je proces prevlačenja izveden u vakuumu na pritisku manjem od 0,1 Pa u kojem se koristi izvor termičke energije za prevođenje u paru materijala za prevlačenje. Ovaj proces ima za posledicu kondenzaciju, ili taloženje, isparenih čestica na odgovarajuće postavljen supstrat.
Dodavanje gasova u vakuum komoru za vreme procesa nanošenja prevlake da se sintetizuju složene prevlake, uobičajena je modifikacija procesa.
Korišćenje snopova jona ili elektrona, ili plazme, da bi se aktiviralo ili potpomoglo taloženje prevlake takođe je uobičajena modifikacija u ovoj tehnici. Korišćenje monitora u cilju merenja optičkih karakteristika i debljine prevlaka tokom samog odvijanja procesa može biti odlika ovih procesa.
Specifični TE-PVD procesi su sledeći:
1. Fizičko taloženje iz gasne faze (PVD) elektronskim snopom koristi elektronski snop za isparavanje materijala koji se koristi za prevlaku.
2. Fizičko taloženje iz gasne faze (PVD) sa jonsko asistiranim otpornim zagrevanjem koristi elektrootporni toplotni izvor u kombinaciji sa snopom jona koji udara (nagriza) površinu tako da stvara kontrolisani i uniformni protok isparenih čestica za prevlaku;
3. Isparavanje "laserom" koristi ili pulsirajuće ili kontinualne talase laserskih zraka da ispari materijal koji formira prevlaku.
4. Katodno elektrolučno taloženje koristi jednokratnu katodu materijala koji formira prevlaku i ima pražnjenje preko električnog luka koji se uspostavlja sa površinom trenutnim kontaktom okidanjem uzemljenja. Kontrolisano kretanje luka erodira površinu katode stvarajući visokojonizovanu plazmu. Anoda može biti ili konus pričvršćen za katodu preko izolatora ili komora. Supstrat sa prednaponom se koristi za taloženje koje nije u liniji posmatranja.
N.B. Ova definicija ne uključuje slučajno katodno elektrolučno taloženje sa supstratima bez prednapona.
5. Jonska metalizacija je specijalna modifikacija opšteg TE-PVD procesa pri kojoj se izvor plazme ili jona koristi za jonizaciju čestica koje treba nataložiti, a negativni prednapon se primenjuje na supstrat u cilju olakšavanja ekstrakcije čestica iz plazme. Uvođenje reaktivnih čestica, isparavanje čvrstih čestica u procesnoj komori, kao i korišćenje monitora da bi se u toku procesa obezbedilo merenje optičkih karakteristika i debljine prevlake, uobičajene su modifikacije procesa.
c. Cementno pakovanje je proces modifikacije površine ili proces prevlačenja površine u kome je podloga uronjena u smešu praha (pakovanje), a sastoji se od:
1. Metalnih prahova koji se talože (obično aluminijum, hrom, silicijum ili njihova kombinacija);
2. Aktivatora (obično halogenidi); i
3. Inertnog praha, najčešće aluminijum-oksid.
Podloga i smeša praha se nalaze unutar retorte koja se greje između 1030 K (757°C) i 1375 K (1102 °C) u dovoljnom vremenu da se prevlaka nataloži.
d. Raspršivanje plazmom je proces nanošenja prevlake u kojem gorionik koji stvara i kontroliše plazmu, prihvata prah ili materijale za prevlačenje žice, topi ih i usmerava prema supstratu na kome se formira prevlaka integralno vezana. Raspršivanje plazmom može biti ili raspršivanje plazmom pod niskim pritiskom ili raspršivanje plazme pri velikoj brzini.
N.B.1 Nizak pritisak znači pritisak manji od atmosferskog pritiska okoline.
N.B.2 Visoka brzina odgovara izlaznoj brzini gasa iz mlaznice preko 750 m/s, računato na 293K (20° C) na 0,1 MPa.
e. Taloženje slarija je proces modifikacije površine ili proces nanošenja prevlake u kojem je prah metala ili keramike sa organskim vezivom suspendovan u tečnosti i primenjen na supstrat raspršivanjem, potapanjem ili premazivanjem, iza čega sledi sušenje na vazduhu ili u peći, kao i termička obrada da bi se dobila željena prevlaka.
f. Taloženje prskanjem je proces nanošenja prevlake baziran na fenomenu transfera impulsa sile, u kome se pozitivni joni ubrzavaju električnim poljem prema površini antikatode (materijala za prevlačenje). Kinetička energija jona koji udaraju dovoljna je da izazove da se atomi sa površine antikatode oslobode i istalože na odgovarajuće pozicioniranom supstratu.
N.B.1 Tabela se odnosi jedino na triodu, magnetron ili taloženje prskanjem koje je upotrebljeno da poveća adheziju prevlačenja i brzinu taloženja kao i na taloženje prskanjem koje je pojačano radio frekvencijom i korišćeno da omogući isparavanje nemetalnih materijala korišćenih za prevlake.
N.B.2 Niskoenergetski snopovi jona (manje od 5 keV) mogu biti korišćeni da aktiviraju taloženje.
g. Implantacija je proces modifikacije površine prevlakom pri kome se element koji će biti legiran jonizuje, ubrzava preko gradijenta potencijala i implantira u oblast površine supstrata. Ovo uključuje procese u kojima se jonska implantacija vrši simultano sa fizičkim taloženjem iz gasne faze pomoću snopa elektrona ili taloženja prskanjem.