ODLUKA O UTVRĐIVANJU PALATE GLAVNE POŠTE U BEOGRADU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 35/2013)

1. Palata Glavne pošte u Beogradu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Palata Glavne pošte u Beogradu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Palilula, u gradu Beogradu, ulice Takovska broj 2 i Bulevar kralja Aleksandra broj 15, u državnoj svojini, na katastarskoj parceli broj 1952/2, KO Palilula, u državnoj svojini.

Spomenik kulture sagrađen je u periodu od 1935. do 1938. godine, kao palata Poštanske štedionice, Glavne pošte i Glavnog telegrafa u Beogradu. U trenutku građenja to je bila najveća i najreprezentativnija poštanska zgrada u čitavoj Kraljevini Jugoslaviji, u koju su se po završetku radova, osim Glavne pošte i štedionice, uselile i druge visokodržavne institucije: Ministarstvo PTT, Glavni radio-telegraf, Glavni telegraf i Poštanska škola.

Podignuta je prema projektu iz 1930. godine, koji predstavlja kombinaciju prvonagrađenog konkursnog rešenja arhitekata Josipa Pičmana i Andrije Baranjija, u modernom stilu, i naknadne razrade projekta fasada u duhu akademizma, arhitekte Vasilija Androsova. Prilagođavanje modernog koncepta osnove građevine reprezentativnom akademskom izrazu njene spoljašnjosti odražava opšteprihvaćeni stav ondašnjih državnih vlasti da se monumentalnim karakterom javnih zdanja, oblikovanih u stilu visokog akademizma, vizuelno izrazi snaga i prosperitet nove jugoslovenske države i Beograda kao njene prestonice. Spomenik kulture je koncipiran kao slobodnostojeći objekat sa nepravilnom, moderno rešenom osnovom i reprezentativno oblikovanim fasadama, obloženim grubo tesanim granitnim kvaderima. Istaknuti središnji rizalit glavne fasade, osim što deli fasadno platno na dva nejednaka, asimetrična dela, odražava i unutrašnju funkcionalnu podeljenost objekta. Rizalit je tretiran kao pročelje zgrade, naglašeno glavnim portalom u zoni prizemlja, izduženim dorskim stubovima u zoni drugog do petog sprata i karakterističnom kulom sa satom u najvišoj zoni.

Ovaj spomenik kulture poseduje arhitektonsko-urbanističke i kulturno-istorijske vrednosti. Kao objekat centralne i najznačajnije poštanske institucije u Kraljevini Jugoslaviji, predstavlja važno svedočanstvo razvoja poštanske službe i delatnosti, od njenog osnivanja do danas. Svojim markantnim položajem na raskrsnici dveju važnih gradskih saobraćajnica, u neposrednoj blizini Narodne skupštine i kompleksa dvorova, predstavlja jedan od značajnih vizuelnih repera i izdvaja se u silueti centralne gradske zone. Monumentalnost celine i reprezentativnost spoljašnje obrade spomenika kulture, svrstavaju ga među značajne primere akademske arhitekture Beograda. Kao jedino delo profanog karaktera, oblikovano prema principima akademske arhitekture, izdvaja se u stvaralačkom opusu arhitekte Vasilija Androsova.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata spoljne ivice katastarske parcele broj 1952/2, KO Palilula, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) zabrana prepravki, dogradnje, pregradnje i nadgradnje spomenika kulture;

5) instaliranje gromobranskih instalacija i uređaja za zaštitu od požara spomenika kulture;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

7) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture;

8) zabrana postavljanja reklamnih panoa na ulične fasade i krov spomenika kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini i obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata unutar zaštićene okoline spomenika kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana izvođenja radova kojima se vrši promena oblika ili namene terena;

5) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela; njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz vraćanje terena u prvobitno stanje;

6) urbanističko i komunalno uređenje i redovno održavanje zaštićene okoline spomenika kulture u funkciji spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".