ODLUKA O UTVRĐIVANJU ZGRADE SOCIJALNOG OSIGURANJA U BEOGRADU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 37/2013)

1. Zgrada Socijalnog osiguranja u Beogradu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Zgrada Socijalnog osiguranja u Beogradu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Savski venac, u gradu Beogradu, Ulica Nemanjina broj 30, u državnoj svojini, na katastarskoj parceli broj 1171/1, KO Savski venac, u državnoj svojini.

Spomenik kulture sagrađen je u periodu od 1959. do 1962. godine prema projektu arhitekte Alekseja Brkića. Podignut na uglu ulica Nemanjine i Svetozara Markovića ima poseban značaj u urbanističkom smislu. Iako se po volumenu ne izdvaja iz niza zgrada u Nemanjinoj ulici, postao je vizuelni akcenat njenog gornjeg poteza. Karakteriše ga uobičajeni graditeljski metod autora, koga oslikavaju ravna fasada koja podseća na montažnu sa zidanim parapetima, centralni hol i centralna komunikacija. Osnove objekta su čiste i jednostavne, a karakter sastava funkcionalnih delova zgrade uslovio je prostornu organizaciju. Unutrašnjost čine tri organski povezane celine: suteren sa arhivom i ekonomatom, prizemlje sa šalter salom i prvi sprat namenjeni radu sa strankama i treći, interni kancelarijski prostor od drugog do sedmog sprata.

Posebno se ističe fasadna kompozicija sklopljena geometrijskim oruđem što se ogleda u kubičnoj perfekciji volumena, a zatim u konstrukciji i grafizmu crnog metalnog rastera u koji su uklopljeni prozori i podeoni, polihromni parapeti. Nad povučenim, transparentnim prizemljem, naglašenim slobodnim stubovima izvedenim u veštačkom kamenu, dominira zatvoreni kubus kancelarijskog trakta. Osnovni crtež fasade izvučen je plastičnim, jakim metalnim rasterom koji čini okvir prozora i parapeta. Zidana parapetna polja obložena su keramikom, a forma njihovog ornamenta je geometrijska i krajnje jednostavna. Posebnu vrednost tih ornamenata čini njihovo pravilno ponavljanje.

Spomenik kulture poseduje arhitektonske, urbanističke i kulturno-istorijske vrednosti. Kao najvrednije delo u arhitektonskom opusu Alekseja Brkića, čija su dela među prvima jasno odredila novu etapu beogradskog graditeljstva, zauzima istaknuto mesto u istoriji srpske savremene arhitekture. Oslikava najznačajnije elemente njegovog arhitektonskog stvaralaštva, iskazane u kontrastnim spojevima različitih volumena, materijala, kao i u upotrebi boje i ornamenta u procesu građenja strogo funkcionalnih zgrada. Jedino je delo u srpskoj posleratnoj arhitekturi na kome je polihromija došla do punog izražaja, a upravo iz ornamentisanih parapeta proističe najveći broj svojstava i specifičnosti građevine.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 1171/1, KO Savski venac, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje postojećeg izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, izvorne tehnologije gradnje - konstruktivnog sklopa, primenjenih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) zadržavanje osnovnog autorskog koncepta funkcionalne organizacije prostora, trodelno raščlanjene: prostor pod objektom i dvorištem, povučeno prizemlje i prvi sprat kao javni prostor i kancelarijski prostor na spratovima;

3) očuvanje izvorne kompozicione celine fasadnog platna, kolorističko-likovnog izraza i materijalizacije spomenika kulture (fasadne konstrukcije crnog metalnog rastera, ritma i proporcije otvora i parapeta sa geometrizovanom ornamentikom);

4) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

5) redovno održavanje metalnog rastera fasadnog platna, kao i materijala njegove završne obrade - polihromnih parapeta od keramike;

6) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

7) zabrana prepravki, dogradnje, pregradnje i nadgradnje spomenika kulture;

8) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

9) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture;

10) zabrana postavljanje sredstava za oglašavanje na fasadi i krovu spomenika kulture;

11) očuvanje izvorne poslovno-administrativne namene spomenika kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini i obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata unutar zaštićene okoline spomenika kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana izvođenja radova kojima se vrši promena oblika ili namene terena;

5) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela; njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz vraćanje terena u prvobitno stanje;

6) urbanističko i komunalno uređenje i redovno održavanje zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".