PROGRAM
DERATIZACIJE, DEZINSEKCIJE I DEZINFEKCIJE NA TERITORIJI GRADA UŽICA U 2013. GODINI

("Sl. list grada Užica", br. 8/2013)

(1) Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti ("Službeni glasnik RS", br. 125/04) definisano je da su preventivna deratizacija i dezinsekcija opšte higijensko-epidemiološke mere koje se sprovode u naseljenim mestima, na javnim površinama, u stambenim objektima, u sredstvima javnog saobraćaja, u objektima pod sanitarnim nadzorom i njihovoj neposrednoj okolini i drugim objektima u kojima se obavlja društvena, odnosno javna delatnost, a u cilju zaštite stanovništva od zaraznih bolesti.

1. DERATIZACIJA - podrazumeva suzbijanje glodara (pacova i miševa) u cilju svođenja njihovog broja na tolerantni nivo.

2. DEZINSEKCIJA - predstavlja skup mera i postupaka za suzbijanje insekata, vektora transmisivnih zaraznih bolesti i podrazumeva uništavanje komaraca, krpelja, bubašvaba i drugih insekata, koji nisu samo prenosioci bolesti, nego i izazivaju alergijske reakcije prilikom ujeda.

3. DEZINFEKCIJA - predstavlja skup mera i postupaka u cilju suzbijanja štetnih mikroorganizama.

(2) Štetni organizmi koji se tretiraju merama DDD:

(2.1.) Pacovi i miševi:

- Sivi pacov (Rattus rattus),

- Crni pacov (Rattus norvegicus),

- Kućni miš (Mus musculus)

Epidemiološki značaj: Pacovi i miševi su rezervoar ili prenosnici velikog broja bolesti čoveka kao što su: kuga, virusne hemoragijske groznice, hemoragijska groznica s bubrežnim sindromom, leptospiroza, tularemija, murini tifus, toksoplazmoza, tripanosomijaza, lišmanijaza, salmoneloza, trihineloza, sodoku, besnilo itd. (2.2.)

(2.2.) Insekti koji prenose zarazne bolesti:

- Komarci (Culicidae)

Epidemiološki značaj: poznati su kao prenosnici malarije, žute groznice, denge, arbovirusnih groznica i filarijoza, Na području grada Užica komarci su samo molestanti (uznemirivači) i, za sada, ne prenose zarazne bolesti.

- Muve (Brachycera)

Epidemiološki značaj: mehanički prenosnici salmoneloza, šigeloza, enterovirusa, hepatitisa A, jajašaca crevnih parazita.

- Buve (Siphonaptera)

Epidemiološki značaj: prenosnici ruralne i urbane kuge, murinog pegavca, tularemije, alergijskog dermatitisa ljudi (i životinja).

- krpelji (Acarina) mogu biti prenosioci brojnih spiroheta, najčešće borelije (bakterija Borrelia Burgdorferi) koja može prouzrokovati lajmsku bolest.

(2.3) Mehanički prenosnici mikroorganizama i uzročnici alergijskih reakcija:

- Bubašvabe (Blattodea)

Epidemiološki značaj: mehanički prenosnici gastrointestinalnih infekcija, dizenterije, trbušnog tifusa i drugih zaraznih bolesti, njihova prisutnost u prostorima u kojima se priprema ili čuva hrana omogućuje im kontakt s vehikulumom kojim infektivne agense mogu preneti čoveku. Takođe mogu svojim fecesom kontaminirati različite vrste hrane brojnim vrstama bakterija, virusa i parazita.

(2.4.) Štetni mikroorganizmi

Epidemiološki značaj: Prenosnici su velikog broja zaraznih bolesti.

(3) Mere deratizacije, dezinsekcije i dezinfekcije sprovode se kao:

- Preventivne mere

Mere koje su Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti predviđene kao redovna obaveza vlasnika objekata u toku korišćenja objekata

- Obavezne preventivne mere su koje se preduzimaju:

- ako postoji povećan rizik prenošenja zaraznih bolesti na osnovu epidemioloških indikacija,

- ako postoje nepravilnosti u održavanju površina, prostora ili objekata koje pogoduju razvoju štetnih glodara, zglavkara ili mikroorganizama,

- u slučaju elementarnih nepogoda,

- zbog izlivanja kanalizacije,

- u slučaju održavanja masovnih skupova,

- zbog prosipanja infektivnog materijala i dr.

(4) Deratizacija se vrši u vremenskom periodu koji odgovara kretanju pacova i to u prolećnoj kampanji (april - maj), ili jesenjoj kampanji (oktobar - novembar).

Deratizaciji mora da prethodi akcija higijenskog uklanjanja organskih i neorganskih otpadaka iz podrumskih i tavanskih prostora.

(5) Dezinsekcija se vrši u zavisnosti od potrebe i biološkog ciklusa štetnih insekata tretiranjem larvi insekata ili tretiranjem odraslih formi.

(6) Mere DDD se mogu sprovoditi samo hemijskim sredstvima i preparatima čija je upotreba dozvoljena na području Republike Srbije i koja, uz toksikološku ocenu, imaju i dokaz o utvrđenoj efikasnosti, prema propisima koji regulišu ovu oblast.

(7) Izvođač radova može biti pravno lice ili preduzetnik koji ispunjava zakonom utvrđene uslove: registrovan za izvođenje ovih radova, ispunjava uslove iz propisa koji se odnose na javne nabavke i poseduje rešenje o ispunjenosti uslova za obavljanje poslova dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije izdato od nadležnog ministarstva, kao i rešenje o stavljanju u promet preparata za primenu u javnoj higijeni, izdato od strane nadležnog ministarstva, kao i uslove u pogledu stručne spreme zaposlenih, tehničke i druge opremljenosti.

(8) Izvođač je dužan da za izvođenje radova angažuje obučena i stručna lica, kao i da postupa u skladu sa uputstvima i nalozima Koordinacionog tima.

Izvođač je dužan da prilikom izvođenja radova preduzima sve potrebne mere za zaštitu zdravlja građana i radnika koji sprovode mere DDD, kao i mere za zaštitu domaćih životinja, korisnih insekata, životne i radne sredine.

(9) Izvođač je dužan da pre početka izvođenja obavesti građane i druga pravna i fizička lica o početku i načinu izvođenja radova, dajući potrebna uputstva za zaštitu od eventualnih štetnih posledica.

Uputstva za zaštitu sadrže:

a) opšte mere predostrožnosti i bezbednosti;

b) posebne mere za zaštitu građana i imovine;

c) opšte mere za zaštitu domaćih životinja i korisnih insekata;

d) mere koje se odnose na obaveze pravnih i fizičkih lica za pripremanje prostora u kojima se sprovode mere (uklanjanje smeća i drugih otpadaka, obezbeđenje pristupačnosti prostoru, davanje potrebnih obaveštenja stručnim licima izvođača i dr.).

Obaveštenja i uputstva daju se na prigodan način putem plakatiranja, oglašavanja u sredstvima javnog informisanja, pre i u toku sprovođenja mera.

(10) Koordinaciju izvršenja svih poslova i zadataka u vezi sa realizacijom programa vrši Koordinacioni tim za sprovođenje mera DDD.

Gradsko veće imenuje članove Koordinacionog tima iz reda predstavnika nadležnih gradskih uprava i drugih državnih organa, Gradskog štaba za vanredne situacije, Zavoda za javno zdravlje Užice, zdravstvenih i drugih organizacija, stručnjaka iz ove oblasti. Koordinacioni tim ima predsednika i 6 članova.

Koordinacioni tim raspravlja problematiku u vezi sa sprovođenjem mera DDD, predlaže preduzimanje određenih mera uključujući i ponavljanje na mestima na kojima nisu postignuti odgovarajući rezultati, predlaže Gradskom veću donošenje odluka u vezi sa sprovođenjem mera DDD, prati aktivnosti izvođača radova i usvaja izveštaj o sprovedenim aktivnostima i postignutim efektima.

(11) Nadzor nad sprovođenjem mera vrši Koordinacioni tim, komunalna inspekcija i komunalna policija u skladu sa ovim Programom.

(12) Stručnu i administrativno tehničku pomoć za realizaciju ovog programa pružiće Gradska uprava za inspekcijske poslove i komunalnu policiju.

(13) Područja na kojima će se sistematski sprovoditi mere DDD

S obzirom na procenu potencijalne ugroženosti područja mere DDD će se sprovoditi:

- kontinuirano na teritoriji mesnih zajednica Centar, Carina, Lipa, Rosulje, Krčagovo, Terazije, Turica, Sevojno i Bela Zemlja,

- u zavisnosti od procene rizika i veličine populacije štetnih glodara, zglavkara ili mikroorganizama na preostalom delu teritorije

(14) U 2013. godini će se preduzimati sledeće aktivnosti

1. Sprovođenje druge faze - završetak sistematske deratizacije.

U toku novembra i decembra 2012. godine izvršena je sistematska deratizacija žarišnih područja uključujući i stambene i druge objekte u neposrednom kontaktu sa njima. Zbog vremenskih uslova nije postojala mogućnost završetka deratizacije na preostalom delu teritorije pa se planira završetak deratizacije.

Rok: mart - april 2013

2. Ispitivanje broja pacova u žarišnim zonama.

Ova aktivnost sprovodi se u cilju provere efekata deratizacije, odnosno radi predlaganja dodatnih mera - ponovni tretman.

Rok: mart - april 2013

3. Deratizacija žarišnih zona.

Aktivnost će se sprovesti u slučaju potrebe (na osnovu procene sačinjene po uvidu u efekte deratizacije u martu - aprilu 2013)

Rok: oktobar - novembar 2013

4. Tretiranje larvi komaraca (larvicidni tretman).

S obzirom na efekte ovaj oblik tretmana treba da bude osnovni, sa najboljim rezultatima. Tretiraće se zone duž potoka i korita reke Đetinje, parkovi i javne površine na kojima se zadržava voda u kojoj je moguć razvoj larvi komaraca (teritorija utvrđena kao žarišno područje deratizacije).

Rok: april - maj 2013

5. Zaprašivanje odraslih formi komaraca.

Obim potrebe za zaprašivanjem odraslih formi zavisi od uspešnosti lavricidnog tretmana. Tretiraće se priobalna područja oko reke Đetinje na užem području Grada i na teritoriji MZ Krvavci, Potočanje i Zlakusa, područje MZ Sevojno, a posebno Dragićevića potok i potok u naselju Kolonija, Koštički potok od Doma učenika pa oko dva kilometra uzvodno, naselje Turica.

Rok: jul - septembar 2013.

6. Ispitivanje pojave štetnih insekata na užem području grada

Izvršiće se monitoring žarišnih zona u cilju ispitivanja prisutnosti štetnih insekata na užem području grada, sa procenom rizika.

Rok: april - maj 2013.

7. Sprovođenje sistematske ili žarišne dezinsekcije na ugroženom području.

U zavisnosti od rezultata monitoringa.

Rok: maj - oktobar 2013.

8. Ispitivanje brojnosti populacije i tretiranje krpelja

Izvršiti tretiranje sredstvima za suzbijanje krpelja u parkovima i javnim zelenim površinama po potrebi.

Rok: maj - jul 2013.

9. Sprovođenje dezinsekcije ugroženih objekata.

Rok: po potrebi

10. Sprovođenje mera dezinfekcija objekata u slučaju elementarnih nepogoda ili izlivanja štetnih materija

Rok: po potrebi

11. Pojačani nadzor u oblasti komunalne higijene javnih i ostalih površina, objekata, priobalja

Rok: tokom godine

12. Edukacija stanovništva o potrebi sprovođenja preventivnih i drugih mera DDD

Rok: tokom godine

(15) Sredstva za sprovođenje programa obezbediće se iz Budžeta grada Užica na Razdelu 7: Gradska uprava za inspekcijske poslove i komunalnu policiju: pozicija 339, ekonomska klasifikacija 424 - Usluge deratizacija u iznosu od 2.000.000,00 dinara

Navedena sredstva koristiće se za sledeće namene:

1. Sprovođenje druge faze - završetak sistematske deratizacije;

2. Ispitivanje broja pacova u žarišnim zonama;

3. Deratizacija žarišnih zona;

4. Tretiranje larvi komaraca (larvicidni tretman);

5. Zaprašivanje odraslih formi komaraca;

6. Ispitivanje pojave štetnih insekata na užem području Grada;

7. Sprovođenje sistematske ili žarišne dezinsekcije na ugroženom području;

8. Tretiranje krpelja;

9. Sprovođenje dezinsekcije ugroženih objekata;

10. Sprovođenje mera dezinfekcije objekata u slučaju elementarnih nepogoda ili izlivanja štetnih materija.

(16) Ovaj Program objaviti u Službenom listu grada Užica.