PRAVILNIK

O NAČINU I PERIODIČNOSTI PROVERE TEHNIČKE ISPRAVNOSTI INSTRUMENATA I OPREME IZ DRŽAVNOG METEOROLOŠKOG I HIDROLOŠKOG OSMATRAČKOG SISTEMA

("Sl. glasnik RS", br. 50/2013)

 

I OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se način provere tehničke ispravnosti instrumenata i opreme (u daljem tekstu: merila) i periodičnost provere tehničke ispravnosti merila iz državnog meteorološkog i hidrološkog osmatračkog sistema.

Član 2

Merila koja se koriste u državnom meteorološkom i hidrološkom osmatračkom sistemu moraju biti proverena, ispitana i etalonirana u laboratorijama akreditovanim za etaloniranje po standardu SRPS ISO/IEC 17025:2006, u skladu sa rokovima određenim ovim pravilnikom.

II NAČIN PROVERE TEHNIČKE ISPRAVNOSTI MERILA IZ DRŽAVNOG METEOROLOŠKOG OSMATRAČKOG SISTEMA

Član 3

Provera tehničke ispravnosti merila iz državnog meteorološkog osmatračkog sistema vrši se po pisanom zahtevu imaoca merila, koji sadrži:

1) poslovno ime i sedište podnosioca zahteva sadržano u Registru državnih mreža meteoroloških i hidroloških stanica i dopunskih mreža meteoroloških i hidroloških stanica (u daljem tekstu: Registar);

2) poslovno ime, tip i oznaku proizvođača merila sadržano u Registru;

3) naziv merila;

4) podatke o tipu merila;

5) osnovne metrološke karakteristike merila (merni opseg, klasa tačnosti, referentni uslovi upotrebe merila i dr.);

6) tehničku dokumentaciju o merilu;

7) ukupan broj merila;

8) ime i potpis podnosioca zahteva, odnosno odgovornog lica i pečat.

Član 4

Provera tehničke ispravnosti merila obuhvata:

1) vizuelni pregled i proveru funkcionalnosti merila;

2) ispitivanje i proveru metroloških i radnih svojstava, odnosno usaglašenosti merila sa propisanim zahtevima za ta merila u trenutku pregleda (etaloniranje);

3) vođenje zapisnika.

Član 5

Identifikacija merila, provera natpisa i oznaka na merilu, provera celovitosti, neoštećenosti i opšteg stanja i funkcionisanja merila i pokazivača i prikazivača na merilu vrši se vizuelnim pregledom i proverom funkcionalnosti merila.

Član 6

Ispitivanje i etaloniranje merila iz člana 4. ovog pravilnika obuhvata proces očitavanja i poređenja očitanih vrednosti kontrolisanog merila sa očitanim vrednostima merila iste ili više klase tačnosti (etalon), koji ima sledljivost do nacionalnih ili međunarodnih etalona za datu oblast.

Član 7

Zapisnik iz člana 4. tačka 3) ovog pravilnika po pravilu sadrži:

1) broj i datum podnošenja zahteva za proveru merila;

2) podatke o podnosiocu zahteva za proveru merila, odnosno vlasniku ili korisniku merila sadržane u Registru;

3) podatke o merilu koji nisu u Registru (naziv merila, ime proizvođača, serijski broj, tip merila i osnovne metrološke karakteristike);

4) rezultate provere merila;

5) usklađenost sa propisanim metrološkim zahtevima;

6) uslove u kojima je obavljen pregled, odnosno ispitivanje;

7) mesto i datum pregleda, odnosno ispitivanja;

8) ime i potpis lica koje je izvršilo pregled, odnosno ispitivanje merila.

Član 8

Ako se prilikom provere tehničke ispravnosti merila utvrdi da merilo ispunjava propisane metrološke zahteve izdaće se odgovarajuće uverenje u skladu sa standardom SRPS ISO/IEC 17025:2006.

Član 9

Proveru tehničke ispravnosti merila iz državnog meteorološkog osmatračkog sistema vrši Republički hidrometeorološki zavod, u zadatim (laboratorijskim) ili prirodnim uslovima po procedurama i uputstvima sistema kvaliteta akreditovane laboratorije za etaloniranje po standardu SRPS ISO/IEC 17025:2006 i u skladu sa Tehničkim regulatornim dokumentima Svetske meteorološke organizacije.

III NAČIN PROVERE TEHNIČKE ISPRAVNOSTI MERILA IZ DRŽAVNOG HIDROLOŠKOG OSMATRAČKOG SISTEMA

Član 10

Provera tehničke ispravnosti merila iz državnog hidrološkog osmatračkog sistema vrši se na način utvrđen međunarodnim standardima ISO 2537:2007, ISO 3455:2007, ISO/TS 15768:2000 i ENV 14028:2001.

Način provere geodetske opreme (nivelira i teodolita koji se koriste za niveliranje, odnosno merenje nivoa rečnog toka), definisan je posebnim propisom.

IV PERIODIČNOST PROVERE TEHNIČKE ISPRAVNOSTI MERILA

Član 11

Periodičnost provere tehničke ispravnosti merila iz državnog meteorološkog osmatračkog sistema utvrđuje se po vrstama merila, i to:

Redni broj

Naziv merila

Period ispitivanja (godina)

Opseg merenja

 

Temperatura vazduha i tla:

 

stepen Celzijusa (°C)

1.

Meteorološki termometri

2

-35 °C - 50 °C

2.

Termometri za merenje temperature tla

2

-25 °C - 60 °C

3.

Termografi

1

-35 °C - 50 °C

4.

Otporni termometri

 

 

- na bazi metala
- na bazi poluprovodnika
- pokazne naprave za otporne termometre
- na bazi plemenitih metala
- na bazi neplemenitih metala
- pokazne naprave za termoparove

2
2
2
2
1
1

-35 °C - 50 °C
-35 °C - 50 °C
-35 °C - 50 °C
-35 °C - 50 °C
-35 °C - 50 °C
-35 °C - 50 °C

5.

Stakleni termometri punjeni tečnošću

2

-35 °C - 50 °C

6.

Termometri za merenje temperature vode

2

-10 °C - 60 °C

 

Atmosferski pritisak:

 

hektopaskal (hPa)

7.

Barometri punjeni živom

2

800 hPa - 1100 hPa

8.

Aneroid - barometri

1

800 hPa - 1100 hPa

9.

Barografi i mikrobarografi

1

800 hPa - 1100 hPa

10.

Električni barometri sa pokazivačem

1

800 hPa - 1100 hPa

11.

Senzori atmosferskog pritiska

1

800 hPa - 1100 hPa

 

Relativna vlažnost vazduha:

 

procenat (%)

12.

Higrometri i higrografi

1

10 % - 98 %

13.

Senzori na bazi polimera

1

10 % - 98 %

14.

Psihrometri

2

10 % - 98 %

15.

Higroklipovi

1

10 % - 98 %

 

Pravac i brzina vazdušnih strujanja:

 

metar u sekundi (m/s)

16.

Anemometri i anemografi

2

0 m/s - 40 m/s

17.

Sonični senzori pravca i brzine

1

0 m/s - 40 m/s

 

Komponente sunčevog zračenja:

 

vat po kvadratnom metru (W/m2)

18.

Pirheliometri

1

0 W/m2 - 2000 W/m2

19.

Piranometri

1

0 W/m2 - 2000 W/m2

20.

Bilansmetri

1

0 W/m2 - 2000 W/m2

 

Trajanje sijanja sunca:

 

čas (h)

21.

Heliografi

5

0 h - 24 h

22.

Senzori za dužinu trajanja sijanja sunca

1

0 h - 24 h

 

Atmosferske padavine:

 

milimetar (mm)

23.

Kišomeri

2

0 mm - 10 mm (menzure)

24.

Pluviografi

1

0 mm - 10 mm

25.

Ombrografi

1

0 mm - 10 mm

26.

Senzor količine padavina za automatske meteorološke stanice

5

0 mm - 0,2 mm

 

 

 

centimetar (cm)

27.

Snegomerni lenjiri

1

0 cm - 120 cm

 

Transmitivnost atmosfere:

 

metar (m)

28.

Transmisiometar

1

10 m - 10000 m

Član 12

Periodičnost provere tehničke ispravnosti merila iz državnog hidrološkog osmatračkog sistema utvrđuju se po vrstama merila, i to:

Redni broj

Naziv merila

Period ispitivanja (godina)

Opseg merenja

 

Protok:

 

metar u sekundi (m/s)

1.

Hidrometrijsko krilo sa obrtnim elementom - mini

2

0 m/s - 3 m/s

2.

Hidrometrijsko krilo sa obrtnim elementom - veliko

2

0 m/s - 10 m/s

3.

Elektromagnetno krilo

2

0 m/s - 2,5 m/s

 

Temperatura vode:

 

stepen Celzijusa (°C)

4.

Termometri za merenje temperature vode

2

0 °C - 40 °C

 

V ZAVRŠNA ODREDBA

Član 13

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".