PRAVILNIKO USLOVIMA U POGLEDU PROSTORA, OPREME, NASTAVNIH SREDSTAVA I STEPENA I VRSTE OBRAZOVANJA NASTAVNIKA I ANDRAGOŠKIH ASISTENATA ZA OSTVARIVANJE NASTAVNOG PLANA I PROGRAMA OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH("Sl. glasnik RS - Prosvetni glasnik", br. 13/2013) |
Ovim pravilnikom propisuju se bliži uslovi za ostvarivanje Nastavnog plana i programa osnovnog obrazovanja odraslih koji se odnose na: školski prostor, opremu, nastavna sredstva i obrazovanje nastavnika, stručnih saradnika i andragoških asistenata i program osposobljavanja nastavnika, stručnih saradnika, direktora i andragoških asistenata za rad sa odraslima.
Bliži uslovi propisani Pravilnikom o normativima školskog prostora, opreme i nastavnih sredstava u osnovnoj školi ("Službeni glasnik RS - Prosvetni glasnik", broj 4/90), primenjuju se i na osnovne škole koje ostvaruju Nastavni plan i program osnovnog obrazovanja odraslih.
Razrednu nastavu, nastavu i druge oblike obrazovnog rada iz predmeta: Srpski jezik, Jezik nacionalne manjine, Engleski jezik, Matematika, Fizika, Hemija, Biologija, Istorija i Geografija mogu da izvode lica koja ispunjavaju uslove za izvođenje nastave iz ovih predmeta, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi.
Nastavu i druge oblike obrazovnog rada iz predmeta i modula može da izvodi:
1. Predmet: Digitalna pismenost:
- lice koje ispunjava uslove za izvođenje nastave iz predmeta Informatika i računarstvo, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika koji izvode obrazovno-vaspitni rad iz izbornih predmeta u osnovnoj školi.
2. Modul: Primenjene nauke:
- lica koja ispunjavaju uslove za izvođenje nastave iz predmeta Fizika, Hemija i Biologija, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi.
3. Predmet: Preduzetništvo:
- lica iz člana 3. i člana 4. tač. 1, 2. i 4. ovog pravilnika.
4. Predmet: Odgovorno življenje u građanskom društvu
Modul: Osnovne životne veštine:
- lica koja ispunjavaju uslove za izvođenje nastave iz predmeta Građansko vaspitanje u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika koji izvode obrazovno-vaspitni rad iz izbornih predmeta u osnovnoj školi;
- lica koje ispunjavaju uslove za obavljanje poslova stručnog saradnika, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi.
Poslove andragoškog asistenta može da obavlja nastavnik, stručni saradnik i lice koje ispunjava uslove za prijem u radni odnos, utvrđene Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i ima najmanje srednje obrazovanje.
Direktori, nastavnici i stručni saradnici iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika i andragoški asistenti moraju da imaju i savladan program obuke za osposobljavanje direktora, nastavnika, stručnog saradnika i andragoškog asistenta za rad sa odraslima: "Integralni program obuke za ostvarivanje programa funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih".
Program obuke iz stava 1. ovog člana odštampan je uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe:
1) Pravilnik o vrsti obrazovanja nastavnika koji ostvaruju program ogleda funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih ("Prosvetni glasnik", broj 6/11);
2) Pravilnik o vrsti obrazovanja nastavnika osnovne škole koji ostvaruju Program ogleda funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih Roma ("Prosvetni glasnik", broj 7/06).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije - Prosvetnom glasniku".
INTEGRALNI PROGRAM OBUKE ZA OSTVARIVANJE OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH PO MODELU FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH
Opšti cilj programa:
Opšti cilj programa je osposobljavanje školskih timova u osnovnim školama i nastavnika srednjih stručnih škola za uspešno funkcionisanje i realizaciju nastave za odrasle polaznike osnovnog obrazovanja po modelu funkcionalnog osnovnog obrazovanja (u daljem tekstu: FOOO), zasnovane na interaktivnim metodama, kao i za primenu novog nastavnog plana i programa za osnovno obrazovanje odraslih po modelu FOOO.
Posebni ciljevi programa:
- Upoznavanje sa karakteristikama nastavnog programa FOOO;
- Povećanje razumevanja uloge školskog tima i svakog člana u implementaciji FOOO;
- Pružanje uvida u suštinska teoretska pitanja vezana za obrazovanje odraslih;
- Približavanje koncepta kompetencija i obrazovanja usmerenog na ishode;
- Upoznavanje sa pristupom u ocenjivanju postignuća polaznika FOOO;
- Povećanje kapaciteta nastavnika da planiraju i postignu rezultate učenja;
- Razvijanje veština za korišćenje različitih metoda i tehnika u nastavi i obrazovanju odraslih;
- Obezbeđivanje uspešne komunikacije sa polaznicima;
- Razvoj spremnosti da se podrže polaznici u prevazilaženju teškoća u učenju i socijalnih prepreka, kao i sprečavanje njihovog osipanja;
- Obučavanje za implementaciju novog kurikuluma u osnovnom obrazovanju odraslih;
- Osposobljavanje nastavnika da nastavni proces i sve njegove elemente, kao i odnos sa polaznicima i andragoškim asistentima, prilagode glavnim ciljevima FOOO kroz ostvarivanje nastave svog predmeta;
- Osposobljavanje nastavnika kako da u svom predmetu koriste nastavne metode i aktivnosti radi prilagođavanja s obzirom na individualne i grupne karakteristike polaznika;
- Razvoj i unapređenje kroskurikularne saradnje članova školskog tima;
- Jačanje kapaciteta nastavnika za korišćenje i razvoj materijala za učenje i podučavanje;
- Unapređenje kapaciteta nastavnika za planiranje, razvoj, realizovanje i praćenje stručnih obuka u FOOO;
- Razvoj i jačanje kapaciteta andragoških asistenata i stručnih saradnika kao članova školskog tima za rad sa polaznicima, nastavnicima i lokalnim partnerima;
- Jačanje kapaciteta direktora za vođenje školskog tima i saradnju sa socijalnim partnerima.
Program će se realizovati kroz sledeće module:
- Modul 1 - Osnovne andragoške veštine i izgradnja školskog tima - za direktore, stručne saradnike, nastavnike i andragoške asistente - za ostvarenje Funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih (FOOO) - u trajanju od 24 časa.
- Modul 2 - Obuka nastavnika za ostvarenje nastavnog plana i programa za Funkcionalno osnovno obrazovanje odraslih (FOOO) - u trajanju od 16 časova po pojedinom predmetu odnosno od 40 časova za predmete Preduzetništvo, Osnovne životne veštine i Odgovorno življenje.
- Modul 3 - Obuka andragoških asistenata za ostvarenje Funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih - u trajanju od 16 časova (obavezni modul).
- Modul 4 - Obuka nastavnika srednjih stručnih škola za ostvarenje stručnih obuka u okviru Funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih (FOOO) - u trajanju od 16 časova.
Korisnici programa:
Školski timovi (direktori, stručni saradnici, nastavnici i andragoški asistenti) u osnovnim školama uključeni u sprovođenje osnovnog obrazovanja odraslih po modelu FOOO i nastavnici srednjih stručnih škola uključeni u ostvarenje obuka u okviru FOOO.
Realizatori obuka:
Obuke će realizovati treneri koji su selektovani i obučeni za realizaciju određenih modula.
OSNOVNE ANDRAGOŠKE VEŠTINE I IZGRADNJA ŠKOLSKOG TIMA ZA DIREKTORE, STRUČNE SARADNIKE, NASTAVNIKE I ANDRAGOŠKE ASISTENTE ZA OSTVARENJE FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH (FOOO)
Sadržaj obuke:
- Koncept FOOO i kompetencije nastavnika potrebne za primenu novog nastavnog plana i programa;
- Školski tim i timski rad u ostvarivanju FOOO;
- Osnovni principi učenja odraslih;
- Karakteristike učenja odraslih;
- Motivi i barijere u učenju odraslih;
- Principi i stilovi učenja odraslih;
- Metode i tehnike interaktivne nastave za odrasle;
- Procena postignuća, ocenjivanje i portfolio;
- Organizacija obrazovnog procesa i individualizacija nastave;
- Uloga nastavnika u interaktivnoj nastavi i obrazovanju odraslih.
Ishodi obuke:
Na kraju procesa obuke članovi školskog tima biće u stanju da:
- razumeju koncept FOOO i nastavnog plana i programa zasnovanog na kompetencijama i ishodima;
- sagledaju ulogu školskog tima u sprovođenju FOOO;
- prepoznaju potrebe odraslih polaznika u procesu učenja;
- razumeju neophodnost učenja u grupi, motivacije učesnika i podrške u prevazilaženju barijera;
- prepoznaju važnost interaktivnog učenja i podučavanja odraslih;
- primene principe učenja odraslih u procesu podučavanja;
- izvrše selekciju i primenu adekvatnih metoda i tehnika učenja i interaktivne nastave;
- uvide značaj i različitost stilova učenja odraslih;
- razumeju pristup monitoringa i evaluacije ishoda u učenju i podučavanju;
- planiraju lekciju/aktivnost u sve tri dimenzije realizacije: procesi, veze i ishodi;
- sagledaju multidimenzionalnost uloge nastavnika, kao realizatora FOOO i kao člana školskog tima;
- prepoznaju funkciju andragoškog/pedagoškog asistenta u školskom timu i obrazovanju odraslih.
OBUKA NASTAVNIKA ZA OSTVARENJE NASTAVNOG PLANA I PROGRAMA ZA FUNKCIONALNO OSNOVNO OBRAZOVANJE ODRASLIH
Sadržaj obuke:
- Glavni elementi koncepta kurikuluma FOOO;
- Kurikulum FOOO kao integrisani obrazovni program i nastavni plan u FOOO;
- Nastavni program FOOO kao obrazovni program usmeren na ishode (opšte i predmetno specifične);
- Struktura i organizacija nastavnog programa FOOO;
- Struktura i organizacija NASTAVE PREDMETA u ostvarivanju nastavnog programa FOOO;
- Mogućnosti koncipiranja različitih pristupa nastavi i učenju u ostvarivanju NASTAVE PREDMETA u nastavnom programu FOOO;
- Predmetni program u nastavnom programu FOOO: ostvarivanje opštih ishoda kroz nastavu predmeta;
- Ishodi predmeta kao prioritet u realizaciji predmetnog programa;
- Odnos obaveznih sadržaja i ishoda predmeta;
- Mesto predmeta u nastavnom programu FOOO kao jedinstvenom obrazovnom programu;
- Funkcionalizacija i individualizacija u nastavi FOOO;
- Standardi postignuća u FOOO;
- Praćenje, podsticanje i procena napredovanja polaznika u određenom predmetu kao integralni deo nastavnog programa FOOO;
- Mesto i uloga predmetnog nastavnika i školskog tima u planiranju nastave;
- Planiranje i realizacija časa;
- Mesto i uloga andragoškog asistenta u nastavi predmeta i u ostvarivanju nastavnog programa FOOO;
- Nastavni materijal za učenje i podučavanje kao oruđe kvalitetne nastave i učenja u predmetu u okviru nastavnog programa FOOO;
- Uloga nastavnika, polaznika i andragoških asistenata u stalnom unapređivanju i funkcionalnom prilagođavanju programa predmeta nastavnog programa FOOO;
- Uloga nastavnika, polaznika i andragoških asistenata u stalnom unapređivanju i funkcionalnom prilagođavanju nastavnog materijala za učenje i podučavanje.
Ishodi obuke:
Na kraju procesa obuke nastavnici će biti u stanju da:
- upoznaju, razumeju i prihvate koncept nastavnog programa FOOO;
- upoznaju i razumeju karakteristike i prednosti nastavnog programa zasnovanog na ishodima;
- upoznaju i razumeju značenje i značaj opštih ishoda kao kompetencija ka čijoj je izgradnji usmeren nastavni program FOOO;
- razumeju koncept i aspekte funkcionalizacije u nastavnom programu FOOO;
- u procesu nastave predmeta i učenja odraslih primenjuju i ostvaruju koncept funkcionalizacije;
- upoznaju i razumeju značenje i značaj ishoda u programu predmeta;
- razumeju odnos između sadržaja svog predmeta i ishoda koje treba da postignu u programu predmeta;
- način organizacije nastavnog procesa i proces učenja usmere ka postizanju opštih i predmetnih ishoda;
- predmetne sadržaje koriste u funkciji ostvarivanja ishoda;
- prate i evaluiraju proces nastave;
- upoznaju i razumeju nastavni materijal za učenje i podučavanje kao oruđe u ostvarivanju predmetnog programa;
- koriste, prate, evaluiraju i stalno unapređuju nastavni materijal za učenje i podučavanje;
- u okviru svog predmeta prate i vrednuju napredovanje polaznika kao integralni deo procesa nastave i učenja;
- razumeju značaj individualnih i grupnih karakteristika polaznika relevantnih za nastavu predmeta;
- nastavu diferenciraju prema realnim karakteristikama i potrebama polaznika;
- konstruktivno sarađuju u školskom timu u vezi sa organizacijom nastave u školi i u okviru vlastitog predmeta;
- sarađuju sa andragoškim asistentom u procesu planiranja i izvođenja nastave, praćenja i procenjivanja sadržaja predmeta, napredovanja polaznika, primene i razvoja materijala za učenje i podučavanje.
OBUKA ANDRAGOŠKIH ASISTENATA ZA OSTVARENJE FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH
Sadržaj obuke:
- Koncept FOOO;
- Karakteristike polaznika FOOO;
- Uloga andragoškog asistenta kao člana školskog tima u implementaciji FOOO;
- Uloga andragoškog asistenta u motivisanju odraslih polaznika, uklanjanju barijera za uključivanje polaznika u FOOO;
- Pozicija i uloga andragoškog asistenta kao pomoći nastavniku u podučavanju pojedinih predmeta;
- Uloga andragoškog asistenta u saradnji između školskog tima i lokalnog partnerskog tima;
- Uloga andragoškog asistenta u savetovanju polaznika u vezi sa stručnim obukama;
- Uloga andragoškog asistenta u izradi i vođenju školske dokumentacije;
- Uloga andragoškog asistenta u praćenju i unapređivanju materijala za učenje;
- Uloga andragoškog asistenta u praćenju i evaluaciji ostvarivanja FOOO.
Ishodi obuke:
Na kraju procesa obuke andragoški asistenti biće u stanju da:
- upoznaju i razumeju koncept FOOO i svoju ulogu u njegovom ostvarenju;
- upoznaju i razumeju svoju ulogu u ostvarenju nastave iz pojedinih predmeta u okviru nastavnog plana i programa FOOO;
- upoznaju i razumeju svoju ulogu kao pomoć nastavniku u podučavanju pojedinih predmeta;
- upoznaju i razumeju svoje dužnosti i obaveze u saradnji između škole i lokanog partnerskog tima;
- sagledaju individualne i socijalne karakteristike polaznika FOOO;
- prepoznaju načine za motivisanje polaznika FOOO i pružanje pomoći u prevazilaženju barijera prilikom uključivanja u FOOO;
- razumeju svoju ulogu u školskom timu i vođenju školske dokumentacije;
- pomognu nastavniku i polaznicima u kreiranju i razvoju materijala za učenje i podučavanje u ostvarivanju FOOO.
OBUKA NASTAVNIKA SREDNJIH STRUČNIH ŠKOLA ZA OSTVARENJE STRUČNIH OBUKA U OKVIRU FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH
Sadržaj obuke:
- Koncept i kurikulum FOOO;
- Program i ciljevi stručnog obrazovanja i obuka u okviru FOOO;
- Socijalno partnerstvo kao mehanizam usklađivanja rada i obrazovanja;
- Značenje obrazovanja usmerenog na kompetencije;
- Mogućnosti i ograničenja razvoja stručnih kompetencija kod polaznika FOOO;
- Razvoj nastavnog programa u stručnom obrazovanju - osnovni procesi i produkti;
- Analiza potreba tržišta rada;
- Analiza zahteva rada - funkcionalna analiza;
- Standardi zanimanja;
- Značenje i karakteristike obrazovanja zasnovanog na ishodima;
- Pojam, karakteristike i struktura ishoda obrazovanja;
- Taksonomije ishoda učenja;
- Osobenosti organizacije obuke;
- Praćenje i evidentiranje obuke;
- Sadržaj i karakteristike materijala za učenje i podučavanje za stručne obuke u FOOO;
- Metode i tehnike u radu sa polaznicima stručnih obuka u FOOO;
- Način organizacije ispita za stručne obuke u FOOO;
- Ocenjivanje postignuća u stručnom obrazovanju.
Ishodi obuke:
Na kraju procesa obuke nastavnici će biti u stanju da:
- razumeju koncept i kurikulum FOOO;
- razumeju osnovne ciljeve i funkcije stručnog obrazovanja i obuke odraslih;
- objasne funkcije i mehanizme uspostavljanja socijalnog partnerstva u području obrazovanja i obuke;
- razumeju značenje kompetencija i kompetentnosti;
- poznaju različite modele razvoja nastavnog programa u stručnom obrazovanju;
- analiziraju potrebe tržišta rada za obukama;
- koriste metod funkcionalne analize u specifikovanju rada i razvoju nastavnog programa;
- pretvaraju zahteve i ishode zanimanja u ishode obrazovanja i učenja;
- razumeju funkciju i značenje ishoda obrazovanja/učenja;
- razvijaju scenario za postignuće opštih i specifičnih ishoda učenja;
- formulišu ishode obrazovanja;
- poznaju osobenosti organizacije obuke;
- primene procedure praćenja i evidentiranja obuke;
- sagledaju sadržaj i karakteristike materijala za učenje i podučavanje za stručne obuke u FOOO;
- adekvatno odaberu i primene metode i tehnike u radu sa polaznicima stručnih obuka u FOOO;
- sprovedu ispit za stručne obuke u skladu sa procedurama utvrđenim unutar FOOO;
- primenjuju različite taksonomije u evaluaciji i ocenjivanju postignuća polaznika.