ZAKLJUČAKO UTVRĐIVANJU AKCIONOG PLANA ZA SPROVOĐENJE STRATEGIJE UNAPREĐENJA POLOŽAJA OSOBA SA INVALIDITETOM U REPUBLICI SRBIJI ZA PERIOD OD 2013. DO 2015. GODINE("Sl. glasnik RS", br. 73/2013) |
1. Utvrđuje se Akcioni plan za sprovođenje Strategije unapređenja položaja osoba sa invaliditetom u Republici Srbiji za period od 2013. do 2015. godine, koji je sastavni deo ovog zaključka.
2. Ovaj zaključak objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".
AKCIONI PLAN
ZA SPROVOĐENJE STRATEGIJE UNAPREĐENJA POLOŽAJA OSOBA SA INVALIDITETOM U REPUBLICI SRBIJI ZA PERIOD OD 2013. DO 2015. GODINE
Jedan od prvih koraka ka unapređenju položaja osoba sa invaliditetom u Republici Srbiji, pored Zakona o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom ("Službeni glasnik RS", broj 33/06), predstavlja Strategija unapređenja položaja osoba sa invaliditetom ("Službeni glasnik RS", broj 1/07, u daljem tekstu: Strategija). Strategijom je utvrđen plan aktivnosti svih društvenih aktera u Republici Srbiji na ovom polju, što pokazuje čvrstu posvećenost naše zemlje radu na podršci osobama sa invaliditetom u svim oblastima društvenog života. Polazeći od osnovnih elemenata Strategije, pripremljen je i Akcioni plan za sprovođenje Strategije unapređenja položaja osoba sa invaliditetom u Republici Srbiji za period od 2013. do 2015. godine (u daljem tekstu: Akcioni plan). Akcionim planom utvrđuju se aktivnosti koje će se realizovati od strane državnih organa, organizacija i institucija u periodu od 2013. do 2015. godine, imajući u vidu da su u prethodnom periodu već postignuti neki od ciljeva Strategije, posebno kada se govori o pravnom okviru koji omogućava unapređenje položaja i zaštitu osoba sa invaliditetom. Tako su, u prethodnom periodu, usvojeni sledeći propisi: Zakon o potvrđivanju Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom ("Službeni glasnik RS", broj 42/09) i Zakon o potvrđivanju Opcionog protokola uz Konvenciju o pravima osoba sa invaliditetom ("Službeni glasnik RS", broj 42/09), Zakon o potvrđivanju Revidirane evropske socijalne povelje ("Službeni glasnik RS", broj 42/09), Zakon o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju osoba sa invaliditetom ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 32/13), Zakon o socijalnoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", broj 24/11), Zakon o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", br. 72/09, 81/09, 24/11 i 121/12), Zakon o udruženjima ("Službeni glasnik RS", br. 51/09 i 99/11), Zakon o zaštiti lica sa mentalnim smetnjama ("Službeni glasnik RS", broj 45/13) i drugi propisi, čijom se doslednom primenom, uz istovremeno usvajanje novih u različitim oblastima, u velikoj meri obezbeđuje realizacija opštih ciljeva utvrđenih Strategijom.
Imajući u vidu navedeni pravni okvir i već postignute ključne rezultate, Akcionim planom se izdvajaju isti opšti i posebni ciljevi utvrđeni Strategijom ali se preciziraju pojedine mere i aktivnosti koje je potrebno sprovesti u poslednjem dvogodišnjem periodu implementacije Strategije. Najveći broj mera i aktivnosti planiranih ovim akcionim planom su dugoročne i kontinuirane, te prevazilaze vremenski okvir na koji je projektovan sam Akcioni plan. Takođe, određene mere predstavljaju samo početne aktivnosti ili aktivnosti koje prerastaju u sistem ili neprekidni proces. Ova činjenica ukazuje i na ključnu ulogu multisektorskog i multidisciplinarnog pristupa u politici mera koje utiču na položaj osoba sa invaliditetom, sa pomeranjem težišta sa dugoročne zavisnosti i pasivne uloge ka aktiviranju potencijala i izgradnji kapaciteta osoba sa invaliditetom i cele zajednice, u pravcu stvaranja mogućnosti da osobe sa invaliditetom postanu aktivni i produktivni članovi društva.
2. MERE I AKTIVNOSTI AKCIONOG PLANA U ODNOSU NA CILJEVE STRATEGIJE
Strategija sadrži šest strateških oblasti i u okviru svake od njih je definisan po jedan opšti cilj. Svaki opšti cilj je razrađen na posebne ciljeve. U skladu sa postavljenim oblastima u Strategiji, određeni su sledeći opšti i posebni ciljevi:
1) Pitanje položaja osoba sa invaliditetom ugraditi u opšte razvojne planove uz izgradnju institucionalnog okvira i operacionalizaciju multisektorske i multiresorne saradnje na aktivnostima planiranja i praćenja politika u ovoj oblasti.
Ovaj opšti cilj realizuje se posebnim ciljevima, i to:
(1) razviti i primeniti mehanizme za uključivanje pitanja invalidnosti u glavne tokove društva, razvojne planove, sektorske strategije, programe i projekte i
(2) podržati formiranje odgovarajućeg institucionalnog okvira i osigurati razvoj mehanizama za zajedničko planiranje i praćenje politike mera u oblasti invalidnosti svih relevantnih činilaca na svim nivoima (nacionalni, pokrajinski, okružni, lokalni).
U okviru ovih ciljeva, naročito na nacionalnom nivou, vrednuje se iskustvo osoba sa invaliditetom i uvažava stav da su osobe sa invaliditetom najbolji predstavnici i poznavaoci problematike invalidnosti uz poštovanje principa - ništa o nama bez nas, te se prilikom planiranja i sprovođenja različitih politika, mera, strategija, planova i projekata, naročito u okviru Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike (kao ministarstva nadležnog za unapređenje položaja osoba sa invaliditetom), u rešavanje svih pitanja koja se tiču položaja osoba sa invaliditetom uključuju predstavnici njihovih organizacija i udruženja.
Takođe, obezbeđen je mehanizam i potrebni resursi za praćenje položaja osoba sa invaliditetom na nacionalnom nivou osnivanjem i radom Saveta za osobe sa invaliditetom. Izvršeno je i delimično prikupljanje podataka o osobama sa invaliditetom i njihovim uslovima života, kroz uvođenje pitanja o invalidnosti u istraživanja i merenja opšte populacije koje je, na osnovu propisa o popisu stanovništva, domaćinstva i stanova 2011. godine, sproveo Republički zavod za statistiku.
U tom smislu, u narednom periodu, potrebno je nastaviti sa dosadašnjom praksom i istovremeno podsticati dalje uključivanje osoba sa invaliditetom u sve društvene tokove, a posebno podsticati ovakvo uključivanje na lokalnom nivou, gde se u najvećoj meri može uticati na poboljšanje položaja osoba sa invaliditetom. Sa druge strane, potrebno je nastaviti sa osnaživanjem organizacija i predstavničkih grupa osoba sa invaliditetom u zastupanju njihovih interesa i daljeg razvoja i praćenja politike unapređenja položaja osoba sa invaliditetom.
2) Razviti efikasnu pravnu zaštitu, uz razvijene i sprovedene planove prevencije i sprečavanja diskriminacije osoba sa invaliditetom, kao i planove senzibilizacije društva po pitanjima invalidnosti.
Ovaj opšti cilj realizuje se posebnim ciljevima, i to:
(1) osigurati poštovanje prava osoba sa invaliditetom kroz razvoj mehanizama zaštite prava osoba sa invaliditetom i
(2) podići nivo svesti zajednice o osobama sa invaliditetom i osoba sa invaliditetom o pravima, položaju i potrebama.
U okviru ovih ciljeva redovno se vrši praćenje sprovođenja relevantnih, već usvojenih pravnih propisa (pomenuta Konvencija UN o pravima osoba sa invaliditetom, Revidirana evropska socijalna povelja, Zakon o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom i Zakon o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju osoba sa invaliditetom), uz istovremeno podsticanje daljeg razvoja mera aktivne politike zapošljavanja i profesionalne rehabilitacije osoba sa invaliditetom. Takođe, u okviru Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, Sektor za zaštitu osoba sa invaliditetom, vrši se sufinansiranje projekata po konkursima u oblasti osnaživanja osoba sa invaliditetom za samozastupanje i razvoj nedostajućih usluga, u oblasti informisanja osoba sa invaliditetom uopšte i posebno u regionalnim i lokalnim medijima putem posebno prilagođenih tehnika, informisanje šire javnosti o pravima i položaju osoba sa invaliditetom, kulturno-umetničkog stvaralaštva osoba sa invaliditetom, bibliotečke delatnosti za slepe osobe, prevodilačkih servisa za gluve i druge aktivnosti.
Na osnovu navedenog, potrebno je dalje praćenje postojećih propisa uz istovremeni rad na unapređenju prava osoba sa invaliditetom i podizanju nivoa pristupačnosti, standardizaciji znakovnog jezika i izradi propisa o upotrebi znakovnog jezika za gluve, kao i daljem sufinansiranju i pronalaženju novih modela finansiranja aktivnosti koje za cilj imaju poštovanje prava i podizanje nivoa svesti zajednice o pravima osoba sa invaliditetom. Potrebno je dalje razvijati i osnaživati programe obrazovanja javnosti o pitanjima invalidnosti i uključivanje perspektive invalidnosti u teme od opšteg interesa i podržavati rad organizacija osoba sa invaliditetom koje razvijaju i pružaju usluge namenjene osobama sa invaliditetom (dnevni boravci, klubovi, servis personalnih asistenata, SOS-telefon) na svim nivoima.
3) Socijalne, zdravstvene i druge usluge bazirane na pravima i potrebama korisnika načiniti dostupnim, u skladu sa savremenim međunarodno prihvaćenim metodama procene invalidnosti i potreba.
Ovaj opšti cilj realizuje se posebnim ciljevima, i to:
(1) unaprediti sistem podrške i usluga usmerenih ka korisniku u skladu sa njegovim potrebama;
(2) osnažiti porodice osoba sa invaliditetom kroz sistem pružanja adekvatne podrške odgovarajućih servisa i službi koje pomažu integraciju osoba sa invaliditetom u zajednicu i
(3) unaprediti kvalitet rada pružalaca usluga.
U okviru ovih ciljeva razvijaju se standardi kvaliteta socijalnih, zdravstvenih i drugih usluga koje se pružaju osobama sa invaliditetom u lokalnoj zajednici, obezbeđujući programsku i metodološku podršku u njihovoj implementaciji finansiranjem (iz republičkog budžeta) razvoja novih usluga koje pružaju organizacije i udruženja osoba sa invaliditetom, u okviru propisa o socijalnoj zaštiti. Ove usluge baziraju se prvenstveno na osnaživanju zajednice i porodica osoba sa invaliditetom u pravcu pružanja podrške za punu integraciju osoba sa invaliditetom u zajednicu. U tom smislu razvijaju se usluge personalne asistencije, dnevnih boravaka, stanovanja uz podršku, vrši se razvoj institucionalnog smeštaja, program malih kućnih zajednica, podrška deinstitucionalizaciji i dr.
Aktivnost koja predstoji jeste usvajanje nedostajućih podzakonskih propisa na osnovu Zakona o socijalnoj zaštiti, permanentna edukacija osoba sa invaliditetom i zaposlenih u ustanovama socijalne zaštite i uključivanje ovaj proces jedinica lokalne samouprave. Potrebno je razviti mehanizme koji će omogućiti postojanje pluralizma pružaoca usluga socijalne zaštite (vladine institucije, agencije, udruženja građana i privatni sektor), koji će pružati usluge na bazi utvrđenih standarda sa ciljem što bolje dostupnosti. Osigurati pristupačnost, u skladu sa finansijskim mogućnostima, socijalnim, zdravstvenim i drugim uslugama u arhitektonskom, organizacionom i programskom smislu - prostor bez barijera, mobilni servisi, fleksibilno radno vreme, prilagođeni formati informacija, edukovani pružaoci usluga, kao i uključivanje novih tehnologija.
Potrebno je osigurati sveobuhvatnost zdravstvene zaštite za osobe sa invaliditetom (promocija zdravlja, prevencija bolesti na svim nivoima, rana dijagnoza, lečenje i rehabilitacija), bez diskriminacije u odnosu na njihovo stanje i bolest, u skladu sa njihovim potrebama i obezbediti pristup, u skladu sa finansijskim mogućnostima, osobama sa invaliditetom specijalizovanim službama zdravstvene zaštite i rehabilitacije.
4) Razviti politike mera i primeniti programe, naročito u oblastima obrazovanja, zapošljavanja, rada i stanovanja, koji osobama sa invaliditetom pružaju jednake mogućnosti i podstiču samostalnost, lični razvoj i aktivan život u svim oblastima.
Ovaj opšti cilj realizuje se posebnim ciljevima, i to:
(1) osigurati poštovanje i ostvarivanje prava svih osoba sa invaliditetom na adekvatno obrazovanje uz obezbeđivanje jednakih mogućnosti za učenje i razvoj u lokalnoj zajednici za svu decu, omladinu i odrasle osobe sa invaliditetom;
(2) obezbediti bolju dostupnost usluga karijernog vođenja i savetovanja osobama sa invaliditetom;
(3) obezbediti jednake mogućnosti za rad i zapošljavanje osoba sa invaliditetom uz razvoj i primenu sistemskih rešenja baziranih na potrebama i sposobnostima;
(4) razvijati i osigurati jednake mogućnosti za žene sa invaliditetom za ravnopravno i aktivno učešće u životu zajednice;
(5) poboljšati kvalitet života osoba sa invaliditetom stvaranjem mogućnosti za slobodan izbor uslova i načina života u izabranom okruženju i
(6) povećati uključenost osoba sa invaliditetom u zajednicu stvaranjem uslova za učešće u kulturnom i sportsko-rekreativnom životu i slobodnim aktivnostima.
U okviru ovih ciljeva, implementacijom Zakona o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju osoba sa invaliditetom, na osnovu koga se vrši procena radne sposobnosti i mogućnosti zaposlenja ili održanja zaposlenja primenom Međunarodne klasifikacije funkcionisanja, invalidnosti i zdravlja, omogućena je procena radne sposobnosti svakog pojedinca u odnosu na njegove sposobnosti, znanja i iskustva i to imajući u vidu konkretno radno mesto. Uvedena je i sveobuhvatna tipologija OSI (0-3. stepen radne sposobnosti), u smislu sagledavanja pojedinačnih sposobnosti samih lica i sa druge strane sprovođenja mera podsticanja zapošljavanja svih kategorija osoba sa invaliditetom i njihovog zapošljavanja u odgovarajućim uslovima rada, što je u skladu sa ciljevima utvrđenim brojnim kako međunarodnim tako i domaćim strateškim dokumentima. Permanentno se sprovode mere aktivne politike zapošljavanja osoba sa invaliditetom i mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije, vrši se licenciranje izvođača obuka u okviru profesionalne rehabilitacije i podstiče rad preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom.
Potrebno je raditi na daljoj implementaciji propisa o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju osoba sa invaliditetom, uz razvoj novih mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije. Takođe, neophodno je dalje podizati nivo znanja i kompetencija svih društvenih aktera neposredno uključenih u proces kreiranja i primene politike zapošljavanja osoba sa invaliditetom. Posebnu mogućnost u smislu uključivanja osoba sa invaliditetom u svet rada predstavlja donošenje i sprovođenje Zakona o socijalnom preduzetništvu i zapošljavanju u socijalnom preduzeću, te je, pored usvajanja ovog propisa, potrebno vršiti edukaciju i podsticanje odgovornih na lokalnom nivou i jačati ulogu i odgovornost socijalnih partnera u pravcu podsticanja socijalnog preduzetništva radi povećanja nivoa socijalno ekonomske samostalnosti najteže zapošljivih kategorija stanovništva i posebno osoba sa invaliditetom.
Takođe, zbog specifičnih potreba u pogledu karijernog razvoja, potrebno je obezbediti bolju dostupnost usluga karijernog informisanja, savetovanja i psihološke procene radnih potencijala, a pružaocima tih usluga omogućiti sticanje specifičnih kompetencija u cilju unapređenja kvaliteta rada sa osobama sa invaliditetom.
Programi samostalnog stanovanja i stanovanja uz podršku koji omogućavaju osobama sa invaliditetom da ostaju u svojoj zajednici se moraju dalje širiti i razvijati.
Radi ravnopravnog uključivanja u inkluzivan proces obrazovanja potrebno je dosledno sprovoditi Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i razvijati obrazovanje po inkluzivnim principima postavljenim ovim zakonom. Potrebno je dalje reformisati rad i metodologije komisija za procenu potreba za pružanjem dodatne obrazovne, zdravstvene ili socijalne podrške učeniku i vršiti dalje usklađivanje sa međunarodnim standardima u ovoj oblasti. Edukacija kadra u sistemu obrazovanja i vaspitanja za primenu inkluzivnih principa u realizaciji obrazovno-vaspitnog procesa je dugotrajan proces i postaje redovna aktivnost.
Dalje, potrebno je obezbediti materijalna i druga sredstva organizacijama koje se bave zaštitom prava žena sa invaliditetom, a posebnu pažnju neophodno je posvetiti rodnoj komponenti u zakonskim i strateškim dokumentima. Potrebno je raditi i na unapređenju kvaliteta postojećih usluga podrške i razvoju novih servisa podrške za žene sa invaliditetom.
Obezbediti razvoj i primenu tehničkih i tehnoloških formata u televizijskim programima, filmovima, pozorišnim, sportskim, turističkim i drugim sadržajima za nesmetano praćenje od strane svih osoba sa invaliditetom. Istovremeno neophodno je stvaranje pristupačnosti u postojećim sportskim objektima i objektima sportskim klubovima, kao i instaliranje natpisa na Brajevom pismu i propisne svetlosne i zvučne signalizacije u sportskim i kulturnim institucijama. Potrebno je i promovisanje i stvaranje sportskih klubova prilagođenih potrebama i mogućnostima osoba sa invaliditetom.
5) Osobama sa invaliditetom osigurati pristup izgrađenom okruženju, pristupačnom prevozu, informacijama, komunikacijama i uslugama namenjenim javnosti, a kroz razvoj i sprovođenje plana uklanjanja barijera i izgradnje pristupačnih objekata i usluga.
Ovaj opšti cilj realizuje se posebnim ciljevima, i to:
(1) obezbediti da svi novi javni i objekti otvoreni za javnost, saobraćajna infrastruktura i objekti u funkciji javnog prevoza putnika u svim granama saobraćaja, budu pristupačni za osobe sa invaliditetom;
(2) postepena i kontinuirana adaptacija postojećih javnih objekata i saobraćajne infrastrukture i prevoznih sredstava u javnom prevozu putnika u svim granama saobraćaja, kako bi postali pristupačni za osobe sa invaliditetom i
(3) obezbediti pristupačnost informacija, komunikacija i usluga uključujući primenu informacijskih i komunikacijskih tehnologija kao i drugih naučnih dostignuća u cilju stvaranja jednakih mogućnosti i unapređenja položaja osoba sa invaliditetom.
U okviru ovih ciljeva potrebno je pratiti implementaciju propisa o planiranju i izgradnji u smislu poštovanja standarda pristupačnosti i vršiti edukaciju jedinica lokalne samouprave, komora stručnih radnika - arhitekte, građevinski inženjeri i dr., kao i stručnjaka u drugim oblastima i svih zainteresovanih.
Potrebno je raditi i na planiranju i obezbeđivanju finansijskih sredstava za uklanjanje barijera u javnim službama, javnim objektima, predškolskim i školskim ustanovama, saobraćajnoj infrastrukturi i prevoznim sredstvima u javnom prevozu putnika u svim granama saobraćaja. Istovremeno potrebno je podsticati instaliranje natpisa na Brajevom pismu i propisne svetlosne, taktilne i zvučne signalizacije u objektima od opšteg interesa, a potrebno je podsticati i adaptaciju veb sajtova u pravcu pristupačnosti. Inicirati uvođenje posebnog SOS telefona pri hitnoj pomoći, policiji, vatrogasnoj službi za osobe sa oštećenim sluhom.
6) Osigurati osobama sa invaliditetom adekvatan standard življenja i socijalnu sigurnost.
Ovaj opšti cilj realizuje se posebnim ciljem, i to:
(1) obezbediti svim osobama sa invaliditetom socijalnu sigurnost i puno i nesmetano uživanje tog prava.
Ovaj cilj predstavlja redovnu aktivnost svih nosilaca realizacije predviđenih mera i aktivnosti i predstavlja krajnji cilj ne samo ovog Akcionog plana, nego i politike unapređenja položaja i zaštite osoba sa invaliditetom.
Pored liste potrebnih aktivnosti za realizaciju predviđenih ciljeva, Akcionim planom se definišu i nosioci pojedinih aktivnosti, prvenstveno radi praćenja ostvarenja predviđenih rezultata.
Mere i aktivnosti predviđene Akcionim planom sprovode: Ministarstvo rada, zapošljavanja i socijalne politike (MINRZS); Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja (MPN); Ministarstvo zdravlja (MZ); Ministarstvo finansija i privrede (MFP); Ministarstvo saobraćaja (MS); Ministarstvo građevinarstva i urbanizma (MGU); Ministarstvo regionalnog razvoja i lokalne samouprave (MRRLS); Ministarstvo kulture i informisanja (MKI); Ministarstvo omladine i sporta (MOS) u saradnji sa: Savetom za osobe sa invaliditetom (Savet za OSI), Nacionalnom službom za zapošljavanje (NSZ); ustanovama socijalne zaštite; jedinicama lokalne samouprave; kancelarijama za mlade, Republičkim zavodom za statistiku (RZS), organizacijama i udruženjima osoba sa invaliditetom, NVO i drugim.
4. POTREBNA FINANSIJSKA SREDSTVA
Finansiranje mera i aktivnosti planiranih ovim Akcionim planom vršiće se iz sredstava budžeta Republike Srbije, budžeta teritorijalne autonomije i budžeta jedinica lokalnih samouprava, sredstava poklona, donacija, legata, kredita i iz drugih izvora.
U skladu sa sredstvima budžeta Republike Srbije za 2013. godinu, u okviru Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, kao ministarstva koje je nosilac najvećeg broja aktivnosti, u okviru Budžetskog fonda za programe zaštite i unapređenje položaja osoba sa invaliditetom predviđeno je oko 350.000.000 dinara, dok je u okviru Budžetskog fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom obezbeđeno oko 1.000.000.000,00 dinara, što je ukupno 1.350.000.000,00 dinara.
Za realizaciju planiranih mera i aktivnosti na godišnjem nivou, u okviru istog ministarstva, u skladu sa prioritetnim oblastima finansiranja za 2014. i 2015. godinu, prilikom iskazivanja sredstava neophodnih za realizaciju prioritetnih oblasti finansiranja polazi se od projekcije osnovnih parametara i usvojenih limita za iste godine, te se, u okviru Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike za realizaciju predviđenih mera i aktivnosti, može očekivati iznos od oko 1.400.000.000,00 dinara na godišnjem nivou.
Ostali nosioci aktivnosti, imajući u vidu da se u najvećem broju aktivnosti radi o redovnim poslovima pojedinih državnih organa i organa teritorijalne autonomije i jedinica lokalne samouprave, u okviru obezbeđenih sredstava, takođe raspolažu sa određenim iznosom sredstava, a potrebno je naglasiti i da će se aktivnosti na godišnjem nivou sprovoditi u okviru finansijskih mogućnosti svakog pojedinačno.
Istovremeno, potrebno je uložiti najveće napore u svim oblastima u pravcu obezbeđivanja dodatnih sredstava za realizaciju aktivnosti predviđenih Akcionim planom u smislu pronalaženja različitih donatora i kreiranju programa i projekata koji će u narednom periodu omogućiti unapređenje položaja osoba sa invaliditetom.
5. PRAĆENJE REALIZACIJE AKCIONOG PLANA
Praćenje realizacije mera i aktivnosti definisanih Akcionim planom vrši Ministarstvo rada, zapošljavanja i socijalne politike, na osnovu izveštaja koji svi nosioci aktivnosti dostave po isteku perioda predviđenog za implementaciju ovog akcionog plana. Na osnovu prikupljenih izveštaja i izvršene analize postignutih rezultata, Ministarstvo rada, zapošljavanja i socijalne politike će biti u prilici da sagleda najbolju praksu i dalje podstiče poboljšanje položaja i zaštite osoba sa invaliditetom.
6. TABELA MERA I AKTIVNOSTI ZA REALIZACIJU AKCIONOG PLANA