UREDBAO VRSTAMA PROIZVODA KOJI UTIČU NA POTROŠNJU ENERGIJE ZA KOJE JE NEOPHODNO OZNAČAVANJE POTROŠNJE ENERGIJE I DRUGIH RESURSA("Sl. glasnik RS", br. 92/2013) |
Ovom uredbom propisuje se:
1) za koje je vrste proizvoda koji direktno ili indirektno utiču na potrošnju energije neophodno, da se pre stavljanja na tržište izvrši označavanje potrošnje energije i drugih bitnih resursa tokom njihove upotrebe, odnosno označavanje energetske efikasnosti, i
2) dinamika obaveznog uvođenja oznaka energetske efikasnosti za različite vrste proizvoda.
Proizvodi koji se označavaju su:
1) rashladni uređaji za domaćinstvo (električni frižideri, zamrzivači i njihove kombinacije);
2) televizori;
3) mašine za pranje sudova;
4) mašine za pranje veša;
5) električne pećnice;
6) uređaji za klimatizaciju i
7) električne sijalice i svetiljke.
U skladu sa članom 1. ove uredbe, dopunom uredbe može se izmeniti odnosno proširiti spisak proizvoda koji su obuhvaćeni odgovarajućim aktom Evropske komisije.
Ova uredba ne primenjuje se:
1) na proizvode iz člana 1. ove uredbe koji se na tržištu prodaju kao polovna roba (second hand), proizvode i sredstva transporta ljudi i robe, kao i
2) na oznake koje su postavljene na proizvod u skladu sa drugim tehničkim propisima koji se odnose na bezbednost.
Ministarstvo nadležno za poslove energetike (u daljem tekstu: Ministarstvo) za način označavanja, sadržinu i izgled oznake energetske efikasnosti, za svaki tip proizvoda iz člana 2. stav 1. ove uredbe, propisuje:
1) obaveznu tehničku dokumentaciju, dovoljnu da bi se omogućila ocena tačnosti informacija sadržanih na oznaci energetske efikasnosti i listi sa podacima o proizvodu;
2) metodologiju određivanja klase energetske efikasnosti proizvoda koji utiču na potrošnju energije i
3) rokove u kojima isporučilac mora da ispuni propisane zahteve.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovoj uredbi imaju sledeće značenje:
1) "proizvod koji utiče na potrošnju energije" (u daljem tekstu: proizvod) jeste svaki proizvod koji tokom korišćenja utiče na potrošnju energije, a koji se u Republici Srbiji stavlja na tržište i/ili pušta u rad, uključujući delove namenjene za ugradnju u proizvode koji, se za potrebe potrošača stavljaju na tržište i/ili puštaju u rad kao samostalni delovi, čija se ekološka svojstva mogu nezavisno oceniti;
2) "lista sa podacima" jeste tipska tabela sa informacijama o proizvodu;
3) "ostali bitni resursi" su voda, hemikalije ili druge supstance koje proizvod troši prilikom uobičajenog korišćenja;
4) "dopunske informacije" su ostale informacije o karakteristikama proizvoda, koje se odnose na energiju ili druge bitne resurse koje on koristi, ili pomažu da se to oceni, a zasnovane su na merljivim podacima;
5) "direktan uticaj" jeste uticaj proizvoda koji koriste energiju tokom upotrebe;
6) "indirektan uticaj" jeste uticaj proizvoda koji ne koriste energiju, ali doprinose očuvanju energije tokom svoje upotrebe;
7) "isporučilac" jeste proizvođač, zastupnik ili uvoznik. U njihovom odsustvu, isporučiocem će se smatrati svako fizičko ili pravno lice koje stavlja na tržište ili u upotrebu proizvode koje obuhvata ova uredba;
8) "stavljanje na tržište" jeste prva isporuka proizvoda na tržište Republike Srbije;
9) "proizvođač" jeste pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje izrađuje proizvod ili lice koje se predstavlja kao proizvođač stavljanjem na proizvod svog poslovnog imena, imena ili naziva, žiga, neke druge prepoznatljive oznake ili na drugi način;
10) "zastupnik" jeste pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, odnosno fizičko lice sa prebivalištem u Republici Srbiji, koje je proizvođač ovlastio da za njegov račun preduzima radnje iz ovlašćenja, a u vezi sa stavljanjem proizvoda na tržište Republike Srbije;
11) "uvoznik" jeste pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, odnosno fizičko lice sa prebivalištem u Republici Srbiji koje stavlja na tržište proizvod iz drugih zemalja;
12) "prodavac" jeste pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, odnosno fizičko lice sa prebivalištem u Republici Srbiji, koji potrošačima prodaju, iznajmljuju, prodaju kroz zakup ili prikazuju proizvode;
13) "stavljanje u upotrebu" jeste prvo korišćenje nekog proizvoda u Republici Srbiji u skladu sa njegovom namenom;
14) "potrošač" jeste pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje kupuje ili se očekuje da kupi proizvod koji utiče na potrošnju energije.
III OBAVEZE ISPORUČILACA I PRODAVACA PROIZVODA
Isporučioci proizvoda obavezni su da pre stavljanja na tržište proizvoda obezbede da proizvodi:
1) ispunjavaju zahteve propisane zakonom i ovom uredbom;
2) koji se isporučuju budu označeni odgovarajućim oznakama energetske efikasnosti koje opisuju klasu njihove energetske efikasnosti i sa listom sa podacima o proizvodu;
3) imaju listu sa podacima dostupnu u brošuri ili drugom štampanom materijalu koji prati proizvod;
4) imaju tehničku dokumentaciju, kao i da tehnički priručnici proizvođača i promotivni materijali o proizvodima, prikazani u bilo kom obliku (štampani i slično) kupcima pruže potrebne informacije o potrošnji energije i klasi energetske efikasnosti, na srpskom jeziku.
Tehnička dokumentacija iz člana 5. tačka 4) naročito obuhvata:
1) opšti opis proizvoda;
2) gde to odgovara, rezultate izvedenih projektnih proračuna;
3) izveštaje o ispitivanju, tamo gde su primenjiva, i/ili druge javne isprave o usaglašenosti izdate u skladu sa odgovarajućim tehničkim propisima;
4) tamo gde se koriste vrednosti za slične modele, upućivanje na takve modele.
Isporučioci mogu za izradu tehničke dokumentacije da koriste dokumentaciju koja je već urađena u skladu sa zahtevima utvrđenim u važećim propisima Republike Srbije.
Oznaka energetske efikasnosti proizvoda mora da sadrži sve podatke propisane zakonom i ovom uredbom, i to:
1) podatke o količini energije koju proizvodi koriste pri propisanim uslovima rada;
2) vizuelno ukazuje na klasu njihove energetske efikasnosti i to od najnižih do najviših vrednosti energetske efikasnosti za dati tip proizvoda;
3) ostale podatke koji potrošaču prikazuju bitna svojstva proizvoda kao i potrošnju bitnih resursa neophodnih za rad proizvoda.
Isporučioci proizvoda iz člana 5. ove uredbe su dužni da za svaki proizvod pojedinačno, pri njegovoj isporuci, bez naknade, obezbede prodavcu oznaku energetske efikasnosti i listu sa podacima.
Isporučioci odnosno prodavci su dužni da oznaku energetske efikasnosti proizvoda postave na uočljivo mesto na proizvodu, i to bez korišćenja etiketa, simbola i opisa koji mogu da izazovu zabludu kod potrošača.
Format i sadržina oznake su jednoobrazni za grupe proizvoda i omogućavaju da informacije sadržane u oznaci budu vidljive i čitljive.
Za oznaku klase energetske efikasnosti primenjuju se slovne oznake latiničnog pisma od A do G koje odgovaraju specifičnim potrošnjama energije i troškova energije iz perspektive kupca.
Ukupan broj klasa po pravilu je ograničen na sedam, pri čemu slovna oznaka A odgovara najefikasnijoj klasi.
Ako to zahteva tehnološki napredak u okviru klase A mogu se koristiti tri dopunske klase i to A+, A++ i A+++.
Skala boja se sastoji od najviše sedam različitih boja, od tamnozelene do crvene. Samo za najvišu klasu oznaka u boji je uvek tamno zelena. Ako postoji više od sedam klasa, za najnižu prekobrojnu klasu može se koristiti samo crvena boja.
U slučaju prodaje, iznajmljivanja ili kupovine na rate proizvoda iz člana 2. stav 1. ove uredbe preko interneta, kataloga ili na drugi sličan način prodaje na daljinu, prodavac je dužan da kupcu, pre kupovine proizvoda, pruži podatke o oznaci energetske efikasnosti proizvoda i listu sa podacima o proizvodu.
Pri oglašavanju proizvoda iz stava 1. ovog člana prodavac, odnosno isporučilac je dužan da prikaže podatke i da informacije iz člana 7. stav 1. ove uredbe.
IV VRŠENJE INSPEKCIJSKOG NADZORA
Prava na korišćenje oznake isporučioci ostvaruju na osnovu ove uredbe i obezbeđuju o svom trošku izradu oznake, liste sa podacima i tehničke dokumentacije.
Ministarstvo nadležno za poslove trgovine, preko inspekcijskih organa vrši kontrolu:
1) da li proizvodi iz člana 2. stav 1. ove uredbe koji su stavljeni na tržište ispunjavaju zahteve propisane zakonom, ovom uredbom i drugim propisom;
2) da li su proizvodi iz člana 2. stav 1. ove uredbe koji su stavljeni na tržište označeni u skladu i na način propisan ovom uredbom i propisom iz člana 3. ove uredbe;
3) da li proizvodi iz člana 2. stav 1. ove uredbe koji su stavljeni na tržište poseduju tehničku dokumentaciju iz člana 6. stav 1. ove uredbe.
Tehničku dokumentaciju iz člana 6. stav 1. ove uredbe isporučilac je dužan da dostavi inspekcijskom organu na njegov zahtev i u roku koji on odredi.
Isporučilac je dužan da, radi ostvarivanja inspekcijskog nadzora, tehničku dokumentaciju iz člana 6. stav 1. ove uredbe ima na raspolaganju u periodu od najmanje 10 godina posle datuma proizvodnje poslednjeg proizvoda na koji se ta dokumentacija odnosi.
Tržišna inspekcija je ovlašćena da zahteva i proveru podataka u oznaci i listi sa podacima bilo kog pojedinačnog proizvoda koji je stavljen na tržište.
Proveru iz stava 1. ovog člana, na zahtev tržišne inspekcije, vrše tela za ocenjivanje usaglašenosti, akreditovana u skladu sa zakonom.
Troškovi provere iz stava 1. ovog člana podmiruju se iz budžeta Republike Srbije, ukoliko se pokaže da su podaci na oznaci energetske efikasnosti ispravni.
Tržišni inspektor ima ovlašćenje da preduzme sve mere u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast trgovine i zakonom kojim se uređuje oblast tržišnog nadzora.
U skladu sa članom 3. ove uredbe, ministar će, u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe, doneti odgovarajuće akte kojima se propisuju obavezna tehnička dokumentacija, dovoljna da bi se omogućila ocena tačnosti informacija sadržanih na etiketi sa oznakom energetske efikasnosti i liste sa podacima o proizvodu, metodologija određivanja klase njihove energetske efikasnosti i rokovi u kojima domaći proizvođači moraju da ispune propisane minimalne zahteve energetske efikasnosti proizvoda koje proizvode.
U skladu sa stavom 1. ovog člana, doneće se propisi o energetskom označavanju:
1) mašina za pranje sudova u domaćinstvu;
2) rashladnih uređaja za domaćinstvo (električni frižideri, zamrzivači i njihove kombinacije);
3) mašina za pranje veša u domaćinstvu;
4) televizora;
5) uređaja za klimatizaciju;
6) električnih sijalica i svetiljki i
7) električnih pećnica.
Propisi iz stava 2. ovog člana, bez obzira na datum donošenja, odnosno stupanja na snagu, primenjuju se od 1. marta 2014. godine.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".