ODLUKA O UTVRĐIVANJU KOMPLEKSA IBRAHIM PAŠINE DŽAMIJE U PREŠEVU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 102/2013)

1. Kompleks Ibrahim Pašine džamije u Preševu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Kompleks Ibrahim Pašine džamije u Preševu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Preševo, Ulica Ramiza Sadikua broj 38, na katastarskoj parceli broj 3472/1, KO Preševo, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture nalazi se u centru Preševa, u najprometnijem delu. Prema natpisu na mermernoj ploči iznad ulaza na severnoj strani, džamiju je podigao 1805. godine Ibrahim paša Džinoli, poreklom iz Skadra, sin Ali paše, službenika Porte u drugoj polovini 18. veka u Ćustendilu, a otac Malić paše, poginulog u borbi sa srpskim ustanicima 1809. godine na Čegru kod Niša. Prema izvorima, poznatoj porodici Džinoli pripadao je i Pašin konak u Vranju. Nad pravougaonom osnovom većih dimenzija (18,53x11,16 m), uzdiže se spratna građevina svedenih arhitektonskih oblika, zidana kamenom, omalterisana i okrečena, sa mihrabom i mimberom uz južni zid, okrenutim prema Meki. Na sprat sa galerijom, vode unutrašnje drvene stepenice. Na zapadnu fasadu oslanja se vitko, kopljasto minare, podignuto od kamena. Uz južnu fasadu, prema ulici sagrađena je 1878. godine kamena česma, sa lučnom nišom sa uklesanim tekstom - tarihom. Džamija je više puta obnavljana (fasade i krov). Ulazni deo dograđen je posle drugog svetskog rata.

U okviru Kompleksa Ibrahim Pašine džamije, u istom dvorištu nalaze se tekija i groblje. Tekija, istovremeno i turbe, sagrađena je oko 1878. godine. Prema podacima iz 1896. godine, u popis građevina u Preševu upisane su dve džamije, te se može pretpostaviti da je tada tekija korišćena kao džamija. Manjih je dimenzija, skoro kvadratne osnove sa kubetom iznad središnjeg dela. Zidana je kamenom, omalterisana i okrečena. Uz istočni zid u unutrašnjosti nalaze se četiri sarkofaga sa drvenim izrezbarenim nišanima, dok su na zapadni zid postavljeni derviški obredni predmeti. Na manjem groblju, uz džamiju nalazi se desetak sarkofaga sa nišanom, od fino klesanog belog mermera. Strana sarkofaga nad kojom je nišan ima tekst nadvišen floralnim motivom. Vrhovi nišana isklesani su u obliku turbana.

Ovaj spomenik kulture zbog istorijskih i istorijsko-umetničkih vrednosti predstavlja značajno ostvarenje islamskog graditeljskog nasleđa u Srbiji.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele broj: 3466, 3467/1, 3467/2, 3468/1, 3468/2, 3468/3, 3469, 3470, 3471, 3472/2, 3473, 3476/1, 3476/2, 3477, 3478, 3479, 3480, 3481, 3482 i 4122/1 K.O. Preševo, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

2) zabrana prepravki, dogradnje i nadgradnje;

3) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

4) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

5) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

6) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture;

7) postavljanje informativne table sa podacima o spomeniku kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojim volumenom, gabaritom ili namenom mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture;

2) očuvanje autentičnog ambijenta, urbane matrice šireg prostora oko spomenika kulture;

3) urbanističko, komunalno i hortikulturno uređenje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline spomenika kulture;

4) zabrana prosipanja, odlaganja i privremenog ili trajnog deponovanja otpadnih i štetnih materija;

5) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

6) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".