ODLUKA O UTVRĐIVANJU VILE "BENKARA" U BANJI KOVILJAČI ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 108/2013)

1. Vila "Benkara" u Banji Koviljači utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Vila "Benkara" u Banji Koviljači (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Loznica, u Banji Koviljači, Ive Lole Ribara 55, u državnoj svojini, na katastarskoj parceli broj 1717/1, KO Banja Koviljača.

Spomenik kulture podignut je početkom treće decenije XX veka sa istorističko-romantičarskim elementima u primeni arhitektonskog koncepta zasnovanog na tradicionalnoj arhitekturi. Vilu je podigla i u njoj živela do 1939. godine nepoznata Engleskinja, koja je u Prvom svetskom ratu kao dobrovoljac pristupila medicinskom osoblju u srpskoj vojsci. Pretpostavlja se da su meštani nazvali kuću, kao i brdo na kome se kuća nalazi, po njenom prezimenu. Izuzetan položaj na platou iznad Banje omogućio je izvanredne vizure zbog kojih je izgrađen veliki poligonalni trem, sa terasom na spratu, izvedenom u drvetu. U rešavanju trema prizemlja prepoznaju se elementi i način izrade kamenih stubova kao na glavnim banjskim zdanjima, hotelima "Dalmacija" i "Hercegovina". Vešt, do danas nepoznati projektant poligonalnom rešenju osnove podredio je namenu prostora smeštanjem kuhinje, ostava i sobe za domaćicu u prizemlje, dok su na spratu bile sobe za dnevni boravak i spavanje vlasnice. Fasade prizemlja izvedene su u kamenu rustične obrade, a sprat je malterisan i krečen, sa razbacanim komadima kamena nepravilnog oblika isturenih na zidnom platnu kao dekorativni elementi. Plato na kome je podignuta kuća ozidan je kamenim potpornim zidom.

Spomenik kulture od posebnog je značaja zbog jedinstvenosti oblika i arhitektonskog izraza u srpskoj banjskoj arhitekturi.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele broj: 1717/1, 1717/3, 1718/2 i 1718/3, KO Banja Koviljača, u državnoj svojini i broj: 1717/4, 1717/5, 1717/6 i 1717/7, KO Banja Koviljača, u privatnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) zabrana prepravki, dogradnje, pregradnje, nadgradnje i zatvaranja trema;

5) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

6) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama spomenika kulture;

7) negovanje i redovno održavanje dekorativne flore.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini ili obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture ili njegovu zaštićenu okolinu;

2) zabrana postavljanja pokretnih tezgi, kioska i drugih privremenih objekata unutar zaštićene okoline;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana izvođenja radova kojima se vrši promena oblika i namene terena;

5) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela, njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz vraćanje terena u prvobitno stanje;

6) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline spomenika kulture u funkciji spomenika kulture;

7) dozvoljen maksimalan visinski gabarit objekata je P+2S.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".