PRAVILNIKO MERAMA ZA OTKRIVANJE, SPREČAVANJE ŠIRENJA I SUZBIJANJE ŠTETNOG ORGANIZMA GLJIVE GIBBERELLA CIRCINATA NIRENBERG & O’DONNELL, NAČINU ODREĐIVANJA GRANICA ZARAŽENOG, UGROŽENOG I PODRUČJA BEZ ŠTETNIH ORGANIZAMA, USLOVIMA ZA OKONČANJE NALOŽENIH MERA, KAO I NAČINU OBAVEŠTAVANJA O PREDUZETIM MERAMA("Sl. glasnik RS", br. 108/2013) |
Ovim pravilnikom propisuju se mere otkrivanja, sprečavanja širenja i suzbijanja štetnog organizma gljive Gibberella circinata Nirenberg & O’Donnell (u daljem tekstu: štetni organizam) na osetljivom bilju, način određivanja granica zaraženog, ugroženog i područja bez štetnog organizma, uslovima za okončanje naloženih mera, kao i načinu obaveštavanja o preduzetim merama i prestanak mera.
Osetljivo bilje, u smislu ovog pravilnika, je bilje iz roda Pinus L. i vrste Pseudotsuga menziesii namenjeno sadnji, uključujući seme i šišarke namenjene razmnožavanju.
Radi otkrivanja štetnog organizma prilikom unošenja određenog bilja u Republiku Srbiju sprovodi se fitosanitarni pregled kojim se:
1) proverava ispunjenost fitosanitarnih uslova propisanih u tački 1. Liste IIIA, i tač. 8.1., 8.2., 9. i 10. Liste IVA deo I pravilnika kojim se uređuju liste štetnih organizama i liste bilja, biljnih proizvoda i propisanih objekata;
2) vrši pregled radi utvrđivanja prisustva odnosno odsustva štetnog organizma;
3) proverava da li fitosanitarni sertifikat u rubrici "Dopunska izjava" sadrži podatke kojima se potvrđuje da osetljivo bilje potiče sa mesta proizvodnje koje je registrovano i kontrolisano od strane nadležnog organa za zaštitu bilja zemlje porekla, kao i da je:
(1) tokom čitavog svog životnog ciklusa raslo u zemlji za koju nije poznato da se u njoj pojavljuje štetni organizam, ili
(2) tokom čitavog svog životnog ciklusa raslo u području za koje je nadležni organ za zaštitu bilja zemlje porekla utvrdio da u njemu nije prisutan štetni organizam, u skladu sa relevantnim međunarodnim standardima za fitosanitarne mere. Naziv područja u kome nije prisutan štetni organizam navodi se u fitosanitarnom sertifikatu, u rubrici "Mesto porekla", ili
(3) inspekcijskim pregledom na mestu proizvodnje, sprovedenim u periodu od dve godine pre izvoza, utvrđeno da nisu primećeni znaci prisustva štetnog organizma, kao i da je osetljivo bilje testirano neposredno pre izvoza.
Radi otkrivanja štetnog organizma na teritoriji Republike Srbije sprovodi se poseban nadzor nad štetnim organizmom, u skladu sa godišnjim Programom mera zaštite zdravlja bilja.
Pored posebnog nadzora iz člana 3. ovog pravilnika, radi otkrivanja i sprečavanja širenja štetnog organizma vrši se fitosanitarni pregled osetljivog bilja na prisustvo odnosno odsustvo štetnog organizma kojim se utvrđuje da je:
1) osetljivo bilje tokom čitavog svog životnog ciklusa ili od trenutka unošenja u Republiku Srbiju gajeno na mestu proizvodnje za koje nije poznato da se u njemu pojavljuje štetni organizam, ili
2) osetljivo bilje tokom čitavog svog životnog ciklusa ili od trenutka unošenja u Republiku Srbiju gajeno na mestu proizvodnje u području za koje je nadležni organ za zaštitu bilja utvrdio da u njemu nije prisutan štetni organizam, u skladu sa relevantnim međunarodnim standardima za fitosanitarne mere, ili
3) inspekcijskim pregledom na mestu proizvodnje, sprovedenim u periodu od dve godine pre premeštanja, utvrđeno da nisu primećeni znaci prisustva štetnog organizma, kao i da je osetljivo bilje testirano neposredno pre premeštanja.
Osetljivo bilje prilikom premeštanja sa mesta proizvodnje u Republici Srbiji prati biljni pasoš.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana ne primenjuju se na male količine osetljivog bilja koje se koristi u nekomercijalne svrhe, pod uslovom da nema opasnosti od širenja štetnog organizma.
Ako držalac bilja, biljnih proizvoda i propisanih objekata ili bilo koja druga osoba uoči simptome štetnog organizma ili posumnja na njegovu pojavu o tome se odmah obaveštava ministarstvo nadležno za poslove zdravlja bilja.
U slučaju sumnje na zarazu štetnim organizmom, fitosanitarni inspektor uzima službeni uzorak i dostavlja ga ovlašćenoj laboratoriji, radi laboratorijskog ispitivanja.
Do dobijanja rezultata laboratorijske analize, fitosanitarni inspektor zabranjuje premeštanje osetljivog bilja.
Kada se na osnovu rezultata laboratorijskih ispitivanja potvrdi prisustvo štetnog organizma granice zaraženog, ugroženog i područja bez štetnog organizma određuju se tako što se:
1) utvrđuje i označava zaraženo područje koje obuhvata osetljivo bilje na kome je potvrđeno prisustvo štetnog organizma i osetljivo bilje koje pokazuje simptome zaraze prouzrokovane štetnim organizmom;
2) utvrđuju granice ugroženog područja koje se nalazi najmanje 1 km oko zaraženog područja;
3) razgraničava zaraženo područje, ugroženo područje i područje bez štetnog organizma, i to na osnovu važećih naučnih principa, biologije štetnog organizma i njegovih vektora, stepena zaraze, godišnjeg doba i specifične rasprostranjenosti osetljivog bilja.
U slučaju kada se više ugroženih područja preklapa ili su geografski blizu određuje se šire zaraženo i ugroženo područje koje uključuje postojeća zaražena i ugrožena područja, kao i područja između njih.
Ako se na osnovu rezultata laboratorijskih ispitivanja potvrdi prisustvo štetnog organizma nalaže se sprovođenje sledećih fitosanitarnih mera u zaraženom i ugroženom području, i to:
1) odgovarajuće mere u cilju iskorenjivanja štetnog organizma;
2) intenzivno praćenje zdravstvenog stanja osetljivog bilja, radi utvrđivanja prisustva štetnog organizma odgovarajućim pregledima i metodama.
Ako se tokom sprovođenja posebnog nadzora iz člana 3. ovog pravilnika u zaraženom i ugroženom području tokom najmanje dve uzastopne godine od dana potvrde prisustva štetnog organizma ne utvrdi njegovo prisustvo prestaje primena fitosanitarnih mera iz člana 7. ovog pravilnika.
Podaci i informacije o potvrđenoj zarazi i preduzetim fitosanitarnim merama, kao i podaci i informacije o prestanku primene fitosanitarnih mera dostavljaju se drugim državama i međunarodnim organizacijama, u skladu sa međunarodnom konvencijom i sporazumima obavezujućim za Republiku Srbiju.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".