REŠENJEO PROGLAŠENJU ZAŠTIĆENOG PODRUČJA "LIPOVIČKA ŠUMA - DUGI RT"("Sl. list grada Beograda", br. 57-I/2013) |
Prirodno dobro "Lipovička šuma - Dugi rt" proglašava se zaštićenim područjem kao spomenik prirode.
Prirodno dobro "Lipovička šuma - Dugi rt" proglašava se zaštićenim zbog značajnih prostornih funkcija, položaja i očuvanosti vegetacione i hidrološke strukture, bioekoloških vrednosti kompleksa pod šumom, očuvanja staništa raznovrsne flore i faune, očuvanja vizuelenog kontrasta prostora, kao i stvaranja uslova za održivi razvoj rekreativnih, turističkih, kulturnih i naučno-istraživačkih sadržaja, odnosno planskog uređenja i korišćenja prostora.
Zaštićeno područje "Lipovička šuma - Dugi rt" (u daljem tekstu: zaštićeno područje) nalazi se na teritoriji grada Beograda, na području gradske opštine Barajevo i gradske opštine Čukarica.
Zaštićeno prirodno dobro na području gradske opštine Barajevo obuhvata sledeće katastarske parcele: 5131/1, 5131/2, 5131/3, 5131/4, 5131/7 i 5131/8 KO Barajevo, ukupne površine 86 ha 48 ar i 25 m2.
Zaštićeno prirodno dobro na području gradske opštine Čukarica obuhvata sledeće katastarske parcele: 1964, 1965/1, 1965/2, 1966,1967, 1968, 1969/2, 1969/3, 1969/4, 1970, 1972, 1981, 2108/1, 2108/2, 2108/3, 2108/4, 2108/5, 2151, 2158, 2177, 2178/1, 2178/2, 2179 deo, 2180, 2181, 2182, 2242, 2243/1, 2243/2, 2244, 2245, 2246, 2247, 2248, 2249, 2250, 2251, 2252, 2253, 2254, 2255, 2759/1, 2760, 2761/1, 2761/2, 2762/3, 2762/4, 2763/3, 2763/4, 2764/2, 2765, 2766, 2767, 2768, 2769/1, 2769/2, 2770, 2771, 2772, 2773, 2774, 2775, 2776/1, 2776/2, 2776/3, 2776/4, 2776/5, 2776/6, 2776/7, 2776/8, 2777, 2778, 2779, 2780, 2781, 2782, 2783, 2793/1, 2837 deo, 2861/1 deo i 2873 deo K.O. Čukarica, ukupne površine 155 ha 19 ar i 43 m2.
Ukupna površina zaštićenog područja iznosi 241 ha 67 ar i 68 m2, od čega je 235 h 07 ar 76 m2 (97,27 %) u državnoj svojini, a 6 ha 59 ar 92 m2 (2,73 %) u privatnoj svojini.
Položaj zaštićenog područja, koje ima oblik nepravilnog poligona, u koordinatnom sistemu po Gaus-Krigerovoj mreži oivičeno je sledećim linijama: istočna granična linija 7 455 195,97; zapadna granična linija 7 452 988,18; severna granična linija 4 946 409,47 i južna granična linija 4 944 493,55. Centralna tačka zaštićenog područja je predstavljena tačkom sledećih koordinata: y = 7 454 019,82 (20˚ 24' 54",36), x = 4 945 591,80 (44˚ 29' 12",27), na nadmorskoj visini 170-280 m.
Grafički prikaz granica zaštićenog područja i Spisak katastarskih parcela sa podacima iz katastra nepokretnosti odštampani su uz ovo rešenje i čine njegov sastavni deo.
Zaštićeno područje svrstava se u III kategoriju, kao zaštićeno područje lokalnog značaja, odnosno područje značajno za grad Beograd.
Na zaštićenom području utvrđuje se režim III stepena zaštite koji se sprovodi na celoj površini zaštićenog područja.
U III stepenu zaštite moguće je vršiti upravljačke intervencije u cilju restauracije, revitalizacije i ukupnog unapređenja zaštićenog područja, selektivno i ograničeno korišćenje prirodnih resursa i prostora uz potrebno uređenje pešačkih staza i prostora sa izletničkim sadržajima.
Izuzetno od stava 1. ovog člana za sve biljne i životinjske vrste koje su zaštićene kao prirodne retkosti i njihova staništa, važi režim prvog stepena zaštite.
Na zaštićenom području sprovodi se proaktivna zaštita i zabranjuje:
1) promena namene površina;
2) gradnja stambenih, ugostiteljskih, turističkih i drugih objekata;
3) izvođenje radova kojima se mogu narušiti i pogoršati odlike biološke, geološke i predeone raznovrsnosti zaštićenog područja;
4) izgradnja industrijskih, infrastrukturnih, privrednih i drugih objekata čiji rad i postojanje mogu izazvati nepovoljne promene kvaliteta zemljišta, voda, vazduha, živog sveta, karaktera i lepote predela i njegove okoline;
5) industrijska i individualna eksploatacija mineralnih i nemineralnih sirovina na celom području;
6) primarna prerada i predkoncentracija sirovina;
7) odlaganje primarnih i sekundarnih jalovina, skladištenje i odlaganje komunalnog i drugog otpada, odnosno svih vrsta inertnog, neopasnog i opasnog otpada, kao i viškova zemlje na zaštićenom području;
8) izgradnja i provođenje elektro i drugih instalacija;
9) svaka promena postojeće morfologije terena;
10) uzimanje fosilonosnih materijala sa geoloških profila;
11) uništavanje šumskih kompleksa, ugrožavanje ili uništavanje prirodnih staništa, čista seča i kresanje lisnika;
12) uništavanje divljih vrsta biljaka i životinja koje su u kategoriji strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta;
13) uništavanje, ubijanje, uznemiravanje, rasterivanje i hvatanje svih vrsta koje se nalaze na evropskoj i svetskoj Crvenoj listi (IUCN) ili na listama međunarodno značajnih vrsta;
14) uništavanje staništa, branje i sakupljanje kalužđarke (Epipactis helleborine) koja je prema IUCN kategorizaciji označena kao LC i nalazi se na CITES listi, Aneksu II;
15) rasterivanje, hvatanje i uznemiravanje svih životinjskih vrsta;
16) naseljavanje alohtonih vrsta životinja;
17) krčenje vegetacije i obavljanje drugih radnji na mestima i na način koji mogu izazvati procese jake vodne erozije i nepovoljne promene predela;
18) ulazak motornih vozila u šumu i kretanje šumskim putevima, izuzev za obavljanje šumarskih radova i za posebno odobrene službene svrhe;
19) loženje vatre ili organizovanje i preduzimanje aktivnosti koje bi neposredno oštetile postojeće stanje zaštićenog područja, osim ako se za tu namenu odrede posebne lokacije;
20) druge aktivnosti po nalogu nadležnog inspektora.
Radovi i aktivnosti na zaštićenom području ograničavaju se prostorno, vremenski i po obimu u skladu sa održivim korišćenjem i kapacitetom prostora i to na:
1) uzgojne radove kojima se konverzijom i rekonstrukcijom obezbeđuje prevođenje izdanačkih prirodnih sastojina u visoki oblik;
2) uzgojne zahvate u izdanačkim hrastovim i brdskim bukovim šumama u vidu indirektne konverzije u dužem razdoblju od propisane ophodnje, uz veštačko unošenje semena ili sadnica sladuna i plemenitih lišćara radi popravljanja smeše i povećanja ekoloških, estetskih i drugih vrednosti šume;
3) primenu uzgojnih mera u veštački podignutim sastojinama i kulturama radi dobijanja kvalitetne odrasle sastojine do kraja ophodnje i postepeno obnavljanje okolne autohtone vegetacije;
4) formiranje šumskih monokultura alohtonih vrsta na šumskom zemljištu, osim u slučaju sprečavanja erozije i sanacije devastiranih i neplodnih površina;
5) izvođenje hidrogeoloških istraživanja uz saglasnosti nadležnih organa i institucija u skladu sa posebnim zakonom;
6) izvođenje radova na vodozahvatima, dubokim bušotinama i kaptiranju izvora;
7) izvođenje zemljanih, građevinskih i drugih radova kojima se može oštetiti, poremetiti ili ugroziti zaštićeno prirodno dobro i njegova okolina;
8) rekonstrukciju postojećih i prosecanje novih pešačkih staza i prilaza, kao i šumskih saobraćajnica (puteva i vlaka), njihovo obnavljanje i uređenje;
9) postavljanje informativnih tabli sa osnovnim podacima o prirodnim i spomeničkim vrednostima i shematskim prikazom;
10) postavljanje informativnih tabli odgovarajućeg izgleda u cilju prezentacije zaštićenog prirodnog dobra i njegovih vizura, delova i elemenata prostora, kao i obaveštavanja posetilaca o rasporedu pešačkih i trim staza, lokacija za pasivan odmor i različite vidove rekreacije, pravilima ponašanja i drugim podacima o značaju zaštite i korišćenja područja;
11) postavljanje obrazovno-informativnih tabli o karakterističnim i lako prepoznatljivim vrstama flore i faune šume;
12) izvođenje radova na sanaciji, rekonstrukciji i revitalizaciji degradiranog prostora na osnovu posebnih projekata i programa koji su u skladu sa funkcijom zaštićenog područja;
13) pejzažno uređivanje graničnog pojasa u zoni prema naselju Sremčica uz korišćenje ukrasnih formi i stepenasto izgrađenu ivicu šume (šiblje, vrste sa jestivim plodovima, vrste sa bogatim prolećnim i jesenjim koloritom i vrste koje odgovaraju prirodnoj vegetaciji staništa) uz zadržavanje vizurnih tačaka ka unutrašnjosti šume;
14) održavanje i uređenje šume uz minimalno uklanjanje žbunaste i prizemne vegetacija radi revitalizacije autohtone vegetacije ili odvijanja ostalih funkcija (rekreativnih i sl.);
15) postavljanje veštačkih duplji odnosno kućica za ptice na osnovu posebnih planova (vrste ptica, broj i raspored duplji i dr.);
16) kontrolu i praćenje populacija biljnih i životinjskih vrsta, naročito strogo zaštićenih;
17) utvrđivanje i monitoring hemijskih i mikrobioloških karakteristika vode iz izvora i vodotoka koji se nalaze u okviru zaštićenog prostora;
18) lov radi održavanja optimalne brojnosti i zdravstvenog stanja populacija lovnih vrsta, odnosno organizaciju i upravljanje lovištem, korišćenje divljači sa merama očuvanja populacija i unapređenja staništa divljači, uključujući zaštitu, uređivanje i održavanje lovišta;
19) aktivne i pasivne vidove rekreacije u zonama predviđenim za rekreaciju i izlete u meri koja ne ugrožava zaštićeno prirodno dobro;
20) održavanje masovnih okupljanja i manifestacija;
21) naučna istraživanja;
22) primenu hemijskih sredstava na upotrebu veštačkih đubriva na obradivim površinama, a za hemijska sredstva za zaštitu bilja uz saglasnost nadležnog ministarstva;
23) redovno čišćenje šume, odnosno zaštićenog područja;
24) popravku i postavljanje novih elemenata drvenog mobilijara (klupe, korpe za otpatke, nadstrešnice i sl.);
25) postavljanje tabli upozorenja i zabrane paljenja vatre kao preventive protivpožarne zaštite.
Aktivnosti iz stava 1. tač. 6-13. i tač. 20-21. ovog člana mogu biti sprovedene pod uslovom da su planirani radovi i kapaciteti usklađeni sa konceptom zaštite i razvoja zaštićenog područja i da su pribavljeni uslovi zaštite prirode u skladu sa zakonom.
Zaštićeno područje poverava se na upravljanje Javnom preduzeću "Srbijašume", Šumsko gazdinstvo "Beograd", Ulica kneza Miloša broj 55, u Beogradu (u daljem tekstu: upravljač) koji ispunjava zakonom propisane uslove u pogledu stručne, kadrovske i organizacione osposobljenosti za obavljanje poslova zaštite, unapređenja, promovisanja i održivog razvoja zaštićenog područja.
Upravljač ima pravo aktivne legitimacije u pogledu ostvarivanja i sprovođenja ustanovljenog režima zaštite, kao što je pravo pokretanja krivičnih, prekršajnih i upravnih postupaka pred sudskim, državnim i lokalnim organima, pravo na naknadu od pravnih i fizičkih lica za korišćenje zaštićenog područja i druga prava utvrđena zakonom i propisima donetim na osnovu zakona.
Upravljač je dužan da se stara o zaštićenom prirodnom dobru na način koji omogućava da se u potpunosti sprovedu propisane mere i aktivnosti zaštite (režim zaštite) radi očuvanja i unapređenja prirodnog dobra i ostvarivanja osnovne funkcije šumskog ekosistema, kao i da:
1) zaštićeno područje čuva i održava u skladu sa režimom i merama zaštite propisanim zakonom i ovim rešenjem;
2) zaštićeno područje obeleži postavljanjem tabli odgovarajućeg izgleda i stara se da neprekidno bude obeleženo na propisan način;
3) obezbedi kontinuirano praćenje zdravstvenog stanja svih biljaka u zaštićenom području i blagovremeno preduzima neophodne mere zaštite (uzimanje uzoraka obolelih stabala i krošnji, tretman obolelih jedinki i dr.);
4) u slučaju nastanka promena koje zaštićeno područje mogu uništiti, oštetiti ili narušiti njegova bitna svojstva, bez odlaganja obavesti organizaciju za zaštitu prirode i nadležni inspekcijski organ;
5) postavi informativne table sa latinskim i narodnim nazivima autohtonih i alohtonih vrsta i izuzetnih primeraka, njihovim bitnim karakteristikama, kao i zanimljivostima o pojedinim vrstama ili o zaštićenom području u celini, a radi njegove prezentacije, obaveštavanja i obrazovanja posetilaca;
6) postavi informativne table sa jasno definisanim pravilima ponašanja posetilaca, obavezama i ograničenjima u pogledu korišćenja zaštićenog područja;
7) štiti granice zaštićenog područja i usmerava razvoj kontaktnih zona;
8) izradi plan i program upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa zakonom i ovim rešenjem;
9) obezbedi unutrašnji red i organizuje čuvarsku službu;
10) obezbedi uslove za razvoj obrazovnih i naučno-istraživačkih, informativno-propagandnih i drugih aktivnosti koje doprinose afirmaciji zaštićenog prirodnog dobra u skladu sa zakonom;
11) uspostavi i ažurira informacionu bazu podataka/ dokumentacije u funkciji upravljanja, korišćenja i monitoringa stanja u zaštićenom području;
12) obezbedi finansijska sredstva za upravljanje i razvoj zaštićenog područja iz sopstvenih prihoda i iz naknada za korišćenje zaštićenog prirodnog dobra, kao i drugih izvora utvrđenih zakonom;
13) obavlja druge poslove u skladu sa zakonom i ovim rešenjem i postupa po zahtevu organizacije za zaštitu prirode, odnosno po nalogu nadležnog inspektora.
Plan upravljanja zaštićenim područjem donosi upravljač za period od 10 godina (u daljem tekstu: plan upravljanja).
Na plan upravljanja saglasnost daje organizaciona jedinica Gradske uprave grada Beograda nadležna za zaštitu životne sredine po prethodno pribavljenom mišljenju organizacije za zaštitu prirode.
Planom upravljanja utvrđuju se mere i aktivnosti zaštite, unapređenja i korišćenja zaštićenog područja, način njihovog sprovođenja, smernice i prioriteti za očuvanje i razvoj zaštićenog područja i sadrži naročito: opis glavnih prirodnih i stvorenih vrednosti i ocenu stanja životne sredine zaštićenog područja, pregled aktivnosti, delatnosti i procesa koji ugrožavaju zaštićeno područje, dugoročne ciljeve zaštite i uslove za ostvarivanje tih ciljeva, prioritetne aktivnosti i mere zaštite, održavanja, praćenja stanja i unapređenja prirodnih i stvorenih vrednosti, kao i aktivnosti na održivom korišćenju, razvoju i uređenju prostora, aktivnosti na promociji vrednosti zaštićenog područja i saradnji sa korisnicima zaštićenog područja, dinamiku i subjekte realizacije plana upravljanja, finansiranje i druge aktivnosti i mere propisane zakonom.
O predlogu plana upravljanja upravljač je dužan da obavesti javnost i da obezbedi javni uvid u predloženi plan u trajanju od 30 dana.
Plan upravljanja se može revidirati u periodu njegove važnosti.
Izveštaj o ostvarivanju plana upravljanja podnosi se organizacionoj jedinici Gradske uprave grada Beograda nadležnoj za zaštitu životne sredine najkasnije 60 dana pre isteka perioda za koji je plan donet.
Plan upravljanja se razrađuje i sprovodi kroz godišnje programe upravljanja zaštićenim područjem (u daljem tekstu: program upravljanja) na koje saglasnost daje organizaciona jedinica Gradske uprave grada Beograda nadležna za zaštitu životne sredine.
Programom upravljanja iz stava 1. ovog člana određuju se mere i aktivnosti zaštite, očuvanja, unapređenja i korišćenja zaštićenog područja, sa obimom i dinamikom njihove realizacije i iznosom potrebnih finansijskih sredstava.
Izveštaj o realizaciji programa upravljanja za tekuću godinu, odnosno program upravljanja za narednu godinu, upravljač podnosi organizacionoj jedinici Gradske uprave grada Beograda nadležnoj za poslove zaštite životne sredine najkasnije do 15. decembra tekuće godine.
Unutrašnji red i čuvarska služba u zaštićenom području uređuju se aktom koji donosi upravljač uz prethodnu saglasnost organizacione jedinice Gradske uprave grada Beograda nadležne za zaštitu životne sredine.
Aktom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se pravila za sprovođenje ustanovljenog režima zaštite u skladu sa zakonom.
Pravila utvrđena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije o sprovođenju režima zaštite, upravljač je dužan javno da oglasi i na pogodan način učini dostupnim posetiocima i korisnicima zaštićenog područja.
Sredstva potrebna za sprovođenje režima zaštite zaštićenog područja obezbeđuju se u budžetu grada Beograda u okviru Budžetskog fonda za zaštitu životne sredine grada Beograda (u daljem tekstu: Budžetski fond), iz naknade za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih u obavljanju delatnosti upravljanja zaštićenim prirodnim dobrima, sredstava obezbeđenih za realizaciju programa, planova i projekata u oblasti zaštite prirode i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Sredstva obezbeđena u Budžetskom fondu isplaćuju se upravljaču u skladu sa Programom korišćenja sredstava Budžetskog fonda za tekuću godinu, a na osnovu godišnjeg programa upravljanja zaštićenim područjem.
Vlasnik, odnosno korisnik zemljišta u granicama zaštićenog područja, dužan je da ga učini pristupačnim javnosti i upravljaču omogući sprovođenje ustanovljenog režima zaštite i da, u slučaju potrebe, od organizacije za zaštitu prirode zahteva potrebna uputstva o načinu čuvanja, zaštite i održavanja zaštićenog područja.
Vlasnik, odnosno korisnik iz stava 1. ovog člana dužan je da, bez odlaganja, obavesti upravljača ili organizaciju za zaštitu prirode ili nadležnog inspektora, ako dođe do promena koje zaštićeno područje mogu uništiti, oštetiti ili narušiti njegova bitna svojstva
Stručni nadzor nad sprovođenjem ovog rešenja i akata donetih na osnovu ovog rešenja vrši organizacija za zaštitu prirode u skladu sa zakonom.
Planiranje, uređenje i korišćenje prostora koji obuhvata zaštićeno područje mora biti u skladu sa ovim rešenjem i planom upravljanja.
Planovi, programi i osnove koji obuhvataju zaštićeno područje, a koji su doneti pre stupanja na snagu ovog rešenja, usaglasiće se sa odredbama ovog rešenja u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog rešenja.
Za sve planove, programe i projekte iz st. 1. i 2. ovog člana pribavljaju se uslovi zaštite prirode od organizacije za zaštitu prirode, kao i uslovi zaštite životne sredine od organizacione jedinice Gradske uprave grada Beograda nadležne za zaštitu životne sredine.
Plan upravljanja, pravilnik o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, kao i godišnji program upravljanja za 2014. godinu, upravljač je dužan da donese do 15. decembra 2013. godine.
Do donošenja plana i programa iz stava 1. ovog člana upravljač će poslove upravljanja u 2013. godini obavljati prema privremenom programu upravljanja koji će doneti u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog rešenja.
Do donošenja privremenog programa iz stava 2. ovog člana upravljač je dužan da postupa u skladu sa zakonom, sprovodi režim zaštite utvrđen ovim rešenjem i primenjuje druge mere koje odredi nadležni inspekcijski organ.
Upravljač je dužan da u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog rešenja organizuje privremenu čuvarsku službu do donošenja akta iz člana 12. ovog rešenja.
Upravljač je dužan da zaštićeno područje obeleži u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog rešenja.
Organizaciona jedinica Gradske uprave grada Beograda nadležna za zaštitu životne sredine dužna je da, u roku od 30 dana od dana donošenja ovog rešenja, dostavi ovo rešenje organizaciji za zaštitu prirode radi upisa u registar zaštićenih prirodnih dobara i nadležnom organu za katastar nepokretnosti radi upisa u zemljišne knjige.
Ovo rešenje stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Beograda".