PRAVILNIK O USLOVIMA U POGLEDU PROSTORA, OPREME, NASTAVNIH SREDSTAVA I STEPENA I VRSTE OBRAZOVANJA NASTAVNIKA I ANDRAGOŠKIH ASISTENATA ZA OSTVARIVANJE NASTAVNOG PLANA I PROGRAMA OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH ("Sl. glasnik RS - Prosvetni glasnik", br. 13/2013 i 18/2013)

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se bliži uslovi za ostvarivanje Nastavnog plana i programa osnovnog obrazovanja odraslih koji se odnose na: školski prostor, opremu, nastavna sredstva i obrazovanje nastavnika, stručnih saradnika i andragoških asistenata i program osposobljavanja nastavnika, stručnih saradnika, direktora i andragoških asistenata za rad sa odraslima.

Član 2

Bliži uslovi propisani Pravilnikom o normativima školskog prostora, opreme i nastavnih sredstava u osnovnoj školi ("Službeni glasnik RS - Prosvetni glasnik", broj 4/90), primenjuju se i na osnovne škole koje ostvaruju Nastavni plan i program osnovnog obrazovanja odraslih.

Član 3

Razrednu nastavu, nastavu i druge oblike obrazovnog rada iz predmeta: Srpski jezik, Jezik nacionalne manjine, Engleski jezik, Matematika, Fizika, Hemija, Biologija, Istorija i Geografija mogu da izvode lica koja ispunjavaju uslove za izvođenje nastave iz ovih predmeta, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi.

Član 4

Nastavu i druge oblike obrazovnog rada iz predmeta i modula može da izvodi:

1. Predmet: Digitalna pismenost:

- lice koje ispunjava uslove za izvođenje nastave iz predmeta Informatika i računarstvo, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika koji izvode obrazovno-vaspitni rad iz izbornih predmeta u osnovnoj školi.

2. Modul: Primenjene nauke:

- lica koja ispunjavaju uslove za izvođenje nastave iz predmeta Fizika, Hemija i Biologija, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi.

3. Predmet: Preduzetništvo:

- lica iz člana 3. i člana 4. tač. 1, 2. i 4. ovog pravilnika.

4. Predmet: Odgovorno življenje u građanskom društvu

Modul: Osnovne životne veštine:

- lica koja ispunjavaju uslove za izvođenje nastave iz predmeta Građansko vaspitanje u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika koji izvode obrazovno-vaspitni rad iz izbornih predmeta u osnovnoj školi;

- lica koje ispunjavaju uslove za obavljanje poslova stručnog saradnika, u skladu sa pravilnikom kojim je propisan stepen i vrsta obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi.

Član 5

Poslove andragoškog asistenta može da obavlja nastavnik, stručni saradnik i lice koje ispunjava uslove za prijem u radni odnos, utvrđene Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i ima najmanje srednje obrazovanje.

Član 6

Direktori, nastavnici i stručni saradnici iz čl. 3. i 4. ovog pravilnika i andragoški asistenti moraju da imaju i savladan program obuke za osposobljavanje direktora, nastavnika, stručnog saradnika i andragoškog asistenta za rad sa odraslima: "Integralni program obuke za ostvarivanje programa funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih".

Program obuke iz stava 1. ovog člana odštampan je uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 7

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe:

1) Pravilnik o vrsti obrazovanja nastavnika koji ostvaruju program ogleda funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih ("Prosvetni glasnik", broj 6/11);

2) Pravilnik o vrsti obrazovanja nastavnika osnovne škole koji ostvaruju Program ogleda funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih Roma ("Prosvetni glasnik", broj 7/06).

Član 8

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije - Prosvetnom glasniku".

 

INTEGRALNI PROGRAM OBUKE ZA OSTVARIVANJE OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH PO MODELU FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH

Opšti cilj programa:

Opšti cilj programa je osposobljavanje školskih timova u osnovnim školama i nastavnika srednjih stručnih škola za uspešno funkcionisanje i realizaciju nastave za odrasle polaznike osnovnog obrazovanja po modelu funkcionalnog osnovnog obrazovanja (u daljem tekstu: FOOO), zasnovane na interaktivnim metodama, kao i za primenu novog nastavnog plana i programa za osnovno obrazovanje odraslih po modelu FOOO.

Posebni ciljevi programa:

- Upoznavanje sa karakteristikama nastavnog programa FOOO;

- Povećanje razumevanja uloge školskog tima i svakog člana u implementaciji FOOO;

- Pružanje uvida u suštinska teoretska pitanja vezana za obrazovanje odraslih;

- Približavanje koncepta kompetencija i obrazovanja usmerenog na ishode;

- Upoznavanje sa pristupom u ocenjivanju postignuća polaznika FOOO;

- Povećanje kapaciteta nastavnika da planiraju i postignu rezultate učenja;

- Razvijanje veština za korišćenje različitih metoda i tehnika u nastavi i obrazovanju odraslih;

- Obezbeđivanje uspešne komunikacije sa polaznicima;

- Razvoj spremnosti da se podrže polaznici u prevazilaženju teškoća u učenju i socijalnih prepreka, kao i sprečavanje njihovog osipanja;

- Obučavanje za implementaciju novog kurikuluma u osnovnom obrazovanju odraslih;

- Osposobljavanje nastavnika da nastavni proces i sve njegove elemente, kao i odnos sa polaznicima i andragoškim asistentima, prilagode glavnim ciljevima FOOO kroz ostvarivanje nastave svog predmeta;

- Osposobljavanje nastavnika kako da u svom predmetu koriste nastavne metode i aktivnosti radi prilagođavanja s obzirom na individualne i grupne karakteristike polaznika;

- Razvoj i unapređenje kroskurikularne saradnje članova školskog tima;

- Jačanje kapaciteta nastavnika za korišćenje i razvoj materijala za učenje i podučavanje;

- Unapređenje kapaciteta nastavnika za planiranje, razvoj, realizovanje i praćenje stručnih obuka u FOOO;

- Razvoj i jačanje kapaciteta andragoških asistenata i stručnih saradnika kao članova školskog tima za rad sa polaznicima, nastavnicima i lokalnim partnerima;

- Jačanje kapaciteta direktora za vođenje školskog tima i saradnju sa socijalnim partnerima.

Program će se realizovati kroz sledeće module:

- Modul 1 - Osnovne andragoške veštine i izgradnja školskog tima - za direktore, stručne saradnike, nastavnike i andragoške asistente - za ostvarenje Funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih (FOOO) - u trajanju od 24 časa.

- Modul 2 - Obuka nastavnika za ostvarenje nastavnog plana i programa za Funkcionalno osnovno obrazovanje odraslih (FOOO) - u trajanju od 16 časova po pojedinom predmetu odnosno od 40 časova za predmete Preduzetništvo, Osnovne životne veštine i Odgovorno življenje.

- Modul 3 - Obuka andragoških asistenata za ostvarenje Funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih - u trajanju od 16 časova (obavezni modul).

- Modul 4 - Obuka nastavnika srednjih stručnih škola za ostvarenje stručnih obuka u okviru Funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih (FOOO) - u trajanju od 16 časova.

Korisnici programa:

Školski timovi (direktori, stručni saradnici, nastavnici i andragoški asistenti) u osnovnim školama uključeni u sprovođenje osnovnog obrazovanja odraslih po modelu FOOO i nastavnici srednjih stručnih škola uključeni u ostvarenje obuka u okviru FOOO.

Realizator obuka:

Naučni institut ili druga naučnoistraživačka ustanova u sastavu univerziteta, koja realizuje naučnoistraživačke i nastavne aktivnosti u oblasti andragogije.

 

PROGRAM PO MODULIMA

 

Modul 1

OSNOVNE ANDRAGOŠKE VEŠTINE I IZGRADNJA ŠKOLSKOG TIMA ZA DIREKTORE, STRUČNE SARADNIKE, NASTAVNIKE I ANDRAGOŠKE ASISTENTE ZA OSTVARENJE FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH (FOOO)

Sadržaj obuke:

- Koncept FOOO i kompetencije nastavnika potrebne za primenu novog nastavnog plana i programa;

- Školski tim i timski rad u ostvarivanju FOOO;

- Osnovni principi učenja odraslih;

- Karakteristike učenja odraslih;

- Motivi i barijere u učenju odraslih;

- Principi i stilovi učenja odraslih;

- Metode i tehnike interaktivne nastave za odrasle;

- Procena postignuća, ocenjivanje i portfolio;

- Organizacija obrazovnog procesa i individualizacija nastave;

- Uloga nastavnika u interaktivnoj nastavi i obrazovanju odraslih.

Ishodi obuke:

Na kraju procesa obuke članovi školskog tima biće u stanju da:

- razumeju koncept FOOO i nastavnog plana i programa zasnovanog na kompetencijama i ishodima;

- sagledaju ulogu školskog tima u sprovođenju FOOO;

- prepoznaju potrebe odraslih polaznika u procesu učenja;

- razumeju neophodnost učenja u grupi, motivacije učesnika i podrške u prevazilaženju barijera;

- prepoznaju važnost interaktivnog učenja i podučavanja odraslih;

- primene principe učenja odraslih u procesu podučavanja;

- izvrše selekciju i primenu adekvatnih metoda i tehnika učenja i interaktivne nastave;

- uvide značaj i različitost stilova učenja odraslih;

- razumeju pristup monitoringa i evaluacije ishoda u učenju i podučavanju;

- planiraju lekciju/aktivnost u sve tri dimenzije realizacije: procesi, veze i ishodi;

- sagledaju multidimenzionalnost uloge nastavnika, kao realizatora FOOO i kao člana školskog tima;

- prepoznaju funkciju andragoškog/pedagoškog asistenta u školskom timu i obrazovanju odraslih.

Modul 2

OBUKA NASTAVNIKA ZA OSTVARENJE NASTAVNOG PLANA I PROGRAMA ZA FUNKCIONALNO OSNOVNO OBRAZOVANJE ODRASLIH

Sadržaj obuke:

- Glavni elementi koncepta kurikuluma FOOO;

- Kurikulum FOOO kao integrisani obrazovni program i nastavni plan u FOOO;

- Nastavni program FOOO kao obrazovni program usmeren na ishode (opšte i predmetno specifične);

- Struktura i organizacija nastavnog programa FOOO;

- Struktura i organizacija NASTAVE PREDMETA u ostvarivanju nastavnog programa FOOO;

- Mogućnosti koncipiranja različitih pristupa nastavi i učenju u ostvarivanju NASTAVE PREDMETA u nastavnom programu FOOO;

- Predmetni program u nastavnom programu FOOO: ostvarivanje opštih ishoda kroz nastavu predmeta;

- Ishodi predmeta kao prioritet u realizaciji predmetnog programa;

- Odnos obaveznih sadržaja i ishoda predmeta;

- Mesto predmeta u nastavnom programu FOOO kao jedinstvenom obrazovnom programu;

- Funkcionalizacija i individualizacija u nastavi FOOO;

- Standardi postignuća u FOOO;

- Praćenje, podsticanje i procena napredovanja polaznika u određenom predmetu kao integralni deo nastavnog programa FOOO;

- Mesto i uloga predmetnog nastavnika i školskog tima u planiranju nastave;

- Planiranje i realizacija časa;

- Mesto i uloga andragoškog asistenta u nastavi predmeta i u ostvarivanju nastavnog programa FOOO;

- Nastavni materijal za učenje i podučavanje kao oruđe kvalitetne nastave i učenja u predmetu u okviru nastavnog programa FOOO;

- Uloga nastavnika, polaznika i andragoških asistenata u stalnom unapređivanju i funkcionalnom prilagođavanju programa predmeta nastavnog programa FOOO;

- Uloga nastavnika, polaznika i andragoških asistenata u stalnom unapređivanju i funkcionalnom prilagođavanju nastavnog materijala za učenje i podučavanje.

Ishodi obuke:

Na kraju procesa obuke nastavnici će biti u stanju da:

- upoznaju, razumeju i prihvate koncept nastavnog programa FOOO;

- upoznaju i razumeju karakteristike i prednosti nastavnog programa zasnovanog na ishodima;

- upoznaju i razumeju značenje i značaj opštih ishoda kao kompetencija ka čijoj je izgradnji usmeren nastavni program FOOO;

- razumeju koncept i aspekte funkcionalizacije u nastavnom programu FOOO;

- u procesu nastave predmeta i učenja odraslih primenjuju i ostvaruju koncept funkcionalizacije;

- upoznaju i razumeju značenje i značaj ishoda u programu predmeta;

- razumeju odnos između sadržaja svog predmeta i ishoda koje treba da postignu u programu predmeta;

- način organizacije nastavnog procesa i proces učenja usmere ka postizanju opštih i predmetnih ishoda;

- predmetne sadržaje koriste u funkciji ostvarivanja ishoda;

- prate i evaluiraju proces nastave;

- upoznaju i razumeju nastavni materijal za učenje i podučavanje kao oruđe u ostvarivanju predmetnog programa;

- koriste, prate, evaluiraju i stalno unapređuju nastavni materijal za učenje i podučavanje;

- u okviru svog predmeta prate i vrednuju napredovanje polaznika kao integralni deo procesa nastave i učenja;

- razumeju značaj individualnih i grupnih karakteristika polaznika relevantnih za nastavu predmeta;

- nastavu diferenciraju prema realnim karakteristikama i potrebama polaznika;

- konstruktivno sarađuju u školskom timu u vezi sa organizacijom nastave u školi i u okviru vlastitog predmeta;

- sarađuju sa andragoškim asistentom u procesu planiranja i izvođenja nastave, praćenja i procenjivanja sadržaja predmeta, napredovanja polaznika, primene i razvoja materijala za učenje i podučavanje.

Modul 3

OBUKA ANDRAGOŠKIH ASISTENATA ZA OSTVARENJE FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH

Sadržaj obuke:

- Koncept FOOO;

- Karakteristike polaznika FOOO;

- Uloga andragoškog asistenta kao člana školskog tima u implementaciji FOOO;

- Uloga andragoškog asistenta u motivisanju odraslih polaznika, uklanjanju barijera za uključivanje polaznika u FOOO;

- Pozicija i uloga andragoškog asistenta kao pomoći nastavniku u podučavanju pojedinih predmeta;

- Uloga andragoškog asistenta u saradnji između školskog tima i lokalnog partnerskog tima;

- Uloga andragoškog asistenta u savetovanju polaznika u vezi sa stručnim obukama;

- Uloga andragoškog asistenta u izradi i vođenju školske dokumentacije;

- Uloga andragoškog asistenta u praćenju i unapređivanju materijala za učenje;

- Uloga andragoškog asistenta u praćenju i evaluaciji ostvarivanja FOOO.

Ishodi obuke:

Na kraju procesa obuke andragoški asistenti biće u stanju da:

- upoznaju i razumeju koncept FOOO i svoju ulogu u njegovom ostvarenju;

- upoznaju i razumeju svoju ulogu u ostvarenju nastave iz pojedinih predmeta u okviru nastavnog plana i programa FOOO;

- upoznaju i razumeju svoju ulogu kao pomoć nastavniku u podučavanju pojedinih predmeta;

- upoznaju i razumeju svoje dužnosti i obaveze u saradnji između škole i lokanog partnerskog tima;

- sagledaju individualne i socijalne karakteristike polaznika FOOO;

- prepoznaju načine za motivisanje polaznika FOOO i pružanje pomoći u prevazilaženju barijera prilikom uključivanja u FOOO;

- razumeju svoju ulogu u školskom timu i vođenju školske dokumentacije;

- pomognu nastavniku i polaznicima u kreiranju i razvoju materijala za učenje i podučavanje u ostvarivanju FOOO.

Modul 4

OBUKA NASTAVNIKA SREDNJIH STRUČNIH ŠKOLA ZA OSTVARENJE STRUČNIH OBUKA U OKVIRU FUNKCIONALNOG OSNOVNOG OBRAZOVANJA ODRASLIH

Sadržaj obuke:

- Koncept i kurikulum FOOO;

- Program i ciljevi stručnog obrazovanja i obuka u okviru FOOO;

- Socijalno partnerstvo kao mehanizam usklađivanja rada i obrazovanja;

- Značenje obrazovanja usmerenog na kompetencije;

- Mogućnosti i ograničenja razvoja stručnih kompetencija kod polaznika FOOO;

- Razvoj nastavnog programa u stručnom obrazovanju - osnovni procesi i produkti;

- Analiza potreba tržišta rada;

- Analiza zahteva rada - funkcionalna analiza;

- Standardi zanimanja;

- Značenje i karakteristike obrazovanja zasnovanog na ishodima;

- Pojam, karakteristike i struktura ishoda obrazovanja;

- Taksonomije ishoda učenja;

- Osobenosti organizacije obuke;

- Praćenje i evidentiranje obuke;

- Sadržaj i karakteristike materijala za učenje i podučavanje za stručne obuke u FOOO;

- Metode i tehnike u radu sa polaznicima stručnih obuka u FOOO;

- Način organizacije ispita za stručne obuke u FOOO;

- Ocenjivanje postignuća u stručnom obrazovanju.

Ishodi obuke:

Na kraju procesa obuke nastavnici će biti u stanju da:

- razumeju koncept i kurikulum FOOO;

- razumeju osnovne ciljeve i funkcije stručnog obrazovanja i obuke odraslih;

- objasne funkcije i mehanizme uspostavljanja socijalnog partnerstva u području obrazovanja i obuke;

- razumeju značenje kompetencija i kompetentnosti;

- poznaju različite modele razvoja nastavnog programa u stručnom obrazovanju;

- analiziraju potrebe tržišta rada za obukama;

- koriste metod funkcionalne analize u specifikovanju rada i razvoju nastavnog programa;

- pretvaraju zahteve i ishode zanimanja u ishode obrazovanja i učenja;

- razumeju funkciju i značenje ishoda obrazovanja/učenja;

- razvijaju scenario za postignuće opštih i specifičnih ishoda učenja;

- formulišu ishode obrazovanja;

- poznaju osobenosti organizacije obuke;

- primene procedure praćenja i evidentiranja obuke;

- sagledaju sadržaj i karakteristike materijala za učenje i podučavanje za stručne obuke u FOOO;

- adekvatno odaberu i primene metode i tehnike u radu sa polaznicima stručnih obuka u FOOO;

- sprovedu ispit za stručne obuke u skladu sa procedurama utvrđenim unutar FOOO;

- primenjuju različite taksonomije u evaluaciji i ocenjivanju postignuća polaznika.